Wikipedia

Juliusz Zaleski

polski historyk i krytyk literatury, ofiara zbrodni katyńskiej

Juliusz Adam Zaleski[a] (ur. 29 maja 1889 w Sanoku, zm. w listopadzie 1940 w Kijowie) – polski nauczyciel polonista z tytułem doktora, pedagog, historyk i krytyk literatury. Żołnierz, uczestnik trzech wojen, kapitan rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Juliusz Zaleski
Ilustracja
Juliusz Zaleski podczas zjazdu z okazji 50-lecia sanockiego gimnazjum (12 czerwca 1938)
Data i miejsce urodzenia

29 maja 1889
Sanok

Data i miejsce śmierci

listopad 1940
Kijów

Zawód, zajęcie

nauczyciel, pedagog

Tytuł naukowy

doktor

Edukacja

C. K. Gimnazjum w Sanoku

Uczelnia

Uniwersytet Lwowski

Stanowisko

wizytator szkół średnich

Pracodawca

Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego

Rodzice

Karol Zaleski
Wilhelmina z d. Leixner

Krewni i powinowaci

Tadeusz, Jakub, Karol, Zygmunt, Władysław, Maria, Jadwiga, Zofia (rodzeństwo)

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny)
Odznaka pamiątkowa „Orlęta” Gwiazda Przemyśla Krzyż Obrońców Węzła Zagórskiego Odznaka Ofiarnych O.K.O.P.
Multimedia w Wikimedia Commons
Ilustracja
Juliusz Zaleski w mundurze c. i k. armii przed 1918
kapitan rezerwy piechoty kapitan rezerwy piechoty
Data i miejsce urodzenia

29 maja 1889
Sanok

Data i miejsce śmierci

1940
Kijów

Przebieg służby
Lata służby

1914–1920

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

45 Pułk Piechoty Austro-Węgier,
3 Batalion Strzelców Sanockich,
39 Pułk Piechoty Strzelców Lwowskich

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska,
wojna polsko-bolszewicka

Rodzina Zaleskich (ok. 1906-1912)
Rodzina Zaleskich (ok. 1912-1918)
Upamiętnienie na Mauzoleum w Sanoku

Życiorys

edytuj

Juliusz Adam Zaleski urodził się 29 maja 1889[1][b]. Był wnukiem Ludwika Zaleskiego z Mikuliczyna (powstaniec listopadowy)[2][3] oraz drugim dzieckiem lekarza i społecznika dr Karola Zaleskiego (1856–1941) oraz nauczycielki Wilhelminy z domu Leixner (1859–1912)[1] [4]. Miał ośmioro rodzeństwa: (pięciu braci i trzy siostry), byli to kolejno Tadeusz (ur. 1887), Karol (ur. 1890), Zygmunt Jan (ur. 1892[5][6]), Władysław (ur. 1894), Maria Elżbieta (1896-1967[7][8], po mężu Hanus[2]), Jakub (ur. 1899), Jadwiga (ur. 1900) i Zofia Ludwika (1903–1906, zmarła w dzieciństwie[9][10][11] na zapalenie opon mózgowych[2][12]). Rodzina zamieszkiwała w tzw. Willi Zaleskich. W 1907 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie był m.in. Wojciech Stepek)[4][13][14][15]. Następnie kształcił się na studiach filozoficznych na kierunku filologii polskiej na Wydziale Filozoficznego Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie do 1912[4]. W 1910 był stypendystą w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich (wówczas stypendystą był także Władysław Dajewski, późniejszy profesor sanockiego gimnazjum)[16][17]. Na początku 1910 został uznany przynależnym do gminy Sanok[17]. Od 1912/1913 był członkiem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych[18]. Należał do Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza[19].

Jako kandydat stanu nauczycielskiego w roku szkolnym 1911/1912 przysłuchiwał się lekcjom szkolnym w C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie[20]. 29 sierpnia 1912 został mianowany zastępcą nauczyciela w tej szkole i złożył przysięgę służbową 10 września tego roku[21]. Uczył tam języka polskiego, języka łacińskiego, języka greckiego[22]. W roku szkolnym 1913/1914 do kwietnia 1914 przebywał na urlopie[23].

