Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2008 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2008 roku odbyły się we wtorek 4 listopada 2008[1]. Oficjalne dane ze 100% lokali wyborczych, ogłoszone 22 stycznia 2009, potwierdziły, że przeprowadzone głosowanie przyznało kandydatom na elektorów popierających Baracka Obamę i Josepha Bidena 365 mandatów w 538-mandatowym Kolegium Elektorskim wobec 173 mandatów dla elektorów Johna McCaina i Sary Palin. Pozostali kandydaci nie uzyskali głosów elektorskich. Podział ten odzwierciedla ordynację większościową z jednym zwycięzcą we wszystkich stanach USA z wyjątkiem stanów Maine i Nebraska[2].

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2008 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

4 listopada 2008

Głosowanie
poprzednie:
2004
następne:
2012
2004 ← 4 XI 2008 → 2012
Mapa z wynikami
  • Kandydat na prezydenta
  • Partia polityczna
  • Stan macierzysty
  • Kandydat na wiceprezydenta
  • Głosy elektorskie
  • Stany
  • Głosy powszechne
  • Wyniki procentowe

Sytuacja

edytuj
 
George W. Bush – Ustępujący 43. prezydent Stanów Zjednoczonych

Urzędujący prezydent, republikanin George W. Bush, zgodnie z konstytucją nie mógł ubiegać się o trzecią kadencję, zatem w łonie obu partii odbyła się otwarta walka o nominację, zwłaszcza iż urzędujący wiceprezydent Dick Cheney oznajmił, że nie będzie kandydować. Były to pierwsze od 1952 w pełni otwarte wybory, w których udziału nie wzięli urzędujący prezydent lub jego zastępca (ani też nie ubiegali się o nominację swych partii).

 
Rozkład głosów elektorskich do zdobycia wedle stanów

Główni kandydaci[4]

edytuj
Lp. Kandydat na prezydenta Kandydat na wiceprezydenta Logo kampanii Partia Hasło wyborcze
1.
 
John McCain
 
Sarah Palin
 
Partia Republikańska Kraj jest najważniejszy
(Country First)
2.
 
Barack Obama
 
Joe Biden
  Partia Demokratyczna Zmiana, w którą możemy wierzyć
(Change we can believe in)

Kandydaci w prawyborach

edytuj

Zwycięzca prawyborów w Partii Demokratycznej

edytuj

Pozostali uczestnicy prawyborów w Partii Demokratycznej

edytuj

Zwycięzca prawyborów w Partii Republikańskiej

edytuj

Pozostali uczestnicy prawyborów w Partii Republikańskiej

edytuj

Kandydaci mniejszych partii

edytuj
Lp. Kandydat na
prezydenta
Kandydat na
wiceprezydenta
Partia Liczba stanów Wyniki[5]
3.
 
Ralph Nader

radca prawny ze stanu Connecticut

 
Matt Gonzalez
Peace and Freedom 45+DC 738 475, tj. 0,56%
4.
 
Bob Barr

były kongresmen ze stanu Georgia

Wayne A. Root Partia Libertariańska 45 523 686, tj. 0,40%
5.
 
Chuck Baldwin

były pastor z Florydy

Darrell Castle Partia Konstytucyjna 37 199 314, tj. 0,15%
6.
 
Cynthia McKinney

była kongresmenka ze stanu Georgia

Rosa Clemente Partia Zielonych 31+DC 161 603, tj. 0,12%
7.
 
Alan Keyes

były ambasador USA przy ONZ
ze stanu Maryland

Wiley Drake, Senior American Independent 3 47 694, tj. 0,04%
8.
 
