Uniwersytet Harvarda
Uniwersytet Harvarda[2] (ang. Harvard University) – powstał 8 września 1636 jako Harvard College w Newtowne (wówczas w Kolonii Zatoki Massachusetts, obecnie Cambridge) koło Bostonu jako pierwszy uniwersytet na terenie kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej.
| ||
 Massachusetts Hall, najstarszy budynek na kampusie Harvarda, wzniesiony w 1720 roku | ||
| Dewiza | Veritas (Prawda) | |
| Data założenia | 1636 | |
| Patron | John Harvard | |
| Państwo |  Stany Zjednoczone
| |
| Adres | Cambridge, MA | |
| Liczba pracowników • naukowych |
2400[1] | |
| Liczba studentów | 21 000[1] | |
| Rektor | Lawrence S. Bacow | |
| Członkostwo | Ivy League | |
Położenie na mapie Massachusetts  | ||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | ||
 42°22′28″N 71°07′01″W/42,374444 -71,116944
| ||
| Strona internetowa | ||
Uczelnia zajmuje konsekwentnie[a] pierwsze miejsce w Akademickim Rankingu Uniwersytetów Świata, opracowywanym przez Institute of Higher Education przy Uniwersytecie Jiao Tong w Szanghaju (tzw. Lista Szanghajska)[3].
Harvard University jest też najbogatszą uczelnią świata – w 2015 jej majątek wynosił 37,6 mld USD[1].
HistoriaEdytuj
Nazwę uczelnia otrzymała od nazwiska duchownego purytańskiego, wielebnego Johna Harvarda, który był pierwszym darczyńcą uczelni, wówczas posiadającej status college’u. Harvard utrzymywał szkołę, od momentu jej powstania do swojej śmierci. W testamencie zapisał jej swoją bibliotekę i połowę majątku.
Imię Harvarda uczelnia przyjęła w dniu 13 marca 1639. Pierwsze stypendia dla studentów tej uczelni ufundowała w 1643 Ann Radcliffe. Studenci wielokrotnie protestowali przeciwko złemu żywieniu, np. w 1766 doszło do „buntu maślanego”[4], a w latach 1807–1808 do „buntu zepsutej kapusty”[5].
Mianem uniwersytetu (zamiast funkcjonującej do tej pory nazwy college) posłużyła się po raz pierwszy Konstytucja Massachusetts z 1780. Na początku XIX wieku szkołę zreformowano, głównie za sprawą George’a Ticknora.
Najważniejszym wydarzeniem w dziejach Harvardu w drugiej połowie XIX wieku były zmiany wprowadzone przez Charlesa Williama Eliota, prezydenta Uniwersytetu w latach 1869–1909. Zmusił on profesorów do prowadzenia badań. Doprowadził też do zmian w programie nauczania, łącząc teoretyczną wiedzę z praktyką.
Obecnie na uniwersytecie studiuje około 21 tys. osób.
Na uniwersytecie działa, założone w 1990, stowarzyszenie studentów polskich o nazwie „Polskie Towarzystwo na Harvardzie” (ang. Harvard Polish Society)[6].
OrganizacjaEdytuj
Harvard jest zarządzany przez dwa organy – President and Fellows of Harvard College, znany również jako Harvard Corporation oraz założony w 1960 Harvard Board of Overseers. President of Harvard University jest codziennym administratorem Harvardu – wyznaczony i odpowiedzialny przed Harvard Corporation.
Harvard składa się dziś z dziewięciu wydziałów, poniżej według daty powstania:
- Harvard Faculty of Arts and Sciences oraz jego podwydział Harvard Division of Engineering and Applied Sciences, które razem obsługują:
- Harvard College (1636)
- Harvard Graduate School of Arts and Sciences (1872)
- Harvard Division of Continuing Education, włączając Harvard Extension School (1909) oraz Harvard Summer School (1871)
- Faculty of Medicine, włączając Harvard Medical School (1782) oraz Harvard School of Dental Medicine (1867)
- Harvard Divinity School (1816)
- Harvard Law School (1817)[7]
- Harvard Business School (1908)
- Graduate School of Design (1914)
- Graduate School of Education (1920)
- School of Public Health (1922)
- John F. Kennedy School of Government (1936)
W 1999 Radcliffe College został przemianowany na Radcliffe Institute for Advanced Study.
