Tottenham Hotspur F.C.

angielski klub piłki nożnej

Tottenham Hotspur Football Club (bryt. wym. [ˌtɒtnəmˈhɒtspɜ:]) – angielski klub piłkarski z siedzibą w londyńskiej dzielnicy Tottenham, założony w 1882 roku jako Hotspur F.C. dwukrotny mistrz Anglii, ośmiokrotny zdobywca Pucharu Anglii, zwycięzca Pucharu Zdobywców Pucharów oraz dwukrotny triumfator rozgrywek o Puchar UEFA. Pierwszy klub w Anglii, który w XX wieku zdobył „podwójną koronę”, czyli mistrzostwo oraz krajowy puchar w jednym sezonie (1961).

Tottenham Hotspur
Ilustracja
logo klubu
Pełna nazwa

Tottenham Hotspur Football Club

Przydomek

Spurs
Lilywhites

Barwy

biało-granatowe

Data założenia

1882 jako Hotspur F.C.

Debiut w najwyższej lidze

1909

Liga

Premier League

Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Stadion

Tottenham Hotspur Stadium

Właściciel

ENIC International Ltd.

Prezes

Daniel Levy

Menedżer generalny

Fabio Paratici

Trener

Ange Postecoglou

Asystent trenera

Ryan Mason
Matt Wells
Chris Davies
Mile Jedinak

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Trzeci
strój
Strona internetowa

Odwiecznym rywalem Tottenhamu jest drużyna z sąsiedniej gminy Londynu – Arsenal. W swojej historii występów w Premier League Spurs kończyli sezon przed Arsenalem w 1993, 1995, 2017, 2018 i 2022 roku[1]. Arsenal kwalifikował się do wszystkich edycji Ligi Mistrzów od 2005 do 2016, natomiast Tottenham siedem razy w latach 2010 oraz 2016-2021.

Do najbardziej znanych fanów tego zespołu należą aktorzy Jude Law, Pierce Brosnan oraz znany z filmów i boiska Vinnie Jones, a także Phil Collins, Adele, zespoły Klaxons oraz popularny w latach 70. Status Quo, Dave Murray (gitarzysta heavymetalowego zespołu Iron Maiden), pisarz Salman Rushdie, Taco Hemingway, dziennikarz Michał Okoński, prominentny polityk konserwatywny Iain Duncan Smith, znana z występów w Spice Girls Emma Bunton, koszykarz Steve Nash oraz aktor Leo Gregory, który w filmie Green Street Hooligans grał fana West Ham United. W przeszłości do kibiców Totttenhamu zaliczali się także Bob Marley i piosenkarka Amy Winehouse[2][3].

Historia edytuj

Utworzenie i pierwsze lata (1882-1907) edytuj

 
Mecz finałowy FA Cup przeciwko Sheffield United w 1901 roku

Klub był pierwotnie nazwany Hotspur i został utworzony 5 września 1882 roku, przez grupę szkolnych chłopców, prowadzoną przez Roberta Buckle i dwóch jego przyjaciół. Byli członkami Klubu Krykietowego w Hotspur, a drużynę piłkarską utworzyli, aby w dalszym ciągu uprawiać sporty w przerwie zimowej[4]. Rok później zażądali pomocy od Johna Ripshera, który był nauczycielem klasy biblijnej w kościele All Hallows. Jak się później okazało został pierwszym prezesem klubu i jego skarbnikiem. Ripsher pomagał i wspierał swoich podopiecznych, a potem zreorganizował i znalazł siedzibę klubu[5]. W kwietniu 1884 roku, dzięki wysłaniu listu z innego klubu London Hotspur[6], kierowanego do North London, nazwa drużny została zmieniona na Tottenham Hotspur Football Club, aby uniknąć dalszego zamieszania[7]. Początkowo chłopcy grali między sobą, traktując je jako zabawa, oraz rozgrywali mecze z innymi klubami lokalnymi.

