Publiczne systemy wypożyczania rowerów w Krakowie
Publiczne systemy wypożyczania rowerów w Krakowie – kilka publicznych systemów wypożyczania rowerów funkcjonujący od 2008 roku w Krakowie pod różnymi markami i z różnymi zasadami. W 2023 roku funkcjonowały 2: Park-e-Bike (darmowy krótkoterminowy wynajem rowerów elektrycznych przy parkingach przesiadkowych) i LajkBike (długoterminowy wynajem rowerów elektrycznych i tradycyjnych).
publiczny system wypożyczania rowerów | |
Logo LajkBike widoczne na rowerze | |
Rower z systemu LajkBike | |
Państwo | |
---|---|
Lokalizacja | |
Operator | |
Lata funkcjonowania |
od 2008 |
Tabor | |
Liczba pojazdów |
Park-e-Bike: 80 |
Strona internetowa |
BikeOne
edytujW lipcu 2008 miasto Kraków podpisało z warszawską firmą Sanmargar Team 3-letnią umowę na budowę i obsługę systemu samoobsługowych wypożyczalni rowerowych składającego się ze 100 rowerów i 12 stacji[1][2]. System otrzymał nazwę BikeOne i w okresie od 17 listopada do 19 grudnia 2008 został uruchomiony na próbę[3][4]. Był to wówczas pierwszy taki system w Polsce[3]. Budowa systemu została dofinansowana w ramach unijnego programu Caravel Civitas[1].
W 2009 roku system został uruchomiony 1 kwietnia i rozbudowany o 1 dodatkową stację[5]. 21 maja uruchomiono 3 dodatkowe stacje i dodano 20 rowerów, które zostały zasponsorowane przez sieć telefonii komórkowej Plus[6].
W czerwcu 2010 sponsorem systemu została fundacja All For Planet[7].
14 listopada 2011, w związku z zakończeniem umowy z Sanmargerem, wszystkie rowery i stacje BikeOne zostały przekazane miastu[8].
8 maja 2012 Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie podpisał 10-letnią umowę na obsługę systemu z nowym operatorem – firmą RoweRes, będącą operatorem systemu w Rzeszowie. Umowa przewidywała, że w ciągu 3 lat w Krakowie pojawi się 150 stacji i 1500 rowerów[9]. Przez większość roku nie było możliwości odpięcia rowerów ze stacji[10].
KMK Bike
edytujNa początku 2013 roku umowa pomiędzy ZIKiT a RoweResem została zerwana i miasto podjęło decyzję o samodzielnym prowadzeniu wypożyczalni przez miasto pod nazwą KMK Bike[10][11]. System został przygotowany przez ZIKiT przy współpracy z firmą Astor i stowarzyszeniem Kraków Miastem Rowerów[11]. Pierwsze 3 stacje zostały uruchomione 22 maja po kilku tygodniach testów[11]. W połowie czerwca ogłoszono przetarg na wyposażenie kolejnych 10 stacji oraz rozpoczęto prace nad integracją z Krakowską Kartą Miejską[12]. Dodatkowe stacje zostały uruchomione w drugiej połowie sierpnia[13].
W 2014 roku system wystartował pod koniec kwietnia. Uruchomiono 29 stacji wyposażonych w 230 rowerów, sprzęt został dostarczony przez Nextbike, a operatorem został BikeU[14][15]. Powierzenie funkcji operatora innej firmie niż ta, która dostarczyła rowery, spowodowało opóźnienie w uruchomieniu systemu[16]. Po raz pierwszy stało się możliwe wypożyczanie rowerów z użyciem Krakowskiej Karty Miejskiej[17]. W październiku system został rozbudowany o 4 stacje w Nowej Hucie oraz 35 rowerów[18].
W 2015 roku w drodze przetargu wyłoniono nowego operatora – firmę SmartBikes[19]. System wystartował 27 marca i w jego skład weszły 34 stacje i 300 rowerów[20].
