Dallas
Dallas – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas, siedziba hrabstwa Dallas, nad rzeką Trinity River. Według spisu z 2020 roku miasto liczy ponad 1,3 mln mieszkańców[1]. Obszar metropolitalny Dallas-Fort Worth-Arlington liczy ponad 7,6 mln mieszkańców (czwarta pod względem liczby mieszkańców aglomeracja w Stanach Zjednoczonych)[2].
| |||||
| |||||
 Dallas | |||||
| |||||
| Przydomek: Big D | |||||
| Państwo |  Stany Zjednoczone
| ||||
| Stan |  Teksas
| ||||
| Hrabstwo | Dallas | ||||
| Data założenia | 1841 | ||||
| Prawa miejskie | 1856 | ||||
| Kod statystyczny | FIPS: 48-19000 GNIS ID: 1380944 | ||||
| Burmistrz | Eric Johnson | ||||
| Powierzchnia | 993,1 km² | ||||
| Wysokość | 131 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość |
1 304 379 1528 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy | 214, 469, 972 | ||||
| Kod pocztowy | Lista kodów: | ||||
| Strefa czasowa | UTC-06:00 UTC-05:00 | ||||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |||||
Położenie na mapie Teksasu  | |||||
 32°46′57″N 96°47′51″W/32,782500 -96,797500
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Stany Zjednoczone
| |||||
Miasto jest węzłem drogowym i kolejowym, funkcjonuje tu międzynarodowy port lotniczy Dallas-Fort Worth oraz port lotniczy Dallas Love Field. Ośrodek naukowo–kulturalny, handlowy, bankowo–finansowy oraz przemysłowy w sektorze m.in. lotniczym, elektronicznym, maszynowym, chemicznym, spożywczym i odzieżowym[3].
PołożenieEdytuj
Miasto położone jest w południowej części Stanów Zjednoczonych, ok. 130 km na południe od granicy stanu Oklahoma.
HistoriaEdytuj
Miejscowość Dallas założono w 1841 roku[3]. Jako miasto funkcjonuje od 1856 roku[4]. Nazwa miasta prawdopodobnie pochodzi od imienia jednego z pierwszych osadników[5]. Od połowy XIX wieku przez Dallas przebiegał szlak osadników i poszukiwaczy złota, a miasto stało się głównym ośrodkiem handlu bawełną[3]. Do miasta zaczęli napływać imigranci ze Szwajcarii, Niemiec i Francji, a po wojnie secesyjnej Afroamerykanie[5]. W 1871 roku uruchomiono z Dallas linię kolejową[3].
Od początku XX wieku Dallas było ośrodkiem przetwórstwa żywności oraz produkcji tekstyliów[5]. Napływ imigrantów z Meksyku, przyczynił się do wzrostu liczby ludności[5]. W 1930 roku we wschodnim Teksasie odkryto złoże ropy naftowej, które przyciągneło inwestycje i uczyniło z Dallas główny ośrodek przemysłu naftowego[5]. Od lat 40. XX wieku miasto zaczęło się intensywnie rozwijać, kiedy w rejonie powstało kilka dużych fabryk produkujących samoloty[5].
22 listopada 1963 roku w Dallas zginął w zamachu prezydent Stanów Zjednoczonych John F. Kennedy.
DemografiaEdytuj
EtnicznośćEdytuj
Pod względem etnicznym w 2019 roku w Dallas, dominowała ludność rasy białej (62,7%), następnie rasy czarnej (24,3%) z czego Latynosi i Hiszpanie (41,8%) oraz Azjaci (3,4%)[6].
Liczba ludnościEdytuj
Zabytki i atrakcje turystyczneEdytuj
.jpg)
- Dallas Zoo (1888)
- Old Red (1892)
- Muzeum Sztuki (ang. Dallas Museum of Art) (1903)
- Arboretum i ogród botaniczny w Dallas (1938)
- Renaissance Tower (1974)
- Reunion Tower (1978)
- Bank of America Plaza (1985)
- Muzeum Afroamerykanów w Dallas
KulturaEdytuj
W mieście kręcony był m.in. film: Silkwood (1983), Człowiek, który lubił latać (1996), Kto pierwszy, ten lepszy (2002) oraz serial Dallas (2012–2014).
TransportEdytuj
Kolej miejskaEdytuj
| Nazwa | Zdjęcie | Data
powstania |
Opis, uwagi |
|---|---|---|---|
| DART Light Rail | 
|
1996 | Składa się z oznaczonych kolorami czterech linii: czerwonej, niebieskiej, zielonej i pomarańczowej. |
Transport tramwajowyEdytuj
| Nazwa | Zdjęcie | Data
powstania |
Opis, uwagi |
|---|---|---|---|
| Tramwaje w Dallas | .jpg)
|
2015 | Transport obsługiwany przez Dallas Area Rapid Transit (DART). |
Transport lotniczyEdytuj
| Zdjęcie | Nazwa |
|---|---|
|
Międzynarodowy port lotniczy Dallas-Fort Worth |
|
Port lotniczy Dallas Love Field |
|
Port lotniczy Dallas Executive |
UczelnieEdytuj
- University of North Texas at Dallas
- Dallas Baptist University
- Dallas Theological Seminary
- Criswell College
- Dallas International University
- Paul Quinn College
- University of Texas Southwestern Medical Center
KlimatEdytuj
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Średnie temperatury w dzień [°C] | 13.8 | 16.0 | 20.4 | 24.8 | 29.0 | 33.1 | 35.6 | 35.8 | 31.5 | 25.8 | 19.5 | 14.2 | 25,0 |
| Średnie dobowe temperatury [°C] | 8.4 | 10.6 | 14.8 | 19.1 | 23.8 | 27.9 | 30.2 | 30.4 | 26.1 | 20.2 | 14.1 | 8.9 | 19,6 |
| Średnie temperatury w nocy [°C] | 2.9 | 5.1 | 9.2 | 13.4 | 18.6 | 22.7 | 24.8 | 24.9 | 20.6 | 14.6 | 8.7 | 3.6 | 14,1 |
| Opady [mm] | 52 | 66 | 89 | 78 | 125 | 104 | 56 | 47 | 72 | 122 | 73 | 70 | 954 |
| Średnia liczba dni z opadami | 6.7 | 6.5 | 7.6 | 6.7 | 9.7 | 8.0 | 4.9 | 4.6 | 5.3 | 7.5 | 6.6 | 6.6 | 80,7 |
| Wilgotność [%] | 66 | 66 | 64 | 65 | 70 | 66 | 60 | 60 | 67 | 66 | 67 | 68 | 65 |
| Średnie usłonecznienie (w godzinach) | 184 | 178 | 228 | 236 | 258 | 298 | 332 | 305 | 246 | 228 | 184 | 173 | 2850 |
| Źródło: NOAA[7] (liczba dni z opadami dla wartości 0,25 mm, wysokość 148 m n.p.m., 440 km od oceanu, 1981-2010) | |||||||||||||
SportEdytuj
| Dyscyplina | Nazwa/klub |
|---|---|
| Hokej na lodzie | Dallas Stars |
| Koszykówka | Dallas Mavericks |
| Tenis
(kobiecy turniej tenisowy) |
Texas Tennis Open (2011-2012) |
ReligiaEdytuj
Struktura religijna w Dallas w 2014 roku[8]:
- protestantyzm – 59%
- bez wyznania – 18%
- katolicyzm – 15%
- mormoni – 1%
- inne chrześcijańskie – 3%
- inne religie – 4%.
Dallas posiada najwyższy odsetek protestantów ewangelikalnych (z członkostwem na poziomie 28,4%) i baptystów (16,5%) wśród osiemnastu amerykańskich aglomeracji liczących więcej jak 3 mln mieszkańców[i][9].
Według danych z 2010 roku najwięcej członków posiadali[10]:
- Południowa Konwencja Baptystów – 985 562 członków w 1969 zborach
- Kościół katolicki – 851 149 członków w 123 kościołach
- lokalne bezdenominacyjne zbory ewangelikalne – 500 431 członków w 1021 zborach
- Zjednoczony Kościół Metodystyczny – 314 125 członków w 317 zborach
- społeczność muzułmańska – 155 172 członków w 55 meczetach
- zielonoświątkowcy (głównie Zbory Boże, Kościół Boży w Chrystusie i Kościół Boży) – ponad 150 tys. członków w 655 zborach
- Kościoły Chrystusowe – 146 210 członków w 484 zborach
- Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (mormoni) – 75 138 członków w 152 świątyniach.
Kościół rzymskokatolickiEdytuj
Siedziba diecezji Dallas.
Polski Narodowy Kościół KatolickiEdytuj
- Parafia Matki Bożej Fatimskiej w Dallas
Kościół prawosławnyEdytuj
Miasta partnerskieEdytuj
Współpraca międzynarodowa[11]:
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Dallas city, Texas, www.census.gov [dostęp 2021-08-16] (ang.).
- ↑ Metropolitan Areas (USA): Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas - Population Statistics, Charts and Map, www.citypopulation.de [dostęp 2021-08-16].
- ↑ a b c d Dallas, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-01-07].
- ↑ Jackie McElhaney, Michael V. Hazel, TSHA Dallas, TX, www.tshaonline.org [dostęp 2021-01-14].
- ↑ a b c d e f Dallas, Encyclopedia Britannica [dostęp 2021-01-13] (ang.).
- ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Dallas city, Texas, www.census.gov [dostęp 2021-01-14] (ang.).
- ↑ NOAA: National Weather Service Climate. Dallas Area, TX.
- ↑ Major U.S. metropolitan areas differ in their religious profiles, Pew Research Center [dostęp 2019-01-27] (ang.)..
- ↑ Evangelical Protestant Metro Areas (2010) | QuickLists | The Association of Religion Data Archives, www.thearda.com [dostęp 2021-08-16].
- ↑ thearda.com.
- ↑ Office of Protocol - Sister Cities - World Affairs Council of Dallas/Fort Worth, www.dfwworld.org [dostęp 2021-01-15].
- ↑ Większość baptystów jest częścią większej społeczności ewangelikalnej.