Dallas
Ten artykuł od 2012-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Dallas – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas. Siedziba hrabstwa Dallas. Granice administracyjne Dallas rozciągają się ponadto na terytorium hrabstw Collin, Denton, Kaufman i Rockwall. Powierzchnia miasta wynosi 999,3 km². Jest trzecim miastem w Teksasie i dziewiątym w całym kraju pod względem liczby ludności – w 2010 roku liczyło 1 197 816 osób. Dallas stanowi również centrum regionu metropolitarnego Dallas-Forth Worth-Arlington mającego ponad 6 mln mieszkańców.
| |||||
| |||||
![]() | |||||
| |||||
Przydomek: Big D | |||||
Państwo | ![]() | ||||
Stan | ![]() | ||||
Hrabstwo | Dallas | ||||
Data założenia | 1841 | ||||
Prawa miejskie | 1856 | ||||
Kod statystyczny | FIPS: 48-19000 GNIS ID: 1380944 | ||||
Burmistrz | Eric Johnson | ||||
Powierzchnia | 997,1 km² | ||||
Wysokość | 131 m n.p.m. | ||||
Populacja (2010) • liczba ludności • gęstość |
1 197 816 1427,3 os./km² | ||||
Nr kierunkowy | 214, 469, 972 | ||||
Kod pocztowy | Lista kodów: | ||||
Strefa czasowa | UTC-06:00 UTC-05:00 | ||||
![]() | |||||
Strona internetowa | |||||
Portal ![]() |
HistoriaEdytuj
Miasto Dallas zostało założone w 1841 roku, a formalnie zarejestrowane jako miasto od 2 lutego 1856 roku. Jest znane w świecie jako centrum telekomunikacyjne, technologii komputerowej, bankowości i transportu. Jest to serce największego wewnątrz lądowego obszaru metropolitarnego w Stanach Zjednoczonych pozbawionego jakiegokolwiek żeglownego połączenia z morzem. Miasto rozwinęło się głównie ze względu na historyczną ważność tego miejsca jako centrum przemysłu naftowego i bawełnianego, położenia przy liniach kolei żelaznej oraz dzięki swoim gospodarczym i finansowym magnatom.
22 listopada 1963 w Dallas zginął w zamachu prezydent Stanów Zjednoczonych John F. Kennedy.
GospodarkaEdytuj
Znajdują się tu ośrodki przemysłu lotniczego, elektronicznego i maszynowego.
TransportEdytuj
Obecnie Dallas jest węzłem transportowym, zwłaszcza lotniczym.
Działa tu również system lekkiej kolei DART Light Rail.
EdukacjaEdytuj
Miasto jest centrum naukowym, jest siedzibą wielu uniwersytetów, m.in.:
- University of Dallas – prywatny, katolicki;
- University of Texas at Dallas – publiczny (w Richardson na przedmieściach Dallas);
- Texas Woman’s University;
- University of North Texas at Dallas;
- University of Texas Southwestern Medical Center – szkoła medyczna i centrum naukowe, zatrudnia obecnie (2014) pięciu noblistów;
- Southern Methodist University (w University Park, enklawie wydzielonej z Dallas).
