Ogórek melon
Ogórek melon, melon[4] (Cucumis melo L., z gr. melopepon = „miękkie jabłko”) – gatunek ogórka z jadalnym owocem należący do rodziny jednorocznych roślin dyniowatych. Rośnie dziko w Afryce, na dużych obszarach Azji o klimacie tropikalnym i umiarkowanym, w Australii i na niektórych wyspach Pacyfiku. Jest uprawiany w wielu krajach na całym świecie[5].
Odmiana uprawna | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
ogórek melon |
Nazwa systematyczna | |
Cucumis melo L. Sp. pl. 2:1011. 1753[3] |
Zastosowanie
edytujRoślina uprawna. Pochodzenie melona nie jest do dziś wyjaśnione, hipotezy wskazują na Azję lub Afrykę. Uprawiany jest od bardzo dawna: znajdowany jest w licznych wykopaliskach z okresu Średniego Państwa w Egipcie (ok. 2133 p.n.e. – ok. 1786 p.n.e.). Wymieniony jest w Biblii: Lb 11,5; Iz 1,8[6] i Jer 10,5[7]. Owoc był znany już starożytnym Grekom i Rzymianom, z czasem dotarł również do Europy Środkowej. W Polsce uprawiano go od XVII wieku. Melony w 89,7% składają się z wody. Mają mało kalorii, za to zawierają znaczne ilości β-karotenu (1,1 mg na 100 g[8]) oraz kwasu asparaginowego (127 mg na 100 g[8]). Stosowany jest w celach leczniczych, ale przede wszystkim do konsumpcji. Jadany jest zazwyczaj na surowo.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane liczbowe na podstawie: [8] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[9] |
Istnieje wiele odmian uprawnych melona, różniących się wyglądem, wielkością i smakiem. Cztery najważniejsze grupy odmian to:
- melony siatkowate (melon Galia)
- kantalupy
- melony kasaba
- melony zimowe
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-03] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 66, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-11-20].
- ↑ W polskim tekście Izajasza 1,8 słowo „ogórek” nie występuje w przekładzie Biblii Tysiąclecia czy w Biblii poznańskiej, gdzie hebrajskie słowo przetłumaczono na „ogród warzywny”. Występuje natomiast w tekście masoreckim oraz w polskich przekładach jak np. w Biblii warszawskiej czy w Przekładzie Nowego Świata
- ↑ Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
- ↑ a b c Kunachowicz i inni, Tabele składu i wartości odżywczej żywności, wyd. II zmienione, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 618, ISBN 978-83-200-5311-1 .
- ↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).
- BioLib: 38898
- EoL: 584424
- EUNIS: 168480
- Flora of China: 200022613
- Flora of North America: 200022613
- GBIF: 2874570
- identyfikator iNaturalist: 76538
- IPNI: 116427-3
- ITIS: 22362
- NCBI: 3656
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2746992
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:292238-1
- Tela Botanica: 75075
- identyfikator Tropicos: 9200439
- USDA PLANTS: CUME
- CoL: 329TQ