Wikipedia

Jerzy Wójcik (filmowiec)

polski operator filmowy, reżyser, autor scenariuszy filmowych i teatralnych
(Przekierowano z Jerzy Wójcik (operator filmowy))

Jerzy Michał Wójcik (ur. 12 września 1930 w Nowym Sączu, zm. 3 kwietnia 2019 w Warszawie[1]) – polski operator filmowy, reżyser, autor scenariuszy filmowych i teatralnych.

Jerzy Wójcik
Data i miejsce urodzenia

12 września 1930
Nowy Sącz

Data i miejsce śmierci

3 kwietnia 2019
Warszawa

Zawód

operator filmowy, scenarzysta i reżyser filmowy, pedagog

Współmałżonek

Magda Teresa Wójcik

Lata aktywności

1958–2015

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Cytaty w Wikicytatach
Gwiazda w Alei Gwiazd w Łodzi

Międzynarodową sławę zyskał w latach „polskiej szkoły filmowej” jako współtwórca największych sukcesów artystycznych polskiego kina lat 50. i 60.

Życiorys edytuj

W 1955 ukończył studia na wydziale operatorskim PWSF w Łodzi i rozpoczął pracę w zespole filmowym „Kadr”. Dyplom otrzymał w roku 1964. W roku 1956 pracował jako drugi operator pod kierunkiem Jerzego Lipmana przy zdjęciach do „Kanału” Andrzeja Wajdy.

Zadebiutował jako samodzielny operator w Eroice Andrzeja Munka (1958). Następnie realizował m.in. zdjęcia do filmów Popiół i diament (1958) Andrzeja Wajdy, Matka Joanna od Aniołów (1961) i Faraon (1966) Jerzego Kawalerowicza, Westerplatte (1967) Stanisława Różewicza i Potop (1974) Jerzego Hoffmana, aż do Anioła w szafie (1987) Stanisława Różewicza.

W latach 1968–1970 współpracował z reżyserami jugosłowiańskimi. Wyreżyserował dwa filmy fabularne – Skarga (1991) i Wrota Europy, (1999) – do których napisał również scenariusze. W latach 1976–1985 zajmował się także reżyserią telewizyjną – stworzył kilka spektakli Teatru Telewizji, m.in. Joanna d’Arc (1976) i Relacja (1977).

Był autorem scenariuszy dla Teatru Telewizji oraz Teatru Adekwatnego.

Został profesorem sztuki filmowej. W latach 1981–1982 wykładał sztukę operatorską na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a od 1982 wykładał na Wydziale Operatorskim PWSFTviT w Łodzi, początkowo jako profesor nadzwyczajny, od 1988 zwyczajny. W latach 2000–2003 wykładał na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 2010–2015 na Wydziale Scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Za swoją twórczość był wielokrotnie nagradzany, m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2005), nagrodą „Vitae Valor” za całokształt twórczości na III Festiwalu Filmowym „Vitae Valor” w Tarnowie (2003), nagrodą za całokształt twórczości „Golden Camera 300” na MFF Sztuki Operatorskiej im. Braci Manaki w Bitola w Macedonii (1999), a wcześniej szeregiem nagród za zdjęcia do filmów i za reżyserię spektakli teatru TV.

Był honorowym przewodniczącym Stowarzyszenia Twórców Obrazu Filmu Fabularnego.

W roku 2006 opublikował zawierającą przemyślenia i wspomnienia zawodowe książkę Labirynt światła, w roku 2017 Sztukę filmową – zbiór wykładów, wygłoszonych w latach 2000–2003 na Uniwersytecie Warszawskim.

Ostatnie lata życia spędził w Podkowie Leśnej. Podczas uroczystości żałobnych, 11 kwietnia, w kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Wanda Zwinogrodzka odczytała list ministra Piotra Glińskiego. Pogrzeb odbył się według ceremoniału państwowego z asystą wojskową. Profesor Wójcik został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy artystycznej i twórczej na rzecz rozwoju i popularyzowania polskiej kinematografii[2][3].

Życie prywatne edytuj

W roku 1959 poślubił aktorkę Magdę Teresę Dąbrowską. Na początku lat 60. przeniósł się z Łodzi do Warszawy. W roku 1963 został ojcem syna Tomasza.

