Karel Schwarzenberg

Karel Schwarzenberg
	; Karel Schwarzenberg (2007)
Data i miejsce urodzenia	10 grudnia 1937 ; Praga
Data i miejsce śmierci	12 listopada 2023 ; Wiedeń
	Minister spraw zagranicznych Czech
Okres	od 13 lipca 2010; do 10 lipca 2013
Przynależność polityczna	TOP 09
Poprzednik	Jan Kohout
Następca	Jan Kohout
	Minister spraw zagranicznych Czech
Okres	od 9 stycznia 2007; do 8 maja 2009
Przynależność polityczna	Partia Zielonych
Poprzednik	Alexandr Vondra
Następca	Jan Kohout
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Karel Schwarzenberg, cz. Karel Jan Nepomuk Josef Norbert Bedřich Antonín Vratislav Menas kníže ze Schwarzenbergu, niem. Karl Johannes Nepomuk Josef Norbert Friedrich Antonius Wratislaw Mena Fürst zu Schwarzenberg (wym. [ˈ k a r ɛ l ˈ ʃ v a r ts n̩b ɛ r k ]; ur. 10 grudnia 1937 w Pradze, zm. 12 listopada 2023 w Wiedniu^[1]^[2]^[3]) – czeski polityk, działacz opozycji antykomunistycznej w okresie Czechosłowacji, minister spraw zagranicznych Republiki Czeskiej w latach 2007–2009 oraz 2010–2013, założyciel i lider partii TOP 09, kandydat w wyborach prezydenckich w 2013.

Życiorys edytuj

Był najstarszym synem księcia Karela VI Schwarzenberga i jego małżonki Antonie von Fürstenberg. Miał obywatelstwo czeskie i szwajcarskie. Po komunistycznym zamachu stanu z lutego 1948 opuścił wraz z rodziną Czechosłowację i osiadł za granicą. Studiował prawo na uniwersytetach w Wiedniu i Grazu oraz leśnictwo na uniwersytecie w Monachium, jednak nie ukończył żadnego z tych kierunków^[4]. W 1962 został przysposobiony przez Jindřicha Schwarzenberga z innej linii Schwarzenbergów, po jego śmierci w 1965 zajął się zarządzaniem rodzinnym majątkiem^[4].

Po praskiej wiośnie zaangażował się w tworzenie czechosłowackich ośrodków opozycyjnych za granicą. Razem z Vilémem Prečanem utworzył centrum dokumentacyjne archiwizujące zabronioną literaturę^[4]. Zbiory te zostały później przekazane Muzeum Narodowemu w Pradze. Zaangażowany w ruch obrony praw człowieka, pomiędzy 1984 a 1990 pełnił funkcję przewodniczącego Międzynarodowej Helsińskiej Federacji na rzecz Praw Człowieka. W 1989 uczestnik organizowanego przez Solidarność Polsko-Czesko-Słowacką Międzynarodowego Seminarium Kultury Europy Środkowej, o którym Václav Havel powiedział, że było uwerturą do aksamitnej rewolucji. W 1989 razem z Lechem Wałęsą nagrodzony przez Radę Europy nagrodą za działanie na rzecz praw człowieka.

Powrócił do kraju po aksamitnej rewolucji. W latach 1990–1992 pełnił funkcję sekretarza w kancelarii prezydenta Václava Havla. W 1992 był specjalnym wysłannikiem OBWE do Górskiego Karabachu. Na drodze sądowej odzyskał część rodzinnych nieruchomości skonfiskowanych przez władze komunistyczne^[5].

Był członkiem Obywatelskiego Sojuszu Demokratycznego (od 1996). W 2004 został wybrany do Senatu (z rekomendacji Unii Wolności). Od 9 stycznia 2007 do 8 maja 2009 był ministrem spraw zagranicznych z nominacji Partii Zielonych w drugim rządzie Mirka Topolánka. W 2009 założył nowe centroprawicowe ugrupowanie pod nazwą TOP 09. Kierował nim do 2015 (zastąpił go Miroslav Kalousek), po czym otrzymał godność honorowego przewodniczącego.

W wyborach parlamentarnych w 2010 uzyskał po raz pierwszy mandat deputowanego do Izby Poselskiej. Po wyborach partia TOP 09 zawiązała koalicję rządową z Obywatelską Partią Demokratyczną (ODS) oraz Sprawami Publicznymi (VV), a Karel Schwarzenberg 13 lipca 2010 objął stanowisko wicepremiera oraz ministra spraw zagranicznych w rządzie premiera Petra Nečasa^[6]. Jako minister spraw zagranicznych uczestniczył w konferencjach Grupy Bilderberg i Komisji Trójstronnej. Wspólnie z polskim ministrem Radosławem Sikorskim zainicjował utworzenie Forum Dialogu Polsko-Czeskiego^[7].

W styczniu 2013 wystartował w pierwszych bezpośrednich wyborach prezydenckich. W pierwszej turze głosowania otrzymał 23,4% głosów, w drugiej poparło go 45,2% głosujących. Przegrał tym samym z Milošem Zemanem^[8]. 10 lipca 2013 zakończył urzędowanie na stanowisku ministra wraz z całym gabinetem. W wyborach w tym samym roku ponownie uzyskał mandat deputowanego do niższej izby czeskiego parlamentu, w której objął stanowisko przewodniczącego komisji spraw zagranicznych^[9]. W 2017 został wybrany do Izby Poselskiej na kolejną kadencję^[10]; mandat deputowanego sprawował do 2021.

Życie prywatne edytuj

Żonaty w latach 1967–1988 i ponownie od 2008^[11] z Therese zu Hardegg, z którą miał syna Johannesa i córkę Annę. Najmłodszy syn jego żony Karl Philipp (urodzony w trakcie trwania małżeństwa) został w 1987 adoptowany przez austriackiego polityka Thomasa Prinzhorna, swego biologicznego ojca i drugiego męża Therese zu Hardegg^[12].

Odznaczenia edytuj

Order Tomáša Garrigue Masaryka III klasy – 2002^[13]
Medal za Zasługi dla Dyplomacji – 2019^[14]
Order Złotego Runa – 1991
Wielka Srebrna Odznaka Honorowa na Wstędze za Zasługi dla Republiki Austrii – 2005^[15]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec – 2008^[16]
Order Zasługi Wolnego Kraju Saksonii – 2012^[17]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej – 2013^[18]^[19]
Odznaka Honorowa „Bene Merito” – 2010^[7]
Order Księcia Jarosława Mądrego II klasy – 2020^[20]

Przypisy edytuj

↑ Former foreign minister Karel Schwarzenberg dies at 85. radio.cz, 12 listopada 2023. [dostęp 2023-11-12]. (ang.).
↑ Zemřel Karel Schwarzenberg. mzv.cz, 13 listopada 2023. [dostęp 2023-11-23]. (cz.).
↑ Zemřel Karel Schwarzenberg, šlechtic, politik i někdejší ministr. echo24.cz, 12 listopada 2023. [dostęp 2023-12-06]. (cz.).
↑ ^a ^b ^c Dvojí občanství kandidátů na prezidenta ČR. blisty.cz, 8 stycznia 2013. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
↑ HISTORIE: Karel Schwarzenberg. lidovky.cz, 23 stycznia 2013. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
↑ Members of Prime Minister Petr Nečas' Government are Named. vlada.cz, 13 lipca 2010. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
↑ ^a ^b Wizyta Ministra Spraw Zagranicznych Czech Karela Schwarzenberga. msz.gov.pl, 2 sierpnia 2010. [dostęp 2017-04-26].
↑ Prezident 2013: Výsledek volby. volby.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
↑ Karel Schwarzenberg. psp.cz. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
↑ Volby 2017: Rozdělení mandátů a zvolení poslanci. idnes.cz. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
↑ „Ich war nie gern geschieden”: Fürstin Schwarzenberg lüftet ihr Heiratsgeheimnis. news.at, 13 sierpnia 2008. [dostęp 2017-04-26]. (niem.).
↑ Descendants of Emmanuel, Graf von Mensdorff-Pouilly (1777–1852). wargs.com. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
↑ Seznam vyznamenaných. hrad.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
↑ Ministr Petříček udělil medaile za zásluhy o diplomacii. mzv.gov.cz, 18 listopada 2019. [dostęp 2024-03-06]. (cz.).
↑ Senator Karl Schwarzenberg erhält das Große Silberne Ehrenzeichen für Verdienste um die Republik. bundespraesident.at, 13 września 2005. [dostęp 2017-05-26]. (niem.).
↑ Tschechischer Außenminister Schwarzenberg erhält das Großkreuz des Verdienstordens der Bundesrepublik Deutschland. auswaertiges-amt.de, 12 grudnia 2008. [dostęp 2017-04-26]. (niem.).
↑ Ordensträger von A bis Z. geschichte.sachsen.de. [dostęp 2023-07-31]. (niem.).
↑ M.P. z 2014 r. poz. 391
↑ Karel Schwarzenberg odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP. msz.gov.pl, 15 maja 2014. [dostęp 2017-04-26].
↑ Указ Президента України № 341/2020 Про відзначення державними нагородами України громадян іноземних держав. rada.gov.ua, 22 sierpnia 2020. [dostęp 2021-08-25]. (ukr.).

Bibliografia edytuj

Karel Schwarzenberg. nasipolitici.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
Karel Schwarzenberg. vlada.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

Linki zewnętrzne edytuj

Karel Schwarzenberg – strona prywatna. [dostęp 2023-11-12]. (cz.).

[1] Former foreign minister Karel Schwarzenberg dies at 85. radio.cz, 12 listopada 2023. [dostęp 2023-11-12]. (ang.).

[2] Zemřel Karel Schwarzenberg. mzv.cz, 13 listopada 2023. [dostęp 2023-11-23]. (cz.).

[3] Zemřel Karel Schwarzenberg, šlechtic, politik i někdejší ministr. echo24.cz, 12 listopada 2023. [dostęp 2023-12-06]. (cz.).

[blisty-4] Dvojí občanství kandidátů na prezidenta ČR. blisty.cz, 8 stycznia 2013. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

[5] HISTORIE: Karel Schwarzenberg. lidovky.cz, 23 stycznia 2013. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

[6] Members of Prime Minister Petr Nečas' Government are Named. vlada.cz, 13 lipca 2010. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).

[msz-7] Wizyta Ministra Spraw Zagranicznych Czech Karela Schwarzenberga. msz.gov.pl, 2 sierpnia 2010. [dostęp 2017-04-26].

[8] Prezident 2013: Výsledek volby. volby.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

[9] Karel Schwarzenberg. psp.cz. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).

[10] Volby 2017: Rozdělení mandátů a zvolení poslanci. idnes.cz. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).

[11] „Ich war nie gern geschieden”: Fürstin Schwarzenberg lüftet ihr Heiratsgeheimnis. news.at, 13 sierpnia 2008. [dostęp 2017-04-26]. (niem.).

[12] Descendants of Emmanuel, Graf von Mensdorff-Pouilly (1777–1852). wargs.com. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).

[13] Seznam vyznamenaných. hrad.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

[14] Ministr Petříček udělil medaile za zásluhy o diplomacii. mzv.gov.cz, 18 listopada 2019. [dostęp 2024-03-06]. (cz.).

[15] Senator Karl Schwarzenberg erhält das Große Silberne Ehrenzeichen für Verdienste um die Republik. bundespraesident.at, 13 września 2005. [dostęp 2017-05-26]. (niem.).

[16] Tschechischer Außenminister Schwarzenberg erhält das Großkreuz des Verdienstordens der Bundesrepublik Deutschland. auswaertiges-amt.de, 12 grudnia 2008. [dostęp 2017-04-26]. (niem.).

[17] Ordensträger von A bis Z. geschichte.sachsen.de. [dostęp 2023-07-31]. (niem.).

[18] M.P. z 2014 r. poz. 391

[19] Karel Schwarzenberg odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP. msz.gov.pl, 15 maja 2014. [dostęp 2017-04-26].

[20] Указ Президента України № 341/2020 Про відзначення державними нагородами України громадян іноземних держав. rada.gov.ua, 22 sierpnia 2020. [dostęp 2021-08-25]. (ukr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]