Szara eminencja

(Przekierowano z Władza zza tronu)

Szara eminencja[1][2][3] (fr. éminence grise) – wyrażenie stosowane wobec osób sprawujących faktyczną decyzyjność w najważniejszych sprawach, których działania są jednak niedostrzegalne dla szerokiej opinii. Termin szara eminencja wywodzi się od kapucyna ojca Josepha dyplomaty i bliskiego doradcy kardynała Richelieu, od szarego koloru habitu zakonnego nadano mu wyżej wymieniony przydomek[4].

Jean-Léon Gérôme, Szara eminencja, 1873

We współczesnej Polsce rolę szarej eminencji (dawniej: totumfacki) przypisywano często wielu osobom i mieli nimi być m.in. Mieczysław Wachowski, ks. Adam Boniecki, o. Tadeusz Rydzyk, kard. Stanisław Dziwisz, Bronisław Geremek, Rafał Grupiński, Marian Krzaklewski[5][6], Jarosław Kaczyński[7].

Wcześniej w Polsce rolę szarej eminencji przypisywano np. Arturowi Śliwińskiemu – „szarej eminencji” marszałka Piłsudskiego[8], Józefowi Retingerowi – doradcy Władysława Sikorskiego[9][10].

Kalendarium historii polskich szarych eminencji

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Stanisław Skorupko: Słownik frazeologiczny języka polskiego. T. 1: A–P. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1967, s. 214.
  2. Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 1133. ISBN 83-06-00861-8.
  3. Henryk Markiewicz, Andrzej Romanowski: Skrzydlate słowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990, s. 760. ISBN 83-06-01141-4.
  4. Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Kraków: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1991, s. 1133. ISBN 83-06-02157-6.
  5. Przegląd:Kto jest w Polsce szarą eminencją?
  6. rmf24: Marian Krzklewski.
  7. Już nawet za granicą piszą, że Kaczyński jest szarą eminencją polskiej polityki. Mocna analiza w „Financial Times”, „naTemat.pl” [dostęp 2016-11-08].
  8. Opcja na prawo:Szara eminencja. opcjanaprawo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-02)].
  9. konservat: Retinger – Szara eminencja. konservat.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-19)].
  10. palestra:Józef Retinger – nieznany bohater Europy.
  11. Polityka:Zawsze-w-cieniu-krolow.
  12. Paweł Jasienica, Polska anarchia Wydawnictwo Literackie Kraków 1988, s. 94.
  13. Maurycy Horn, Becal (Becalel) Jakub z Żółkwi w: Sztetl. jhi.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-25)].

Bibliografia

edytuj