Suchy Las

wieś w województwie wielkopolskim

Suchy Laswieś gminna w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Suchy Las.

Suchy Las
wieś
Ilustracja
Urzad Gminy Suchy Las
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

poznański

Gmina

Suchy Las

Liczba ludności (31 grudnia 2015)

6622[2]

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

62-002[3]

Tablice rejestracyjne

PZ i POZ

SIMC

0595370

Położenie na mapie gminy Suchy Las
Mapa konturowa gminy Suchy Las, na dole znajduje się punkt z opisem „Suchy Las”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Suchy Las”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Suchy Las”
Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Suchy Las”
Ziemia52°28′35″N 16°52′22″E/52,476389 16,872778[1]
Strona internetowa
Park Wodny Octopus
Nowy Rynek – centrum handlowo-usługowe gminy
Pomnik pomordowanych strażaków

Wieś duchowna, własność komandorii joannitów[4] w Poznaniu pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[5]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie poznańskim.

Miejscowość jest siedzibą gminy Suchy Las, częścią aglomeracji poznańskiej.

Geografia edytuj

Suchy Las jest wsią o charakterze podmiejskiego osiedla znajdująca się na południu gminy Suchy Las, wcinającym się od północnej strony w miasto Poznań. Choć granice Poznania w niektórych miejscach sięgają nawet 14,3 km od centrum, Suchy Las jest położony w odległości zaledwie 8 km od Starego Rynku w Poznaniu.

Miasto Poznań otacza Suchy Las z trzech stron: zachodniej (Podolany), południowej (Piątkowo) i wschodniej (Morasko), natomiast od strony północnej osiedla rozciąga się Poligon w Biedrusku.

Nazwa edytuj

Nazwa ma genezę kulturową, a nie topograficzną. W staropolszczyźnie słowa suchy las oznaczały miejsce zrębu leśnego[4]. W 1218 zapis nazwy brzmiał Zuchiless, a w 1388 Suchilas[6].

Historia edytuj

Według źródeł historycznych i badań archeologicznych z 2002 i 2007, początki osadnictwa na terenie Suchego Lasu sięgały XIII wieku. Świadczą o tym wykopaliska z okolic ul. Obornickiej (ceramika naczyniowa, wyroby z żelaza i kości). Według rzekomej pierwszej wzmianki o wsi z 1170 Mieszko III Stary nadał wieś zakonowi Joannitów. Wieś wczesnośredniowieczna znajdowała się pomiędzy obecnymi ulicami Obornicką, Rolną i Młodzieżową. Według źródła z 1218 biskup poznański Paweł zatwierdził nadanie na rzecz Joannitów. W 1225 wieś przeszła formalnie pod jurysdykcje tego zakonu. Jako wieś na prawie niemieckim ulokowano Suchy Las w XV wieku (Mathias scoltetus de Suchilasz - 1402). W okresie późnośredniowiecznym centrum wsi znajdowało się w rejonie skrzyżowania obecnych ulic Rolnej, Bogusławskiego, Leśnej i Starej Drogi[7].

Miejscowość uległa zniszczeniu podczas potopu szwedzkiego, a w XVIII wieku mieszkańców zdziesiątkowały zarazy. W 1732 sprowadzono tu osadników olęderskich, a w XIX wieku kolonistów z Niemiec[8].

Powstanie Wielkopolskie edytuj

Mieszkańcy Suchego Lasu uczestniczyli w Powstaniu Wielkopolskim, walcząc na wszystkich frontach[4].

Sucholescy bohaterowie Powstania Wielkopolskiego: Wojciech Białecki, Józef Bratkowski, Jan Chudziński, Teofil Chudziński, Stanisław Ciechanowski, Władysław Czypicki, Grzegorz Djaczenko, Franciszek Garstka, Andrzej Grott, Marcin Jaworski, Franciszek Krych, Jan Krzyżański, Jan Leitgeber, Władysław Linkowski, Jan Pawlak, Wincenty Raminiak, Józef Skoczyński, Stanisław Smyk, Franciszek Soiński, Stanisław Sosiński, Jan Spychała, Stanisław Stronka, Stefan Styperek, Ignacy Szalug, Antoni Wawrzyniak, Walenty Wawrzyniak, Franciszek Zieliński, Stanisław Zwolenkiewicz[9][10].

