Języki autochtoniczne Ameryk

grupa rodzin językowych

Grupę języków rdzennej ludności obu Ameryk wydziela się ze względów czysto geograficznych, jak dotąd nie udało się bowiem ustalić ich wzajemnego pokrewieństwa. Grupa ta jest silnie zróżnicowana i w dalszym ciągu, ze względu na słaby stopień poznania wielu należących do niej języków (zwłaszcza tych z obszaru Amazonii), nie ma wśród językoznawców zgody co do ich ostatecznej klasyfikacji. Udało się jednak wydzielić kilka rodzin językowych, co do których aktualnie nie zgłasza się już zastrzeżeń albo które uznawane są przez zdecydowaną większość specjalistów.

Rozmieszczenie języków w Ameryce Północnej przed przybyciem Europejczyków
Rozmieszczenie głównych języków indiańskich (pow. 1 mln użytkowników) na początku XXI wieku:

     język keczua

     język guarani

     język ajmara

     język nahuatl

     języki majańskie

     język mapudungun (mapucze)

Rodziny językowe

edytuj

Poniżej podano zestawienie ważniejszych uznawanych przez większość specjalistów rodzin językowych wśród języków autochtoniczych obu Ameryk.

języki eskimo-aleuckie
języki algijskie
języki algonkiańskie
języki dene-jenisejskie
języki na-dene
języki atapaskańskie
języki muskogejskie (muskogi)
języki makrosiouańskie[1]
języki siouańskie
języki irokeskie
języki kaddo
języki penutiańskie
języki salisz
języki juma
języki wakaskie (wakasz)
języki uto-azteckie
języki majańskie (maja)
języki otomang
języki ajmara
języki araukańskie
języki arawackie
języki czibczańskie
języki że
języki karibi
języki keczua
języki mura
języki tupi
języki tupi-guarani

Ponadto wydziela się również ligę języków paleoamerykańskich oraz wiele języków izolowanych.

Liczba użytkowników

edytuj

Szacuje się, że językami autochtonicznej ludności obu Ameryk posługuje się dziś od 15 do 20 milionów osób. Wiele języków pierwotnych mieszkańców Ameryki wymarło wraz z najazdem ludności europejskiej z powodu wyniszczania bądź asymilacji plemion indiańskich. Współcześnie najliczniej reprezentowane są języki autochtoniczne w Ameryce Południowej: keczua – 11 mln mówiących, guarani – 2 mln, ajmara – 2 mln. Natomiast w Ameryce Północnej najliczniej reprezentowana jest rodzina na-dene – około 350–400 tys. mówiących.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Teorie o makrosiouańskiej fyli językowej są często krytykowane