Drużyna po raz pierwszy wzięła udział w Pucharze Stowarzyszenia w Londynie i wygrała swój pierwszy mecz 17 października 1885 roku[8]. Mecze klubu zaczęły przyciągać zainteresowanie społeczności lokalnej, przez co frekwencje na meczach stale rosły. W 1892 roku zagrali po raz pierwszy w ligowym meczu. Klub został uznany za profesjonalny 20 grudnia 1895 roku, a latem 1896 roku został dopuszczony do Angielskiej Ligi Południowej. 2 marca 1898 roku klub stał się również spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, pod nazwą Tottenham Hotspur Football and Athletic Company. Frank Brettell wkrótce został mianowany pierwszym menedżerem Spurs, i podpisał kontrakt z Johnem Cameronem, który przejął kontrolę nad drużyną, podczas gdy Brettell opuścił klub rok później. Cameron miał znaczący wpływ na Spurs, zdobywając w tym klubie pierwsze trofeum, a mianowicie tytuł Southern League. W następnym roku, 27 kwietnia 1901 roku, Spurs zdobyli Puchar Anglii po pokonaniu Sheffield United 3:1[9].

Wczesne lata w ligowych zmaganiach (1908-1957) edytuj

 
Arthur Grimsdell niosący puchar razem z fanami w 1921 roku

W 1908 roku klub uzyskał natychmiastowy awans do First Division. W 1912 roku Peter McWilliam został dyrektorem klubu. Jego rekordy w tamtejszych latach były imponujące, jednak Tottenham znalazł się na końcu ligowej tabeli pod koniec sezonu 1914-15, kiedy piłka nożna została zawieszona z powodu I wojny światowej. Spurs zostali zdegradowani do Division Two po wznowieniu ligi po wojnie, ale szybko powrócili do Division One jako mistrz w sezonie 1919-20[10]. 23 kwietnia 1921 roku McWilliam poprowadził Spurs do drugiego zwycięstwa Pucharu Anglii, pokonując Wolverhampton Wanderers 1:0 w finale. W 1922 roku sezon skończyli na drugim miejscu w lidze, ale w następnych pięciu sezonach kończyli zmagania w środku tabeli.

Tottenham został zdegradowany w sezonie 1927-28 po tym jak McWilliam odszedł z klubu. Przez większość lat 30. i 40. Spurs grali poza czołówką, oprócz krótkiego powrotu do najwyższej klasy rozgrywkowej w sezonie 1933-34 i 1934-35. Arthur Rowe, były piłkarz klubu, został trenerem drużyny w 1949 roku. Rowe opracował styl gry, znany jako „push and run”, który pozwolił mu odnieść sukces jako menedżer. Awansował z drużyną do Division One w sezonie 1949-50[11]. W drugim sezonie zdobył tytuł mistrzowski. Jednak zrezygnował w kwietniu 1955 roku ze względu na chorobę i stres związany z zarządzaniem klubem. Zanim jednak wyjechał, podpisał kontrakt z gwiazdą Danny’em Blanchflower’em, który dwa razy wygrał nagrodę piłkarza roku FWA w Tottenhamie.

Bill Nicholson i lata świetności (1958-1974) edytuj

Bill Nicholson objął stanowisko trenera w październiku 1958 roku. Nicholson został uznany w klubie za najlepszego trenera, prowadząc zespół do dużego sukcesu, zdobywając trofeum trzy sezony z rzędu. Nicholson wykonał trzy ważne transfery. Do klubu dołączyli Dave Mackay i John White w 1959 roku. Byli to dwaj wpływowi gracze, a Jimmy Greaves w 1961 roku, został najbardziej bramkostrzelnym piłkarzem w historii Football League[12].

 
Danny Blanchflower świętujący trium w Cup UEFA Winner Cup w 1963 roku.