Ludność edytuj

Suchy Las jeszcze w latach 60. zamieszkiwany był głównie przez ludność rolniczą. Obecnie jest to obszar objęty systematyczną migracją, głównie z terenu Poznania. Powstają tu liczne osiedla bloków mieszkalnych (Osiedle Poziomkowe), szeregowców (Osiedle Grzybowe) i domów jednorodzinnych (Aleksandrowo).

O dynamicznym rozwoju osiedla świadczą statystyki, z których wynika, że w 2015 r. miejscowość tę zamieszkiwały 6622 osoby – oznacza to wzrost liczby mieszkańców o 47,4% w porównaniu do 2004 r. (4492 osoby)[2].

Gospodarka edytuj

Suchy Las jest jedną z najprężniej rozwijających się miejscowości podpoznańskich, czego najlepszym dowodem jest dynamicznie rosnąca liczba ludności (kosztem Poznania) oraz zwiększająca się ilość podmiotów gospodarczych.

Przez Suchy Las przebiegała droga krajowa nr 11 do Koszalina, dzięki której osiedle posiada szybkie połączenie drogowe z większą częścią aglomeracji poznańskiej. Planowana była rozbudowa drogi numer 11 celem poprawy komfortu jazdy oraz m.in. z powodu tworzenia III Ramy komunikacyjnej M. Poznania.

Bliskość Poznania, interesujące położenie geograficzne i komunikacyjne, niewielka odległość od lotniska Ławica, czyni Suchy Las interesującym miejscem dla inwestorów. Liczba podmiotów gospodarczych oraz dochody własne gminy Suchy Las przypadające na jednego mieszkańca należą do najwyższych w kraju. Z liczbą 161,2 podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców (2003 r.) gmina Suchy Las plasuje się w polskiej czołówce, w powiecie poznańskim nieznacznie tylko ustępując Tarnowu Podgórnemu.

W latach 1998–2003 liczba podmiotów gospodarczych w gminie Suchy Las zwiększyła się z 1266 do 1883, co stanowi 48% wzrost w ciągu 5 lat.

Bliskość dużego rynku zbytu powoduje, że inwestorzy wybierają nie tylko Poznań, ale też okoliczne miejscowości, takie jak Suchy Las, na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Na terenie gminy funkcjonuje duże wysypisko śmieci dla Poznania.

Handel i przemysł edytuj

Działalność firm obejmuje przede wszystkim handel (Centrum Handlowe Nowy Rynek oraz Galeria Sucholeska), usługi oraz produkcję przemysłową. Do inwestowania w Suchym Lesie zachęca atrakcyjne położenie, bliskość ośrodka akademickiego, rozwinięta infrastruktura techniczna, a także korzystny klimat ekonomiczny. Dzięki temu zakłady tutaj ulokowały między innymi: Apart oraz średni i mali przedsiębiorcy.

Suchy Las jest znany również jako zagłębie salonów samochodowych, przy drodze krajowej nr 11 ulokowali się między innymi dealerzy Volkswagena, Forda, Peugeota, Citroena, Renault, Opla, Toyoty, Hondy, Hyundaia, Dacii i innych.

Kultura i aktywność społeczna edytuj

Pomniki i tablice pamiątkowe edytuj

  • pomnik W hołdzie pomordowanym strażakom – upamiętnia zabitych przez nazistów w czasie II wojny światowej strażaków z gminy Suchy Las: Maksymiliana Bladowskiego, Czesława Kosickiego, Michała Łubińskiego, Stanisława Oczkowskiego, Stanisława Olszewskiego, Bronisława Persa, Walentego Siennickiego, Franciszka Soińskiego i Ignacego Stankowskiego. Pomnik w formie dwudzielnego obelisku przy ul. Bogusławskiego róg Strażackiej postawiono w 1980,
  • tablica pamiątkowa z 1988 na gmachu Biblioteki Gminnej upamiętniająca Jerzego Mańkowskiego – pisarza i publicystę.
  • ławeczka Wojciecha Bogusławskiego

Ośrodek Kultury Gminy Suchy Las edytuj

Ośrodek działa od sierpnia 1991 r. W jego ramach prowadzone są lektoraty językowe, zajęcia teatralne i muzyczne, warsztaty dziennikarskie oraz pracownia plastyczna.