Wavelo
edytujHistoria
edytujNa początku grudnia 2015 ogłoszono przetarg na obsługę systemu w latach 2016–2019/2023, który przewidywał, że w Krakowie docelowo znajdzie się 150 stacji i 1500 rowerów (w okresie zimowym 500)[21][22][23]. Do postępowania koncesyjnego zgłosiło się 5 firm[22], z których 4 złożyły ofertę[24]. Zwyciężyła oferta konsorcjum firm BikeU i Social Bicycles[25]. Do podpisania 8-letniej umowy doszło 14 lipca 2016[26]. W ramach podpisanej umowy miasto zobowiązało się do płacenia operatorowi złotówki miesięcznie za każdy rower, a operator do odprowadzania 1% przychodu na rzecz miasta[27]. 15 lipca na bazie starych stacji i rowerów uruchomiono tymczasowy system na czas wakacji składający się z 27 stacji (7 stacji w centrum zostało wyłączonych ze względu na Światowe Dni Młodzieży) i 200 rowerów[28]. Uruchomienie tymczasowego systemu było konieczne ze względu na wydłużoną procedurę wyboru nowego operatora[29].
Nowy system wystartował 13 października 2016 roku; dostępnych było wówczas 15 stacji i 100 rowerów[30][31]. Wraz ze zmianą operatora zdecydowano się na zmianę nazwy. Nową nazwę – Wavelo – wybrano w plebiscycie[32]. Ze względu na to, że nowy operator dostarczył nowe rowery, zdecydowano, że stare rowery zostaną przekazane do krakowskich szkół[33].
Wraz z początkiem marca 2017 system został rozbudowany do 30 stacji i 300 rowerów[34] oraz wprowadzono możliwość wypożyczania rowerów bez abonamentu[35]. 8 kwietnia system osiągnął docelowy zasięg – czynne były 142 stacje (ze 150 planowanych) z 840 rowerami (z 1500 planowanych)[36]. Na początku lipca uruchomiono została stacja przy sklepie Ikea, będąca 151. stacją ogółem i jednocześnie pierwszą stacją sponsorską[37]. Następnie uruchomiono 4 dodatkowe stacje na Czyżynach[38], a pod koniec lipca drugą stację sponsorską – stację przy Galerii Bronowice[39]. 1 grudnia liczebność rowerów tymczasowo zmalała do 550 sztuk[23][40]. Pod koniec roku system liczył 157 stacji[41].
Na przełomie lutego i marca 2018 uruchomiona została stacja przy Quattro Business Park, będącą 158. stacją ogółem i trzecią stacją sponsorską[42]. Kolejne dwie stacje sponsorskie uruchomiono w maju 2018 przy centrum handlowym Bonarka oraz biurowym Bonarka for Business[43], a następną w czerwcu przy Centrum Biurowym Jasnogórska 1[44].
W 2019 roku otwarto 3 nowe stacje sponsorskie: Kapelanka 42 (w styczniu)[45], Dot Office (w marcu)[46] i O3 Business Campus (w lipcu)[47].
Na początku listopada 2019 roku BikeU złożyło pisemne wypowiedzenie umowy na obsługę systemu[48], w efekcie czego 31 grudnia system przestał funkcjonować[49]. W związku zaprzestaniem świadczenia usług przez BikeU miasto prowadziło rozmowy z firmami zainteresowanym odkupieniem rowerów Wavelo i udostępnianiem ich na swoich warunkach. Rozmowy zakończyły się fiaskiem[50], a rowery zostały sprzedane prywatnemu przedsiębiorcy, który w połowie marca 2020 wystawił je na sprzedaż w jednym z serwisów aukcyjnych[51].
Stacje
edytuj19 marca 2019 roku system składał się z 169 stacji (w tym jednej mobilnej)[52].
