Uniwersjada

międzynarodowy konkurs uniwersytecki multi-sport

Uniwersjada – międzynarodowe multidyscyplinarne zawody sportowe, organizowane co dwa lata w cyklu letnim i zimowym zawsze pomiędzy letnimi i zimowymi igrzyskami olimpijskimi.

Uniwersjada
Emblemat FISU

Organizator

FISU

Pierwsza edycja

Turyn 1959 (letnia)
Chamonix 1960 (zimowa)

Chengdu 2023
Lake Paid 2023
Zagłębie Ruhry 2025
Turyn 2025

W zawodach uczestniczą reprezentacje krajów skupionych w Międzynarodowej Federacji Sportu Akademickiego.

Historia edytuj

W 1923 roku pod auspicjami organizacji Union Nationale des Étudiants Français odbyły się w Paryżu międzynarodowe mistrzostwa uniwersyteckie[1]. Rok później w Warszawie przeprowadzono letnie mistrzostwa świata studentów, których organizatorem było Confédération Internationale des Étudiants – w 1930 zawody te przemianowano na międzynarodowe igrzyska uniwersyteckie[1]. Pierwszy raz kobiety wystąpiły w zawodach w 1930 roku. Po II wojnie światowej pierwsza edycja zawodów odbyła się w 1947 roku, a dwa lata później po powstaniu FISU impreza została nazwana letnim międzynarodowym tygodniem sportu uniwersyteckiego. Pierwszy raz impreza pod nazwą Uniwersjada została rozegrana w 1959 roku w Turynie[1]. Orędownikiem imprezy był m.in. Primo Nebiolo.

Od 1947 do 1962 roku pod auspicjami organizacji Union Internationale des Étudiants organizowano alternatywne dla zawodów FISU międzynarodowe igrzyska sportowe studentów[2].

Edycje edytuj

Edycja Gospodarz Stadion Przypisy
1959   Turyn Stadio Comunale
1961   Sofia Stadion Wasiła Lewskiego
1963   Porto Alegre Estádio Olímpico Monumental
1965   Budapeszt Népstadion
1967   Tokio Narodowy Stadion Olimpijski
1970   Turyn Stadio Comunale [3]
1973   Moskwa Stadion Łużniki
1975   Rzym Stadio Olimpico [a]
1977   Sofia Stadion Wasiła Lewskiego
1979   Meksyk Estadio Olímpico Universitario
1981   Bukareszt Stadion Narodowy
1983   Edmonton Commonwealth Stadium
1985   Kobe Kobe Universiade Memorial Stadium
1987   Zagrzeb Maksimir
1989   Duisburg Wedaustadion
1991   Sheffield Don Valley Stadium
1993   Buffalo University at Buffalo Stadium
1995   Fukuoka Fukuoka Dome
1997   Sycylia Stadio Angelo Massimino
1999   Palma de Mallorca ONO Estadi
2001   Pekin Stadion Robotników [4]
2003   Daegu Stadion Daegu [5]
2005   Izmir Stadion im. Atatürka [6]
2007   Bangkok Stadion Narodowy Rajamangala [7]
2009   Belgrad Beogradska Arena [8]
2011   Shenzhen New Shenzhen Stadium [9]
2013   Kazań Stadion Centralny w Kazaniu [10]
2015   Gwangju Stadion Gwangju World Cup [11]
2017   Tajpej Stadion Miejski w Tajpej [12]
2019   Neapol Stadio San Paolo [13]
2021 (2023)[b]   Chengdu Dong'an Lake Sports Center [14]
2023[b]   Jekaterynburg Stadion Centralny w Jekaterynburgu [15]
2025   Zagłębie Ruhry Merkur Spiel-Arena [16]
Edycja Gospodarz Przypisy
1960   Chamonix
1962   Villars
1964   Špindlerův Mlýn
1966   Sestriere
1968   Innsbruck
1970   Rovaniemi
1972   Lake Placid, Nowy Jork
1975   Livigno
1978   Špindlerův Mlýn
1981   Jaca
1983   Sofia
1985   Belluno
1987   Szczyrbskie Jezioro
1989   Sofia
1991   Sapporo
1993   Zakopane
1995   Jaca [17]
1997   Muju [17]
1999   Poprad [17]
2001   Zakopane [18]
2003   Tarvisio [19]
2005   Innsbruck [17]
2007   Turyn [20]
2009   Harbin [21]
2011   Erzurum [22]
2013   Trydent [23][24][25]
2015   Grenada
  Szczyrbskie Jezioro, Osrblie
[26]
2017   Ałmaty [12]
2019   Krasnojarsk [27]
2021[28]   Lucerna [29]
2023   Lake Placid [30]
2025   Turyn

Uniwersjady w Polsce edytuj

W Polsce odbyły się dotychczas dwie uniwersjady: 16 Zimowa Uniwersjada w 1993 i 20 Zimowa Uniwersjada w 2001, obie w Zakopanem. Starania o organizację 24 Letniej Uniwersjady w 2007, 25 Letniej Uniwersjady w 2009 i 26 Letniej Uniwersjady w 2011 podjęło miasto Poznań, które przegrało z Bangkokiem – stolicą Tajlandii, Belgradem – stolicą Serbii oraz chińskim Shenzhen.

