Tadeusz Janczar
Tadeusz Janczar, właśc. Tadeusz Musiał (ur. 25 kwietnia 1926 w Warszawie, zm. 31 października 1997 tamże) – polski aktor teatralny i filmowy.
| ||
 Tadeusz Janczar (z prawej) z Tadeuszem Łomnickim, kadr z filmu Pokolenie | ||
| Data i miejsce urodzenia | 25 kwietnia 1926 Warszawa | |
| Data i miejsce śmierci | 31 października 1997 Warszawa | |
| Zawód | aktor | |
| Współmałżonek | 1. Elżbieta Habich 2. Małgorzata Lorentowicz | |
| Lata aktywności | 1946–1996 | |
| Odznaczenia | ||
       
| ||
ŻyciorysEdytuj
Syn Stefana. Mieszkał w podwarszawskim garnizonowym Rembertowie. W 1939 pod Oszmianą Rosjanie rozstrzelali jego ojca, a jego siostra zmarła z wycieńczenia na gruźlicę.
W czasie II wojny światowej brał udział w konspiracyjnym harcerstwie. Był członkiem Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Był aktorem frontowym w 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W 1948 uzyskał dyplom aktorski i jednocześnie pracował w Teatrze Domu Wojska Polskiego. Potem grał na deskach Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie. Absolwent PWST w Łodzi. Jeden z czołowych aktorów tzw. polskiej szkoły filmowej. Jedną z ostatnich ról była kreacja lekarza Sergiusza Kazanowicza – byłego więźnia obozu koncentracyjnego w serialu telewizyjnym Dom.
Mniej więcej od 1963 cierpiał na chorobę afektywną dwubiegunową, co praktycznie spowodowało zawieszenie kariery aktorskiej w latach 60. i 80. W tamtym czasie występował tylko w teatrze i radiu (m.in. jako Stach w powieści radiowej Matysiakowie).
Życie prywatneEdytuj
Jego pierwszą żoną była teatralna inspicjentka Elżbieta Habich; ich synem jest aktor Krzysztof Janczar, zaś wnukiem także aktor Krzysztof Artur Janczar. Drugą żoną była aktorka Małgorzata Lorentowicz[1].
Zmarł 31 października 1997. Pochowany został na Cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kwatera 168-1-21/22)[2].
Wybrana filmografiaEdytuj
- 1951 – Załoga jako Brzozowski, uczeń Państwowej Szkoły Morskiej
- 1953 – Żołnierz zwycięstwa jako żołnierz Franek
- 1953 – Przygoda na Mariensztacie jako członek zespołu pieśni I tańca ze Złocieńca
- 1953 – Piątka z ulicy Barskiej jako Kazek Spokorny
- 1954 – Pokolenie jako Jasio Krone
- 1954 – Kariera jako Witek, sympatia Teresy Rasiakówny
- 1956 – Kanał jako podchorąży Jacek „Korab”, dowódca plutonu
- 1957 – Eroica jako Andrzej, kurier tatrzański
- 1958 – Pożegnania jako Paweł
- 1960 – Zezowate szczęście jako podchorąży Sawicki
- 1961 – Nafta jako Szymek Surmacz, mąż Baśki
- 1962 – Jutro premiera jako Roman Witting, scenograf „Trzeciego dzwonka”
- 1962 – Dziewczyna z dobrego domu jako Tadeusz Łokietek
- 1965 – Dzień ostatni, dzień pierwszy jako Franek
- 1967 – Marsjanie jako porucznik Szulc
- 1969 – Znaki na drodze jako Michał Biel
- 1970 – Prawdzie w oczy jako Bronek Kaczmarski
- 1970 – Krajobraz po bitwie jako Karol
- 1971 – Złote Koło jako kapitan Budny (syna kapitana zagrał Krzysztof Janczar, syn aktora)
- 1971 – Zabijcie czarną owcę jako ojczym
- 1971 – Gonitwa jako nauczyciel, kochanek Teresy
- 1972 – Z tamtej strony tęczy jako malarz, były partner Teresy
- 1972 – Na krawędzi jako Wojtek
- 1972 – Chłopi (serial telewizyjny) serial TV jako Mateusz
- 1973 – Nie będę cię kochać jako ojciec Anki
- 1973 – Hubal jako kapitan Maciej Kalenkiewicz ps. „Kotwicz”
- 1973 – Chłopi jako Mateusz
- 1974 – Opowieść w czerwieni jako kapitan Paszkowski
- 1974 – Najważniejszy dzień życia jako inżynier Markowski
- 1976 – Noc w wielkim mieście jako Józef Kaliński
- 1977 – Coś za coś jako Jerzy Walewski, mąż Anny
- 1978 – Romans Teresy Hennert jako profesor Laterna
- 1980 – Zamach stanu jako Wojciech Korfanty, świadek obrona w procesie brzeskim
- 1980 – Polonia Restituta jako Wojciech Korfanty
- 1980 – Nic nie stoi na przeszkodzie jako Jerzy
- 1980 – Królowa Bona jako Samuel Maciejowski, sekretarz Zygmunta Starego, biskup chełmski
- 1980 – Dom 1980-2000; serial TV jako doktor Sergiusz Kazanowicz
- 1981 – W obronie własnej jako Jerzy, partner Marii
- 1982 – Polonia Restituta serial TV jako Wojciech Korfanty
- 1982 – Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny jako Samuel Maciejowski
- 1985 – Zamach stanu serial TV jako Wojciech Korfanty, świadek obrony w procesie brzeskim
OdznaczeniaEdytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (6 grudnia 1996)[3],
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970),
- Złoty Krzyż Zasługi (19 lipca 1955)[4],
- Medal 30-lecia Polski Ludowej (1975),
- Medal 40-lecia Polski Ludowej (1985),
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967),
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1978),
- Odznaka „Za Zasługi dla Warszawy” (1977).
Nagrody i odznaczeniaEdytuj
- 1955 – Nagroda Państwowa (wyróżnienie) w sekcji filmu za role: Jasia Kronego w filmie Pokolenie i Kazka Spokornego w filmie Piątka z ulicy Barskiej,
- 1958 – Nagrody Radia i TV - nagroda zespołowa za powieść radiową Matysiakowie (nagroda za rolę),
- 1971 – „Złota Kaczka”,
- 1977 – Złoty Ekran – za kreacje aktorskie w spektaklach Teatru TV: Relacja, Rzecz listopadowa, Trzeci maja,
- 1986 – Nagroda Specjalna władz miasta stołecznego Warszawy z okazji 30-lecia Matysiaków.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 27, 3 lipca 2014, s. 35.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: PIEKARSCY I GRZYBOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-11-06].
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 14, poz. 134 „za wybitne zasługi dla kultury”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 96, poz. 1298 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Tadeusz Janczar w bazie IMDb (ang.)
- Tadeusz Janczar w bazie Filmweb
- Tadeusz Janczar w bazie filmpolski.pl
- Tadeusz Janczar, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [online] [dostęp 2021-04-09].
- Tadeusz Janczar w wirtualnym albumie w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”