KlimatEdytuj
Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Średnie temperatury w dzień [°C] | 13.8 | 16.0 | 20.4 | 24.8 | 29.0 | 33.1 | 35.6 | 35.8 | 31.5 | 25.8 | 19.5 | 14.2 | 25,0 |
Średnie dobowe temperatury [°C] | 8.4 | 10.6 | 14.8 | 19.1 | 23.8 | 27.9 | 30.2 | 30.4 | 26.1 | 20.2 | 14.1 | 8.9 | 19,6 |
Średnie temperatury w nocy [°C] | 2.9 | 5.1 | 9.2 | 13.4 | 18.6 | 22.7 | 24.8 | 24.9 | 20.6 | 14.6 | 8.7 | 3.6 | 14,1 |
Opady [mm] | 52 | 66 | 89 | 78 | 125 | 104 | 56 | 47 | 72 | 122 | 73 | 70 | 954 |
Średnia liczba dni z opadami | 6.7 | 6.5 | 7.6 | 6.7 | 9.7 | 8.0 | 4.9 | 4.6 | 5.3 | 7.5 | 6.6 | 6.6 | 80,7 |
Wilgotność [%] | 66 | 66 | 64 | 65 | 70 | 66 | 60 | 60 | 67 | 66 | 67 | 68 | 65 |
Średnie usłonecznienie (w godzinach) | 184 | 178 | 228 | 236 | 258 | 298 | 332 | 305 | 246 | 228 | 184 | 173 | 2850 |
Źródło: NOAA[1] (liczba dni z opadami dla wartości 0,25 mm, wysokość 148 m n.p.m., 440 km od oceanu, 1981-2010) |
DemografiaEdytuj
Według spisu powszechnego z roku 2000 w Dallas mieszkało 1 188 580 osób, w tym 451 833 gospodarstw domowych i 266 580 rodzin. Gęstość zaludnienia 3469,9 osoby na milę kwadratową (1339,7/km²).
Zarejestrowano 451 833 gospodarstw domowych, w których 30,3% posiadało mieszkające z nimi dzieci poniżej 18. roku życia, z czego 38,8% było żyjącymi razem małżeństwami, 14,9% było prowadzone przez samotne matki, a 41% zaklasyfikowano jako nie-rodziny przez Biuro spisowe. Z 451 833 gospodarstw domowych 23 959 zarejestrowano jako związki partnerskie: 18 684 heteroseksualne, 3615 homoseksualne męskie i 1660 homoseksualne żeńskie. 32,9% wszystkich gospodarstw domowych składało się z pojedynczych osób, a 6,5% żyło z osobą 65-letnią bądź starszą.
Zróżnicowanie wiekowe: 26,6% poniżej 18. roku życia, 11,8% – od 18 do 24, 35,3% – od 25 do 44, 17,7% – od 45 do 64 i 8,6% – 65 lat i więcej. Mediana wieku – 30 lat. Na każde 100 kobiet przypadało 101,6 mężczyzn. Na każde 100 kobiet w wieku 18 lat i powyżej przypadało 100,5 mężczyzn.
Według spisu powszechnego z roku 2000 zróżnicowanie ludności pod względem rasy i pochodzenia wyglądało następująco: 50,8% biali, 25,9 Afroamerykanie, 0,5% rdzenni Amerykanie, 2,7% Azjaci, 0,1% ludność pochodząca z wysp Pacyfiku, 17,2% inne rasy oraz 2,7% potomkowie dwóch bądź więcej ras. 35,6% populacji było pochodzenia hiszpańskiego lub latynoamerykańskiego. Prawie 25% ludności jest urodzona poza granicami Stanów Zjednoczonych.
ReligiaEdytuj
Na społeczność Dallas duży wpływ wywierają chrześcijańskie kościoły protestanckie. Kościoły metodystów, baptystów i prezbiterian są znane w wielu dzielnicach i są podstawą dwóch dużych prywatnych uniwersytetów (Południowy Uniwersytet Metodystyczny i Uniwersytet Baptystyczny w Dallas). W mieście znajdują się też dwa seminaria ewangelickie – Seminarium Teologiczne w Dallas i Criswell College oraz wiele szkół biblijnych, w tym międzyreligijny Christ For The Nations Institute.
Kościół katolicki jest również znaczącą organizacją, prowadzi humanistyczny Uniwersytet Dallas, na przedmieściach Dallas, w Irving. Katedralne Santuario de Guadalupe w Dzielnicy Sztuki nadzoruje drugą pod względem wielkości zbiorowość katolików w Stanach Zjednoczonych, z 70 parafiami w diecezji Dallas. Towarzystwo Jezusowe prowadzi jezuicką szkołę przygotowawczą w Dallas.
Dallas jest także domem dla trzech wschodnich ortodoksyjnych kościołów (Diecezja Południa).
W hrabstwie i mieście Dallas więcej mieszka katolików niż protestantów, zwykle odwrotnie jest na przedmieściach.
