James Caan

amerykański aktor

James „Jimmy” Edmund Caan (ur. 26 marca 1940[1] na Bronksie) – amerykański aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, także reżyser filmowy, nominowany do nagrody Oscara, Emmy oraz pięciokrotnie do Złotego Globu[2].

James Caan
Ilustracja
James Caan (2000)
Imię i nazwisko James Edmund Caan
Data i miejsce urodzenia 26 marca 1940
Nowy Jork
Zawód aktor, reżyser
Współmałżonek Dee Jay Mattis
(1960–66; rozwód)
Sheila Marie Ryan
(1976–77; rozwód)
Ingrid Hajek
(1990–95; rozwód)
Linda Stokes
(1995–2009; rozwód)
Zespół artystyczny
od 1961
Multimedia w Wikimedia Commons

ŻyciorysEdytuj

Wczesne lataEdytuj

Urodził się w nowojorskim Bronksie[3] w Nowym Jorku jako jedno z trojga dzieci Sophie (z domu Falkenstein) i sprzedawcy mięsa Arthura Caana[4], żydowskich imigrantów z Niemiec[5]. Dorastał wraz z bratem Ronaldem „Ronnie” i siostrą Barbarą (zm. 1981 na białaczkę) w Sunnyside, nowojorskiej dzielnicy Queens. Po ukończeniu szkoły średniej Rhodes Prep w Nowym Jorku, studiował początkowo prawo i historię na Hofstra University[6]. Próbował kariery piłkarskiej na Uniwersytecie Stanowym Michigan, pracował sezonowo jako ratownik na plażach w Kalifornii[7]. W 1960 rozpoczął naukę aktorstwa od nowojorskiej Neighborhood Playhouse[8], gdzie jego mentorem był Sanford Meisner[9].

KarieraEdytuj

Debiutował na Off-Broadwayu w spektaklu I Roam[10], a następnie zagrał na Broadwayu w przedstawieniach: Blood, Sweat and Stanley Poole Williama Goldmana[11] i Mandingo[12], ale zrezygnował po zaledwie czterech występach artystycznych z powodu trudności z gwiazdą - Franchotem Tone[13]. Pierwszym sukcesem był występ w sztuce Korowód (La Ronde, 1961) Arthura Schnitzlera w niewielkim teatrzyku Off-Broadway. Szybko zwrócono na niego uwagę w telewizji, zagrał epizody w paru serialach, m.in. ABC Nagie Miasteczko (Naked City, 1961) z Bruce'em Dernem, CBS Route 66 (1961) z Georgem Maharisem i Martinem Sheenem, ABC Alcoa Premiere (1962), ABC Nietykalni (The Untouchables, 1962) z Lee Marvinem oraz NBC Doktor Kildare (Dr. Kildare, 1963) z Richardem Chamberlainem. Na dużym ekranie debiutował u boku Jacka Lemmona i Shirley MacLaine w komedii romantycznej Słodka Irma (Irma la Douce, 1963)[14] jako żołnierz w radiu, choć nazwisko nie pojawiło się jeszcze w czołówce. Zagrał potem sadystycznego chuligana w thrillerze Kobieta w klatce (Lady in a Cage, 1964) z Olivią de Havilland. To określiło na jakiś czas typ oferowanych mu ról. Dopiero Howard Hawks, u którego zagrał drugoplanową postać Mikee’a w dramacie sensacyjnym Czerwona linia 7000 (Red Line 7000, 1965) dostrzegł możliwości młodego aktora i uczynił go sympatycznym żółtodziobem Alanem Bourdillionem Traherne 'Mississippi' w westernie El Dorado (1966) u boku Johna Wayne'a i Roberta Mitchuma.

Odtąd jego kariera toczyła się już gładko, w filmach wojennych i awanturniczych, dopóki nie zaskoczył wszystkich całkowicie odmienną rolą infantylnego, opóźnionego w rozwoju umysłowym piłkarza Jimmy’ego Kilgannona, którym zaczyna się opiekować samotna, uciekająca od swego środowiska Natalie Ravenna (Shirley Knight) w dramacie Francisa Forda Coppoli Ludzie deszczu (The Rain People, 1969), a rozpaczliwie smutny romans tych dwojga outsiderów kończy się tragicznie. Rola Briana Piccolo, zawodnika drużyny futbolu amerykańskiego w telewizyjnym biograficznym dramacie sportowym ABC Pieśń Briana (Brian’s Song, 1971)[15] przyniosła mu nominację do nagrody Emmy[16]. Wkrótce Francis Ford Coppola umożliwił mu stworzenie wspaniałej nominowanej do nagrody Oscara i Złotego Globu kreacji Santino Sonny’ego Corleone, gwałtownego, sprężonego wewnętrznie w ostrym kontraście z chłodnym intelektualizmem Ala Pacino w gangsterskiej sadze Ojciec chrzestny (The Godfather, 1972) i sequelu Ojciec chrzestny II (The Godfather Part II, 1974)[17].