Sezon 1960-61 rozpoczął się od 11 zwycięstw, w tym czasie był to najlepszy start jakiegokolwiek klubu w pierwszej części rozgrywek. Tytuł drużyna zdobyła w dniu 17 kwietnia 1961 roku, kiedy odnieśli trium z wicemistrzem Sheffield Wednesday u siebie 2:1. Zdobyli podwójną koronę, gdy wygrali 2:0 z Leicester w finale Pucharu FA Cup w 1961 roku[13]. W kolejnym roku Spurs wygrał ponownie FA Cup, pokonując Burnley[14].

15 maja 1963 roku Tottenham stał się również pierwszym brytyjskim zespołem, który wygrał europejskie trofeum, zdobywając Puchar Zdobywców Pucharów, odnosząc zwycięstwo nad Atlético Madryt 5:1[15]. Spurs zdobył kolejne europejskie trofeum, gdy wygrał Puchar UEFA 1971-72 z odbudowanym zespołem, który tworzyli: Martin Chivers, Pat Jennings i Steve Perryman. W 1967 roku zdobyli także Puchar Anglii i dwa Puchary Ligi (w 1971 i 1973 roku)[16]. Nicholson wygrał osiem trofeów w swoim 16-letnim pobycie w klubie.

Era Burkinshawa i Venablesa (1976-91) edytuj

Spurs doznali spadku po sukcesach na początku lat 70., a Nicholson zdecydował się zrezygnować z powodu złego startu w sezonie 1974-75. Drużyna została następnie zdegradowana pod koniec sezonu 1976-77 z Burkinshawem na stanowisku trenera. Burkinshaw szybko jednak przywrócił klub do czołówki[17]. Drużyna, którą Burkinshaw przebudował wygrała Puchar Anglii w 1981 i 1982, a także Puchar UEFA w 1984 roku.

Lata osiemdziesiąte to okres zmian, który rozpoczął się od nowego etapu przebudowy na White Hart Lane, a także zmiany dyrektorów, które zajęły klub w kierunku bardziej komercyjnym. Irving Scholar, który przejął klub w listopadzie 1982 roku, wyemigrował Tottenham Hotspur na londyńskiej giełdzie papierów wartościowych w 1983 roku. Był to pierwszy klub angielski, który został przekształcony w przedsiębiorstwa handlowe.

Zadłużenia w klubie ponownie doprowadziłoby do zmiany sali konferencyjnej, a Terry Venables połączył się z biznesmenem Alanem Sugarem w czerwcu 1991 roku, aby przejąć kontrolę nad Tottenham Hotspur PLC. Firma Venablesa, który w 1987 roku został kierownikiem, podpisała kontrakty z takimi piłkarzami jak: Paul Gascoigne i Gary Lineker. W 1991 roku Spurs ponownie zwyciężyli w Pucharze Anglii, co czyni klub pierwszym, który wygrał osiem pucharów FA Cup[18].

Premier League (2002-) edytuj

Tottenham był jednym z pięciu klubów, które zostały założycielami Premier League, utworzonego za zgodą Stowarzyszenia Piłki Nożnej, zastępując First Division lub też Division One jako najwyższy poziom angielskiej piłki nożnej[19]. Pomimo sukcesów menedżerów i graczy, takich jak Teddy Sheringham, Jürgen Klinsmann i David Ginola, przez długi okres w Premier League aż do końca lat 90, Spurs zakończył większość sezonów poza czołówką, oraz z niewielką ilością zdobytych trofeów. W 1999 roku zdobyli Puchar Ligi Angielskiej pod kierownictwem George’a Grahama. Od początku roku 2000 klub znajdował się w pierwszej szóstce.

W lutym 2001 roku Sugar sprzedał swój udział w spółce Spurs ENIC Sports PLC, prowadzonej przez Joe Lewis i Daniela Levy’ego, a następnie został prezesem[20]. Lewis i Levy ostatecznie posiadali 85% klubu, a Levy był odpowiedzialny za prowadzenie klubu[21]. Klub w 2008 roku powtórzył sukces z 1999 roku i zdobył Puchar Ligi Angielskiej prowadzony przez Juande Ramosa. Wyniki sportowe zdecydowanie poprawiły się, gdy trenerem zespołu był Harry Redknapp. Wtedy w zespole grali tacy zawodnicy jak Gareth Bale czy Luka Modrić, a klub w sezonie 2010/2011 zakończył rozgrywki Premier League na czwartym miejscu.

W 2014 roku Maurico Pochettino został nowym szkoleniowcem Tottenhamu i pełnił tę rolę aż do 2019 roku. Sezon 2016/2017 Spurs zakończyli jako wicemistrzowie, co było ich najwyższym miejscem w lidze od lat 70. Po raz pierwszy w historii klub zagrał w finale Ligi Mistrzów, w którym uległ Liverpoolowi (2:0). Pochettino został zwolniony po słabym starcie w sezonie 2019/2020. W listopadzie miejsce trenera zajął José Mourinho, a na ławce zadebiutował 23 listopada w wygranym (3:2) meczu z West Ham United – było to pierwsze wyjazdowe zwycięstwo zespołu w lidze od stycznia 2019. Po słabych wynikach sportowych José Mourinho został zwolniony i zastąpiony przez tymczasowego trenera – Ryana Masona. 30 czerwca 2021 Nuno Espírito Santo został zaprezentowany jako trener na sezon 2021/2022, jednak po 4 miesiącach został zwolniony, a zastąpił go Antonio Conte.

Sukcesy edytuj

Trofea międzynarodowe edytuj

  Zdobyte trofea w rozgrywkach międzynarodowych (stan na: 9 grudnia 2021)
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)
 
Liga Mistrzów
(Puchar Europy)
zdobywca 0
finalista 1 2019
 
Liga Europy
(Puchar UEFA)
zdobywca 2 1972, 1984
finalista 1 1974
 
Puchar Zdobywców
zdobywca 1 1963
finalista 0

Trofea krajowe edytuj

  Zdobyte trofea w rozgrywkach Anglii (stan na: 9 grudnia 2021)
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)
 
Mistrzostwo
I miejsce 2 1951, 1961
II miejsce 5 1922, 1952, 1957, 1963, 2017
III miejsce 6 1971, 1985, 1987, 1990, 2016, 2018
 
Puchar
zdobywca 8 1901, 1921, 1961, 1962, 1967, 1981, 1982, 1991
finalista 1 1987
 
Puchar Ligi
zdobywca 4 1971, 1973, 1999, 2008
finalista 5 1982, 2002, 2009, 2015, 2021

Klubowe rekordy edytuj

Producenci strojów i sponsorzy edytuj

Okres Producent Strojów Sponsor główny Pozostali sponsorzy
1907-11 HR Brookes Brak Brak
1921-30 Bukta
1935-77 Umbro
1977-80 Admiral
1980-83 Le Coq Sportif
1983-85 Holsten
1985-91 Hummel
1991-95 Umbro
1995-99 Pony Hewlett-Packard
1999-2002 Adidas Holsten
2002-06 Kappa Thomson Holidays
2006-10 Puma Mansion.com Casino & Poker
2010-11 Autonomy Corporation
2011-12 Aurasma
2012-13 Under Armour
2013-14 HP
2014-17 AIA
2017-2021 Nike
2021- Cinch

Derby północnego Londynu edytuj

Osobny artykuł: Derby północnego Londynu.

