Cesarstwo Wielkiej Japonii
Cesarstwo Wielkiej Japonii (jap. dawna pisownia: 大日本帝國, obecna: 大日本帝国 Dai-Nippon Teikoku; Dai-Nihon Teikoku) – oficjalna nazwa państwa japońskiego w okresie od 29 listopada 1890 do 2 maja 1947 roku. W dniu 3 maja 1947 roku weszła w życie Konstytucja Japonii (日本国憲法 Nihon-koku Kenpō lub Nippon-koku Kenpō), ustawa zasadnicza zwana także konstytucją Showa (昭和憲法 Shōwa-kenpō).
| |||||
| 1890–1947 | |||||
| |||||
.svg)
| |||||
| Konstytucja | Konstytucja Meiji | ||||
| Język urzędowy | japoński | ||||
| Stolica | Tokio | ||||
| Ustrój polityczny | monarchia konstytucyjna (1890–1940, 1945–1947)[1], jednopartyjna totalitarna dyktatura wojskowa pod fasadową monarchią absolutną (1940–1945), okupacja wojskowa (1945–1947) | ||||
| Typ państwa | cesarstwo | ||||
| Pierwszy władca | Cesarz Mutsuhito | ||||
| Ostatni władca | Cesarz Hirohito | ||||
| Szef rządu | Premier Shigeru Yoshida | ||||
| Powierzchnia • całkowita |
(1942) 7 417 760[2] km² | ||||
| Data likwidacji | 2 maja 1947 | ||||
| Religia dominująca | szintozim, buddyzm | ||||
.svg)
Nazwa Dai-Nippon Teikoku została użyta w tytule konstytucji Meiji przyjętej w 1889 roku, a której pełna nazwa to: 大日本帝国憲法 Dai-Nippon Teikoku Kenpō[3].
Po wojnie boshin, w 1869 roku zaczęto tworzyć silną flotę i nazywano ją Dai-Nippon Teikoku Kaigun (Marynarka Wojenna Cesarstwa Wielkiej Japonii), w skrócie Nippon Kaigun (Marynarka Japońska) lub Teikoku Kaigun (Marynarka Cesarska).
Ówczesna gwałtowna industrializacja oraz militaryzacja kraju sprzyjały uzyskaniu przez Japonię statusu mocarstwa. Wynikiem prowadzonej przez państwo polityki ekspansjonizmu i kolonializmu był udział Japonii w licznych wojnach: I wojnie chińsko–japońskiej (1894–1895), wojnie rosyjsko–japońskiej (1904–1905), I wojnie światowej (1915–1918), II wojnie chińsko-japońskiej (1937–1945) oraz II wojnie światowej (1941–1945). Doprowadziły one do powstania rozległego imperium liczącego u szczytu swojej potęgi ponad 7 400 000 km²[2], obejmującego, poza Wyspami Japońskimi, znaczne obszary w Chinach, Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii. W 1940 roku do władzy doszło skrajnie prawicowe zbliżone do faszystowskiego Stowarzyszenie Wspierania Władzy Cesarskiej, co nasiliło japoński imperializm.
Udział w II wojnie światowej, który początkowo umożliwiał Japonii znaczną ekspansję terytorialną, ostatecznie zakończył się upadkiem imperium i trwającą siedem lat okupacją kraju przez wojska amerykańskie.
Japońskie posiadłości i terytoria zależneEdytuj
Azja WschodniaEdytuj
- Wyspy Riukiu (1872–1945; 1972-)
- Wyspy Kurylskie (1875–1945)
- Port Arthur (1894–1895; 1905–1945)
- Formoza (1895–1945)
- Korea (1910–1945)
- Karafuto (Sachalin; część południowa: 1905–1945; część północna: 1920–1925)
- Kiauczou (1914–1920; 1938–1945)
- Kazan Rettō (1891–1945; 1968-)
- Mandżukuo (1931–1945)
- Mengjiang (1936–1945)
- Strefa Kolei Południowomandżurskiej (1905–1935)
- Tiencin (1895–1945)
- Weihai (1895–1898)
- wschodnie Chiny (1937–1945)
- Hongkong (1941–1945)
Azja Południowo-WschodniaEdytuj
- Andamany i Nikobary (1942–1945)
- Birma (1942–1945)
- Borneo Północne (1942–1945)
- Brunei (1942–1945)
- Filipiny (1942–1945)
- Holenderskie Indie Wschodnie (1942–1945)
- Kambodża (1941–1945)
- Laos (1941–1945)
- Malaje (1942–1945)
- Nowa Gwinea Australijska (1942–1944)
- Papua (1942–1943)
- Sarawak (1941–1945)
- Singapur (1942–1945)
- Tajlandia (1940–1945)
- Timor Portugalski (1942–1945)
- Wietnam (1940–1945)
- Wyspa Bożego Narodzenia (1942–1945)
- Wyspy Paracelskie (1939–1944)
- Wyspy Spratly (1941–1945)
Wyspy Oceanu SpokojnegoEdytuj
- Attu i Kiska (1942–1943)
- Banaba (1942–1945)
- Guam (1941–1944)
- Karoliny (1914–1944)
- Mariany Północne (1914–1944)
- Nauru (1942–1945)
- Ogasawara (1876–1945; 1968-)
- Palau (1914–1944)
- Wake (1941–1945)
- Wyspy Gilberta (1941–1943)
- Wyspy Marshalla (1914–1944)
- Wyspy Salomona (1942–1943)
PrzypisyEdytuj
- ↑ Chronological table 5 1 December 1946 – 23 June 1947 (ang.). National Diet Library. [dostęp 2020-08-14].
- ↑ a b To Rule the Earth... (ang.). Internet Archive: Wayback Machine. [dostęp 2011-03-26].
- ↑ 大日本帝国憲法 (Dai-Nippon Teikoku Kenpō) (jap.). National Diet Library, 2004. [dostęp 2017–12-30].
BibliografiaEdytuj
- Japanese Empire (ang.). Far East Prisoners of War Memorial Church. [dostęp 2011-03-26].
- Index of Colonies and Dependencies – Japan (ang.). World Statesmen. [dostęp 2011-03-26].