Po wybuchu I wojny światowej w sierpniu 1914 podjął decyzję o wstąpieniu do formowanych Legionów Polskich, jednak nie powiodło się usiłowanie przystąpienia w szeregi Legionu Wschodniego[4]. Jesienią 1914 został asenterowany do C. K. Armii, w szeregach której służył początkowo jako jednoroczny ochotnik[24][25]. Najpierw był kadetem-aspirantem w Wiedniu[4]. Został awansowany na stopień podporucznika rezerwy z dniem 1 sierpnia 1916[26]. Służył w rezerwowej kompanii w Przemyślu[4]. Brał udział w działaniach wojennych na froncie litewskim, bukowińskim, siedmiogrodzkim oraz włoskim, gdzie został ciężko ranny, po czym przebywał w szpitalu polowym[4][25]. W 1917, 1918 pozostawał podporucznikiem rezerwy 45 Pułku Piechoty Austro-Węgier w Sanoku[27][28][29]. W służąc w tej jednostce w Przemyślu w 1918 przystąpił do struktur Polskiej Organizacji Wojskowej, organizowanych przez por. Leona Kazubskiego (także sanoczanina)[30]. Na skutek zdrady sierżanta Mżika był objęty śledztwem, rewizją oraz inwigilacją[30].

Po zwolnieniu ze służby i otrzymaniu urlopu powrócił na Uniwersytet Lwowski, gdzie zdał rygorozum i na podstawie dysertacji pt. Monolog w dramacie 18 kwietnia 1918 uzyskał stopień doktora filozofii (promotorem przewodu doktorskiego był prof. Wilhelm Bruchnalski)[4]. Pierwotnie przygotowywał się do pracy nauczycielskiej w macierzystym lwowskim gimnazjum przed rokiem szkolnym 1918/1919[4]. U kresu wojny na przełomie października i listopada 1918 przebywał w Sanoku i był organizatorem Wojska Polskiego tamże polskiego garnizonu w mieście i powiecie sanockim (z tego czasu zachowały się notatki i zapiski Juliusza Zaleskiego oraz jego artykuł opublikowany w tygodniku Ziemia Sanocka z 7 grudnia 1918)[4][31]. W listopadzie 1918 został dowódcą kompanii tzw. „Batalionu Dzieci Sanockich”[32][33] (później był autorem wspomnień tej jednostki publikowanych w 1919/1920 na łamach czasopisma „Ziemia Sanocka”[34][35]). W szeregach tej jednostki brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej[4][36]. Był także w składzie pociągu pancernego „Kozak”[37]. Dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 stycznia 1918 wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1918 (mianowanie na ten stopień uzyskał tym samym rozkazem także jego brat Władysław)[38] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera mianowany komendantem Szkoły Podoficerskiej w Sanoku od 1 listopada 1918[39]. Później uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, odbywając służbę w Obozie Warownym „Przemyśl”[4]. Został zwolniony z czynnej służby w sierpniu 1920[4]. Został awansowany do stopnia kapitana rezerwy piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[40][41]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 39 pułku piechoty Strzelców Lwowskich, stacjonującym w garnizonie Jarosław[42][43]. W 1934 jako kapitan rezerwy piechoty był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I jako oficer po ukończeniu 40 roku życia i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[44].

W okresie II Rzeczypospolitej pozostawał nauczycielem. W roku szkolnym 1912/1922 odbył praktykę w Miejskim Gimnazjum Herbertów w Dobromilu[4]. Od roku szkolnego był profesorem w macierzystym gimnazjum we Lwowie, przemianowanym na III Państwowe Gimnazjum im. Stefana Batorego, w którym uczył języka polskiego, historii i był zawiadowcą biblioteki nauczycielskiej, opiekunem Kółka Polonistycznego[4][45][46]. W maju 1924 uzyskał dyplom kwalifikacyjny uprawniający do nauczania języka polskiego w szkołach średnich ogólnokształcących i seminariach nauczycielskich[4]. Poza gimnazjum równolegle pracował także w Zakładzie Naukowym Żeńskim z prawem publiczności im. Zofii Strzałkowskiej we Lwowie (ucząc języka polskiego do ok. 1926)[47][48], w wyższych kursach nauczycielskich oraz wykładał historię literatury na Wydziale Ogólnym Politechniki Lwowskiej[4]. W 1926 otrzymał tytuł profesora gimnazjalnego[4]. W III Gimnazjum pracował do 26 maja 1930, po czym od 1 czerwca 1930 pełnił obowiązki okręgowego wizytatora szkół w Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego[49][50][51]. Następnie, od 1 grudnia 1930 pełnił obowiązki ministerialnego wizytatora szkół w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[4][52][53]. Z tej funkcji został zwolniony z dniem 31 sierpnia 1932 i ponownie powierzono mu pełnienie obowiązków okręgowego wizytatora szkół w KOSL – w tym czasie pozostawał na stanowisku profesora Państwowego Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie[4][54]. Stanowisko wizytatora szkół średnich KOSL pełnił do 1939[55][56][57][57][58]. W czerwcu 1938 był przedstawicielem lwowskiego kuratorium na I Zjazd Absolwentów z okazji 50-lecia pierwszej matury w sanockim gimnazjum[59]. Publikował w zakresie historii i krytyki literatury zarówno wydawnictwa zwarte, jak również w czasopiśmie „Pamiętnik Literacki”[60], ponadto był wydawcą.