Uwagi edytuj

  1. Rozegrano tylko zawody lekkoatletyczne.
  2. a b Pierwotnie zaplanowana Letnia Uniwersjada 2021 nie odbyła się w 2021 roku, ze względu na pandemię COVID-19, wobec czego FISU przeniosło tę edycję uniwersjady na rok 2023 w miejsce Letniej Uniwersjady 2023, która miała się odbyć w Jekaterynburgu, ale zostały jej odebrane prawa do organizacji. Będzie to więc edycja Letniej Uniwersjady 2021, która odbędzie się w 2023 roku (nazwa się nie zmienia, mimo innego roku rozegrania).

Przypisy edytuj

  1. a b c World Student Games (Pre-Universiade), gbrathletics [dostęp 2011-12-03] (ang.).
  2. World Student Games (UIE), gbrathletics [dostęp 2011-12-03] (ang.).
  3. Universiade Torino '70. Turyn: Mario Gros / Tomasone & C., 1972.
  4. Beijing 2001, fisu.net [dostęp 2011-12-03] (ang.).
  5. 22nd Universiade, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-14] (ang.).
  6. 23rd SUMMER UNIVERSIADE, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-14] (ang.).
  7. The 24th Summer Universiade, fisu.net [dostęp 2011-12-03] (ang.).
  8. Univerzijada Beograd 09, serbiatouristguide.com [dostęp 2011-12-03] (serb.).
  9. About Shenzhen, fisu.szu.edu.cn [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-01] (ang.).
  10. 2013 Summer Universiade, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-18] (ang.).
  11. Candidate City 2015 Summer Universiade, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-12-12] (ang.).
  12. a b 2017 Universiades Attributed!, fisu.org [dostęp 2011-12-03] (ang.).
  13. Universiadi 2019: assegnate a Napoli e alla Campania. napoli.repubblica.it. [dostęp 2016-08-29]. (wł.).
  14. Owen Lloyd: FISU Executive Committee sets new 2023 dates for Chengdu 2021 World University Games. insidethegames.biz, 25 czerwca 2022. [dostęp 2023-07-20]. (ang.).
  15. Geoff Berkeley: FISU suspends Yekaterinburg hosting rights for 2023 World University Games. insidethegames.biz, 29 kwietnia 2022. [dostęp 2023-07-20]. (ang.).
  16. Michael Pavitt: Rhine-Ruhr and Turin confirmed as 2025 World University Games hosts. insidethegames.biz, 15 maja 2021. [dostęp 2023-07-20]. (ang.).
  17. a b c d Winter Universiades, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-15] (ang.).
  18. Zakopane 2001, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2010-10-28] (ang.).
  19. 21st Winter Universiade Tarvisio 2003, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-14] (ang.).
  20. 23rd Winter Universiade, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-14] (ang.).
  21. 24th Winter Universiade, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-14] (ang.).
  22. 25th Winter Universiade, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-15] (ang.).
  23. FISU removes Maribor as 2013 Universiade host, sportbusiness.com [dostęp 2012-03-13] (ang.).
  24. 26th Winter Universiade, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-12-12] (ang.).
  25. Trentino replaces Maribor as host of 2013 Winter Universiade, insidethegames.biz [dostęp 2012-04-01] (ang.).
  26. Granada, a Crossroads of Cultures, fisu.net [dostęp 2011-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-12-12] (ang.).
  27. Krasnojarsk i Brasilia gospodarzami Uniwersjad 2019, igrzyska24.pl [dostęp 2013-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-10] (pol.).
  28. Liam Morgan: Emergence of new COVID-19 variant forces cancellation of Winter Universiade in Lucerne. insidethegames.biz, 29 listopada 2021. [dostęp 2023-07-20]. (ang.).
  29. Lucerne awarded 2021 Winter Universiade, 1457 [dostęp 2018-08-22].
  30. Lake Placid set to host 2023 Winter Universiade, „www.fisu.net” [dostęp 2018-08-22] (ang.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj