Siarczan manganu(II)

Siarczan manganu(II)
jednowodny	czterowodny
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	siarczan manganu(2+), siarczan(2−) manganu(2+), siarczan manganu(II)
addyt.	tetraoksydosiarczan(2−) manganu(2+)
	Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	siarczan manganu(II)
Stocka	siarczan(VI) manganu(II)
inne	dawniej: siarczan manganawy
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	MnSO4
Masa molowa	151,00 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	7785-87-7 (bezwodny); 10034-96-5 (jednowodny); 10101-68-5 (czterowodny)
PubChem	24580
SMILES
	[O-]S(=O)(=O)[O-].[Mn+2]
InChI
	InChI=1S/Mn.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2
	InChIKey
	SQQMAOCOWKFBNP-UHFFFAOYSA-L
Właściwości
	Gęstość
	3,25 g/cm³ (bezwodny); ciało stałe; 2,95 g/cm³ (jednowodny); ciało stałe; 2,26 g/cm³ (czterowodny); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	63,7 g/100 g
	w innych rozpuszczalnikach
	nierozpuszczalny w etanolu
Temperatura topnienia	700 °C (bezwodny); 38 °C (czterowodny; rozkład)
Temperatura wrzenia	850 °C (bezwodny)
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-05-23]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H373, H411
Zwroty P	P273
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Szkodliwy; (Xn)	Groźny dla; środowiska; (N)
Zwroty R	R48/20/22, R51/53
Zwroty S	S2, S22, S61
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 0 0
Numer RTECS	OP0893500
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Siarczan manganu(II) (nazwa Stocka: siarczan(VI) manganu(II)), MnSO₄ – nieorganiczny związek chemiczny z grupy siarczanów, sól kwasu siarkowego i manganu na II stopniu utlenienia. Zazwyczaj występuje jako sól jednowodna (MnSO₄·H₂O), ponadto znany jest także tetrahydrat, pentahydrat i heptahydrat.

Właściwości edytuj

Siarczan manganu(II) jednowodny

W warunkach normalnych jest ciałem stałym, krystalicznym, o barwie różowej. Ma właściwości higroskopijne. Dobrze rozpuszcza się w wodzie (w temperaturze 20 °C 762 g/l) i w metanolu.

Temperatura topnienia wynosi 57–117 °C, co jest spowodowane utratą wody krystalicznej. Sól bezwodna topi się w temperaturze 700 °C. W czasie ogrzewania, powyżej 850 °C następuje rozkład, podczas którego wydzielają się toksyczne dymy dwutlenku siarki i tritlenku siarki oraz tlenek manganu(II).

Siarczan manganu(II) czterowodny

Jest ciałem stałym o barwie różowej. Jest rozpuszczalny w wodzie.

Podczas ogrzewania traci wodę krystalizacyjną.

Zastosowanie edytuj

Siarczan manganu(II) jest stosowany jako odczynnik chemiczny i jako tzw. mikronawóz (wnosi mikroelementy do nawozów ogrodniczych).

Zagrożenia edytuj

Działanie na organizm człowieka edytuj

Substancja działa szkodliwie po wprowadzeniu drogą oddechową oraz po spożyciu. Skażenie organizmu następuje również poprzez kontakt pyłu z oczami oraz przez kontakt z roztworami.

Pyły siarczanu manganu(II) działają drażniąco na drogi oddechowe i oczy. Po jego spożyciu pojawia się pieczenie w gardle, wymioty i biegunka. W ciężkich przypadkach zdarza się uszkodzenie wątroby, nerek, układu nerwowego i jąder. Podczas kontaktu ze skórą może nastąpić poparzenie chemiczne.

Pierwsza pomoc edytuj

W wypadku połknięcia substancji należy przepłukać wodą usta. Następnie należy przepłukać żołądek wodą z dużą ilością węgla aktywnego oraz tlenku magnezu, a potem podać środek przeczyszczający.

W wypadku skażenia oczu należy je najpierw oczyścić mechanicznie, a następnie przemywać je długo i obficie zimną wodą. Należy też wpuścić 1-2 krople oleju rycynowego dla złagodzenia bólu.

Skażoną skórę należy oczyścić mechanicznie, potem wodą, a następnie alkoholem z wodą i łagodnym mydłem.

W każdym wypadku należy skonsultować się z lekarzem.

Działanie na organizmy wodne edytuj

Podobnie jak inne rozpuszczalne związki manganu(II), działa szkodliwie na system nerwowy ryb. Mikroorganizmy nie są wrażliwe na niskie stężenia MnSO₄.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-75, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ ^a ^b Siarczan manganu(II), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).
↑ Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Linki zewnętrzne edytuj

1·Hydrat siarczanu manganu(II), międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy (pol. • ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[CRC-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-75, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).

[CLI-2] Siarczan manganu(II), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).

[Sial-3] Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[Sial-US-4] Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[1]

[2]

[3]

[4]