Ośrodek corocznie organizuje „Kino na magistracie” – seanse pod gołym niebem (kino letnie) wyświetlane na budynku Urzędu Gminy.

W 2013 roku do użytku oddano nową siedzibę Ośrodka Kultury z aula na 200 miejsc, położoną przy ul. Szkolnej 16 między Galerią Sucholeską a pływalnią Octopus. Konkurs na zaprojektowanie budynku ogłoszono w 2010[11]. 16 listopada 2011 odbyło się wmurowanie kamienia węgielnego, a zakończenie budowy nastąpiło w grudniu 2012. Koszt inwestycji wyniósł 10 mln zł[12]

Biblioteka Ośrodka Kultury edytuj

Została założona w 1948 r. Od 1988 r. biblioteka nosi imię Jerzego Mańkowskiego, poznańskiego pisarza. Księgozbiór biblioteki wraz z filiami składa się z około 46700 pozycji.

Od 1986 do 2013 roku biblioteka mieściła się przy ul. Bogusławskiego 17. W 2013 roku otwarto nowy budynek przenosząc tym samym bibliotekę do nowego gmachu Ośrodka Kultury Gminy Suchy Las przy ulicy Szkolnej.

Biblioteka posiada filie w Chludowie (od 1975 r.) i Złotnikach (od 1990 r.).

Wojciech Bogusławski edytuj

Wojciech Bogusławski, zwany Ojcem Polskiego Teatru Narodowego, urodził się i przez pierwsze lata swego życia mieszkał w miejscowości Glinno (obecnie nieistniejącej) koło Suchego Lasu. W 1965 roku imię Wojciecha Bogusławskiego nadano Szkole Podstawowej w Suchym Lesie, a w 1966 roku w Glinnie, w miejscu, gdzie kiedyś stał dworek należący do rodziny Bogusławskich, odsłonięto tablicę upamiętniającą miejsce urodzin Wojciecha Bogusławskiego. W roku 2007 cała Polska świętowała 250. rocznicę urodzin Bogusławskiego. Obchodom towarzyszył cykl imprez jubileuszowych. W Suchym Lesie uroczystości te zainaugurowano 14 kwietnia konferencją teatrologiczną „In memoriam” oraz odsłonięciem w Glinnie nowej tablicy poświęconej Ojcu Teatru Narodowego. W dniu 26 kwietnia 2007 r. otwarto wystawę poświęconą Wojciechowi Bogusławskiemu pt. „Sławę moją zostawiam potomności…”

Natomiast w dniu 26 maja 2007 r. w Hali Sportowo-Widowiskowej w Suchym Lesie Teatr Wielki w Poznaniu wystawił operę Wojciecha Bogusławskiego z muzyką Jana Stefaniego pt. „Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale” w reżyserii Krzysztofa Kolbergera i z jego udziałem.

Dni Gminy Suchy Las edytuj

W czerwcu każdego roku – w rocznicę nadania herbu Gminie Suchy Las, mieszkańcy obchodzą swoje święto – Dni Gminy Suchy Las. Obchody wypełniają imprezy sportowe, rekreacyjne i kulturalne.

W roku 2007 obchody trwały od 10 do 17 czerwca, a uświetniły je między innymi: przygody z teatrem „Oblężenie teatralne” prowadzone przez Piotra Machalicę, a także występy rapera Abradab, zespołu "Raz, Dwa, Trzy" oraz włoskiej piosenkarki In-Grid.

Frekwencja wyborcza edytuj

Wysoka aktywność społeczna mieszkańców Suchego Lasu wyraża się również w uczestnictwie w wyborach powszechnych. W wyborach parlamentarnych w 2007 frekwencja wyborcza w gminie Suchy Las wyniosła 71,49% i była piąta najwyższa w kraju (za Warszawą i podwarszawskimi gminami Podkowa Leśna, Michałowice i Łomianki).