- Plac Wszystkich Świętych
- Teatr Bagatela I
- Cracovia Błonia
- Plac Inwalidów
- Politechnika
- Dworzec Główny Wschód
- Rondo Mogilskie
- Rondo Grzegórzeckie I
- Miodowa
- Plac Bohaterów Getta
- Korona
- Plac Wolnica
- Poczta Główna
- Wawel
- Centrum Kongresowe ICE Kraków
- Szwedzka
- Jubilat
- Salwator
- Cichy Kącik
- Uniwersytet Pedagogiczny
- Łobzów PKP
- Nowy Kleparz
- Bratysławska
- Krowodrza Górka
- Mackiewicza
- Uniwersytet Rolniczy
- Wieczysta
- Rondo Kocmyrzowskie
- DH Wanda
- Rondo Czyżyńskie
- Azory
- Miasteczko Studenckie AGH
- Starowiślna
- Stradom I
- Most Grunwaldzki
- Kościuszki
- Reymonta
- Czarnowiejska
- Kawiory
- AGH Czysta
- Rondo Hipokratesa
- Plac Bieńczycki
- Dunikowskiego
- Wiślicka
- Rondo Grzegórzeckie II
- Fabryka Schindlera
- Bronowice Małe
- Francesco Nullo
- Ofiar Dąbia
- Osiedle Zgody - UMK
- Hala Targowa
- Balicka Wiadukt
- Bronowice
- Prokocim Rynek
- Smoleńsk
- Garbarska
- Powstania Warszawskiego - UMK
- Grunwaldzka - UMK
- Rondo Dywizjonu 308
- Osiedle Kolorowe
- Galicyjska
- Plac Centralny
- Zdrowa
- Stradom II
- Reymonta - Kapitol
- Uniwersytet Ekonomiczny
- Cmentarz Rakowicki
- Miechowity
- Rondo Młyńskie
- Narzymskiego I
- Biprostal
- Urzędnicza
- Łobzowska
- Struga
- Zalew Nowohucki
- Żeromskiego
- Osiedle Na Skarpie
- Okulickiego
- Osiedle Piastów
- Teatr Bagatela II
- Krowoderska
- Racławicka
- Mazowiecka
- Wesele
- Prokocim Szpital
- Wrocławska
- Cmentarz Podgórski - UMK
- Kraków Płaszów
- Dauna
- Wlotowa
- Myśliwska
- Bieżanowska
- Kuklińskiego
- Rzebika
- Saska
- Św. Wawrzyńca
- Ludwinów
- Rondo Matecznego I
- Nowosądecka
- Kurdwanów
- Wysłouchów
- Czerwone Maki
- Grota-Roweckiego
- Norymberska
- Borsucza
- Kobierzyńska
- Miłkowskiego
- Stojałowskiego
- Kampis UJ - Łojasiewicza
- Zachodnia
- Ruczaj
- Chmieleniec
- Rynek Dębnicki
- Zielińskiego
- Zalew Bagry
- Turniejowa
- Narzymskiego II
- Olszecka
- Osiedle Złotego Wieku
- Kleeberga
- Politechnika - Wydział Mechaniczny
- Łokietka
- Rondo Barei
- Bociana
- Pachońskiego
- Mistrzejowice
- Prądnik Czerwony
- Mały Płaszów
- Bohomolca
- Akacjowa
- Radzikowskiego
- Dworcowa
- Łagiewniki
- Borek Fałęcki
- Zabłocie
- Rondo Matecznego II
- Makowskiego
- Pawia
- Teligi
- Ćwiklińskiej
- Macedońska
- Powiśle
- Sławkowska
- Kopernika
- Ugorek
- Brogi-Bosaków
- Prądnicka
- Centralna
- AWF
- Kampus UJ - Gronostajowa
- IKEA
- Rondo Czyżyńskie II
- Medweckiego
- Włodarczyka
- Marii Dąbrowskiej
- Galeria Bronowice
- Quattro Business Park
- Bonarka Shopping Center
- Bulwary Kurlandzkie
- B4B bonarka for business
- Centrum Biurowe Jasnogórska 1
- Centrum Serenada
- Platinium Bratysławska
- Platinium Aleja Pokoju
- Kapelanka 42
- Dot Office
- ABB Business Services
- Dolne Młyny (stacja mobilna)
- O3 Business Campus
Działanie systemu
edytujAby stać się użytkownikiem Wavelo, należało założyć w systemie konto za pośrednictwem strony operatora lub specjalnej aplikacji mobilnej. Do wyboru były dwa abonamenty, różniące się liczbą bezpłatnych minut dziennie oraz naliczaniem minutowym i pakietem 12 godzinnym[53][54]. W okresie zimowym obowiązywał specjalny, promocyjny cennik[55]. Na początku 2018 roku wprowadzono również zniżki dla posiadaczy Krakowskiej Karty Rodzinnej[56], w lipcu specjalną ofertę dla gości wybranych krakowskich hoteli[57], a w sierpniu dla studentów wybranych uczelni[58].
