II Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

konkurs muzyczny

II Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również II Konkurs Chopinowski) – 2. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która rozpoczęła się 6 marca 1932 w Warszawie. Organizatorem konkursu było Warszawskie Towarzystwo Muzyczne[1].

II Konkurs Chopinowski
II International Fryderyk Chopin Piano Competition
Ilustracja
Jurorzy i laureaci II Konkursu Chopinowskiego.
Pełna nazwa

II Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

Termin

6–23 marca 1932

Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Obiekt

Filharmonia Warszawska

Organizator

Warszawskie Towarzystwo Muzyczne

Tematyka

muzyka poważna

Charakterystyka konkursu edytuj

Wzięło w nim udział, mimo wstępnego zgłoszenia oraz rezygnacji niemal w ostatniej chwili, ostatecznie 67 pianistów z 14 krajów, (dwie osoby nie zadeklarowały przynależności państwowej), w tym najliczniejsze grono uczestników z Polski i ZSRR[2]. Konkurs odbył się w dniach 6–23 marca 1932[3]. Był on dwuetapowy (eliminacje oraz finał). Zwyciężył Alexander Uninsky[4].

Konkurs cieszył się ogromnym zainteresowaniem publiczności i przyciągnął korespondentów z całego świata[3]. Powołano międzynarodowe jury, w skład którego weszły wybitne osobistości życia muzycznego[3].

Gościem honorowym był Maurice Ravel, który podczas koncertu 11 marca prowadził wykonanie swoich utworów: Koncertu fortepianowego G-dur oraz La valse[3].

Podczas finału konkursu zdarzyła się rzecz bezprecedensowa: z powodu protestu niewidomego, węgierskiego pianisty Imré Ungára, który nie chciał zgodzić się na przyjęcie I nagrody ex aequo z Alexandrem Uninskim, zarządzono losowanie, które wyłoniło zwycięzcę[3][5].

W czasie konkursu przeprowadzono plebiscyt na najlepszy i najbardziej popularny fortepian, na którym grali młodzi pianiści[3]. Okazał się nim wyprodukowany w Wiedniu, Bösendorfer[3].

Warto dodać, że do regulaminowego repertuaru konkursu weszły po raz pierwszy takie utwory jak: Polonez As-dur op. 53, scherza, Fantazja f-moll op. 49 oraz sonaty[1].

Od II Konkursu Chopinowskiego zapoczątkowano tradycję organizowania wystaw, kiedy to w nowo zbudowanym gmachu Muzeum Narodowego miała miejsce prezentacja dokumentów i pamiątek związanych z postacią i dziełem Fryderyka Chopina[1].

Komitet organizacyjny i honorowy edytuj

Komitet organizacyjny konkursu[6]
Lp. Osoba Funkcja
1. Włodzimierz Czetwertyński prezes
2. Adam Chromiński sekretarz
3. Leopold Binental członek
4. Wiktor Cichocki członek
5. Tadeusz Czerniawski członek
6. Zbigniew Drzewiecki członek
7. Jan Głowacki członek
8. Aleksander Guttry członek
9. Witold Maliszewski członek
10. Eugeniusz Morawski-Dąbrowa członek
11. Stefan Natanson członek
12. Karol Szymanowski członek
13. Józef Śmidowicz członek
14. Józef Turczyński członek
15. Adam Tadeusz Wieniawski członek
16. Tomasz Wojtkowski członek
17. Jerzy Żurawlew członek
Komitet honorowy konkursu[7]
Lp. Osoba Funkcja państwowa
1. Aleksander Prystor Premier
2. August Zaleski Minister Spraw Zagranicznych
3. Janusz Jędrzejewicz Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego
4. Alfons Kühn Minister komunikacji

Kalendarium edytuj

  Kalendarz konkursu[8]
Faza konkursu Data
6.03[2] 7.03[2] 8.03[9] 9.03[10] 10.03[10] 11.03[11] 12.03[12] 13.03[13] 14.03[14] 15.03[15] 16.03[15] 17.03[16] 18.03[17] 19.03[18] 20.03[8] 21.03 22.03 23.03[19]
Ceremonia otwarcia 11:00
Eliminacje 12:30 11:00 11:00
15:00
11:00
15:00
14:30 13:00
16:30
11:00 11:00 11:00
15:00
10:30 11:00 14:15 13:00
16:30
14:30 11:00
Finał 19:00 19:00
Ceremonia zamknięcia

Jury edytuj

 
Jurorzy II Konkursu Chopinowskiego

Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie[3]:

  Skład jury
Lp. Juror Kraj Funkcja
1. Adam Tadeusz Wieniawski   Polska przewodniczący jury
2. Stanisław Niewiadomski   Polska wiceprzewodniczący jury
3. Eugeniusz Morawski-Dąbrowa   Polska sekretarz jury
4. Franciszek Brzeziński[a]   Polska członek jury
5. Marian Dąbrowski[a]   Polska członek jury
6. Zbigniew Drzewiecki   Polska członek jury
7. Arthur De Greef   Belgia członek jury
8. Alfred Hoehn   Rzesza Niemiecka członek jury
9. Roman Jasiński[a]   Polska członek jury
10. Juliusz Kaden-Bandrowski   Polska członek jury
11. Marguerite Long[b]   Francja członek jury
12. Joseph Marx   Republika Austriacka członek jury
13. Zofia Rabcewicz   Polska członek jury
14. Maurice Ravel[c]   Francja członek jury
15. Richard Rössler   Rzesza Niemiecka członek jury
16. Karol Szymanowski[c]   Polska członek jury
17. Józef Śmidowicz   Polska członek jury
18. Magda Tagliaferro   Brazylia członek jury
19. Józef Turczyński   Polska członek jury
20. Paul Weingarten   Republika Austriacka członek jury
21. Carlo Zecchi   Włochy członek jury
22. Jerzy Żurawlew   Polska członek jury

System oceny pianistów edytuj

Podczas konkursu obowiązywała skala ocen od 0 do 15 punktów[20]. Pierwotnie ośmiu, a później po obradach jury czternastu uczestników, którzy otrzymali największą liczbę punktów zostało dopuszczonych do wykonania koncertów fortepianowych z orkiestrą[21]. Po wykonaniu koncertów następowała ponowna punktowa ocena, którą dodawano do punktów otrzymanych poprzednio[21]. Przyznanie nagród nastąpiło w kolejności największej ilości otrzymanych punktów. W przypadku równej liczby punktów, o kolejności nagród rozstrzygało losowanie przez zainteresowanych. Zasada ta znalazła zastosowanie kilkakrotnie w czasie trwania konkursu, m.in. w przypadku finalistów: Alexandra Uninskiego i Imré Ungára (oboje po 345 punktów) czy Bolesława Kona i Abrama Lufera (oboje po 325 punktów)[22][5].

Konkurs edytuj

 
Zwycięzca II Konkursu Chopinowskiego Alexander Uninsky
 
Zdobywca II nagrody, Węgier Imré Ungár
 
Zdobywca III nagrody, Polak Bolesław Kon

Ceremonia otwarcia edytuj

6 marca w sali Filharmonii Warszawskiej odbyła się ceremonia inauguracji II Konkursu Chopinowskiego, na którą przybył m.in. Prezydent RP Ignacy Mościcki oraz korpus dyplomatyczny. Przemówienie powitalne wygłosił prezes Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, będący jednocześnie prezesem Komitetu konkursowego, książę Włodzimierz Czetwertyński przemawiając w języku polskim, a następnie francuskim[23]. Po nim głos zabrał dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, Adam Tadeusz Wieniawski, przedstawiając publiczności występujących pianistów[23]. Ceremonia inauguracyjna była transmitowana przez Polskie Radio[23].

Eliminacje edytuj

Po zakończeniu ceremonii inauguracyjnej (6 marca) około godziny 12:30 rozpoczęły się przesłuchania eliminacyjne w dniach (6–20 marca) w jednej lub czasami dwóch sesjach porannej i popołudniowej, w celu wyłonienia finalistów[23]. Jako pierwsza przesłuchania eliminacyjne (6 marca) rozpoczęła Polka, Njura Krasnosielska[23], natomiast zakończył (20 marca) Włoch, Renato Cohen[8].

Uczestnicy eliminacji
Lp. Uczestnik Kraj
1. Joseph Delcour  
2. Suzanne de Mayère  
3. Georgette Viala  
4. Liliana Dobri-Cristowa  
5. Tamara Jankowa-Obretenowa  
6. Anna Kremar  
7. Margit Sturm  
8. Maria Novik  
9. Zygmunt Aronowicz  
10. Maria Barówna  
11. Leon Boruński  
12. Irena Bosak  
13. Irena Danek  
14. Wanda Dickstein  
15. Maria Dońska  
16. Adam Harasowski  
17. Olga Iliwicka  
18. Maryla Jonasówna  
19. Ella Kafarska-Lekczyńska  
20. Aleksander Kagan  
21. Jakub Kalecki  
22. Halina Kalmanowicz  
23. Bolesław Kon  
24. Njura Krasnosielska  
25. Henryk Mirowski  
26. Stanisław Niedzielski  
27. Edmund Rezler  
28. Leontyna Sadkowska  
29. Aleksander Sienkiewicz  
30. Jerzy Sulikowski  
31. Seweryn Turel  
32. Ryszard Werner  
33. Maria Wiłkomirska  
Lp. Uczestnik Kraj
34. Jayme Silva  
35. Kurt Engel  
36. Richard Hauser  
37. Edith Nelken  
38. Elisabeth Schütz  
39. Elżbieta Cotrus  
40. Efraim Zeltzman  
41. Reinhard Reich  
42. Josef Wagner  
43. Salvator Sullo  
44. Julita Cassiers-Renchon  
45. Eugeniusz Huber  
46. Lily Herz  
47. Gyula Károlyi  
48. Lájos Kentner  
49. Imré Ungár  
50. Nella Basola  
51. Renato Cohen  
52. Daniela Flora  
53. Carlo Vidusso  
54. Igor Aptekarow  
55. Abram Djakow  
56. Iso Elinson  
57. Emanuel Grossman  
58. Teodor Gutman  
59. Aleksandr Jocheles  
60. Abram Lufer  
61. Taras Mykisza  
62. Natan Perelman  
63. Wiera Razumowska  
64. Leonid Sagałow  
65. Pawieł Sieriebriakow  
66. Maria Bodurian bezp.
67. Alexander Uninsky bezp.

Finał edytuj

21 marca po zakończeniu przesłuchań ostatniego pianisty eliminacji jury w pełnym składzie obradowało i obliczyło punkty pianistów w lokalu Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego w godzinach (11–20) celem wyłonienia finalistów[24]. Ponieważ Gyula Károlyi (Węgry) i Suzanne de Mayère (Szwajcaria) uzyskali tę samą liczbę punktów o awansie do finału jednego z nich – zgodnie z regulaminem konkursu – zadecydowało losowanie, w którym los padł na Węgra[24]. W wyniku tych obrad oraz losowania jury postanowiło dopuścić do przesłuchań finałowych 14 pianistów[24]. W finale każdy z pianistów miał do wykonania z pamięci wraz z towarzyszącą Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Warszawskiej pod batutą: Ignacego Neumarka, Józefa Ozimińskiego i Kazimierza Wiłkomirskiego[19] dwie kolejne części (cz. I i II lub cz. II i III) jednego z dwóch koncertów fortepianowych Fryderyka Chopina: (e-moll op. 11 lub f-moll op. 21). Przesłuchania finałowe zakończył (23 marca) Węgier Imré Ungár[19].

Finaliści[24]
Lp. Finalista Kraj
1. Leon Boruński   Polska
2. Maryla Jonasówna   Polska
3. Bolesław Kon   Polska
4. Kurt Engel   Republika Austriacka
5. Josef Wagner   Rzesza Niemiecka
6. Lily Herz   Węgry
7. Gyula Károlyi   Węgry
8. Lájos Kentner   Węgry
9. Imré Ungár[17]   Węgry
10. Emanuel Grossman   ZSRR
11. Teodor Gutman   ZSRR
12. Abram Lufer   ZSRR
13. Leonid Sagałow   ZSRR
14. Alexander Uninsky[4] bezpaństwowiec

Nagrody i wyróżnienia edytuj

Po zakończeniu przesłuchania ostatniego finalisty 23 marca w nocy około godziny 1, jury podało ostateczne wyniki i podział nagród[5]. Wszyscy laureaci otrzymali stosownie do zajętego miejsca odpowiednią nagrodę finansową, a wyróżnieni dyplomy honorowe.

  Nagrody główne[25]
Nagroda Laureat Kraj Wysokość nagrody[26] Fundator nagrody[26]
1 Alexander Uninsky[4] bezpaństwowiec 5000 zł Prezydent RP
2 Imré Ungár[17]   Węgry 3000 zł Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego
3 Bolesław Kon   Polska 2000 zł Prezydent miasta stołecznego Warszawy
4 Abram Lufer   ZSRR 2000 zł Warszawskie Towarzystwo Muzyczne
5 Lájos Kentner   Węgry 1500 zł Polsko-japońskie Towarzystwo Muzyczne w Tokio
6 Leonid Sagałow   ZSRR 1000 zł Wyższa Szkoła Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Warszawie
7 Leon Boruński   Polska 1000 zł publiczność
8 Teodor Gutman   ZSRR 1000 zł anonimowy
9 Gyula Károlyi   Węgry 500 zł Firma gramofonowa Bolesław Rudzki
10 Kurt Engel   Republika Austriacka 400 zł Dyrekcja koncertowa Henryka Markiewicza
11 Emanuel Grossman   ZSRR 400 zł Firma składu nut Feliksa Grąbczewskiego
12 Josef Wagner   Rzesza Niemiecka 400 zł Nagroda im. Józefa Śliwińskiego
13 Maryla Jonasówna   Polska 300 zł nagroda grupy wielbicieli Chopina
14 Lily Herz   Węgry 300 zł publiczność
15 Suzanne de Mayère   Belgia 300 zł publiczność
Wyróżnienia[25]
Wyróżniony Kraj Wyróżnienie
Abram Djakow   ZSRR Dyplom honorowy
Maria Dońska   Polska
Olga Iliwicka   Polska
Aleksandr Jocheles   ZSRR
Aleksander Kagan   Polska
Maria Novik   Łotwa
Wiera Razumowska   ZSRR
Aleksander Sienkiewicz   Polska
Pawieł Sieriebriakow   ZSRR
Carlo Vidusso   Włochy
Nagroda Specjalna
Nagroda Nagrodzony Kraj Fundator nagrody
Najlepsze wykonanie mazurków Alexander Uninsky[4] bezpaństwowiec Polskie Radio

