Wikipedia

Dębina (powiat prudnicki)

wieś w województwie opolskim, powiecie prudnickim

Dębina (dodatkowa nazwa w j. niem. Dambine) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[3][4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

Dębina
wieś
Ilustracja
Widok wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Biała

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-220[2]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0491386

Położenie na mapie gminy Biała
Mapa konturowa gminy Biała, po prawej znajduje się punkt z opisem „Dębina”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dębina”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Dębina”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dębina”
Ziemia50°25′59″N 17°44′33″E/50,433056 17,742500[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Kapliczka

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2004 wieś była zamieszkana przez 113 osób[5]. Wieś nie występuje w GUS jako jednostka spisowa[6].

Geografia edytuj

Położenie edytuj

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 12 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej, tuż przy granicy gminy Biała z gminą Strzeleczki (powiat krapkowicki). Należy do Euroregionu Pradziad[7].

Środowisko naturalne edytuj

W Dębinie panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,4 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Dębiny wynoszą 611 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].

 
Panorama Dębiny

Nazwa edytuj

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Dambina (1784), Dambine, Kol. von Loncznik (1845), Dambine-Hutung (1930), Dębina (Dambine) – Klein Eichen (1939), Dębina – Klein Eichen (Dambine), os. (1951), Dębina, -ny (1980)[9].

Historia edytuj

Miejscowość powstała około 1760, w miejscu nazywanym w średniowieczu Żabiogura w pobliżu dębowego lasku. W połowie XVIII wieku mieściły się tam piece do wypalania cegły i dachówek. Pierwsze wzmianki o wsi (Klein Eichen, Dambine) pochodzą z 1784[10].

W czasie II powstania śląskiego do Dębiny dowieziono koleją polskie oddziały powstańcze z głębi Śląska[11]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Dębina znalazła się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[12].

1 października 1948 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie związanej z Łącznikiem, polską nazwę Dębina[13]. W latach 1945–1950 Dębina należała do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W spisie gromad i miejscowości w powiecie prudnickim na dzień 1 stycznia 1953 wymieniono Dębinę jako przysiółek Łącznika[14]. Według podziału administracyjnego województwa opolskiego na dzień 31 sierpnia 1964, Dębina, jako przysiółek Łącznika, należała do gromady Łącznik[15]. W 1966 w przysiółku mieszkało 206 osób[16].

Transport edytuj

 
Tablica z podwójną nazwą przed wjazdem do Dębiny od strony Prudnika

Transport drogowy edytuj

Przez Dębinę przebiegają drogi wojewódzkie:

Transport kolejowy edytuj

Nieczynna stacja kolejowa Łącznik w Dębinie znajduje się przy ul. Głównej. Najbliższa czynna stacja kolejowa znajduje się w Prudniku.

Lokalni przedsiębiorcy i właściciele majątków ziemskich zawiązali w 1895 spółkę Kolej Prudnicko-Gogolińska z siedzibą w Prudniku, której celem stała się budowa linii lokalnej z Prudnika do Gogolina. Linia kolejowa nr 306 relacji Prudnik – Goglin została oddana do użytku w 1896[17]. Powódź w 1997 zniszczyła most na Odrze w Krapkowicach, uniemożliwiając dojazd do Gogolina. W 2005 ruch na linii 306 został zawieszony. Zmodernizowana do celów towarowych linia relacji Prudnik – Krapkowice została oddana do użytku w 2016[18][19]. Na bocznicy między składem militarnym w lesie koło Strzeleczek a Prudnikiem odbywa się wojskowy ruch transportowy[20].

Transport autobusowy edytuj

 
Przystanek autobusowy

Dębina posiada połączenia autobusowe z Białą, Głuchołazami, Krapkowicami, Opolem, Prudnikiem, Strzeleczkami, Złotnikami. We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe – „Dębina”, „Dębina I”[21].

Transport autobusowy w Dębinie obsługiwany był przez PKS Prudnik[22]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[23]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[24], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[25]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[26]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Dębinie i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[27]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[28].

Religia edytuj

Katolicy z Dębiny należą do parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Łączniku (dekanat Biała)[29].

Sport edytuj

11 lipca 2012 oraz 1 sierpnia 2023 przez Dębinę przebiegała trasa wyścigu Tour de Pologne[30][31].

