Wikipedia

Osie (gmina)

gmina wiejska w województwie kujawsko-pomorskim
(Przekierowano z Gmina Osie)

Osie – gmina wiejska w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bydgoskim. Siedzibą gminy jest Osie.

Osie
gmina wiejska
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

świecki

TERC

0414072

Wójt

Michał Joachim Grabski

Powierzchnia

209,61 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


5466[1]

• gęstość

26,1 os./km²

Nr kierunkowy

52

Tablice rejestracyjne

CSW

Adres urzędu:
ul. Dworcowa 6
86-150 Osie
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Osie
Liczba sołectw

11

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Osie”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Osie”
Ziemia53°36′N 18°21′E/53,598333 18,343611
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Gmina jest położona w dwóch mezoregionach: część północna w Borach Tucholskich, a południowa na Wysoczyźnie Świeckiej.

Na jej obszarze zlokalizowany jest fragment Leśnego Kompleksu Promocyjnego Bory Tucholskie oraz część tranzytowa Rezerwatu biosfery Bory Tucholski. Przez jej teren przepływa Wda, Prusina, Ryszka i Sobińska Struga oraz są położone zbiorniki wodne: Zbiornik Żur, Jezioro Mukrz, Jezioro Wierzchy, Jezioro Ciche, Jezioro Czerno, Jezioro Miedzno, Jezioro Martwe i Jezioro Piaseczno[2].

Według danych z 31 grudnia 2007[3] gminę zamieszkiwało 5314 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku[4] gminę zamieszkiwało 5496 osób.

Struktura powierzchni

edytuj

Według danych z roku 2005[5] gmina Osie ma obszar 209,61 km², w tym:

  • użytki rolne: 21%
  • użytki leśne: 69%

Gmina stanowi 14,23% powierzchni powiatu.

Demografia

edytuj

Dane z 31 grudnia 2007[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 5314 100 2678 50,4 2636 49,6
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)		 25,4 12,8 12,6
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Osie w 2014 roku[1].


 

Gospodarka

edytuj

Osie jest najbogatszą gminą wiejską w powiecie świeckim (biorąc pod uwagę przychody podatkowe na mieszkańca).[6]

Ochrona przyrody

edytuj

Parki Krajobrazowe

edytuj

Gmina leży na terenie Wdeckiego Parku Krajobrazowego.

Rezerwaty przyrody

edytuj

Na terenie gminy znajduje się aż 6 rezerwatów przyrody:

Pomniki przyrody

edytuj

Na terenie gminy znajdują się 63 pomniki przyrody ożywionej i 4 nieożywionej.

Osobny artykuł: Pomniki przyrody w gminie Osie.

Obszary NATURA 2000

edytuj

W poszczególnych częściach gminy zlokalizowane są obszary Natura 2000:

Obszar Chronionego Krajobrazu

edytuj

Zachodnia część gminy jest położona w obrębie Śliwickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu[8].

Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

edytuj
  • Dolina rzeki Sobińska Struga o powierzchni 335,47 ha. utworzony w celu zachowania ekosystemów z wieloma gatunkami roślin chronionych i rzadkich oraz zachowania wybitnych walorów krajobrazowych. Zbiorowiska leśne sąsiadujące z rzeką to przede wszystkim olsy i grądy z obszarami źródliskowymi na zboczach. Do najcenniejszych obszarów należą tereny sąsiadujące z jeziorem Miedzno ze zbiorowiskami turzycowymi i łozowiskami
  • Dolina rzeki Ryszki o powierzchni 358,41 ha. Przedmiotem ochrony jest dolina rzeki Ryszki, mocno wcięta w równinę sandrową Borów Tucholskich, zróżnicowana pod względem florystyczno–fitosocjologicznym. Na jego terenie znajdują się użytkowane łąki z licznymi zbiorowiskami turzyc.
  • Rzeka Prusina o powierzchni 234 ha. Ochroną została objęta dolina rzeki Prusiny na odcinku Tleń – Szarłata. Występuje tu wiele rzadkich gatunków roślin charakterystycznych dla siedlisk grądowych[9].

Użytki ekologiczne

edytuj

Dnia 20 listopada 2015 roku ustanowiono 2 użytki ekologiczne. Pierwszy o nazwie „Uroczysko Chłop” o powierzchni 4,7 ha znajduje się na terenach leśnych wsi Radańska[10], drugi zaś o nazwie „Uroczysko Niedźwiedź”[11] i powierzchni 8,64 ha na terenach Osia[12].

