Powiat hrubieszowski
Powiat hrubieszowski – powiat w Polsce (województwo lubelskie), utworzony w 1429[2], w obecnej formie istnieje dopiero od przeprowadzonej w 1999 reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Hrubieszów.
powiat | |||||||
| |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
Data powstania |
1 stycznia 1999 roku | ||||||
TERC |
0604 | ||||||
Siedziba | |||||||
Starosta |
Józef Kuropatwa | ||||||
Powierzchnia |
1269,45 km² | ||||||
Populacja (31.12.2020) • liczba ludności |
| ||||||
• gęstość |
49,5 os./km² | ||||||
Urbanizacja |
26,86% | ||||||
Tablice rejestracyjne |
LHR | ||||||
Adres urzędu: ul. Narutowicza 3422-500 Hrubieszów | |||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa | |||||||
Strona internetowa | |||||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejskie: Hrubieszów
- gminy wiejskie: Dołhobyczów, Horodło, Hrubieszów, Mircze, Trzeszczany, Uchanie, Werbkowice
- miasto: Hrubieszów
Historia
edytujPod okupacją niemiecką powiat hrubieszowski wszedł w skład do dystryktu lubelskiego Generalnego Gubernatorstwa. Przyłączono wówczas do powiatu hrubieszowskiego[3]:
- ze zniesionego powiatu tomaszowskiego (do 1939 woj. lubelskie): gminy Poturzyn i Telatyn
- ze zniesionego powiatu sokalskiego (do 1939 woj. lwowskie): gminy Bełz, Chorobrów, Krystynopol i Waręż
- z powiatu rawskiego (do 1939 woj. lwowskie): gminę Tarnoszyn
Równocześnie pozbawiono praw miejskich Bełz i Dubienkę[4]; Bełz włączono do gminy Bełz, a z Dubienki oraz części gminy Białopole[5] utworzono nową gminę Dubienka, nieistniejącą przed wojną.
Na mocy dekretu PKWN z 21 sierpnia 1944 (Art. 12) uchylono podział administracyjny wprowadzony przez okupanta[6]. Tak więc gminy Poturzyn i Telatyn powróciły do powiatu tomaszowskiego. Jednakże, ponieważ przedwojenne powiaty sokalski i rawski przestały istnieć (po przejęciu większej części ich obszarów przez ZSRR, a granicą państwową polsko-radziecką została na tym terenie granica niemiecko-radziecka z lat 1939–1941), gminy tych powiatów powróciły do powiatu hrubieszowskiego. Korekta dotyczyła tylko gminy Tarnoszyn; z powodu dużo bliższego położenia gminy względem Tomaszowa Lubelskiego niż Hrubieszowa, władze polskie przeniosły 9 sierpnia 1945 roku gminę do powiatu tomaszowskiego (woj. lubelskie)[7]; w skład gminy Tarnoszyn wszedł także pas przedzielonej granicą gminy Bruckenthal. Po wojnie nie przywrócono też praw miejskich Bełzowi i Dubience, zachowując równocześnie utworzoną przez Niemców gminę Dubienka.
Na mocy umowy o zmianie granic z 15 lutego 1951, Polska odstąpiła ZSRR fragment województwa lubelskiego z miejscowościami Bełz (obecnie Белз), Uhnów (Угнів), Krystynopol (Червоноград), Waręż (Варяж), Chorobrów (Хоробрів) oraz lewobrzeżną część Sokala – Żwirkę (Жвирка), wraz z linią kolejową Rawa Ruska – Krystynopol. Obecnie miasta te znajdują się na terenie rejonu sokalskiego w obwodzie lwowskim (Сокальський район, Львівська область). Korekta dotyczyła 7 gmin: Bełz, Chorobrów, Dołhobyczów, Krystynopol, Uhnów, Tarnoszyn i Waręż, z których tylko gmina Krystynopol została włączona w całości do ZSRR[8].
Do 1975 r. w skład powiatu wchodziły również gminy: Białopole, Dubienka (obecnie powiat chełmski) oraz Grabowiec i Miączyn (obecnie powiat zamojski).
Demografia
edytujLiczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 69 240 | 100 | 35 215 | 50,86 | 34 025 | 49,14 |
Miasto | 18 668 | 26,96 | 9775 | 14,12 | 8893 | 12,84 |
Wieś | 50 572 | 73,04 | 25 440 | 36,74 | 25 132 | 36,30 |
- Piramida wieku mieszkańców powiatu hrubieszowskiego w 2014 roku[9].
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[10] powiat zamieszkiwało 62 847 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 62 473 osoby[11].
Stopa bezrobocia
edytujWe wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 3300 osób, a stopa bezrobocia 12,2%[12]
Starostowie hrubieszowscy
edytujNa podstawie źródła[13]:
- Zdzisław Kosakowski (1 stycznia 1999 – 7 grudnia 2002)
- Marian Grabik (7 grudnia 2002 – 27 lutego 2004)
- Józef Kuropatwa (27 kwietnia 2004 – 21 listopada 2018)
- Maryla Symczuk (21 listopada 2018 – 16 czerwca 2020)
- Aneta Karpiuk (16 czerwca 2020 – 28 grudnia 2023)
- Józef Kuropatwa (28 grudnia 2023 – nadal)[14]
Sąsiednie powiaty
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
- ↑ 590 lat Powiatu Hrubieszowskiego 1429 – 2019. Historia Polski w historię powiatu wpisana – spacerkiem po powiecie hrubieszowskim – wycieczka tematyczna. starostwo.hrubieszow.pl, 2019-06-26.
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
- ↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948, s. 84.
- ↑ Janostrów, Jasienica, Józefów, Kajetanówka, Krynica, Mateuszowo, Nowo-Kajetanówka, Rogatka, Skryhiczyn, Stanisławówka, Starosiele, Tursko, Uhańka.
- ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8.
- ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160.
- ↑ Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (rozdział II – Terytorium i podział administracyjny). Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, 2005.
- ↑ Powiat hrubieszowski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
- ↑ GUS, TABL. II. Ludność, ruch naturalny oraz migracje ludności według powiatów w pierwszym półroczu 2020 r.., 30 czerwca 2020 .
- ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).
- ↑ Rafał Rudka (red.): Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. III: Starostowie województwa lubelskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2023, s. 16. ISBN 978-83-62251-82-7. [dostęp 2023-08-29].
- ↑ Hrubieszów: Aneta Karpiuk odwołana | lubiehrubie.pl [online], lubiehrubie.pl, 28 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-28] (pol.).