Mecze z Arsenalem to dla kibiców Tottenhamu jeśli nie najważniejszy, to jeden z najważniejszych pojedynków w sezonie. Pierwsze spotkanie pomiędzy tymi drużynami odbyło się 11 grudnia 1887, lecz skończyło się 15 minut przed końcowym gwizdkiem, podczas prowadzenia ekipy „Spurs” 2:1[23]. Po raz pierwszy w ligowych derbach zwyciężył Arsenal (1:0)[24]. W meczach między tymi dwoma zespołami lepszy bilans ma Arsenal, który wygrywał już 79 razy. Najwięcej bramek padło 13 grudnia 2004, kiedy to „Kanonierzy” zwyciężyli 5:4 na White Hart Lane. Największe zwycięstwo Arsenalu to 6:0, natomiast Tottenham 2-krotnie wygrywał 5:0[25].

Wszystkie mecze[26]
Mecze Zwycięstwa Arsenalu Remisy Zwycięstwa Tottenhamu
190 79 51 60


Stadion edytuj

 
Tottenham Hotspur Stadium
Osobny artykuł: Tottenham Hotspur Stadium.

Przez wiele lat, od 1899 do 2017 roku, obiektem domowym Tottenhamu był stadion White Hart Lane. W 2019 roku oddano do użytku nowy obiekt, Tottenham Hotspur Stadium, który częściowo powstał na terenie dawnego stadionu.

Trenerzy edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy piłkarzy Tottenhamu Hotspur.
  • Frank Brettell (1898–1899)
  • John Cameron (1899–1907)
  • Fred Kirkham (1907–1908)
  • Peter McWilliam (1912–1927)
  • Billy Minter (1927–1929)
  • Percy Smith (1930–1935)
  • Wally Hardinge (1935, tymczasowo)
  • Jack Tresadern (1935–1938)
  • Peter McWilliam (1938–1942)
  • Arthur Turner (1942–1946)
  • Joe Hulme (1946–1949)
  • Jimmy Anderson (1949, tymczasowo)
  • Arthur Rowe (1949–1955)
  • Jimmy Anderson (1955–1958)
  • Bill Nicholson (1958–1974)
  • Terry Neill (1974–1976)
  • Keith Burkinshaw (1976–1984)
  • Peter Shreeves (1984–1986)
  • David Pleat (1986–1987)
  • Trevor Hartley (1987, tymczasowo)
  • Doug Livermore (1987, tymczasowo)

Obecny skład edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Piłkarze Tottenhamu Hotspur.

Aktualny na 24 stycznia 2024[27]

Nr Poz. Piłkarz
4 PO   Oliver Skipp
5 PO   Pierre Højbjerg
6 OB   Radu Drăgușin
7 NA   Son Heung-min (kapitan)
8 PO   Yves Bissouma
9 NA   Richarlison
10 PO   James Maddison (wicekapitan)
11 PO   Bryan Gil
12 OB   Emerson Royal
13 BR   Guglielmo Vicario
16 NA   Timo Werner (wypożyczony z RB Leipzig)
17 OB   Cristian Romero (3. kapitan)
18 PO   Giovani Lo Celso
19 PO   Ryan Sessegnon
Nr Poz. Piłkarz
20 BR   Fraser Forster
21 NA   Dejan Kulusevski
22 NA   Brennan Johnson
23 OB   Pedro Porro
27 NA   Manor Solomon
29 PO   Pape Matar Sarr
30 PO   Rodrigo Bentancur
33 OB   Ben Davies
36 NA   Alejo Véliz
37 OB   Micky van de Ven
38 OB   Destiny Udogie
40 BR   Brandon Austin
41 BR   Alfie Whiteman

Piłkarze na wypożyczeniu edytuj

Nr Poz. Piłkarz
3 OB   Sergio Reguilón (w Brentford F.C. do 30 czerwca 2024)
14 PO   Ivan Perišić (w Hajduku Split do 30 czerwca 2024)
15 OB   Eric Dier (w Bayernie Monachium do 30 czerwca 2024)
24 OB   Djed Spence (w Genoa CFC do 30 czerwca 2024)
Nr Poz. Piłkarz
25 OB   Japhet Tanganga (w Millwall F.C. do 30 czerwca 2024)
28 PO   Tanguy Ndombele (w Galatasaray do 30 czerwca 2024)
35 OB   Ashley Phillips (w Plymouth Argyle do 30 czerwca 2024)
OB   Joe Rodon (w Leeds United do 30 czerwca 2024)