Wypożyczenie roweru realizowane było za pomocą klawiatury umieszczonej z tyłu roweru poprzez uwierzytelnienie użytkownika na podstawie posiadanego numeru klienta i PIN-u. Pozostawienie roweru w innymi miejscu niż stacja powodowało naliczenie opłaty dodatkowej w wysokości 3 złotych – przy pozostawieniu roweru wewnątrz strefy działania systemu – i 100 zł poza strefą. Przywiezienie roweru na stację powodowało naliczenie bonusu dodatniego na koncie użytkownika w wysokości 1 zł[53][54].
Rowery
edytujWavelo liczyło 1500 rowerów[59], z których minimum 500 było dostępnych również zimą[23][40].
Rowery wyposażone były w wał napędowy zastępujący łańcuch. Dodatkowe wyposażenie to m.in. koszyk stalowy, komputer pokładowy, GPS, oświetlenie LED oraz zapięcie kłódką typu U[60][25]. Zasilanie podzespołów odbywało się poprzez dynamo i panel słoneczny. Dzięki wyposażeniu w moduł GPS rower można było zostawić w dowolnym miejscu oraz było łatwiej zapobiegać kradzieżom[25].
Każdy rower przechodził przegląd co 500 km[40].
Park-e-Bike
edytujHistoria
edytujPod koniec 2020 roku na terenie P+R Czerwone Maki Zarząd Transportu Publicznego uruchomił darmową wypożyczalnię rowerów elektrycznych Park-e-Bike, do obsługi której zakupiono 43 rowery[61][62]. W pierwszym sezonie (2020) funkcjonowania systemu do dokonania wypożyczenia konieczna była obecność pracownika obsługi stacji, ale na początku sezonu 2021 wprowadzono możliwość wypożyczania rowerów poprzez dedykowaną aplikację[63]. W lipcu 2022 ZTP rozstrzygnął przetarg na dostawę kolejnych 100 rowerów elektrycznych, w którym najkorzystniejszą ofertę złożyła firma Freebike[64]. W efekcie czego we wrześniu system został rozbudowany o dodatkowe rowery i 3 dodatkowe punkty wypożyczania rowerów: P+R Nowy Bieżanów, P+R Kurdwanów oraz P+R Mały Płaszów[61]. Na początku sezonu 2023 w systemie dostępnych było około 80 jednośladów[65]. Zimą 2023/2024 rowery były tymczasowo niedostępne ze względu na przeglądy i prace konserwacyjne[66].
Działanie systemu
edytujAby stać się użytkownikiem Park-e-Bike należy zarejestrować się w aplikacji mobilnej, a następnie przejść proces weryfikacji. Wypożyczanie rowerów jest możliwe wyłącznie w dni powszednie w określonych godzinach, ale jest darmowe. Użytkownik systemu może korzystać z roweru oraz pozostawić go w trybie postoju w dowolnym ogólnodostępnym punkcie na terenie Krakowa oraz Skawiny[61][67].
LajkBike
edytujPo likwidacji Wavelo, będącego systemem wynajmu krótkoterminowego, zdecydowano się na zastąpienie go system wynajmu długoterminowego (do 3 miesięcy) obejmującego zarówno rowery elektryczne, jak i tradycyjne[68][69].
2 grudnia 2022 do Krakowa dostarczono 250 rowerów klasycznych zamówionych z myślą o systemie[70]. Łącznie takich rowerów zamówiono 500 sztuk[71]. Natomiast pod koniec stycznia 2023 w przetargu ogłoszonym przez Zarząd Transportu Publicznego na dostawę 250 rowerów elektrycznych (z opcją na dodatkowe 100–250 sztuk) najkorzystniejszą ofertę złożyła firma Art & Bikes Maria Przedpełska-Najder z Torunia[68].
17 sierpnia 2023 rozpoczęły się zapisy chętnych chcących wypożyczyć rower[69], w których wpłynęło 849 wniosków na elektryki i 759 na rowery klasyczne, co spowodowało konieczność przeprowadzenia losowania[72]. 6 września rozpoczęły się odbiory rowerów przez mieszkańców[73]. Jednocześnie we wrześniu zawieszono możliwość zgłaszania wniosków o wynajem celem rozładowania kolejki[74]. Możliwość wnioskowania o rowery przywrócono 2 stycznia 2024[74].
Statystyki
edytujPodczas 35-dniowego pilotażu systemu BikeOne pod koniec 2008 roku w systemie zarejestrowało się 600 użytkowników, którzy dokonali około 1000 wypożyczeń[75][76]. W sezonie 2009 (który trwał od 1 kwietnia do 11 grudnia) dokonano 39 658, w sezonie 2010 (który trwał od 1 kwietnia do 12 grudnia) 47 590, natomiast w sezonie 2011 (który trwał od 1 kwietnia do 13 października) 60 376 wypożyczeń. Przez 3 lata obowiązywania umowy z Sanmargerem w systemie zarejestrowało się około 6 tys. osób[76].
We wrześniu 2013 w systemie KMK Bike było zarejestrowanych 9 tys. użytkowników[77]. W sezonie 2014 w systemie było 34 tys. aktywnych kont i dokonano 300 tys. wypożyczeń, natomiast w sezonie 2015 odpowiednio 50 tys. i 300 tys.[78][79]
Pomiędzy 23 października 2016 a 22 października 2017 (pierwszy rok funkcjonowania Wavelo) dokonano 762 tys. wypożyczeń i przejechano 2,5 mln km[59], natomiast w pierwszym zimowym okresie funkcjonowania systemu (1 grudnia 2017 – 28 lutego 2018) rowery wypożyczone zostały ponad 40 tys. razy[80]. W 2018 roku rowery wypożyczane były 987 tys. razy i przejechano na nich 3,6 mln km[81], natomiast w okresie 1 grudnia 2018 – 28 lutego 2019 dokonano 41,5 tys. wypożyczeń[46]. W połowie czerwca 2019 odnotowano 2 milionowe wypożyczenia od czasu zmiany formuły[82].
W pierwszym pełnym sezonie funkcjonowanie systemu Park-e-Bike (6 maja – 30 listopada 2020) rowery zostały wypożyczone 3 tys. razy[62].
W trakcie pierwszego roku funkcjonowania systemu LajkBike zapisało się do niego 3,5 tys. osób[83].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Krakowski rower miejski w kolorze nieba. krakow.wyborcza.pl, 2008-07-29. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Kraków: Na rowerach BIKEONE najwięcej studentów. infobike.pl, 2010-09-18. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ a b Kraków: Można już jechać na rowerze miejskim. infobike.pl, 2008-11-17. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Kraków: Miejskie rowery prześpią zimę. infobike.pl, 2008-12-19. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Wypożyczalnia BikeOne w Krakowie ruszyła 1 kwietnia!. infobike.pl, 2009-04-01. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ BikeOne Kraków: trzy nowe wypożyczalnie!. infobike.pl, 2009-05-21. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Kraków: BikeOne i fundacja „All For Planet”. infobike.pl, 2010-07-14. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Koniec krakowskiego BikeOne. infobike.pl, 2011-11-15. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ RoweRes będzie operatorem krakowskiej sieci wypożyczalni rowerowych. infobike.pl, 2012-05-08. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ a b Gdzie są krakowskie rowery miejskie?. infobike.pl, 2013-04-08. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ a b c Rusza w pełni krakowski rower miejski – KMK Bike. infobike.pl, 2013-05-22. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ System KMK Bike zostanie rozbudowany. infobike.pl, 2013-06-13. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ KMK Bike w 13 miejscach w Krakowie. infobike.pl, 2013-08-20. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ Problemy z uruchomieniem krakowskiego KMK Bike. infobike.pl, 2014-04-18. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Kraków: start KMK Bike. infobike.pl, 2014-04-28. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Kraków wreszcie z rowerem? KMK Bike pojedzie w piątek. transport-publiczny.pl, 2014-04-23. [dostęp 2017-05-25].
- ↑ Sukces krakowskiego roweru miejskiego KMKBike. infobike.pl, 2014-05-11. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ KMKBike dojechał do Nowej Huty. infobike.pl, 2014-10-14. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Kraków: Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu wybrał operatora dla systemu KMKBike. infobike.pl, 2015-03-02. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Kraków: ruszyła wypożyczalnia rowerów KMK Bike. infobike.pl, 2015-03-27. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Kraków: przetarg na rozwój systemu roweru miejskiego. infobike.pl, 2015-12-09. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ a b Kraków: pięciu chętnych na rower miejski. infobike.pl, 2016-01-18. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ a b c Rok krakowskiego roweru miejskiego Wavelo. infobike.pl, 2017-10-23. [dostęp 2017-12-07].