Filmografia edytuj

Etiudy szkolne edytuj

  • 1953
    • Kiedy ty śpisz (współpraca operatorska), reż. Andrzej Wajda, zdj. Jerzy Lipman
    • Piaskarze (współpraca operatorska), reż. Andrzej Wajda, zdj. Jerzy Lipman
    • Początek dnia (zdjęcia), reż. Julian Dziedzina
  • 1955
    • Człowiek nie umiera (współpraca operatorska), reż. Sylwester Chęciński, zdj. Henryk Depczyk
    • Godzina bez słońca (zdjęcia), reż. Paweł Komorowski
    • Powrót (zdjęcia), reż. Julian Dziedzina
  • 1966 – Medaliony (zdjęcia), reż. Andrzej Brzozowski

Filmy fabularne edytuj

Reżyseria edytuj

  • 1976 – Joanna d’Arc, Teatr TV
  • 1977 – Relacja, Teatr TV (autor)
  • 1978
    • Medea, Teatr TV (także adaptacja)
    • Anna, Teatr TV
  • 1979 – Tu zaszła zmiana, Teatr TV (także scenariusz)
  • 1982 – Pyłek w oku, Teatr TV (także scenariusz)
  • 1985 – Promethidion, Teatr TV
  • 1991 – Skarga (także scenariusz)
  • 1996 – Portret w przestrzeni (także scenariusz)
  • 1999 – Wrota Europy (także scenariusz)

Scenariusze edytuj

  • 1956 – Koniec nocy (współautor scenariusza i zdjęć), reż. Julian Dziedzina, Paweł Komorowski, Walentyna Uszycka
  • 1974 – Człowiek jak człowiek według Bertolda Brechta, reż. Magda Teresa Wójcik, Teatr Adekwatny
  • 1976 – Bhagavad Gita – Pieśń Pana według Mahabharaty, reż. Magda Teresa Wójcik, Teatr Adekwatny
  • 1977 – Relacja, Teatr TV (autor, także reżyseria)
  • 1978 – Medea, Teatr TV (adaptacja, także reżyseria)
  • 1979
    • Medea według Eurypidesa (adaptacja), reż. Magda Teresa Wójcik, Teatr Adekwatny
    • Tu zaszła zmiana, Teatr TV (także reżyseria)
  • 1982 – Pyłek w oku, Teatr TV (także reżyseria)
  • 1983 – Cesarz według Ryszarda Kapuścińskiego, reż. Magda Teresa Wójcik, Teatr Adekwatny
  • 1988 – Bhagavad Gita według Mahabharaty, reż. Magda Teresa Wójcik, Teatr Adekwatny
  • 1991 – Skarga (także reżyseria)
  • 1996 – Portret w przestrzeni (także reżyseria)
  • 1999 – Wrota Europy (także reżyseria)
  • 2002 – Cesarz według Ryszarda Kapuścińskiego (scenariusz), reż. Magda Teresa Wójcik, Teatr Adekwatny

Nagrody i odznaczenia edytuj

  • 1962 – Matka Joanna od Aniołów – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia;
  • 1966 – Potem nastąpi cisza – Nagroda Ministra Obrony Narodowej II stopnia;
  • 1967 – Westerplatte
    • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia;
    • Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia
  • 1968 – Vrane – Dyplom za Osiągnięcia Twórcy Zagranicznego w kinematografii jugosłowiańskiej (Festiwal Filmów Jugosłowiańskich, Pula)
  • 1975 – Opadły liście z drzew
    • Nagroda Państwowa II stopnia
    • Nagroda za zdjęcia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych, Gdańsk)
  • 1977 – Relacja
    • Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji I stopnia za spektakl teatru TV
    • Nagroda Złoty Ekran za spektakl teatru TV
  • 1987 – Anioł w szafie – nagroda za zdjęcia na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych
  • 1988 – Anioł w szafie – Nagroda Szefa Kinematografii za twórczość filmową w dziedzinie filmu fabularnego za rok 1987
  • 1998 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski z okazji 50-lecia PWSFTviT
  • 1999 – Nagroda za całokształt twórczości filmowej w dziedzinie sztuki operatorskiej „Golden Camera 300” na MFF Sztuki Operatorskiej im. braci Manaki w Bitola (Macedonia)
  • 2002 – 4 grudnia na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi odsłonięto gwiazdę Jerzego Wójcika w Alei Gwiazd (w okolicach Hotelu Grand i kina Polonia)
  • 2003 – Nagroda „Vitae Valor” za całokształt twórczości na III Festiwalu Filmowym „Vitae Valor” w Tarnowie
  • 2005 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
  • 2009 – Orły 2009 – Nagroda za Osiągnięcia Życia
  • 2012 – Platynowe Lwy nagroda na 37 Gdynia Film Festival za całokształt twórczości
  • 2019 – Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Katarzyna Krzykowska, Wojciech Przylipiak, Grzegorz Janikowski: Zmarł operator filmowy Jerzy Wójcik, współtwórca polskiej szkoły filmowej. pap.pl, 4 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-09].
  2. ↑ Jerzy Wójcik pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta. prezydent.pl, 2019-04-11. [dostęp 2019-05-02].
  3. ↑ List Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 11 kwietnia 2019.

Bibliografia edytuj

  • Jerzy Wójcik, Labirynt światła, opracował Seweryn Kuśmierczyk, Canonia, Warszawa 2006, ISBN 83-923967-0-7.
  • Jerzy Wójcik, Sztuka filmowa, opracował Seweryn Kuśmierczyk, Canonia, Warszawa 2017, ISBN 978-83-946851-0-2.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Wójcik_(filmowiec)&oldid=71147963”