Edukacja edytuj

Przedszkola edytuj

W Suchym Lesie istnieje siedem przedszkoli[13]: jedno publiczne, dwa prywatne oraz cztery niepubliczne. Są to:

  • Przedszkole "Leśnych Ludków”[14],
  • Prywatne Przedszkole "Piraciki"[15],
  • Prywatne Przedszkole "Wesoły Delfinek"[16],
  • Niepubliczne Przedszkole Anglojęzyczne “Kraina Elmo”[17],
  • Przedszkole "Natura"[18],
  • Niepubliczny Punkt Przedszkolny "Supełkowo”[19],
  • Magic World Preschool Dwujęzyczne Niepubliczne Przedszkole[20].

Szkoły podstawowe edytuj

Na terenie Suchego Lasu funkcjonują cztery szkoły podstawowe[21]:

  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Wojciecha Bogusławskiego w Suchym Lesie[22],
  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Pawła II w Suchym Lesie[23],
  • „Harmonia” Prywatna Szkoła Podstawowa Montessori w Suchym Lesie[24],
  • World Primary School – Niepubliczna Szkoła Podstawowa z oddziałami dwujęzycznymi w Suchym Lesie[20].

Szkoły średnie edytuj

W Suchym Lesie działa jedna szkoła średnia[25] - Publiczne Liceum Ogólnokształcące im. Romka Strzałkowskiego[26].

Sport edytuj

Łyżwiarstwo i wrotkarstwo edytuj

We wsi działało sezonowe pełnowymiarowe kryte (prowizorycznie) sztuczne lodowisko Iglo Park, od maja 2009 roku, zamieniane w sezonie letnim we wrotkarnię (obiekt do jazdy na wrotkach i rolkach). Działalność lodowiska zakończona została w 2014 roku.

Piłka nożna edytuj

Od 1995 r. z inicjatywy młodzieży działa klub piłkarski TMS Suchary Suchy Las[27]. Klub posiada również liczne drużyny młodzieżowe.

Pływalnia edytuj

13 grudnia 2008 po roku budowy przy ul. Szkolnej 18 otwarto Park Wodny Octopus o powierzchni użytkowej 1832 m²[28]. Na terenie pływalni mieści się kompleks basenów (złożony z 25-metrowego basenu głównego o 6 torach, basenu z biczami wodnymi i zjeżdżalnią familijną, brodziku dla dzieci, 2 zjeżdżalni zewnętrznych oraz sauny); a także centrum konferencyjne, bar, sklep pływacki oraz kręgielnia[29][30].

Rower edytuj

Z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Gminy Suchy Las (które działa od 1994 roku) powstało w 1997 r. profesjonalne opracowanie „Koncepcja dróg rowerowych na terenie Gminy Suchy Las". Dotychczas jedna z tych ścieżek została w pełni wytyczona w terenie i oznakowana. Trasa ta biegnie z Poznania (pętla PST) poprzez. Suchy Las, Złotniki, Złotkowo, granicą poligonu, przez Golęczewo do Chludowa i łącznie ma 15,4 km długości. Towarzystwo Przyjaciół Gminy Suchy Las organizuje m.in. liczne rajdy rowerowe dla mieszkańców Gminy. Niektóre z nich stały się już tradycją, jak np. rajd Wojciecha Bogusławskiego, rajd „Herbowy" itd.(informacje pochodzą z oficjalnego portalu internetowego Gminy Suchy Las).

W 2020 otwarto na terenie gminy publiczny, bezstacyjny system Sucholeskiego Roweru Gminnego, obejmującego też Jelonek i Złotniki[31].

Turystyka edytuj

W bezpośrednim sąsiedztwie Suchego Lasu znajduje się unikatowy w skali kraju Rezerwat przyrody Meteoryt Morasko, gdzie znaleziono najcięższy meteoryt w Polsce (ważący 261 kg); oraz na którego terenie mieści się 7 kraterów powstałych w wyniku upadku meteorytu ok. 5000 lat temu. Rośnie tu też wiele rzadkich gatunków roślin.

