Tommy Lee Jones

aktor amerykański

Tommy Lee 'Tom' Jones[1] (ur. 15 września 1946 w San Saba) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, laureat Oscara i Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego za rolę szeryfa Samuela Gerarda w thrillerze Ścigany (The Fugitive, 1993)[2]. W 3/4 jest Walijczykiem, a w 1/4 Indianinem Cherokee[3]. Ma swoją gwiazdę na 6925 Hollywood Boulevard.

Tommy Lee Jones
Ilustracja
Tommy Lee Jones (2007)
Data i miejsce urodzenia 15 września 1946
San Saba
Zawód aktor, reżyser, producent filmowy, scenarzysta
Współmałżonek Katherine Lardner
(1971–1978; rozwód)
Kimberlea Gayle Cloughley
(1981–1996; rozwód)
Dawn Laurel
(od 2001)
Lata aktywności od 1968
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

ŻyciorysEdytuj

 
T.L. Jones, 1964

Wczesne lataEdytuj

Jest synem Clyde’a C. Jonesa, pracownika pól naftowych w Teksasie, i policjantki Lucille Marii (z domu Scott)[4]. Pobrali się oraz rozwiedli dwa razy. Wychowywał się w Midland, gdzie uczęszczał do Robert E. Lee High School. W 1965 roku, dzięki stypendium, ukończył prestiżową szkołę dla chłopców St. Mark's School of Texas w Dallas (tą samą szkołę ukończył Luke Wilson). Później studiował na Uniwersytecie Harvarda, mając stypendium sportowe. Mieszkał w pokoju z przyszłym wiceprezydentem Alem Gorem. W 1968 grał jako napastnik w słynnym meczu futbolowym, zakończonym remisem, między Uniwersytetem Harvarda a Uniwersytetem Yale’a. W 1969 otrzymał tytuł bakałarza (licencjat) literatury angielskiej Uniwersytetu Harvarda[5].

KarieraEdytuj

W 1969 przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie rozpoczął karierę teatralną na Broadwayu w spektaklu Johna Osborne A Patriot for Me w Imperial Theatre i sztuce Fortune and Men's Eyes na nowojorskiej scenie Stage 73. Rok potem zadebiutował jako Hank w melodramacie Arthura Hillera Love Story (1970) z Ali MacGraw i Ryanem O’Nealem. W tym czasie jednak ciągle występował na Broadwayu w przedstawieniach: Wykapany ojciec (Delivery Man, 1971) w House of Dunkelmayer, Broadhurst Theatre, Toreador (1971) jako Joel w Broadhurst Theatre, Four on a Garden (1971) w Broadhurst Theatre, Simpson and Papa, Blue Boys (1972) w Martinique Theatre i Ulysses in Nighttown (1974) jako Stephen Dedalus w Winter Garden Theatre.

Występował na szklanym ekranie jako dr Mark Toland w operze mydlanej ABC Tylko jedno życie (One Life to Live, 1971–77), a także pojawił się gościnnie w serialu CBS Barnaby Jones (1975) jako dr Jim Melford i pilotowym odcinku serialu ABC Aniołki Charliego (Charlie’s Angels, 1976) jako Aram Kolegian. Kreacja „Mooneya” Lynna, męża piosenkarki country Loretty Lynn (w tej roli Sissy Spacek) w filmie biograficznym Michaela Apteda Córka górnika (Coal Miner’s Daughter, 1980) przyniosła mu nominację do Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu. Podczas New York Shakespeare Festival 1981 wystąpił z Public Theatre w Sama Sheparda True West jako hollywoodzki scenarzysta Austin. Za postać mordercy Gary’ego Marka Gilmore’a w telewizyjnym dramacie biograficznym NBC Pieśń kata (The Executioner’s Song, 1982) otrzymał nagrodę Emmy.

Kolejne role wyrobiły mu reputację silnego, wybuchowego i twardego aktora, który doskonale sprawdza się zarówno w rolach pierwszo, jak i drugoplanowych. W 1990 w Josephine Street Theatre w San Antonio wyreżyserował spektakl The Authentic Life of Billy the Kid. Jako Clay Shaw / Clay Bertrand w thrillerze Olivera Stone’a JFK (1991) z Kevinem Costnerem odebrał nagrodę Dallas–Fort Worth Film Critics Association Award dla najlepszego aktora oraz był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego i Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego. W thrillerze sensacyjnym Andrew Davisa Liberator (Under Siege, 1992) napisał teksty do piosenek „Love You to Death” i „Rap Mama Goose”.

Za rolę szeryfa Samuela Gerarda w thrillerze Andrew Davisa Ścigany (The Fugitive, 1993) z Harrisonem Fordem, w roku 1994 został uhonorowany nagrodą Oscara i Złotym Globem dla najlepszego aktora drugoplanowego. W 1995 roku zadebiutował jako reżyser westernu Zacni kowboje (Good Old Boys).

Życie prywatneEdytuj

31 grudnia 1971 ożenił się z aktorką Katherine „Kate” Lardner. Następnie wraz z żoną i jej dwojgiem dzieci z poprzedniego małżeństwa przeniósł się do Los Angeles. 9 lutego 1978 doszło do rozwodu. Podczas zdjęć do komedii romantycznej Back Roads (1981) z Sally Field, poznał i zakochał się w fotografce Kimberlei Gayle Cloughley, którą później poślubił 30 maja 1981. Mają dwójkę dzieci: syna Austina Leonarda (ur. 9 listopada 1982) i córkę Victorię (ur. 3 września 1991). 23 marca 1996 rozwiódł się. 19 marca 2001 po raz trzeci się ożenił, z fotografką Dawn Marią Laurel.

FilmografiaEdytuj

Aktor
Reżyser
Scenarzysta
Producent
Aktor gościnnie

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Personalidade: Tommy Lee Jones (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2017-07-29].
  2. ↑ Tommy Lee Jones (ang.). Listal. [dostęp 2016-04-29].
  3. ↑ Tommy Lee Jones – What Nationality Ancestry (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2016-04-29].
  4. ↑ Tommy Lee Jones Biography (1946-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2017-07-29].
  5. ↑ Artista Tommy Lee Jones (15 de Setembro de 1946) (port.). Filmow. [dostęp 2017-07-29].

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tommy_Lee_Jones&oldid=60776658”