Po wybuchu II wojny światowej, agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 oraz nastaniu okupacji sowieckiej ziem polskich został aresztowany przez Sowietów 13 marca 1940 w miejscu swojego zamieszkania przy ulicy Józefa Piłsudskiego 23 we Lwowie[4] (późniejsza ul. Iwana Franki[61]). W listopadzie 1940 został zamordowany w siedzibie NKWD w Kijowie[4]. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/2-24 oznaczony numerem 347, dosłownie określony jako Julian Zaleski)[c][62][63][64]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Juliusz Zaleski był żonaty z Jadwigą z domu Bursztyńską, z którą miał córkę Danutę (ur. ok. 1928)[4]. W kwietniu 1940 oboje zostały deportowane w głąb ZSRR na obszar Kazachskiej SRR[4]. Jego brat Jakub także został ofiarą zbrodni katyńskiej (został zamordowany w Katyniu). W artykule prasowym o rodzinie Zaleskich z 1982 roku na łamach czasopisma „Podkarpacie” podano, Juliusz zginął podczas II wojny światowej, a Jakub w trakcie kampanii wrześniowej[2].

Publikacje

edytuj
  • Największy wróg ludzkości (1911)[4][65]
  • Ze studiów nad monologiem w dramacie: monolog w dramacie pseudoklasycznym w Polsce (1924)[4][66]
  • Barbara Radziwiłłówna: tragedia w 5 aktach (1925, współautorzy: Alojzy Feliński, Stefan Vrtel-Wierczyński)[67]
  • Program ministerialny nauki języka polskiego w szkole średniej w świetle dotychczasowej praktyki. Referat zbiorowy Sekcji Polonistycznej TNSW we Lwowie (1925, współautorzy: Zenon Aleksandrowicz, Juliusz Balicki, Ryszard Skulski)[68]
  • Wiek Oświecenia. Historja literatury wieku Oświecenia w Polsce. Z Rękopisu Pośmiertnego (wydawca, 1926, autor: Konstanty Wojciechowski)[69]
  • Przewrót w umysłowości i literaturze polskiej po roku 1863; Miłość w poezji polskiej; Ballady i romanse; Współzawodnik Sienkiewicza (Z Papierów Pośmiertnych wydali: Dr. Juliusz Balicki, Dr. Zygmunt Szweykowski, Dr. Juliusz Zaleski, 1926, autor: Konstanty Wojciechowski)[70]
  • Zwięzły podręcznik historii literatury polskiej (1930, współautor: Konstanty Wojciechowski)[71]
  • Sienkiewicz jako wychowawca (ze zbioru materiałów dla organizacji Dnia Sienkiewiczowskiego, 1933)[4]

Ordery i odznaczenia

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 nazwisko Juliusza Zaleskiego zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[72] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum (wskazany w gronie zmarłych na terenie Z. S. R. R.)[73][74].

W 1962 Juliusz Zaleski został upamiętniony wśród innych osób wymienionych na jednej z tablic Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na obecnym Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W ewidencji wojskowej c. i k. armii był określany jako „Julius v. Zaleski”.
  2. ↑ Datę urodzenia 29 maja 1889 podały np. Roczniki Oficerskie. Inny dzień urodzenia, 25 września 1889, wskazał Jan Zaleski, zob. Jan Zaleski. Biografie. Juliusz Adam Zaleski (1889–1940). „Przemyskie Zapiski Historyczne”. 12-13, s. 363, 2000-2002. Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Przemyślu. ISSN 0860-0317. 
  3. ↑ Ukraińska Lista Katyńska podała jako imię „Julian”, jednak zgadza się zarówno rok urodzenia (1889), jak i imię ojca (Karol). Ponadto Juliusz Zaleski został wymieniony podczas Apelu Poległych w trakcie obchodów „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” w 1958 jako poległy z lat 1939–1945 (obok swojego brata Jakuba) – Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 69.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 215 (poz. 142).
  2. ↑ a b c d Czesław Skrobała / Jadwiga Zaleska. Opowieść wigilijna. „Podkarpacie”, s. 1, 6, nr 43 z 23 grudnia 1982. 
  3. ↑ Wpoić młodzieży patriotyzm. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, nr 28 (193) z 1–19 października 1980. 
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah Jan Zaleski. Biografie. Juliusz Adam Zaleski (1889–1940). „Przemyskie Zapiski Historyczne”. 12-13, s. 363-365, 2000-2002. Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Przemyślu. ISSN 0860-0317. 
  5. ↑ Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 82 (poz. 224).
  6. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 548.
  7. ↑ Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 173 (poz. 75).
  8. ↑ Maria Hanus. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-10-20].
  9. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 30 (poz. 73).
  10. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 125, s. 3, 27 maja 1906. 
  11. ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 78.
  12. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 78. ISBN 83-909787-0-9.
  13. ↑ 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 62, 78.
  14. ↑ Kronika. Egzamin dojrzałości. „Gazeta Sanocka”, s. 3, 23 czerwca 1907. 
  15. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2017-10-23].
  16. ↑ Sprawozdanie z czynności Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich za rok 1910. Lwów: 1910, s. 33.
  17. ↑ a b Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 590 (poz. 15).
  18. ↑ XXIX. Sprawozdanie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1912 do 31 marca 1913. 1913, s. 55.
  19. ↑ Sprawozdanie z czynności wydziału Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza we Lwowie za lata 1911–1913. Lwów: Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, 1914, s. 16.
  20. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1912. Lwów: 1912, s. 61.
  21. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1913. Lwów: 1913, s. 36.
  22. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1913. Lwów: 1913, s. 35.
  23. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1914. Lwów: 1914, s. 34.
  24. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1914/15 i 1915/16. Lwów: 1916, s. 41, 49.
  25. ↑ a b c Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1916/17. Lwów: 1917, s. 10.
  26. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 309.
  27. ↑ a b Kronika. Odznaczenia w c. i k. armii. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 142 z 24 czerwca 1917. 
  28. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 597.
  29. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1917/18. Lwów: 1918, s. 7.
  30. ↑ a b Jednodniówka 37 P. P. 1929 ↓, s. 5.
  31. ↑ Wojciech Sołtys, Pierwsze miesiące wolności. Życie gospodarcze społeczne i polityczne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 504, 505, 506.
  32. ↑ Juliusz Zaleski. Z dziejów III Baonu strzelców sanockich (garść wspomnień w rocznicę). „Ziemia Sanocka”. Nr 30, s. 2, 7 grudnia 1919. 
  33. ↑ Wojciech Sołtys, Pierwsze miesiące wolności. Życie gospodarcze społeczne i polityczne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 505.
  34. ↑ Juliusz Zaleski. Z dziejów III Baonu strzelców sanockich (garść wspomnień w rocznicę). „Ziemia Sanocka”. Nr 30, s. 1-2, 7 grudnia 1919. 
  35. ↑ Juliusz Zaleski. Z dziejów III Baonu strzelców sanockich (garść wspomnień w rocznicę). „Ziemia Sanocka”. Nr 33, s. 2, 4 kwietnia 1920. 
  36. ↑ Działalność patriotyczna TG „Sokół” w Sanoku. sokolsanok.pl, 7 grudnia 2009. [dostęp 2014-06-27].
  37. ↑ Według Jana Zaleskiego służył jako dowódca pociągu pancernego „Kozak”, zob. Jan Zaleski. Biografie. Juliusz Adam Zaleski (1889–1940). „Przemyskie Zapiski Historyczne”. 12-13, s. 364, 2000-2002. Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Przemyślu. ISSN 0860-0317. 
  38. ↑ Dekret Naczelnego Wodza Wojsk Polskich o przyjęciu do W.P. oficerów z b. armii austro-węgierskiej (838). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 647, Nr 26 z 8 marca 1919. 
  39. ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich o przydziale oficerów (841). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 654, Nr 26 z 8 marca 1919. 
  40. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 478.
  41. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 419.
  42. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 240.
  43. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 222.
  44. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 10, 809.
  45. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państw. Gimnazjum III. im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szk. 1927/28. Z uwzględnieniem Dziesięciolecia 1918-1928. Lwów: 1928, s. 20, 22.
  46. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego III. Gimnazjum im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szkolny 1929/1930. Lwów: 1930, s. 5, 14, 20.
  47. ↑ Sprawozdanie Zakładu Naukowego Żeńskiego z prawem publiczności im. Zofii Strzałkowskiej za rok szkolny 1925/6. Lwów: 1926, s. 64.
  48. ↑ Sprawozdanie Zakładu Naukowego Żeńskiego z prawem publiczności im. Zofii Strzałkowskiej za rok szkolny 1926/7. Lwów: 1927, s. 41.
  49. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego III. Gimnazjum im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szkolny 1929/1930. Lwów: 1930, s. 7.
  50. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 362, nr 7 z 1 lipca 1930. 
  51. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 289, nr 6 z 15 lipca 1930. 
  52. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 619, nr 12 z 29 grudnia 1930. 
  53. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 609, nr 12 z 17 stycznia 1931. 
  54. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 74, 80, nr 5 z 23 grudnia 1932. 
  55. ↑ Pierwsza część wspomnień z roku 1991. lwow.com.pl. [dostęp 2014-06-27].
  56. ↑ J.W.P. Wizytatorowi Dr Juliuszowi Zaleskiemu Koło Rodzicielskie Państwowego Gimnazjum w Brzeżanach z okazji odsłonięcia popiersia Marszałka E. Śmiegłego-Rydza i poświęcenia sztandaru w dniu 7.XI.1937 r.. sbc.org.pl. [dostęp 2014-06-27].
  57. ↑ a b Projekt kursów wiedzy o Lwowie i Małopolsce Wschodniej. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 12 z 17 stycznia 1939. 
  58. ↑ Ogłoszenia. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 554, 565, nr 10 z 25 października 1932. 
  59. ↑ Wielki zjazd sanoczan. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 140 z 24 czerwca 1938. 
  60. ↑ Juliusz Zaleski. bazhum.pl. [dostęp 2014-06-27].
  61. ↑ Nazwy ulic Lwowa. lwow.com.pl/. [dostęp 2017-10-22].
  62. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 110. [dostęp 2016-04-26].
  63. ↑ Polscy oficerowie i policjanci zamordowani przez NKWD i pochowani w Katyniu, Miednoje i w Charkowie oraz obywatele RP z tzw. Ukraińskiej Listy Katyńskiej. katedrapolowa.pl. [dostęp 2014-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].
  64. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. policjapanstwowa.pl. [dostęp 2014-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 marca 2014)].
  65. ↑ Największy wróg ludzkości. worldcat.org. [dostęp 2014-06-27]. (ang.).
  66. ↑ Ze studjów nad monologiem w dramacie: monolog w dramacie pseudoklasycznym w Polsce. worldcat.org. [dostęp 2014-06-27]. (ang.).
  67. ↑ Barbara Radziwiłłówna. Tragedja w 5 aktach. worldcat.org. [dostęp 2014-06-27]. (ang.).
  68. ↑ Publikacje książkowe - Teoria kształcenia literackiego w latach 1918–1939. Antologia, Cz. 1. ljazownik.pl. [dostęp 2015-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 kwietnia 2015)].
  69. ↑ Wiek oświecenia. worldcat.org. [dostęp 2014-06-27]. (ang.).
  70. ↑ Przewrót w umysłowości i literaturze polskiej po roku 1863; Miłość w poezji polskiej; Ballady i romanse; Współzawodnik Sienkiewicza. worldcat.org. [dostęp 2014-06-27]. (ang.).
  71. ↑ Zwięzły podręcznik historji literatury polskiej. worldcat.org. [dostęp 2014-06-27]. (ang.).
  72. ↑ Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 69.
  73. ↑ Józef Stachowicz: W służbie ojczyzny. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 119.
  74. ↑ Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliusz_Zaleski&oldid=74453146”