Partnerował Barbrze Streisand w biograficznym musicalu Zabawna dziewczyna (Funny Lady, 1975). Wielu zwolenników ma też jego kreacja czempiona okrutnej gry pasjonującej społeczeństwa niedalekiej przyszłości w filmie sci-fi Rollerball (1975) i kryminalne obrazy w rodzaju Elita zabójców (The Killer Elite, 1975) Sama Peckinpaha, uczyniły go specjalistą od ról ludzi uciekających od przemocy, o nieokiełznanym temperamencie[18]. Spróbował reżyserii w roku 1980 widowiskowym dramacie Hide in Plain Sight, gdzie jako Thomas Hacklin pewnego dnia odkrywa, że jego żona odeszła i zabrała ze sobą dzieci. Za rolę uwięzionego przez swoją psychopatyczną wielbicielkę pisarza Paula Sheldona w ekranizacji powieści Stephena Kinga Misery (1990) otrzymał nominację do nagrody Saturna.

Powrócił na szklany ekran jako Terry 'The Cannon' Gannon, Sr. w serialu ABC Znowu w grze (Back in the Game, 2013–14), a w roku 2015 był w obsadzie trzech filmów: Odrzutki (The Throwaways), dramacie telewizyjnym The Wrong Boyfriend i Minkow[19].

Życie prywatneEdytuj

Był czterokrotnie rozwiedziony; z tancerką DeeJay Mathis (1960-1966), z którą ma córkę Tarę, Sheilą Ryan (1976-1977), z którą ma syna Scotta „Scotty’ego” Andrew (ur. 23 sierpnia 1976 w Los Angeles) i Ingrid Hajek (od 9 września 1990 do 1995), z którą ma syna Alexandra Jamesa (ur. 10 kwietnia] 1991). W dniu 7 października 1995 roku ożenił się po raz czwarty z Lindą Stokes. Mają dwóch synów – Jamesa Arthura (ur. 6 listopada 1995) i Jacoba Nicholasa (ur. 24 września 1998). Jednak w 20 listopada 2009 doszło do rozwodu[20]. Spotykał się z Heidi Fleiss.

FilmografiaEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ James Caan - Sztárlexikon (węg.). Starity.hu. [dostęp 2016-12-03].
  2. ↑ James Caan Awards (ang.). AllMovie. [dostęp 2016-12-03].
  3. ↑ James Caan (fr.). AlloCiné. [dostęp 2016-12-03].
  4. ↑ James Caan Biography (1940?-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2016-12-03].
  5. ↑ James Caan What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2019-12-03].
  6. ↑ James Caan - Actor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2016-12-03].
  7. ↑ James Caan Biography (ang.). TV.com. [dostęp 2020-11-03].
  8. ↑ James Caan - Životopis / Info (cz.). FDb.cz. [dostęp 2016-12-03].
  9. ↑ James Caan (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-12-03].
  10. ↑ James Caan Profile (ang.). Metacritic. [dostęp 2016-12-03].
  11. ↑ Haber, Joyce, "James Caan: Hollywood's Jock of All Trades", Los Angeles Times, 27-05-1973
  12. ↑ James Caan (wł.). MYmovies. [dostęp 2016-12-03].
  13. ↑ Biography: James Caan Lifetime (ang.). Lifetime TV. [dostęp 2016-12-03].
  14. ↑ James Caan (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2016-12-03].
  15. ↑ James Caan (ang.). Turner Classic Movies. [dostęp 2019-12-03].
  16. ↑ James Caan Actor, Director (ang.). „TV Guide”. [dostęp 2016-12-03].
  17. ↑ James Caan (ang.). Listal. [dostęp 2016-12-03].
  18. ↑ Jason Ankeny: James Caan Biography (ang.). AllMovie. [dostęp 2016-12-03].
  19. ↑ Lauren Beale (2015-03-30): James Caan sells Beverly Hills home to Doug Ellin (ang.). „Los Angeles Times”. [dostęp 2016-12-03].
  20. ↑ James Caan reportedly strapped for cash amid messy divorce (ang.). Fox News Channel. [dostęp 2016-12-03].

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=James_Caan&oldid=62179784”