Straconka (Bielsko-Biała)
Straconka (niem. Dresseldorf[1][2]) – południowo-wschodnia dzielnica Bielska-Białej, położona w dolinie potoku Straconki, u podnóża Beskidu Małego[3].
| ||||
| ||||
 Z lotu ptaka | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  śląskie
| |||
| Miasto | Bielsko-Biała | |||
| Data założenia | ok. 1550 | |||
| W granicach Bielska-Białej | 1973 | |||
| Strefa numeracyjna | 33 | |||
| Kod pocztowy | 43-318 | |||
| Tablice rejestracyjne | SB | |||
Położenie na mapie Bielska-Białej
| ||||
| 49°47′49″N 19°05′42″E/49,796944 19,095000 | ||||
Portal  Polska
| ||||
Została założona jako przysiółek Lipnika ok. roku 1550 i od 1848 do 1973 r. i była odrębną wsią. W 1875 r. erygowana została w Straconce parafia z kościołem pod wezwaniem Matki Boskiej Pocieszenia[4].
Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 137 budynkach w Straconce na obszarze 1292 hektarów mieszkało 1576 osób (gęstość zaludnienia 122 os./km²), z czego wszyscy byli katolikami, 1530 (97,1%) polsko-, 10 niemieckojęzycznymi, a 12 osób posługiwało się innym językiem[5].
W 1973 Straconkę podzielono pomiędzy Bielsko-Białą, Kozy, Międzybrodzie Bialskie i Wilkowice. Obecnie pojęcie Straconka odnosi się tylko do dzielnicy Bielska-Białej. W XIX w. czynna była tu kopalnia rudy żelaza oraz działały kamieniołomy; w II połowie tego stulecia rozwinęła się też jako miejscowość turystyczna.
Najważniejszymi zabytkami są: kościół Matki Boskiej Pocieszenia z 1873 r., późnobarokowa kapliczka z 1830 r. (wpisana do rejestru zabytków 17 lipca 2020, nr rej.: A/677/2020[6]), dawna leśniczówka Habsburgów z lat 80. XIX w. oraz kilka XIX-wiecznych willi.
Od 2002 r. obszar dzielnicy wchodzi w skład osiedla (jednostki pomocniczej gminy) o tej samej nazwie, która prawie w całości pokrywa się z granicami historycznymi i zwyczajowymi. W 2007 osiedle Straconka miało powierzchnię 584,55 ha i zamieszkane było przez 3149 osób (538,7 os./km²)[7].
Straconka stanowi dziś podmiejską dzielnicę o charakterze mieszkalnym, w której dominuje zabudowa jednorodzinna. Jest też punktem wyjścia licznych górskich szlaków turystycznych, m.in. Małego Szlaku Beskidzkiego.
Przez Straconkę przebiega lokalna droga do Międzybrodzia Bialskiego (ul. Górska – 2010). Przez dzielnicę przebiega także droga ekspresowa S1 (wschodnia obwodnica miasta).
Większość terenów górskich w obrębie dzielnicy wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Beskidu Małego. Wzdłuż dzielnicy przepływa potok Straconka, który w Leszczynach wpada do Białej.
Ludzie związani ze StraconkąEdytuj
W Straconce urodzili się: Andrzej Pysz – działacz socjalistyczny[8], Urszula Dudziak – wokalistka jazzowa i kompozytorka oraz Józef Świerk – artysta malarz.
GaleriaEdytuj
Kapliczka
Potok Straconka
Parafia Matki Bożej Pocieszenia w Straconce
PrzypisyEdytuj
- ↑ hałcnowski i bielsko-bialska wyspa językowa
- ↑ Mapa Księstwa Cieszyńskiego Matthaeusa Schubartha z 1736
- ↑ Radosław Truś: Beskid Mały. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008. ISBN 978-83-89188-77-9.
- ↑ O. Zdzisław Gogola OFM Conv: Początkowa organizacja życia kościelnego i rozwój sieci parafialnej na Żywiecczyźnie, w: „Karta Groni” nr XX, wyd. Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej, Żywiec 1999, s. 149-160, ISSN 0137-4125
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XII. Galizien. Wien: 1907.
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 27 lipca 2020 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-07-27]
- ↑ Rada Miejska w Bielsku-Białej: Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich w Bielsku-Białej na lata 2007-2013. 21 grudnia 2007. [dostęp 25 października 2008].
- ↑ Elektroniczny Słownik Biograficzny Śląska Cieszyńskiego.