W mieście działa również spora społeczność Mormonów. Kościół Jezusa Chrystusa Świętych Dni Ostatnich posiada 15 diecezji w Dallas i przedmieściach. Dallas Texas Temple jest pierwszą świątynią wybudowaną przez Kościół w Teksasie w 1984 roku.
Świadkowie Jehowy również posiadają znaczną ilość członków w Dallas i przedmieściach.
Ponadto na północy i północnym wschodzie Dallas istnieje duża społeczność muzułmańska, podobnie jak na północnych przedmieściach. Najstarszy meczet w Teksasie znajduje się w Denton, około 64 km na północ od centrum miasta. Najstarszym meczetem w samym mieście jest Masjid Al-Islam na południe od Centrum Dallas.
W Dallas istnieje duża społeczność buddyjska złożona z imigrantów z Tajlandii, Laosu, Kambodży, Wietnamu, Nepalu, Tybetu, Japonii, Chin, Tajwanu i Sri Lanki. Skupiona jest na północnych przedmieściach Garland, Plano i Richardson. Wiele buddyjskich świątyń znajduje się na terenie metropolii, w tym Buddhist Center w Dallas, Lien Hoa Vietnamese Temple w Irving, oraz Kadampa Meditation Center Texas i Wat Buddhamahamunee w Arlington.
Społeczność Sikhów posiada co najmniej trzy Gurudwary w Dallas i okolicznych przedmieściach.
W metropolii Dallas-Fort Worth-Arlington i okolicznych miastach znajduje się też wiele świątyń hinduistycznych: Jain Temple, Sai Baba Temple. ISCKON zwany Ruchem Hare Krishna posiada świątynię wraz ze słynną restauracją – Kalachandji. W 1996 uznana za najlepszą wegetariańską w Stanach Zjednoczonych wciąż cieszy się powodzeniem.
Dla ateistów, agnostyków, niewierzących oraz zainteresowanych rozwojem duchowym, lecz odrzucających konkretne religie od 15 lat organizowany jest „The Winter Solstice Celebration”.
Struktura religijna w Dallas w 2014 roku[2]:
- protestantyzm – 59%
- bez wyznania – 18%
- katolicyzm – 15%
- mormoni – 1%
- inne chrześcijańskie – 3%
- inne religie – 4%.
Według danych z 2010 roku najwięcej członków posiadali[3]:
- Południowa Konwencja Baptystów: 985.562 członków w 1969 zborach
- Kościół katolicki: 851.149 członków w 123 kościołach
- Protestantyzm bezdenominacyjny: 500.431 członków w 1021 zborach
- Zjednoczony Kościół Metodystyczny: 314.125 członków w 317 zborach
- Muzułmanie: 155.172 członków w 55 meczetach
- zielonoświątkowcy (głównie Zbory Boże, Kościół Boży w Chrystusie i Kościół Boży): ponad 150 tys. członków w 655 zborach
- Kościoły Chrystusowe: 146.210 członków w 484 zborach
- Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (mormoni): 75.138 członków w 152 świątyniach.
Kościół rzymskokatolickiEdytuj
Siedziba diecezji Dallas.
Polski Narodowy Kościół KatolickiEdytuj
- Parafia Matki Bożej Fatimskiej w Dallas
Kościół prawosławnyEdytuj
SportEdytuj
Kluby sportowe:
- futbolowy Dallas Cowboys
- baseballowy Texas Rangers
- koszykarski Dallas Mavericks
- hokejowy Dallas Stars
- piłkarski FC Dallas
Turniej tenisowy:
Galeria zdjęćEdytuj
Miasta partnerskieEdytuj
Zobacz teżEdytuj
Występowanie frazy: „Dallas” w tytułach artykułów i w przekierowaniach
PrzypisyEdytuj
- ↑ NOAA: National Weather Service Climate. Dallas Area, TX.
- ↑ Major U.S. metropolitan areas differ in their religious profiles, Pew Research Center [dostęp 2019-01-27] (ang.)..
- ↑ thearda.com.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Dallas w bazie city-data.com (ang.)
- Miasto Dallas