Turystyka edytuj

 
Tablica informacyjna dotycząca Ścieżki Rowerowej z Prudnika do Mosznej przebiegającej przez Dębinę

Na gruntach wsi Dębina i Łącznik znajduje się sztuczny zbiornik wodny Zielona Zatoka, utworzony w wyniku zalania dawnego wyrobiska kruszywa. Na bazie akwenu powstał agroturystyczny kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy z bazą noclegową, kąpieliskiem z plażą, wypożyczalnią sprzętu pływającego, łowiskiem i smażalnią ryb[32]. Centrum Rekreacyjne „Zielona Zatoka” stanowi jedną z głównych atrakcji turystycznych powiatu prudnickiego[33].

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Dębinę prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”[34].

Szlaki turystyczne edytuj

Przez Dębinę prowadzą szlaki turystyczne:

Bezpieczeństwo edytuj

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 15 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[38].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 23038
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 220 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  4. ↑ Przeglądanie TERYT (Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-01-04].
  5. ↑ Dębina – Urząd Miejski w Białej [online], web.archive.org, 29 stycznia 2016 [dostęp 2020-08-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-29].
  6. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  7. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-08-16].
  8. ↑ Klimat: Dębina: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-16].
  9. ↑ Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. II, C-D, hasło „Dębina (12)”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1997, s. 326. ISBN 83-85579-64-8.
  10. ↑ Dębina – Urząd Miejski w Białej [online], biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-16].
  11. ↑ Hellfeier 2014 ↓, s. 98.
  12. ↑ Abstimmungsgebiet Oberschlesien. Akte polnischer Wahlbeeinflussung., Berlin: Gea Verlag, 1921, s. 1.
  13. ↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1948 r. nr 78, poz. 692).
  14. ↑ 11. Powiat Prudnicki (siedziba m. Prudnik), „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 6, Opole: Prezydium WRN, 20 maja 1953, s. 41.
  15. ↑ Podział administracyjny województwa opolskiego według stanu na dzień 31 sierpnia 1964 r., „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 9, Opole: Urząd Wojewódzki w Opolu, 3 września 1964, s. 13.
  16. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 218.
  17. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 105.
  18. ↑ Maciej Dobrzański: Pociągi wracają na linię Prudnik-Krapkowice. prudnik24.pl, 2016-08-03. [dostęp 2019-03-02]. (pol.).
  19. ↑ Radosław Dimitrow: Linia kolejowa Krapkowice – Prudnik wyremontowana. Ale pociągi pasażerskie tędy nie pojadą. nto.pl, 2016-08-30. [dostęp 2020-02-15]. (pol.).
  20. ↑ Wielkie ćwiczenia. Nam niedogodności nie grożą, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 8 (1722), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 21 lutego 2024, s. 6, ISSN 1231-904X.
  21. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Dębina, gm. Biała [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18].
  22. ↑ PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  23. ↑ Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  24. ↑ Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  25. ↑ Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  26. ↑ Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  27. ↑ Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  28. ↑ Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  29. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02] (pol.).
  30. ↑ Światowe gwiazdy w Prudniku i Białej, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1123), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 4 lipca 2012, s. 8, ISSN 1231-904X.
  31. ↑ Andrzej Dereń, Którędy i kiedy przejadą uczestnicy Tour de Pologne? Interaktywna mapa / czasy przejazdów [online], Teraz Prudnik!, 31 lipca 2023 [dostęp 2023-08-01] (pol.).
  32. ↑ Centrum Rekreacyjno-Wypoczynkowe Zielona Zatoka – Roman Jurkowski [online], biala.gmina.pl [dostęp 2023-10-26] (pol.).
  33. ↑ Oblężenie „Zielonej Zatoki”, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 31 (971), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 5 sierpnia 2009, s. 4, ISSN 1231-904X.
  34. ↑ Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.
  35. ↑ Biała – Moszna [online], turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-26] (pol.).
  36. ↑ Biała – Dębina – Łącznik [online], turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-26] (pol.).
  37. ↑ Szlakiem zabytkowych kościołów [online], turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-26] (pol.).
  38. ↑ Posterunek Policji w Białej [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dębina_(powiat_prudnicki)&oldid=73453096”