Uwagi edytuj

  1. a b c Zastępował nieobecnego jurora.
  2. Jurorka oceniała pianistów tylko w czwartym dniu przesłuchań.
  3. a b Podczas przesłuchań był gościem przy stole sędziowskim.

Przypisy edytuj

  1. a b c Barbara Niewiarowska, Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie [online], chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-09-14].
  2. a b c Międzynarodowy konkurs im. Szopena. Uwagi w drugim dniu konkursu, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 70, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 10 marca 1932, s. 11, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  3. a b c d e f g h II Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina [online], chopincompetition2015.com [zarchiwizowane z adresu 2023-04-02].
  4. a b c d Osoby związane z Chopinem. (Alexandre Uninsky), [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-08-09].
  5. a b c Umińskij zdobył I nagrodę na konkursie szopenowskim w Warszawie, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 84, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 25 marca 1932, s. 16, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  6. Wysocki 1987 ↓, s. 24–25.
  7. Wysocki 1987 ↓, s. 24.
  8. a b c Piętnasty dzień konkursu Szopenowskiego, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 81, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 22 marca 1932, s. 11, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  9. Konkurs szopenowski w Warszawie. Dzień trzeci turnieju artystycznego, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 71, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 11 marca 1932, s. 9, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  10. a b Z konkursu im. Szopena w Filharmonii warszawskiej. Czwarty dzień turnieju. Piąty dzień konkursu, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 72, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 12 marca 1932, s. 8, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  11. Z konkursu szopenowskiego. Szósty dzień turnieju pianistycznego, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 73, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 13 marca 1932, s. 11, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  12. Siódmy dzień konkursu szopenowskiego, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 74, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 14 marca 1932, s. 12, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  13. Ósmy dzień Konkursu Szopenowskiego w Warszawie, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 75, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 15 marca 1932, s. 11, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  14. Z konkursu szopenowskiego w Warszawie, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 76, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 16 marca 1932, s. 11, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  15. a b Z konkursu szopenowskiego. Dziesiąty dzień. Jedenasty dzień, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 77, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 18 marca 1932, s. 11, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  16. Dwunasty dzień rozgrywek konkursu Szopenowskiego, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 78, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 19 marca 1932, s. 10, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  17. a b c Trzynasty dzień konkursu Szopenowskiego. Ślepy pianista wzruszył publiczność warszawską, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 79, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 20 marca 1932, s. 11, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  18. Czternasty dzień konkursu Szopenowskiego, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 80, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 21 marca 1932, s. 12, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  19. a b c Ostatni dzień Szopenowskiego konkursu, „Kurjer Warszawski”, Nr 83, Warszawa: B. Kiciński, 23 marca 1932, s. 2, OCLC 749238446 [dostęp 2019-01-26].
  20. Regulamin dla jury II-go Międzynarodowego Konkursu im. Fr. Chopina 1932 ↓, s. 3.
  21. a b Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs II [online], konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-22].
  22. Dybowski 2005 ↓, s. 64.
  23. a b c d e Inauguracja międzynarodowego konkursu szopenowskiego, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 68, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 8 marca 1932, s. 3, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  24. a b c d Decydująca faza konkursu szopenowskiego w Warszawie, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 83, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 24 marca 1932, s. 3, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  25. a b Rozstrzygnięcie konkursu Szopenowskiego, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Nr 85, Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie, 26 marca 1932, s. 15, OCLC 441210282 [dostęp 2019-01-21].
  26. a b Zakończenie konkursu szopenowskiego. Nagrody wypłacono tuż po rozstrzygnięciu konkursu. Wśród wyróżnionych – jeden łodzianin, „Dziennik Łódzki”, Nr 84, Łódź: Spółdzielnia Druk.-Wydawnicza, Edmund Błażewski, 24 marca 1932, s. 1 [dostęp 2019-01-07].

Bibliografia edytuj