Maria Leszczyńska

królowa Francji, żona Ludwika XV

Maria Karolina Zofia Felicja Leszczyńska herbu Wieniawa (ur. 23 czerwca 1703 w Trzebnicy, zm. 24 czerwca 1768 w Wersalu) – królewna polska, królowa Francji w latach 17251768 jako żona Ludwika XV. Młodsza córka króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego i Katarzyny Opalińskiej. Najdłużej panująca królowa Francji[1].

Maria Karolina Leszczyńska
Ilustracja
Wizerunek herbu
podpis
Królowa Francji
Okres

od 1725
do 1768

Jako żona

Ludwika XV

Koronacja

18 listopada 1725

Poprzedniczka

Maria Teresa Hiszpańska

Następczyni

Maria Antonina Austriaczka

Dane biograficzne
Dynastia

Leszczyńscy

Data i miejsce urodzenia

23 czerwca 1703
Trzebnica

Data i miejsce śmierci

24 czerwca 1768
Wersal

Ojciec

Stanisław Leszczyński

Matka

Katarzyna Opalińska

Mąż

Ludwik XV Burbon

Dzieci

10 (lista)

Maria Leszczyńska

Królowa Francji

edytuj

Została królową Francji, gdyż Ludwik IV Henryk Burbon, książę de Condé, pierwszy minister króla Ludwika XV oraz jego następca na tym stanowisku – Kardynał Fleury, chcieli znaleźć panu żonę, która nie wciągnie Francji w skomplikowane polityczne sojusze. Popierała to mocno Markiza de Prie, kochanka księcia de Condé i to ona miała decydujący wpływ na wybór Marii. Ludwik XV, chcąc wzmocnić monarchię, potrzebował znaleźć kandydatkę, mogącą szybko zapewnić mu następcę tronu, dlatego też dla Marii wyrzekł się planów poślubienia nieletniej infantki hiszpańskiej, Marianny Wiktorii Burbon, z którą był zaręczony, co Filip V i Elżbieta uznali za afront i ostatecznie doprowadziło to do zbliżenia hiszpańsko-habsburskiego[2].

Ślub Marii i Ludwika XV odbył się 4 września 1725. Ich małżeństwo było początkowo szczęśliwe, królowa urodziła 10 dzieci. Ludwik XV miał jednak wiele oficjalnych metres (np. Madame Pompadour), które ostatecznie przyćmiły Marię na dworze królewskim. O większości romansów swojego męża Maria doskonale wiedziała.

W odróżnieniu od innych królowych miała możliwość spotykania się ze swoimi rodzicami. Ludwik XV po upływie czasu zrozumiał, że małżeństwo z niezamożną Leszczyńską było dla niego zawstydzającym mezaliansem. Maria przybyła na dwór bardzo skromnie, jednak dzięki temu mariażowi do Francji została przyłączona Lotaryngia.

Była gorliwą katoliczką.

Jej kulturalnym wkładem w życie dworu wersalskiego było urządzanie cotygodniowych koncertów polskich chórów[potrzebny przypis]; pozostawiła też ślad w kulturze kulinarnej Francji – jej nazwiskiem nazwano szarlotkę á la Lesiki[3]. Ponadto miała okazję poznać młodego Mozarta i jego siostrę, Marię Annę.

Matka dzieci Francji

edytuj

Jej jedyny syn – Ludwik Ferdynand poślubił Marię Józefę Wettyn, córkę rywala ojca Marii o koronę polską – Augusta III Sasa. Początkowo fakt ten powodował spięcia między dwiema kobietami, ale wkrótce okazało się, że Maria Józefa podziwia byłego króla Stanisława Leszczyńskiego. Kilkoro wnuków Marii otrzymało nawet na jedno z imion, imię Stanisław np. późniejszy król Ludwik XVIII.

Maria zmarła w 1768, sześć lat przed swoim mężem. Została pochowana w bazylice Saint-Denis pod Paryżem. Jej serce spoczęło obok rodziców w kościele Notre-Dame de Bon Secours w Nancy. Nową metresą jej męża została Madame du Barry, była prostytutka. Dzieci i wnuki Marii zgodnie i szczerze opłakiwały jej śmierć i znienawidziły du Barry. Dwa lata później, wnuk Marii – Ludwik August poślubił młodą arcyksiężniczkę austriackąMarię Antoninę, która w przyszłości miała zostać ostatnią królową Francji.

Dwoje wnuków Marii zostało zgilotynowanych podczas rewolucji francuskiej: Ludwik August – Ludwik XVI i Madame Elżbieta. Dwóch innych wnuków po restauracji monarchii, w 1814, zostało kolejnymi królami Francji: Ludwik XVIII i Karol X.

Potomstwo

edytuj
  1. Maria Ludwika Elżbieta (Marie Louise Élisabeth) (14 sierpnia 1727 – 6 grudnia 1759), księżna Parmy, żona Filipa Burbona
  2. Anna Henrietta (Anne Henriette) (14 sierpnia 1727 – 10 lutego 1752),
  3. Maria Ludwika (Marie Louise) (28 lipca 1728 – 19 lutego 1733)
  4. Ludwik Ferdynand (4 września 1729 – 20 grudnia 1765), delfin Francji, ojciec 3 królów Francji: Ludwika XVI, Ludwika XVIII i Karola X
  5. Filip Ludwik (30 sierpnia 1730 – 17 kwietnia 1733), diuk Andegawenii
  6. Maria Adelajda (30 marca 1732 – 27 lutego 1800)
  7. Wiktoria Ludwika (Victoire Louise) (11 maja 1733 – 7 czerwca 1799)
  8. Zofia Filipa (Sophie Philippine) (17 lipca 1734 – 3 marca 1782)
  9. Teresa Felicja (Thérèse Félicité) (16 maja 1736 – 28 września 1744)
  10. Ludwika Maria (Louise Marie) (5 lipca 1737 – 23 grudnia 1787), wstąpiła do klasztoru i zwana była jako Teresa od St-Augustin

Wywód przodków

edytuj
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rafał Leszczyński
 
 
 
 
 
 
 
Bogusław Leszczyński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna z Radzimińskich
 
 
 
 
 
 
 
Rafał Leszczyński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kasper Denhoff
 
 
 
 
 
 
 
Anna Denhoffówna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna Aleksandra z Koniecpolskich
 
 
 
 
 
 
 
Stanisław Leszczyński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan Stanisław Jabłonowski
 
 
 
 
 
 
 
Stanisław Jan Jabłonowski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna Ostrorożanka
 
 
 
 
 
 
 
Anna z Jabłonowskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Aleksander Dominik Kazanowski
 
 
 
 
 
 
 
Marianna z Kazanowskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna z Potockich
 
 
 
 
 
 
 
Maria Leszczyńska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Piotr Opaliński
 
 
 
 
 
 
 
Krzysztof Opaliński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Kostczanka
 
 
 
 
 
 
 
Jan Karol Opaliński
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Adam Sędziwój Czarnkowski
 
 
 
 
 
 
 
Teresa Konstancja z Czarnkowskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna z Leszczyńskich
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna Opalińska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kazimierz Franciszek Czarnkowski
 
 
 
 
 
 
 
Adam Uriel Czarnkowski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Konstancja z Lubomirskich
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Anna z Czarnkowskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Remigian Zaleski
 
 
 
 
 
 
 
Teresa z Zaleskich
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna z Mielżyńskich
 
 
 
 
 
 

Przypisy

edytuj
  1. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2021-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-23)].
  2. Brendan Simms: Taniec mocarstw. Walka o dominację w Europie od XV do XXI wieku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2015, s. 100. ISBN 978-83-7976-218-7.
  3. Ludwik Stomma: Dzieje smaku. Poznań: Wydawnictwo SENS, 2003, s. 24. ISBN 83-86944-44-7.

Linki zewnętrzne

edytuj