- ↑ 4 chętnych do obsługi roweru miejskiego w Krakowie. infobike.pl, 2016-04-21. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ a b c W Krakowie ruszy wypożyczalnia rowerów 4-tej generacji. infobike.pl, 2016-04-28. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ BikeU operatorem Krakowskiego Roweru Miejskiego. infobike.pl, 2016-07-14. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Wavelo okazało się hitem. Milion kilometrów. gazetakrakowska.pl, 2017-08-29. [dostęp 2018-03-18].
- ↑ Od piątku rusza rower miejski w Krakowie. infobike.pl, 2016-07-15. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Rowery 4G wjadą do Krakowa później. infobike.pl, 2016-07-18. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ 13 października ruszył krakowski system Wavelo. infobike.pl, 2016-10-13. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Wybierz rower! Dziś rusza nowy system Wavelo [FILM] - Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie [online], zikit.krakow.pl, 13 października 2016 [dostęp 2021-01-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-10] .
- ↑ Wybrano nazwę dla krakowskiego roweru miejskiego. infobike.pl, 2016-08-29. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Krakowskie rowery miejskie dla szkół. infobike.pl, 2016-09-20. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Wavelo kontra Veturilo. Dwa pomysły na płacenie za rower. transport-publiczny.pl, 2017-03-01. [dostęp 2017-03-01].
- ↑ Zmiany w krakowskim rowerze miejskim Wavelo. infobike.pl, 2017-02-23. [dostęp 2017-03-01].
- ↑ Wiosna z rowerem miejskim Wavelo. krakow.pl, 2017-04-08. [dostęp 2018-03-18].
- ↑ Wavelo współpracuje z firmami z Krakowa. krakow.pl, 2017-07-08. [dostęp 2018-03-18].
- ↑ Kraków. Przybywa miejskich rowerów, ale wciąż ich brak na peryferiach. dziennikpolski24.pl, 2017-07-27. [dostęp 2018-03-18].
- ↑ Do Galerii Bronowice dojedziesz rowerem miejskim!. glos24.pl, 2017-08-04. [dostęp 2018-03-18].
- ↑ a b c Wavelo jeździ przez cały rok. Jedyny taki system w Polsce. infobike.pl, 2017-12-05. [dostęp 2017-12-07].
- ↑ Raport o rowerowym Krakowie. Co zrobiono, co jest w planie?. krakow.wyborcza.pl, 2017-12-09. [dostęp 2017-12-10].
- ↑ Krakowianie przejechali zimą na Wavelo 102 tysiące kilometrów. krakow.pl, 2018-03-01. [dostęp 2018-03-18].
- ↑ Milion wypożyczeń i nowe stacje Wavelo. propertydesign.pl, 2018-05-14. [dostęp 2018-07-13].
- ↑ Kolejne centrum biurowe otwiera się na jednoślady. propertynews.pl, 2018-06-21. [dostęp 2018-07-13].
- ↑ Kraków. Kolejna stacja roweru miejskiego Wavelo. Już 165. gazetakrakowska.pl, 2018-01-03. [dostęp 2018-01-04].
- ↑ a b Zimowy rekord Wavelo. krakow.pl, 2019-03-19. [dostęp 2019-03-19].
- ↑ O3 Business Campus ze stacją rowerów Wavelo - Magiczny Kraków [online], krakow.pl [dostęp 2019-11-07] .
- ↑ Kraków. Operator Wavelo wypowiada miastu umowę [online], infobike.pl [dostęp 2019-11-07] [zarchiwizowane z adresu 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Zamieszanie z miejskim rowerem w Krakowie. radiokrakow.pl, 2020-01-09. [dostęp 2020-02-27].
- ↑ Rowery Wavelo nie powrócą jednak na krakowskie ulice. radiokrakow.pl, 2020-02-27. [dostęp 2020-02-27].
- ↑ Rowey Vavelo wystawione na sprzedaż! 250 zł sztuka. infobike.pl, 2020-03-16. [dostęp 2020-03-16].
- ↑ Mapa. wavelo.pl. [dostęp 2019-04-12].
- ↑ a b Jak to działa. wavelo.pl. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ a b Cennik. wavelo.pl. [dostęp 2017-03-01].
- ↑ Krakowianie nie zsiadają z rowerów zimą. infobike.pl, 2018-01-19. [dostęp 2018-01-20].
- ↑ Kraków. Wavelo za pół ceny z Krakowską Kartą Rodzinną. transport-publiczny.pl, 2018-02-16. [dostęp 2018-02-07].
