Powiat hrubieszowski

powiat w województwie lubelskim

Powiat hrubieszowski – powiat w Polsce (województwo lubelskie), utworzony w 1429[2], w obecnej formie istnieje dopiero od przeprowadzonej w 1999 reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Hrubieszów.

Powiat hrubieszowski
powiat
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Data powstania

1 stycznia 1999 roku

TERC

0604

Siedziba

Hrubieszów

Starosta

Józef Kuropatwa
(od 2023)

Powierzchnia

1269,45 km²

Populacja (31.12.2020)
• liczba ludności


62 009[1]

• gęstość

49,5 os./km²

Urbanizacja

26,86%

Tablice rejestracyjne

LHR

Adres urzędu:
ul. Narutowicza 34
22-500 Hrubieszów
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu hrubieszowskiego
Liczba gmin miejskich

1

Liczba gmin wiejskich

7

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

W skład powiatu wchodzą:

Historia

edytuj

Pod okupacją niemiecką powiat hrubieszowski wszedł w skład do dystryktu lubelskiego Generalnego Gubernatorstwa. Przyłączono wówczas do powiatu hrubieszowskiego[3]:

Równocześnie pozbawiono praw miejskich Bełz i Dubienkę[4]; Bełz włączono do gminy Bełz, a z Dubienki oraz części gminy Białopole[5] utworzono nową gminę Dubienka, nieistniejącą przed wojną.

Na mocy dekretu PKWN z 21 sierpnia 1944 (Art. 12) uchylono podział administracyjny wprowadzony przez okupanta[6]. Tak więc gminy Poturzyn i Telatyn powróciły do powiatu tomaszowskiego. Jednakże, ponieważ przedwojenne powiaty sokalski i rawski przestały istnieć (po przejęciu większej części ich obszarów przez ZSRR, a granicą państwową polsko-radziecką została na tym terenie granica niemiecko-radziecka z lat 1939–1941), gminy tych powiatów powróciły do powiatu hrubieszowskiego. Korekta dotyczyła tylko gminy Tarnoszyn; z powodu dużo bliższego położenia gminy względem Tomaszowa Lubelskiego niż Hrubieszowa, władze polskie przeniosły 9 sierpnia 1945 roku gminę do powiatu tomaszowskiego (woj. lubelskie)[7]; w skład gminy Tarnoszyn wszedł także pas przedzielonej granicą gminy Bruckenthal. Po wojnie nie przywrócono też praw miejskich Bełzowi i Dubience, zachowując równocześnie utworzoną przez Niemców gminę Dubienka.

Na mocy umowy o zmianie granic z 15 lutego 1951, Polska odstąpiła ZSRR fragment województwa lubelskiego z miejscowościami Bełz (obecnie Белз), Uhnów (Угнів), Krystynopol (Червоноград), Waręż (Варяж), Chorobrów (Хоробрів) oraz lewobrzeżną część SokalaŻwirkę (Жвирка), wraz z linią kolejową Rawa Ruska – Krystynopol. Obecnie miasta te znajdują się na terenie rejonu sokalskiego w obwodzie lwowskim (Сокальський район, Львівська область). Korekta dotyczyła 7 gmin: Bełz, Chorobrów, Dołhobyczów, Krystynopol, Uhnów, Tarnoszyn i Waręż, z których tylko gmina Krystynopol została włączona w całości do ZSRR[8].

Do 1975 r. w skład powiatu wchodziły również gminy: Białopole, Dubienka (obecnie powiat chełmski) oraz Grabowiec i Miączyn (obecnie powiat zamojski).

Demografia

edytuj

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Ogółem 69 240 100 35 215 50,86 34 025 49,14
Miasto 18 668 26,96 9775 14,12 8893 12,84
Wieś 50 572 73,04 25 440 36,74 25 132 36,30
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu hrubieszowskiego w 2014 roku[9].


 

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[10] powiat zamieszkiwało 62 847 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 62 473 osoby[11].

Stopa bezrobocia

edytuj

We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 3300 osób, a stopa bezrobocia 12,2%[12]

Starostowie hrubieszowscy

edytuj

Na podstawie źródła[13]:

  • Zdzisław Kosakowski (1 stycznia 1999 – 7 grudnia 2002)
  • Marian Grabik (7 grudnia 2002 – 27 lutego 2004)
  • Józef Kuropatwa (27 kwietnia 2004 – 21 listopada 2018)
  • Maryla Symczuk (21 listopada 2018 – 16 czerwca 2020)
  • Aneta Karpiuk (16 czerwca 2020 – 28 grudnia 2023)
  • Józef Kuropatwa (28 grudnia 2023 – nadal)[14]

Sąsiednie powiaty

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  2. 590 lat Powiatu Hrubieszowskiego 1429 – 2019. Historia Polski w historię powiatu wpisana – spacerkiem po powiecie hrubieszowskim – wycieczka tematyczna. starostwo.hrubieszow.pl, 2019-06-26.
  3. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
  4. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948, s. 84.
  5. Janostrów, Jasienica, Józefów, Kajetanówka, Krynica, Mateuszowo, Nowo-Kajetanówka, Rogatka, Skryhiczyn, Stanisławówka, Starosiele, Tursko, Uhańka.
  6. Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8.
  7. Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160.
  8. Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (rozdział II – Terytorium i podział administracyjny). Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, 2005.
  9. Powiat hrubieszowski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  10. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
  11. GUS, TABL. II. Ludność, ruch naturalny oraz migracje ludności według powiatów w pierwszym półroczu 2020 r.., 30 czerwca 2020.
  12. GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).
  13. Rafał Rudka (red.): Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. III: Starostowie województwa lubelskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2023, s. 16. ISBN 978-83-62251-82-7. [dostęp 2023-08-29].
  14. Hrubieszów: Aneta Karpiuk odwołana | lubiehrubie.pl [online], lubiehrubie.pl, 28 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-28] (pol.).