Znani absolwenciEdytuj
- John Ashbery, poeta
- Steve Ballmer, były dyrektor Microsoftu
- George W. Bush, prezydent USA w latach 2001–2009
- Amy Brenneman, aktorka
- Mary Whiton Calkins, psycholog
- Floyd Henry Allport, psycholog
- książę Aga Chan IV, imam aga chanów
- Eric Lenneberg, językoznawca
- Jeremy Lin, koszykarz
- Tom Morello, gitarzysta (m.in. Rage Against The Machine, Audioslave)
- Barack Obama, prezydent USA w latach 2009–2017
- Masako Owada, cesarzowa Japonii
- Agata Passent, dziennikarka
- Natalie Portman, aktorka
- Franklin Delano Roosevelt, prezydent USA w latach 1933–1945
- Theodore Roosevelt, prezydent USA w latach 1901–1909
- Maciej Sawicki, polski piłkarz, sekretarz generalny PZPN
- Harlan Smith, astronom
- Richard Stallman, założyciel projektu GNU
- Ryszard Szaro, polski futbolista amerykański
- Isoroku Yamamoto, admirał (student specjalnego kursu języka angielskiego 1919–1921)[8][9]
Znani wykładowcyEdytuj
- Louis Agassiz – zoolog
- Chris Argyris – ekonomista
- John Kenneth Galbraith – ekonomista
- Roy Glauber – fizyk
- Asaph Hall – astronom
- Jeffrey Hamburger – historyk sztuki
- Henry James – pisarz
- William James – filozof, psycholog
- Eric Lenneberg – językoznawca
- Czesław Miłosz – poeta
- Wiktor Weintraub – slawista
- Richard Wrangham – antropolog
- Radosław Sikorski – Minister Spraw Zagranicznych, europoseł[10]
- Jerzy Sołtan – architekt[11]
Inne osoby związane z uczelniąEdytuj
- Bill Gates (studiów nie ukończył)
- Gabe Newell, założyciel Valve (nie ukończył)
- Mark Zuckerberg, główny twórca serwisu społecznościowego Facebook – rozpoczął studia, jednak je porzucił w 2004; w 2017 uczelnia przyznała mu stopień honorowy[12][13]
Zobacz teżEdytuj
UwagiEdytuj
- ↑ Konsekwentnie, tj. corocznie od pierwszej publikacji listy w 2003 roku (Academic Ranking of World Universities 2017 (ang.). [dostęp 2018-02-08].).
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Harvard at a Glance (ang.). Harvard University. [dostęp 2016-04-22].
- ↑ Uniwersytet Harvarda, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-06-11].
- ↑ Marta Rychert: Światowy ranking uniwersytetów. W: Portal edukacyjny Perspektywy [on-line]. www.perspektywy.pl. [dostęp 2016-04-22].
- ↑ Education: Butter. W: Time [on-line]. [dostęp 2009-11-15].
- ↑ Through the Centuries, The Other '08s | The Harvard Crimson.
- ↑ Polskie Towarzystwo na Harvardzie, www.harvardpolishsociety.org [dostęp 2018-07-19].
- ↑ Według rankingu Best Law School 2015 (dziennika U.S. News & World Report) Harvard Law School zajęła drugie miejsce (96 pkt na 100 możliwych) wśród amerykańskich uczelni prawa.
- ↑ Primus V: Lessons in Surprise. Harvard Magazine, lipiec-sierpień 2010. [dostęp 2016-01-09].
- ↑ Ken Gewertz: History of the Japanese at Harvard. Harvard Gazette, 2004. [dostęp 2016-01-09].
- ↑ Harvard University, Radosław Sikorski, Center for European Studies at Harvard University, 9 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-09] (ang.).
- ↑ Eduard F. Sekler (Harvard University) 2006
- ↑ Harvard awards 10 honorary degrees at 366th Commencement, Harvard Gazette, 25 maja 2017 [dostęp 2019-07-18] (ang.).
- ↑ Paul Smedley, 13 years after quitting, Facebook CEO Mark Zuckerberg gets honorary Harvard degree, PPP Focus, 28 maja 2017 [dostęp 2019-07-18] (ang.).