Ron Paul

kongresmen z Teksasu

Barry Goldwater, Junior Louisiana Taxpayers 2 42 426, tj. 0,03%
9-24. 16 pozostałych kandydatów łącznie 33 598, tj. 0,03%
dopisani przez wyborców łącznie 112 554, tj. 0,09%
głosy skreślające wszystkich kandydatów 6 267, tj. 0,00%
wszystkie głosy ważne łącznie 131 257 328, tj. 100%

Pozostali kandydaci:

  • Jonathan E. Allen (HeartQuake ‘08 Party)
  • Gene C. Amondson (Prohibition Party)
  • Jeffrey Boss (Vote Here Party)
  • Roger Calero (Socialist Workers Party)
  • Richard Duncan (niezależny)
  • James Harris (Florida Socialist Workers Party)
  • Charles Jay (Boston Tea Party)
  • Gloria La Riva (Party for Socialism and Liberation)
  • Bradford Lyttle (U.S. Pacificist Party)
  • Frank E. McEnulty (niezależny)
  • Brian Moore (Socialist Party USA)
  • George Phillies (Libertarian Party of New Hampshire)
  • John J. Polachek (New Party)
  • Thomas R. Stevens (Objectivist Party)
  • Jeffrey J. Wamboldt (niezależny)
  • Ted Weill (Reform Party)

Rozstrzygnięcie wyborów

edytuj

Około 21.05 czasu lokalnego w Phoenix, w stanie Arizona, John McCain w towarzystwie Sary Palin i ich obojga rodzin wygłosił tradycyjne przemówienie przegranego kandydata, składając gratulacje Barackowi Obamie. Tylko 5 minut wcześniej zakończono głosowanie w Kalifornii, największym stanie wygranym przez Obamę. Barack Obama wygrał wcześniej m.in. w kluczowych miejscach, tj. w dwóch dużych (Floryda, Ohio), trzech średnich (Karolina Północna, Wirginia, Indiana) i trzech małych stanach (Kolorado, Iowa, New Hampshire), co przeważyło szalę całych wyborów.

Stany Zjednoczone zaprosiły przedstawicieli Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) OBWE do obserwacji przebiegu wyborów. W misji wzięło udział ok. 100 obserwatorów[6].

Formalny wybór prezydenta i wiceprezydenta został dokonany w poniedziałek 15 grudnia 2008 głosami wybranych 4 listopada 2008 elektorów. Wówczas każdy z 538 elektorów w każdym ze stanów zagłosował pisemnie na dwie osoby (prezydenta i wiceprezydenta). Głosy te przekazane zostały do Senatu, po czym w czwartek 8 stycznia 2009 przewodniczący Senatu (tj. urzędujący wiceprezydent) w obecności Senatu i Izby Reprezentantów zarządził ich przeliczenie i ogłosił wynik wyborów na urzędy prezydenta i wiceprezydenta kolejnej kadencji. Warunkiem koniecznym było uzyskanie bezwzględniej większości, tj. przynajmniej 270 głosów. W innym przypadku to posłowie z Izby Reprezentantów głosując pisemnie dokonaliby wyboru prezydenta (zaś Senat wiceprezydenta).

Głosowanie elektorów jest swego rodzaju ceremonią. Elektorzy tylko w wyjątkowych sytuacjach głosowali dotychczas niezgodnie z głosami obywateli, którzy ich wybierają i nigdy nie zmieniło to wyniku wyborów. System elektorski w odróżnieniu od głosowania bezpośredniego wywodzi się z historii i podziału politycznego Stanów Zjednoczonych. Odzwierciedla on zaprojektowanie systemu demokracji w republice w taki sposób, aby ani małe stany ani duże stany nie przeważały nad sobą nawzajem.

Prezydent i wiceprezydent zostali zaprzysiężeni w południe 20 stycznia 2009 w Waszyngtonie.

Przypisy

edytuj
  1. W większości stanów prawo lokalne dopuszcza korespondencyjne głosowanie na elektorów.
  2. Politics: 2008 Election results: National overview. [w:] MSNBC.com [on-line]. Microsoft MSN, 2008-11-07. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
  3. a b c d Election and voting information [online], www.fec.gov [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  4. Meet the 2008 Presidential Candidates. A look at the candidates competing to be the next U.S. president. [dostęp 2008-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-03)]. (ang.).
  5. 2008 OFFICIAL PRESIDENTIAL GENERAL ELECTION RESULTS. (ang.).
  6. Needs assessment report ahead of general elections in the United States, 4 November 2008. 29 lipca 2008. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj