Wikipedia

Przecieszyn

wieś w województwie małopolskim

Przecieszyn – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim, w gminie Brzeszcze.

Przecieszyn
wieś
Ilustracja
Otwarcie boiska sportowego w Przecieszynie, 2017
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

oświęcimski

Gmina

Brzeszcze

Liczba ludności (2022)

1094[2]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

32-625[3]

Tablice rejestracyjne

KOS

SIMC

0213227

Położenie na mapie gminy Brzeszcze
Mapa konturowa gminy Brzeszcze, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Przecieszyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Przecieszyn”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Przecieszyn”
Położenie na mapie powiatu oświęcimskiego
Mapa konturowa powiatu oświęcimskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Przecieszyn”
Ziemia49°58′44″N 19°10′29″E/49,978889 19,174722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Nazwa edytuj

Nazwa ma średniowieczny rodowód i notowana jest co najmniej od XV wieku. W historii przybierała wiele różnych form. W 1445 z Przetieszyna, 1447 Prziczesin, 1453 Przerzyszyn, 1468 z Przeczessina, 1470-80 Przeczeschyn, 1503 z Przetreszyna, 1529 Przeczyeschin, 1564 Przeczieszyn, 1581 Przeczieszin, 1700 Przeczesin, 1888 Przecieszyn, 1921 Przecieszyn, 1964 Przecieszyn. Nazwa pochodzi od nazwy osobowej Przeciesza i oznacza: ciasny, przyciasny z dodatkiem sufiksu -in[4].

Integralne części wsi edytuj

Integralne części wsi Przecieszyn[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0213233 Chałupy część wsi
0213240 Nawsie część wsi
0213256 Parcele część wsi

Historia edytuj

W latach 1441–1445 właścicielem wsi był niejaki Gothardus[7]. W dokumencie sprzedaży księstwa oświęcimskiego Koronie Polskiej przez Jana IV oświęcimskiego wystawionym 21 lutego 1457 miejscowość wymieniona została jako Przeceszyn[8]. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Przeczeschyn wymienia w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[9].

Miejscowość była wsią szlachecką. W czasach Długosza należała do rodu Skidzińskich herbu Topór – Marka, Jana i Michała wywodzących się z sąsiedniego Skidzinia. Później była własnością pisarza ziemskiego zatorskiego Macieja Lubońskiego herbu Leszczyc[10].

W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim miejscowość leżała w Małopolsce w granicach Korony Królestwa Polskiego, znajdowała się w województwie krakowskim w powiecie śląskim. W 1581 roku znajdowały się w niej 2 łany kmiece, 5 zagród z rolą, 2 komorników i 1 rzemieślnik[10].

Po unii lubelskiej w 1569 księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów w granicach, której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772[11].

Po rozbiorach Polski wieś znalazła się w zaborze austriackim. W XIX-wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego miejscowość wymieniona jest w powiecie bialskim w Galicji. Według austriackiego spisu powszechnego pod koniec XIX wieku we wsi było 49 domów, w których mieszkało 305 mieszkańców[10].

Po I wojnie światowej wieś znalazła się w granicach II RP. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku zajęta została przez wojska niemieckie i wcielono ją do III Rzeszy. We wsi funkcjonował polski ruch oporu. Mieszkańcy w czasie niemieckiej okupacji nieśli pomoc więźniom niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz[12].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego. Po reformie administracyjnej z 1999 roku wieś włączono w granice Małopolski.

Obiekty edytuj

We wsi ulokowana jest parafia pw. Matki Boskiej Częstochowskiej. Jest także żwirownia „Przecieszyn” oraz klub sportowy LKS Przecieszyn, w którym grał Krzysztof Chrapek (obecnie BKS Stal Bielsko-Biała).

Znane osoby z Przecieszyna edytuj

We wsi mieszka była premier RP Beata Szydło.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 110583
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1040 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Rymut 2013 ↓, s. 284.
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  7. ↑ Julian Zinkow: Oswięcim i okolice. Przewodnik monograficzny. Oświęcim: Wydawnictwo „Platan“, 1994, s. 335. ISBN 83-7094-002-1.
  8. ↑ Krzysztof Rafał Prokop: Księstwa oświęcimskie i zatorskie wobec Korony Polskiej w latach 1438–1513. Dzieje polityczne. Kraków: PAU, 2002, s. 151. ISBN 83-88857-31-2.
  9. ↑ Aleksander Przezdziecki, Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, Liber Beneficiorum, Tom II, Kraków 1864, s. 224.
  10. ↑ a b c Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. IX, hasło "Przecieszyn". nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880. s. 127. [dostęp 2018-03-24].
  11. ↑ Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867, s. 8,12.
  12. ↑ Świebocki 2005 ↓.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Przecieszyn&oldid=72548510”