Przeciwutleniacze
Przeciwutleniacze (antyoksydanty, antyutleniacze) – grupa związków chemicznych, które same występując w małych stężeniach (w porównaniu z substancją podlegającą utlenianiu), wstrzymują lub opóźniają proces utleniania danej substancji[1]. Każdy przeciwutleniacz może występować w roli prooksydanta[2].
W głównej mierze przeciwutleniacze to naturalne substancje roślinne, które wspierają naturalne mechanizmy obronne komórek człowieka, ale przeciwutleniaczami mogą być także jony metali przejściowych (manganu, cynku, selenu)[3].
Antyoksydanty występują często w suplementach diety i są powszechnie uważane za środek prewencyjny w zapobieganiu licznym chorobom takim jak nowotwory, chorobie niedokrwiennej serca a nawet chorobie wysokościowej. Choć wstępne badania sugerują, że przyjmowanie antyoksydantów ma korzystny wpływ na zdrowie człowieka, nowsze badania kliniczne wykazują brak wpływu na poprawę zdrowia, a niektóre z nich donoszą o ich szkodliwości[4][5][6]. Metaanaliza 50 badań z randomizacją na grupie 294 478 uczestników przeprowadzona w roku 2012 wskazała na brak zależności pomiędzy spożyciem witamin i suplementów zawierających antyoksydanty w prewencji chorób układu krążenia[7].
Dodatki do żywności
edytuj
Przeciwutleniacze stosowane są w zapobieganiu niepożądanym procesom utleniania, przez co przedłużają czas trwałości żywności. Dozwolone przeciwutleniacze stosowane w przemyśle spożywczym:
- E270 – kwas mlekowy (regulator kwasowości)
- E330 – kwas cytrynowy (regulator kwasowości i stabilizator)
- E300 – kwas askorbinowy (witamina C; substancja klarująca, regulator kwasowości i stabilizator)
- E301 – askorbinian sodu (regulator kwasowości i stabilizator)
- E302 – askorbinian wapnia (pełni funkcję regulatora kwasowości i stabilizatora)
- E304 – estry kwasów tłuszczowych i kwasu askorbinowego (stabilizatory)
- E306 – mieszanina tokoferoli
- E307 – alfa-tokoferol
- E308 – gamma-tokoferol
- E309 – delta-tokoferol
- E310 – galusan propylu
- E311 – galusan oktylu
- E312 – galusan dodecylu
- E315 – kwas izoaskorbinowy
- E316 – izoaskorbinian sodu
- E320 – butylohydroksyanizol (BHA) dodawany do tłuszczów, suszu ziemniaczanego, gum do żucia
- E321 – butylohydroksytoluen (BHT)
- E335 – wodorowinian sodu i winian sodu
- E336 – wodorowinian potasu i winian potasu
- E337 – winian sodowo-potasowy
- E385 – sól wapniowo-disodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego
Przypisy
edytuj- ↑ 2. Mechanizmy obrony. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 179, seria: Środowisko. ISBN 978-83-01-13847-9.
- ↑ Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 218,270, seria: Środowisko. ISBN 978-83-01-13847-9.
- ↑ 2.3.8 Czy metale mogą być antyoksydantami?. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 198-199, seria: Środowisko. ISBN 978-83-01-13847-9.
- ↑ Prabhat Jha. The Antioxidant Vitamins and Cardiovascular Disease: A Critical Review of Epidemiologic and Clinical Trial Data. „Annals of Internal Medicine”. 123 (11). s. 860-872. DOI: 10.7326/0003-4819-123-11-199512010-00009. PMID: 7486470. (ang.).
- ↑ J.K. Baillie. Oral antioxidant supplementation does not prevent acute mountain sickness: double blind, randomized placebo-controlled trial. „QJM”. 102 (5), s. 341-348, 2009. DOI: 10.1093/qjmed/hcp026. (ang.).
- ↑ Goran Bjelakovic. Mortality in randomized trials of antioxidant supplements for primary and secondary prevention: systematic review and meta-analysis. „JAMA”. 297 (8), s. 842-857, 2007. DOI: 10.1001/jama.297.8.842. (ang.).
- ↑ Myung Seung-Kwon. Efficacy of vitamin and antioxidant supplements in prevention of cardiovascular disease: systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. „BMJ”, 2013. DOI: 10.1136/bmj.f10.