- ↑ Nowy sposób wypożyczenia rowerów miejskich w Krakowie. infobike.pl, 2018-07-12. [dostęp 2018-07-13].
- ↑ Kraków. Studenci-lekarze ze zniżką na Wavelo. transport-publiczny.pl, 2018-07-31. [dostęp 2018-09-29].
- ↑ a b Wavelo – podsumowanie roku działalności. zikit.krakow.pl, 2017-10-23. [dostęp 2016-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-31)].
- ↑ Kraków: wielkie zmiany w systemie rowerów miejskich. infobike.pl, 2016-04-26. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ a b c Park-e-Bike [online] [dostęp 2023-11-29] (pol.).
- ↑ a b s, Kraków: jak funkcjonowała pilotażowa wypożyczalnia rowerów elektrycznych? [online], TransInfo, 11 stycznia 2022 [dostęp 2023-12-03] (pol.).
- ↑ s, Kraków: na „P+R Czerwone Maki” powróciły rowery elektryczne [online], TransInfo, 6 maja 2021 [dostęp 2023-12-03] (pol.).
- ↑ Marek Zioła , W Krakowie pojawi się 100 nowych rowerów elektrycznych do wypożyczenia za darmo [online], TransInfo, 5 lipca 2022 [dostęp 2023-12-03] (pol.).
- ↑ Marek Zioła , Kraków: powróciła bezpłatna wypożyczalnia rowerów elektrycznych Park-e-Bike [online], TransInfo, 20 marca 2023 [dostęp 2023-11-29] (pol.).
- ↑ Marek Zioła , Kraków: Miejska bezpłatna wypożyczalnia rowerów elektrycznych znów dostępna [online], TransInfo, 4 marca 2024 [dostęp 2024-03-04] (pol.).
- ↑ Park-e-Bike, FAQ [online], Park-e-bike [dostęp 2023-12-03] (pol.).
- ↑ a b Marek Zioła , LajkBike coraz bliżej. Kraków wybrał dostawcę rowerów dla wypożyczalni [online], TransInfo, 30 stycznia 2023 [dostęp 2023-11-29] (pol.).
- ↑ a b Marek Zioła , Ruszają zapisy na wypożyczenie rowerów LajkBike [online], TransInfo, 17 sierpnia 2023 [dostęp 2023-11-29] (pol.).
- ↑ LajkBajk czyli Kraków stawia na długoterminowy wynajem rowerów [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2023-11-29] (pol.).
- ↑ Marek Zioła , Duże zainteresowanie rowerami LajkBike. Będzie drugie losowanie [online], TransInfo, 23 sierpnia 2023 [dostęp 2023-11-29] (pol.).
- ↑ Marek Zioła , Kraków: rusza losowanie rowerów LajkBike [online], TransInfo, 4 września 2023 [dostęp 2023-11-29] (pol.).
- ↑ Marek Zioła , Mieszkańcy Krakowa odebrali pierwsze rowery LajkBike [online], TransInfo, 8 września 2023 [dostęp 2023-11-29] (pol.).
- ↑ a b Marek Zioła , Rowery LajkBike znów dostępne. Od dzisiaj można składać wnioski [online], TransInfo, 2 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-05] (pol.).
- ↑ Pierwsza wypożyczalnia rowerów w Krakowie – podsumowanie pilotażu. infobike.pl, 2009-01-20. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ a b Statystyki BikeOne. infobike.pl, 2011-11-29. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Kraków: KMK Bike w statystykach. infobike.pl, 2013-09-06. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ Krakowski KMK Bike zapada w zimowy sen. infobike.pl, 2014-11-22. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Kraków: rowerowe plany na 2016 rok. infobike.pl, 2015-12-01. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Zimowi wojownicy z Krakowa - 40 tys. wypożyczeń Wawelo. infobike.pl, 2018-03-01. [dostęp 2018-03-04].
- ↑ Wavelo z niemal milionem rowerowych wypożyczeń. infobike.pl, 2019-01-15. [dostęp 2019-01-15].
- ↑ Kraków: Rekordowe 2 miliony wypożyczeń rowerów miejskich Wavelo [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A , Ponad 3,5 tys. użytkowników miejskiej wypożyczalni rowerów LajkBike [online], krakow.tvp.pl [dostęp 2024-09-04] (pol.).