Tomasz Szczepański

polski historyk

Tomasz Szczepański, ps. Barnim Regalica (ur. 11 grudnia 1964 w Szczecinie) – polski historyk, pisarz, publicysta, działacz społeczny, założyciel i przewodniczący Stowarzyszenia na rzecz Tradycji i Kultury „Niklot”, pracownik Muzeum Katyńskiego[1]. Jeden z liderów polskiego ruchu nacjonalistycznego.

Tomasz Szczepański
Barnim Regalica
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 grudnia 1964
Szczecin

Zawód, zajęcie

historyk, działacz nacjonalistyczny

Tytuł naukowy

doktor

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Pracodawca

Muzeum Katyńskie

Partia

PPS (1987–1990)
KPN (1991–1997)
ROP (1998)
LPR (2001–2003)

Odznaczenia
Krzyż Wolności i Solidarności
Strona internetowa

Życiorys edytuj

Absolwent historii na Uniwersytecie Warszawskim (1990)[2]. W 2007 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii na Uniwersytecie Białostockim[3][2].

Działalność polityczną rozpoczął na lewicowej opozycji u schyłku PRL jako członek redakcji pisma „Front Robotniczy” (1984–1986) i organizacji Porozumienie Opozycji Robotniczej (1985–1986)[4], utrzymującej kontakty z trockistowską IV Międzynarodówką. Jako działacz POR był obok Stefana Piekarczyka i Roberta Dymkowskiego autorem programu „Projekt Platformy Porozumienia Opozycji Robotniczej” (1985), który zawierał postulat niezależności Polski od ZSRR[5]. Był członkiem założycielem odrodzonej w 1987 Polskiej Partii Socjalistycznej[6], w której pozostał do 1990. Od 1987 do 1989 był także członkiem redakcji podziemnego pisma „Międzymorze”[7]. Współzałożyciel i działacz Towarzystwa Pomost[8]. W 1988 kilkukrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany oraz dwukrotnie skazany na karę grzywny przez kolegium do spraw wykroczeń. Pod koniec lat 80. XX wieku zaczął interesować się ruchem Zadruga[9].

W okresie 1989–1990 działacz bródnowskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Od 1991 działacz Konfederacji Polski Niepodległej, od 1992 roku pracownik jej Biura Poselskiego, a od 1996 roku także członek Rady Politycznej; w 1997 opuścił KPN. W latach 1991–1992 pełnił funkcję referenta w Ministerstwie Kultury i Sztuki, w okresie 1994–1997 był członkiem Zarządu Komitetu Polska–Czeczenia, w latach 1994–1998 radnym Rady m.st. Warszawy dla dzielnicy Targówek oraz przewodniczącym Komisji Zdrowia i Opieki Społecznej. W 1998 członek Ruchu Odbudowy Polski, a w latach 2001–2003 Ligi Polskich Rodzin[10]. W kampanii do wyborów prezydenckich w październiku 2000 był z ramienia partii Front Polski Marka Toczka członkiem komitetu gen. Tadeusza Wileckiego, kandydata wystawionego przez Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne i środowisko Macieja i Romana Giertychów. W okresie przedwyborczym, we wrześniu 2000, był przesłuchiwany przez Urząd Ochrony Państwa w związku z procesem wydawcy neonazistowskiego pisma „Zryw. Rewolucyjny Głos Narodowych Socjalistów”[11]. W latach 1997–2008 pracował jako nauczyciel historii, w tym czasie był kilkukrotnie pozbawiany pracy z powodu swoich nacjonalistycznych poglądów; od 2009 pracownik Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie[10]. W 2010 ponownie kandydował do Rady m.st. Warszawy w okręgu nr 7, z listy Komitetu Wyborczego Wyborców Romualda Szeremietiewa[3].

Szczepański należy do neopogańskiego związku wyznaniowego Rodzima Wiara, utworzonego w 1995 i kierowanego nieprzerwanie przez Stanisława Potrzebowskiego. Jest redaktorem naczelnym ukazującego się od jesieni 1997 kwartalnika metapolitycznego „Trygław”, przy którym założył w 1998 przy współudziale zadrużanina Andrzeja Wylotka Stowarzyszenie na rzecz Tradycji i Kultury „Niklot” dla realizacji założeń Rodzimej Wiary na płaszczyźnie metapolitycznej[12][13]. Szczecińskie struktury Niklota współtworzyli wywodzący się z Rodzimej Wiary i skupieni od połowy lat 90. wokół neonazistowskiego zina „Odala” Mateusz Piskorski (członek Niklota do 2003[14]), Igor D. Górewicz i Marcin Martynowski[15][16][17]. Szczepański i Piskorski trafili z grupą członków Niklota wykonujących pozdrowienie hitlerowskie na okładkę magazynu „Wprost” w 2000[18][19].

Twórczość edytuj

Autor licznych publikacji naukowych i prasowych – publikował w takich tytułach, jak Magazyn Literacki „Książki”, Tygodnik Solidarność, Gazeta Polska, Najwyższy Czas!, Glaukopis, Białoruskie Zeszyty Historyczne, Myśl Polska; wydawca niszowych pism (m.in. Warszawianka, Trygław).

W 1998 ogłosił pod pseudonimem Barnim Regalica dwa opowiadania na łamach „Nowej Fantastyki”, przedrukowane następnie wraz z pięcioma innymi w tomie Bunt (1999), reklamowanym jako „zbiór opowiadań w klimatach hate-fiction” i „książka nie tylko dla faszystów”.[20][21]. Akcja cyklu rozgrywa się w przestrzeni historii alternatywnej, gdzie Polska stała się społeczeństwem wielokulturowym, antyfaszystowskim i kultywującym dziedzictwo żydowskie pod narzuconym w ramach Unii Europejskiej protektoratem niemieckim Arthura Greisera, przeciwko któremu wybucha powstanie połączone z czystką etniczną. Osnową dla opowiadania „Listopad” jest rozporządzenie, które nawiązuje treścią do dekretu szefa SS Heinricha Himmlera wyjmującego spod odpowiedzialności karnej mordowanie Żydów z pobudek patriotycznych[22]. Akt ten wydaje w fikcyjnym świecie opowiadania lider Narodowego Odrodzenia Polski Adam Gmurczyk, a jego przewidzianymi wykonawcami są Polacy. Drugie wydanie tomu, poszerzone, ukazało się nakładem wydawnictwa 3DOM w 2019 z podtytułem Spełnione proroctwo eurokołchozu.

Poglądy edytuj

W 2021 był sygnatariuszem przygotowanego przez Narodowe Odrodzenie Polski (NOP) listu otwartego domagającego się uwolnienia Janusza Walusia, skazanego w RPA za zabójstwo lidera Afrykańskiego Kongresu Narodowego motywowane obroną apartheidu. List określił zabójstwo „polityczną świętą egzekucją” w walce o burskie interesy narodowe przeciwko komunizmowi[23]. Kierowane przez Szczepańskiego stowarzyszenie „Niklot” brało udział w demonstracji na rzecz Walusia m.in. w 2014[24]. W 2017 Szczepański oświadczył, że „demontaż apartheidu był błędem” i że Waluś działał w samoobronie: „Zabijanie komunistów jest czymś dobrym. Jeżeli nie będzie się ich likwidować, komuniści będą likwidować nas”[1]. Wcześniej, w 2000, oświadczył, że jako kapral rezerwy „z przyjemnością dowodziłby plutonem egzekucyjnym rozstrzeliwującym Urbana i Michnika[25].

Nagrody i odznaczenia edytuj

W 2001 roku wyróżniony odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”, zaś w 2017 Krzyżem Wolności i Solidarności[26][27].

Publikacje edytuj

Wybrane publikacje z okresu po 1989 roku[28]:

  • Xiądz Marek, Warszawa 1991
  • Międzymorze. Polityka środkowoeuropejska KPN, Warszawa 1993
  • (z Michałem Łapińskim) Czciciele Polski pogańskiej, „Karta” 1996, nr 19, s. 104–117
  • Ruch anarchistyczny na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego w dobie rewolucji 1905–07, Mielec 1999
  • Bunt (jako Barnim Regalica), Konkwista, Biała Podlaska 1999; wyd. II jako Bunt. Spełnione proroctwo eurokołchozu, 3DOM, Częstochowa 2019
  • Robiłem swoją robotę. Rozmowa z mjr. Januszem Brochwicz-Lewińskim „Gryfem” (rozmawiali H. Dzierzęcki i T. Szczepański), Warszawa 2006
  • Rodzimowierstwo polskie a życie publiczne po 1989 r. Próba szkicu, „Państwo i Społeczeństwo” 8.4 (2008), s. 79–87
  • Mniejszości narodowe w myśli politycznej opozycji polskiej 1980–1989, Toruń 2008
  • Ruch zadrużny i rodzimowierczy w PRL w latach 1956–1989, „Państwo i Społeczeństwo” 9.4 (2009), s. 59–77
  • Działalność polityczna Bolesława (Bernarda) Tejkowskiego do roku 1989, [w:] Religia, polityka, naród. Studia nad współczesną myślą polityczną, red. Rafał Łętocha, Kraków 2010, s. 298−324
  • Bolesław Weszczak i grupa „Leśni”. Przyczynek do dziejów antykomunistycznego oporu społecznego w Łodzi, „Państwo i Społeczeństwo” 13.4 (2013), s. 55–65
  • Bakunin w Bautzen, Opole 2017[29]
  • Jerzy Łojek. Historyk niepokorny. Katalog wystawy w Muzeum Katyńskim / redaktor merytoryczny Tomasz Szczepański ; Muzeum Katyńskie, Warszawa: Wydawca i druk Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita, 2017
  • Zdzisław Peszkowski. Harcerz, żołnierz, duchowny, działacz społeczny. Katalog wystawy w Muzeum Katyńskim / redakcja Tomasz Szczepański. Warszawa: Muzeum Katyńskie, 2017.
  • Zadruga. Słownik biograficzny uczestników ruchu zadrużnego w XX wieku (współautor: M. Dymek), Warszawa 2019[30]
  • Ofiary zbrodni katyńskiej, Warszawa 2020, wyd. IPN[31]