Europejskie puchary edytuj

Przypisy edytuj

  1. Remembering when Tottenham last finished above Arsenal in the Premier League.
  2. Spurs Pies: Top 10: Famous Spurs fans. spurspies.tv. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-30)].
  3. Famous Yids – Tottenham Hotspur – Spurs Forums. tottenhamhotspurs.tv. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-29)].
  4. Chapter 1: A crowd walked across the muddy fields to watch the Hotspur play. W: Martin Cloake, Alan Fisher: People’s History of Tottenham Hotspur: How Spurs Fans Shaped the Identity of One of the World’s Most Famous Clubs. Pitch Publishing, 15 sierpnia 2016. ISBN 978-1-78531-246-5.
  5. The Tottenham & Edmonton Herald: A Romance of Football, The History of the Tottenham Hotspur F.C.. 1921, s. 5.
  6. Nicholas Spencer. Why Tottenham Hotspur owe it all to a pauper. „The Telegraph”, 24 września 2007. 
  7. History: Year by year. Tottenham Hotspur F.C. [dostęp 2010-12-22].
  8. Logan Holmes: Tottenham On This Day: 17th October – Beginnings and Endings. Hotspur HQ, 17 października 2013.
  9. Logan Holmes: Tottenham Won Their First FA Cup Final On 27th April,1901. Spurs HQ, 27 kwietnia 2013.
  10. Peter McWilliam: The Tottenham Boss Who Created Legends. A Halftime Report, 19 lipca 2016.
  11. Reg Drury. Obituary: Arthur Rowe. „The Independent”, 11 listopada 1993. 
  12. Jeremy Wilson. Special report: Jimmy Greaves pays tribute to Cristiano Ronaldo as Portuguese closes in on his magical mark. „The Telegraph”, 28 lutego 2017. 
  13. 1961 – Spurs’ double year. BBC Sport, 10 maja 2001.
  14. The Cup Final 1962. British Pathé.
  15. It was 50 years ago today – our historic win in Europe...opublikowany. Tottenham Hotspur, 15 maja 2013.
  16. Kinnear, Robertson, England and Mullery: 1967 FA Cup Heroes on Playing Chelsea at Wembley. Tottenham Hotspur, 19 kwietnia 2017.
  17. Brian Viner. Ricky Villa: 'I recognise I am a little part of English football history’. „The Independent”, 1 czerwca 2006. 
  18. FA Cup winners list: Full record of finals and results from history. „The Daily Telegraph”, 27 maja 2017. 
  19. Jason Rodrigues. Premier League football at 20: 1992, the start of a whole new ball game. „The Guardian”, 2 lutego 2012. 
  20. Simon Hughes. The crestfallen cockerels. „The Daily Telegraph”, 16 lutego 2001. 
  21. Hunter Ruthven: Tottenham Hotspur share sales see football club valued at £426m. Real Business, 22 April 2016.
  22. Tottenham Hotspur – Transfer Records. www.transfermarkt.pl. [dostęp 2013-09-13].
  23. Tottenham Hotspur in Friendly Matches – Season 1887-1888. www.topspurs.com. [dostęp 2008-01-16]. (ang.).
  24. Arsenal Club Records. www.arsenal.com. [dostęp 2008-01-16]. (ang.).
  25. Tottenham Hotspur v Arsenal head-to-head record. arsenal-world.co.uk. [dostęp 2014-12-04]. (ang.).
  26. Tottenham’s Head To Head Stats Against Any Team | Soccer Base, www.soccerbase.com [dostęp 2019-11-22].
  27. „Men’s First Team Squad. tottenhamhotspur.com. [dostęp 2022-01-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj