Robert Duvall

aktor i reżyser amerykański

Robert Selden Duvall[1] (ur. 5 stycznia 1931 w San Diego) – amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, piosenkarz. Odznaczony Narodowym Medalem Sztuki[2]. Otrzymał Oscara za występ w filmie Pod czułą kontrolą (1983)[3]. Oprócz tego był nominowany do tej nagrody sześciokrotnie. Otrzymał też cztery Złote Globy[4].

Robert Duvall
Ilustracja
Duvall na MFF w Toronto (2014)
Imię i nazwisko

Robert Selden Duvall

Data i miejsce urodzenia

5 stycznia 1931
San Diego

Zawód

aktor, reżyser, scenarzysta, producent, piosenkarz

Współmałżonek

Barbara Benjamin
(1964-1975; rozwód)
Gail Youngs
(1982-1986; rozwód)
Sharon Brophy
(1991-1995; rozwód)
Luciana Pedraza
(od 2005)

Lata aktywności

od 1952

Odznaczenia
Narodowy Medal Sztuki (USA)

Życiorys edytuj

Wczesne lata edytuj

Urodził się w San Diego jako syn Mildred Virginii (z domu Hart; 1901–1985) i Williama Howarda Duvalla (1904–1984), admirała United States Navy urodzonego w Wirginii, potomka imigrantów z Francji. Jego matka była krewną generała Roberta Lee, przywódcy konfederatów w wojnie secesyjnej[2]. Jego rodzina była pochodzenia angielskiego, niemieckiego, szwajcarskiego, francuskiego, walijskiego i szkockiego[5].

Jego ojciec chciał go wysłać do Akademii Marynarki Wojennej w Annapolis. Kariera wojskowa go jednak nie interesowała. W 1953 ukończył studia na wydziale dramatu w Principia College w Elsah[6] w Illinois. Następnie pełnił krótko służbę wojskową w United States Army jako starszy szeregowy podczas wojny koreańskiej.

Po powrocie do Stanów zamieszkał wraz z innymi początkującymi aktorami (takimi jak Dustin Hoffman, Gene Hackman i James Caan) w wynajętym mieszkaniu w Nowym Jorku. Zimą 1955 studiował w nowojorskiej The Neighborhood Playhouse School of the Theatre[7].

Kariera edytuj

Początkowo występował w teatrze. W 1952 debiutował w Gateway Theatre w Bellport w roli pilota w sztuce Laughter In The Stars, będącym adaptacją Małego Księcia. W 1957 był w obsadzie spektaklu Hortona Foote Rozmowy po północy (The Midnight Caller)[8]. W 1958 na off-Broadwayu wystąpił jako Frank Gardner w przedstawieniu George’a Bernarda Shawa Profesja pani Warren. W 1966 trafił na Broadway jako Harry Roat, Jr. w sztuce Doczekać zmroku w Ethel Barrymore Theatre. Choć jego role były dobrze oceniane przez krytykę, nie odnosił sukcesów, dlatego musiał jakiś czas zarabiać na chleb, m.in. jako pracownik poczty i kierowca.

Po raz pierwszy był obecny na ekranie jako Boo Radley w dramacie Roberta Mulligana Zabić drozda (1962)[9]. Jego rola spotkała się z dużym uznaniem krytyków i otworzyła mu drogę do kariery. Wcielał się przeważnie w silnych mężczyzn - wojskowych, prawników oraz ludzi interesu. Do tych najbardziej pamiętnych należą role w filmie kryminalnym Petera Yatesa Bullitt (1968) ze Steve’em McQueenem w roli głównej, kreacja Toma Hagena, consigliere rodziny Corleone w Ojcu chrzestnym (1972). Po roli szalonego podpułkownika Billa Kilgore’a z Czasu apokalipsy (1979) Francisa Forda Coppoli został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa jako najbardziej wszechstronny aktor na świecie, a jego kwestia z tego filmu: „kocham zapach napalmu o poranku” przeszła do historii kina.

Otrzymał Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę piosenkarza country Maca Sledge’a w ciepłym, rodzinnym dramacie Bruce’a Beresforda Pod czułą kontrolą (1983). Zajmował się także reżyserią i pisaniem scenariuszy, a nawet produkcją filmów, m.in. Apostoła (1997), w którym zagrał kaznodzieję i dreszczowca Assassination Tango (2002), gdzie wcielił się w płatnego mordercę.

Ma swoją gwiazdę w Hollywood Walk of Fame[10][11].

Filmografia edytuj

Nagrody edytuj

Przypisy edytuj

  1. Personalidade: Robert Duvall (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2019-08-05]. (port.).
  2. a b Robert Duvall. ČSFD.cz. [dostęp 2016-10-28]. (cz.).
  3. Robert Duvall. MYmovies.it. [dostęp 2019-08-05]. (wł.).
  4. Robert Duvall (5 de Janeiro de 1931). Filmow.com. [dostęp 2019-08-05]. (port.).
  5. Robert Duvall – What Nationality Ancestry. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  6. Robert Duvall Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-08-05]. (ang.).
  7. Robert Duvall. Hollywood.com. [dostęp 2017-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-05)]. (ang.).
  8. Robert Duvall Biography (1931-). Film Reference. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
  9. Robert Duvall, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2017-05-25] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  10. Robert Duvall. Hollywood Walk of Fame. [dostęp 2017-05-26]. (ang.).
  11. Robert Duvall - Hollywood Star Walk. „Los Angeles Times”. [dostęp 2017-05-25]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj