Alfabet niderlandzki
wariant łacinki pozbawiony znaków specjalnych
Alfabet niderlandzki – alfabet, oparty na alfabecie łacińskim, służący do zapisu języka niderlandzkiego. Składa się on z 27 (26) znaków:
.gif)
A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, IJ, Y, Z
E jest najczęściej występującą literą w niderlandzkich wyrazach. Najrzadziej używane są natomiast Q, X, i Y.
Nazwy liter
edytuj| Litera | Nazwa litery | Wymowa |
|---|---|---|
| A | /a/ | /a/ lub /ɑ/ |
| B | /be:/ | /b/ lub /p/[1] |
| C | /se:/ | /k/ lub /s/ |
| D | /de:/ | /d/ lub /t/[1] |
| E | /e:/ | /e/, /ɛ/ lub /ə/ |
| F | /ɛf/ | /f/ |
| G | /ɣe:/ |  : /ɣ/ lub /x/,  : /ʝ/ lub /ç/[1]
|
| H | /ɦa/ | /ɦ/ |
| I | /i/ | /i/, /ɪ/ lub /ə/ |
| J | /je:/ | /j/ |
| K | /ka/ | /k/ |
| L | /ɛɫ/ | l[2] lub /ɫ/[3] |
| M | /ɛm/ | /m/ |
| N | /ɛn/ | /n/ |
| O | /o:/ | /o/ lub /ɔ/ |
| P | /pe:/ | /p/ |
| Q[4] | /ky/ | /k/ |
| R | /ɛɹ/ | /r/[5] lub /ɹ/[3] (alofony) |
| S | /ɛs/ | /s/ |
| T | /te:/ | /t/ |
| U | /y/ | /y/ lub /ʏ/ |
| V | /ve:/ | /v/ |
| W | /ʋe:/ | : /ʋ/[6] lub /w/[7],  : /w/
|
| X[4] | /ɪks/ | /ks/ |
| Y[4] | /ɛɪ/[8] | /ɪ/, /i/, /ɛɪ/ lub /j/ |
| Z | /zɛt/ | /z/ |
Przypisy
edytuj- ↑ a b c w języku niderlandzkim występuje zjawisko wzmocnienia wygłosu; na końcu sylaby B wymawia się zwykle jako P, a D jako T.
- ↑ Przed samogłoskami. Taka wymowa jest charakterystyczna dla flamandzkiego.
- ↑ a b Przed spółgłoskami i na końcu wyrazu.
- ↑ a b c Litery Q, X and Y występują głównie w wyrazach będących zapożyczeniami, ale mogą się również pojawiać słowach i nazwiskach opartych na starszej pisowni. „Q” prawie zawsze poprzedza „U” (qu), gdyż prawie każde ze słów zawierających q zostało zapożyczone z języka francuskiego lub łaciny.
- ↑ Przed samogłoskami (w niektórych dialektach zawsze).
- ↑ Przed spółgłoskami.
- ↑ Na końcu słowa, co zdarza się bardzo rzadko, prawie zawsze poprzedzone przez u, tak jak w słowach typu „lauw” czy „nieuw”.
- ↑ Jeśli alfabet jest wypowiadany jako całość, Y wymawia się jako /ɛɪ/. Mimo to, w języku potocznym i/lub gdy zachodzi potrzeba odróżnienia Y od IJ, nazywa się je „Griekse IJ”, „Griekse Y” [1])(greckie Y), „i-grec”, lub ypsilon.