Przypisy edytuj

  1. a b Wojciech Karpieszuk: Swastyka nie przeszkadza? Pracownik muzeum kieruje nacjonalistyczną organizacją. Wyborcza.pl, 2017-04-29. [dostęp 2017-04-29].
  2. a b Dr Tomasz Szczepański, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2017-05-07].[martwy link]
  3. a b Tomasz Szczepański: Tomasz Szczepański kandydatem w Warszawie. Gniazdo – Rodzima wiara i kultura, 2010-11-07. [dostęp 2021-12-26].
  4. Tomasz Sikorski: „Porozumienie Opozycji Robotniczej – Porozumienie Prasowe Opozycji Robotniczej” (1985-1986). Zapomniana karta z dziejów polskiej radykalnej lewicy. W: Polska lewica XIX–XXI wiek. Koncepcje, ludzie, działalność. E. Krasucki (red.), T. Sikorski (red.), A. Wątor (red.). T. 2. Wrocław: 2012.
  5. Tomasz Szczepański: Porozumienie Opozycji Robotniczej. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2024-02-14].
  6. Tomasz Szczepański: Myśląc o Sierpniu. „Nowy Obywatel”, 2013-08-28. [dostęp 2017-02-28].
  7. Sikorski Tomasz, „Międzymorze” – pismo sekcji wschodniej Polskiej Partii Socjalistycznej (1987–1989). Zapomniana historia Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne, Rocznik 2014, nr 41, 2014.
  8. Tomasz Szczepański, Powstanie i działalność Towarzystwa „Pomost” oraz pisma „Międzymorze” (1986–1990), „Polityka Narodowa” (21), 2019.
  9. Arkadiusz Meller: Wywiad konserwatyzm.pl z Tomaszem Szczepańskim – przewodniczącym Stowarzyszenia na rzecz Tradycji i Kultury „Niklot”. konserwatyzm.pl, 2014-02-13. [dostęp 2017-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)].
  10. a b Judycki i Skoczek 2015 ↓.
  11. Kornak 2009 ↓, s. 150.
  12. Brożyna 2021 ↓, s. 12–13.
  13. Kosiński 2023 ↓, s. 21–22.
  14. Tomasz Szczepański: Żądanie sprostowania od redakcji „Wiadomości TVP”. Czesław Białczyński, 6 grudnia 2017.
  15. Kosiński 2023 ↓, s. 3, 7–8, 17.
  16. Sprawozdanie z Wiecu Rodzimej Wiary. Rodzima Wiara, 1 kwietnia 2016. [dostęp 8 listopada 2016].
  17. Przemysław Witkowski: Wielka Aryjska Lechia, czyli nacjonaliści-neopoganie. Krytyka Polityczna, 8 października 2018.
  18. Jerzy Sławomir Mac: Hitlerjugend. Wprost, 16 lipca 2000.
  19. Pankowski 2006 ↓, s. 2–3.
  20. David Irving, Wypadek, Bartłomiej Zborski (tłum.), Pruszków: Rachocki i spółka, 2000, ISBN 83-86379-46-4. Wkładka promocyjna zamieszczona na końcu książki
  21. Książki [online], Narodowa Scena Rockowa [dostęp 2002-06-17].
  22. Wojciech Orliński: Fantastyka paranoika. Gazeta Wyborcza, 25 marca 1998.
  23. „Wolność dla Bohatera!” – list otwarty polskich nacjonalistów w sprawie Janusza Walusia, Nacjonalista.pl. Dziennik Narodowo-Radykalny, 5 czerwca 2021, ISSN 2084-5820.
  24. Wolność dla Janusza Walusia! Nacjonaliści pikietowali pod ambasadą RPA, Nacjonalista.pl. Dziennik Narodowo-Radykalny, 23 listopada 2014, ISSN 2084-5820.
  25. R. Mazurek, Strażnicy polskiej krwi, „Nowe Państwo”, 14 lipca 2000.
  26. M.P. z 2017 r. poz. 314
  27. Uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności – Warszawa, 3 marca 2017. ipn.gov.pl. [dostęp 2017-03-01].
  28. Tomasz Szczepański: lista publikacji po 1989 r.. BarnimRegalica.pl. [dostęp 2021-12-26].
  29. Tomasz Szczepański – Bakunin w Bautzen – Stowarzyszenie Polsko-Serbołużyckie „Pro Lusatia”. prolusatia.pl. [dostęp 2018-03-20].
  30. Promocja książki „Zadruga. Słownik biograficzny uczestników ruchu zadrużnego w XX wieku”. niklot.org.pl. [dostęp 2019-04-11].
  31. Szczepański Tomasz, Ofiary Zbrodni Katyńskiej (PDF do pobrania) - Książki - Instytut Pamięci Narodowej [online], 2020 [zarchiwizowane z adresu 2020-06-03].

Bibliografia edytuj