Dwutlenek siarki

Dwutlenek siarki, ditlenek siarki (nazwa Stocka: tlenek siarki (IV)), SO
2 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków siarki, w którym siarka znajduje się na IV stopniu utlenienia. W warunkach normalnych jest to bezbarwny gaz o ostrym, gryzącym i duszącym zapachu, silnie drażniący drogi oddechowe. Jest trujący dla zwierząt i szkodliwy dla roślin. Ma własności bakteriobójcze i pleśniobójcze. Jest produktem ubocznym spalania paliw kopalnych, przez co przyczynia się do zanieczyszczenia atmosfery (smog). Stosowany jako konserwant (E220), szczególnie powszechnie do win, także markowych. Dwutlenek siarki wykorzystuje się również do produkcji siarczynów, do bielenia (w przemyśle tekstylnym i papierniczym), dezynfekcji (znany już w starożytności) i jako czynnik chłodniczy. Jest produktem pośrednim podczas produkcji kwasu siarkowego. Rozpuszcza się m.in. w wodzie i acetonie.

Dwutlenek siarki
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. ditlenek siarki, tlenek siarki (IV) addyt. dioksydosiarka Inne nazwy i oznaczenia Stocka tlenek siarki(IV) inne dwutlenek siarki, bezwodnik siarkawy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	SO2
Masa molowa	64,06 g/mol
Wygląd	bezbarwny gaz
Identyfikacja
Numer CAS	7446-09-5
PubChem	1119
InChI InChI=1S/O2S/c1-3-2 Key=RAHZWNYVWXNFOC-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 0,002619 g/cm³; gaz Rozpuszczalność w wodzie 9,4 g/100 ml w innych rozpuszczalnikach etanol, eter dietylowy, chloroform Temperatura topnienia −75,5 °C Temperatura wrzenia −10,05 °C Punkt krytyczny 157,49 °C; 7,884 MPa Kwasowość (pKa) 1,8 Lepkość 12,9 μPa·s (27 °C)
Budowa Moment dipolowy 1,63305 D
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI Niebezpieczeństwo Zwroty H H314, H331 Zwroty P P261, P280, P305+P351+P338, P310, P410+P403 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła 0 3 0   Numer RTECS WS4550000
Podobne związki
Podobne związki	ditlenek selenu, ditlenek telluru, tlenek siarki, tritlenek siarki
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Charakterystyka chemiczna

Dwutlenek siarki otrzymywany jest przez spalanie siarki lub siarkowodoru w tlenie, np. w trakcie prażenia rud siarczkowych:

4FeS₂ + 11O₂ → 2Fe₂O₃ + 8SO₂

S + O₂ → SO₂

W obecności katalizatora (np. V₂O₅) powstały dwutlenek siarki utlenia się do trójtlenku:

2SO₂ + O₂ ^_kat._͕ 2SO₃

(podobna reakcja zachodzi także w atmosferze z udziałem promieniowania UV lub ozonu)

Dwutlenek siarki dobrze rozpuszcza się w wodzie, dając słaby kwas siarkawy:

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

Bibliografia

• CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 .

Linki zewnętrzne

• Siarka w winie, czyli strachy na Lachy