Turystyka

edytuj

Szlaki turystyczne

edytuj

Przez obszar gminy znajdują się następujące szlaki piesze[13]:

  •   Szlak harcerzy Światowida – długość 10,6 km

Przebieg stacja PKP Łążek – most na Wdzie w Starej Rzece

  •   ścieżynka Zagłoby – długość 19 km

Przebieg: stanica wodna PTTK w Tleniu – Tleń – leśniczówka Czarna Woda - jez. Piaseczno - most na Wdzie w Starej Rzece – Radańska – stacja PKP Osie

  •   im. Zagłoby-Zyglera – długość 15,5 km

Przebieg: stanica wodna PTTK w Tleniu – Tleń – wiadukt kolejowy przy szosie Tleń-Osie – Grzybek – Skrzyniska - szkoła w Wierzchach

  •   szlak Piętaszków – długość - 4,2 km

Przebieg: wokół jeziora Mukrz

  •   szlak łącznikowy - długość - 4 km

Przebieg: rynek w Osiu – szlak Zagłoby-Zyglera

  •   Stu z nieba – długość - 58 km (z czego 19,5 na terenie gminy)

Przebieg: Warlubie – jez. Miedzno - leśnictwo Orli Dwór – rez. „Brzęki” – brukowana droga Osie-Skórcz – most na Wdzie w Starej Rzece – Sarnia Góra – Zazrdość – Śliwice – Szlachta

  •   szlak Klubu Turystów „Wszędołazy” – długość 28 km (8 km na terenie gminy)

Przebieg: stanica wodna PTTK w Tleniu – Wierzchy – Wylewy – leśnictwo Smolarnia – Zdroje – Zielonka – Wierzchucin Stary – Cekcyn

  •   Cisów staropolskich' – długość 26,5 km (12 km na terenie gminy)

Przebieg: stacja PKP Tleń – most na Prusinie - ośrodek Geovita – Wierzchy – Wylewy – Zgorzały Most – Homer – rez. Cisy Staropolskie – Błądzim

  •   Partyzantów AK – długość 103 km

Przebieg: Czersk Świecki – Błędno – Śliwice – Szlachta.

Oprósz szlaków pieszych wyznaczono 7 tras do nordic walking.

Zabytki

edytuj

Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy[14]:

  • zespół kościelny parafii pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża w Osiu, obejmujący: kościół z 1901 roku; cmentarz przykościelny; plebanię z końca XIX w.; organistówkę z 1894, przy ul. Kościelnej 4, nr A/184/1-3 z 22.06.2004 roku
  • szkoła i budynek gospodarczy murowano-drewniany z 1914 roku w Starej Rzece, nr A/1393/1-2 z 27.10.2008 roku
  • brukowany trakt leśny Tleń-Osie („Trakt Napoleoński”) z 1807 roku w Tleniu, nr 27/A z 20.02.1969 roku.

Kolej

edytuj

Przez gminę przebiega niezelektryfikowana linia kolejowa nr 215 Laskowice Pomorskie-Bąk ze stacją w Osiu oraz przystankami osobowymi w Tleniu, Łążku i Kwiatkach.

Drogi dojazdowe

edytuj

Drogi dojazdowe[5] do gminy:

Cmentarze ewangelickie

edytuj

Na obszarze gminy funkcjonowały cmentarze ewangelickie w następujących miejscowościach[15]:

trzy w Brzezinach, Grabowa Buchta, Osie, Stara Rzeka, Szarlata, Tleń, Wierzchy, Zgorzały Most, Żur. Ponadto w Osiu był zlokalizowany nieistniejący kościół ewangelicki.

Sołectwa

edytuj

Brzeziny, Jaszcz, Łążek, Miedzno, Osie, Pruskie, Radańska, Stara Rzeka, Tleń, Wałkowiska, Wierzchy.

Sąsiednie gminy

edytuj

Cekcyn, Drzycim, Jeżewo, Lniano, Osiek, Śliwice, Warlubie

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Gmina Osie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. ↑ Rastrowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski. [dostęp 2012-04-03].
  3. ↑ a b Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.).
  4. ↑ Gmina Osie (kujawsko-pomorskie) » mapy, GUS, nieruchomości, noclegi, szkoły, regon, kody pocztowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, przedszkola, statystyki [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-23] (pol.).
  5. ↑ a b Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  6. ↑ Najbogatsze gminy wiejskie w naszym powiecie to Osie i Lniano. Za to Drzycim najszybciej pnie się w górę [online], nswiecie.pl [dostęp 2016-07-14].
  7. ↑ geoportal.rdos-bydgoszcz.pl. [dostęp 2012-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-26)].
  8. ↑ mapa „Obszary chronione województwa kujawsko0pomorskiego”, Wydawca: Wojewoda Kujawsko-Pomorski, ISBN 978-83-920944-3-2
  9. ↑ Uchwała nr XVI/120/20 Rady Gminy Osie z dnia 29 października 2020 r. w sprawie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego „Dolina Rzeki Prusiny” w granicach administracyjnych gminy Osie. [dostęp 2021-02-17].
  10. ↑ http://www.edzienniki.bydgoszcz.uw.gov.pl/WDU_C/2015/3713/akt.pdf DZ. URZ. WOJ. KUJ-POM. 2015.3713
  11. ↑ http://www.edzienniki.bydgoszcz.uw.gov.pl/WDU_C/2015/3714/akt.pdf DZ. URZ. WOJ. KUJ-POM. 2015.3714
  12. ↑ http://www.edzienniki.bydgoszcz.uw.gov.pl/WDU_C/2016/3149/akt.pdf DZ. URZ. WOJ. KUJ-POM. 2016.3149
  13. ↑ Centrum Informacji Turystycznej w Osiu. [dostęp 2012-04-03].
  14. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku, s. 76. [dostęp 2012-03-12].
  15. ↑ lapidaria.wikidot.com. [dostęp 2012-03-12].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Osie_(gmina)&oldid=73666608”