W miejscowości znajduje się trzygwiazdkowy hotel.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 133227
  2. a b Błażej Cisowski: Przez 11 lat o 39% więcej mieszkańców!. Gmina Suchy Las. [dostęp 2016-01-16].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1234 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c Ryszard Chruszczewski, Zarys historii gminy Suchy Las i jej mieszkańców, Poznań: Wydawnictwo eMPi2 Mariana Pietraszewskiego, 2010, s. 54-61, ISBN 978-83-62325-09-2, OCLC 751113364 [dostęp 2023-01-17].
  5. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 248.
  6. Bogdan Walczak, Co mówią nazwy?, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/2013, s.66, ISSN 0137-3552
  7. Andrzej Krzyszowski, Golęczewo i Suchy Las. Z problematyki lokacji wsi wielkopolskich, w: Archeologia dawnego osadnictwa Wielkopolski, Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział Wielkopolski, Poznań, 2018, s. 228-231, ISBN 978-83-65085-09-2
  8. Anna Kosek, Średniowieczny rodowód wioski, w: Głos Wielkopolski, 24.10.2007, s.17
  9. Ryszard Chruszczewski, Mieszkańcy gminy Suchy Las i okolic w powstaniu wielkopolskim, Poznań: Wydawnictwo eMPi² Mariana Pietraszewskiego, 2016, ISBN 978-83-65149-34-3, OCLC 979126343 [dostęp 2023-01-17].
  10. Ryszard Chruszczewski, Ilustrowane dzieje gminy Suchy Las, Suchy Las: Gmina Suchy Las, 2019, s. 224-225, ISBN 978-83-956163-0-3, OCLC 1150347672 [dostęp 2023-01-17].
  11. Ośrodek Kultury Gminy Suchy Las - I nagroda w konkursie na projekt architektoniczny - Ośrodek Kultury Gminy Suchy Las [online], architektura.info [dostęp 2021-01-02].
  12. Centrum Kultury Suchy Las Suchy Las [online], www.urbanity.pl [dostęp 2021-01-02].
  13. Przedszkola [online], Suchylas.pl [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  14. Przedszkole Leśnych Ludków Suchy Las [online], Przedszkole [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  15. Przedszkole i Żłobek Suchy Las | Dla Dzieci Ciekawych Świata! | Piraciki [online], Żłobek i Przedszkole Piraciki Suchy Las [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  16. Przedszkole Wesoły Delfinek - Strona domowa [online], www.wesolydelfinek.pl [dostęp 2023-01-16].
  17. Przedszkole Kraina Elmo Suchy Las - Niepubliczne Przedszkole Anglojęzyczne w Suchym Lesie [online], Przedszkole Kraina Elmo Suchy Las - Niepubliczne Przedszkole Anglojęzyczne w Suchym Lesie [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  18. Przedszkole w Suchym Lesie ⋆ Przedszkole Natura [online], przedszkolenatura.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  19. Home [online], Laboratorium Supeł [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  20. a b Strona główna [online], World Primary School & Magic World Preschool [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  21. Szkoły podstawowe [online], Suchylas.pl [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  22. Szkoła Podstawowa nr 1 w Suchym Lesie – im. Wojciecha Bogusławskiego [online] [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  23. cosmic, Szkoła Podstawowa nr 2 w Suchym Lesie | Szkoła Podstawowa nr 2 w Suchym Lesie [online], www.suchy-las.com [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  24. eduharmonia.pl
  25. Szkoły średnie [online], Suchylas.pl [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  26. Publiczne Liceum Ogólnokształcące im Romka Strzałkowskiego – szkoła średnia w Poznaniu oraz Suchym Lesie, bezpłatna nauka i matura [online] [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  27. suchary.com.pl
  28. Park Wodny Octopus Suchy Las [online], www.urbanity.pl [dostęp 2017-11-19] (pol.).
  29. Gazeta Sucholeska nr 11 grudzień 2008, strony 4, 5
  30. Pływalnia Octopus
  31. MARK, WPRO 2014+ na skróty, w: Monitor Wielkopolski, 11/2020, s. 15

Linki zewnętrzne edytuj