Wikipedia:Artykuły na medal/Kwiecień 2010

zajawka

edytuj
 

Reforma administracyjna Polski (1975) – reforma zmieniająca podział administracyjny Polski, wraz z którą porzucono trójstopniowy podział administracyjny kraju (województwo-powiat-gmina) i zastąpiono go nowym, dwustopniowym podziałem (województwo-gmina), obowiązującym od 1 czerwca 1975 do 31 grudnia 1998. Ustawą z dnia 28 maja 1975 r. wprowadzono w Polsce dwustopniowy podział administracyjny. Zlikwidowano 314 powiatów, a w miejsce 17 województw i 5 miast wydzielonych wprowadzono nowy podział na 49 województw. Reforma była końcowym etapem kolejnych przemian administracyjnych trwających od momentu likwidacji gmin, a w ich miejsce wprowadzenia gromad pod koniec 1954 roku.

zajawka

edytuj
 

Linie kolejowe Kornwalii – sześć linii kolejowych przebiegających przez terytorium Kornwalii. Linią szkieletową jest trasa PlymouthPenzance, od której odchodzą odnogi, zarówno na północ jak na południe. Głównym operatorem linii jest spółka First Great Western, na linii głównej działają ponadto CrossCountry i South West Trains. Na wszystkich liniach utrzymywany jest ruch pasażerski. Żadna z linii na terenie Kornwalii nie jest zelektryfikowana; obsługiwane są przez trakcję spalinową. Rozstaw szyn na wszystkich liniach wynosi 1435 mm. Na wszystkich bocznych liniach przewoźnik wraz z władzami lokalnymi oferują specjalne przewozy turystyczne. Jedną z form takiej usługi jest Rail Ale Trail („Szlak piwny”).

zajawka

edytuj
 

Członkowie Rady Bezpieczeństwa ONZ: w skład Rady Bezpieczeństwa ONZ wchodzi 15 członków, w tym 5 stałych oraz 10 niestałych. Członkowie niestali wybierani są na okres 2 lat, co roku skład połowy z nich jest odnawiany. W celu zapewnienia geograficznej reprezentatywności, określona liczba miejsc jest zarezerwowana dla każdej z pięciu nieoficjalnych regionalnych grup państw członkowskich ONZ. W latach 1946–1965 Rada Bezpieczeństwa ONZ liczyła 11 członków (5 stałych i 6 niestałych). Mandat niestałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ najdłużej pełniły Japonia (20 lat), Brazylia (19 lat) i Argentyna (16 lat). Polska była członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ pięciokrotnie, zasiadając w niej w sumie przez 9 lat.

zajawka

edytuj
 

Protest w Gwinei w 2009 roku – krwawo stłumiony przez wojsko protest zwolenników opozycji na stadionie sportowym w Konakry, zorganizowany 28 września 2009 przeciwko planom startu przywódcy rządzącej junty wojskowej w wyborach prezydenckich. W wyniku działań armii, która otworzyła ogień do 50-tysięcznego tłumu, zginęło wedle międzynarodowych ustaleń co najmniej 157 osób, a setki zostało rannych lub stało się obiektem przestępstw seksualnych. Według władz, zginęło 57 osób, w większości stratowanych przez tłum. Dokładna liczba ofiar nie jest jednak znana.

zajawka

edytuj
 

Arsenal Football Club – angielski zawodowy klub piłkarski mający siedzibę w północnym Londynie, w dzielnicy Holloway. Jest jedną z najbardziej utytułowanych angielskich drużyn, 13-krotnym mistrzem kraju, 10-krotnym zdobywcą Puchar Anglii oraz najdłużej utrzymującym się w najwyższej klasie rozgrywkowej zespołem w Anglii – od 1919 roku. Tradycyjnymi barwami klubu są czerwony i biały, które w czasie historii klubu przyjmowały różne odcienie.

zajawka

edytuj
 

Jeńcy sowieccy w niewoli niemieckiej (1941–1945) – około 5,7-milionowa grupa żołnierzy Armii Czerwonej, wziętych do niewoli przez wojska niemieckie w trakcie działań wojennych prowadzonych na froncie wschodnim II wojny światowej w latach 1941–1945. Spośród nich blisko 3,3 miliona nie przeżyło. Większość sowieckich jeńców zginęła na skutek wyniszczających warunków, świadomie stworzonych przez Niemców w obozach jenieckich. Ponadto setki tysięcy wziętych do niewoli czerwonoarmistów padły ofiarą bezpośredniej eksterminacji, prowadzonej między innymi w nazistowskich obozach koncentracyjnych.

zajawka

edytuj
 

Faure Essozimna Gnassingbé (ur. 6 czerwca 1966 w Afagnan) – togijski polityk, minister zaopatrzenia, kopalń, poczty i telekomunikacji w latach 2003–2005. Prezydent Togo od 5 do 25 lutego 2005 oraz ponownie od 4 maja 2005. Syn wieloletniego prezydenta Gnassingbé Eyadémy. 5 lutego 2005 po śmierci ojca, z naruszeniem konstytucji i przy poparciu wojska, został mianowany prezydentem Togo. Pod wpływem nacisków i nałożonych sankcji Gnassingbé zrezygnował ze stanowiska prezydenta. Wybory, przeprowadzone w kwietniu 2005 w atmosferze przemocy, zamieszek i protestów opozycji, przyniosły mu zwycięstwo i powrót na urząd szefa państwa.

zajawka

edytuj
 

Serafim z Sarowa, Serafim Sarowski ros. Серафим Саровский, imię świeckie: Prochor Izydorowicz Mosznin (ur. 19 lipca 1759 lub 1754 w Kursku – zm. 2 lutego 1833 w Sarowie) – święty prawosławny, mnich, asceta, „święty starzec” i mistyk związany z monasterem Zaśnięcia Matki Bożej w Sarowie. Ostatni święty Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego kanonizowany przed upadkiem caratu. Serafim z Sarowa, obok Sergiusza z Radoneża, Teodozjusza Pieczerskiego i Tichona Zadonskiego, wymieniany jest jako jedna z kluczowych postaci dla historii duchowości prawosławia rosyjskiego.

zajawka

edytuj
 

Półkozic (Kozic, Oślagłowa, Ośle Uszy, Połkoza, Połkozic, Połukoza, Połukozic, Pułkoza, Żebro) – polski herb szlachecki, noszący zawołania Połkoza i Połukoza. Występował głównie w ziemi krakowskiej, lubelskiej, łęczyckiej i sieradzkiej. W wyniku unii horodelskiej w przeniesiony na Litwę. Spośród około 270 rodów (Tadeusz Gajl podaje 274) używających Półkozica, największe znaczenie uzyskali Ligęzowie. Adam Mickiewicz spopularyzował ten herb, przypisując go w Panu Tadeuszu fikcyjnej rodzinie Horeszków.

zajawka

edytuj
 

Okręty podwodne typu Los Angelesamerykańskie wielozadaniowe okręty podwodne z napędem atomowym. Mimo że okręt wiodący tego typu – USS „Los Angeles” (SSN-688) – miał początkowo być jedynym egzemplarzem okrętu według tego projektu, w latach 1972–1996 zbudowano i przyjęto do służby ogółem 62 jednostki typów Los Angeles i Improved Los Angeles. Okręty tych typów wyposażone zostały w możliwość przenoszenia 26 torped lub pocisków manewrujących wystrzeliwanych z czterech dziobowych wyrzutni kalibru 21 cali (533 mm). Ostatnie 8 z 39 pierwszych jednostek wyposażonych zostało w 12 pionowych wyrzutni pocisków typu VLS w dziobie okrętu, dzięki czemu mogą przenosić i wystrzeliwać 12 dodatkowych pocisków manewrujących Tomahawk SLCM.

zajawka

edytuj
 

Sharon Marie Tate (ur. 24 stycznia 1943 w Dallas, Teksas, zm. 9 sierpnia 1969 w Beverly Hills w Kalifornii) – aktorka amerykańska. Zaczynała w latach 60. XX w. od małych ról telewizyjnych, po czym zagrała w kilku filmach. Zyskawszy pozytywne głosy krytyki na temat swoich umiejętności komediowych okrzyknięta została jedną z najbardziej obiecujących aktorek młodego pokolenia w Hollywood i była nominowana do Złotego Globu za rolę w Dolinie lalek (1967). W 1968 wyszła za mąż za reżysera filmowego Romana Polańskiego. Będąc w dziewiątym miesiącu ciąży zginęła w swoim domu w Beverly Hills, wraz z czwórką przebywających u niej przyjaciół, z rąk członków sekty przewodzonej przez Charlesa Mansona.

zajawka

edytuj
 

Bitwy morskie pod Narwikiem – starcia między flotą niemiecką a aliancką (norweską i brytyjską) podczas niemieckiej inwazji na Norwegię w kwietniu 1940 roku, w czasie II wojny światowej, toczone w porcie w Narwiku i na wodach okolicznych fiordów. Zapoczątkowało je przewiezienie niemieckiego desantu do Narwiku na pokładach 10 niszczycieli. 10 kwietnia doszło do pierwszej bitwy z brytyjskimi niszczycielami, w której obie strony poniosły straty. Ostatecznie niemieckie okręty, zablokowane w fiordzie, zostały zniszczone przez brytyjską flotę w drugiej bitwie pod Narwikiem 13 kwietnia, w której po stronie brytyjskiej wziął udział pancernik HMS „Warspite”.