Zbigniew Pawlicki

polski muzykolog i publicysta

Zbigniew Pawlicki (ur. 17 grudnia 1929 w Poznaniu; zm. 25 lutego 2017 w Warszawie) – polski muzykolog, publicysta, popularyzator muzyki i organizator życia muzycznego; powstaniec warszawski.

Życiorys

edytuj
 
Zbigniew Pawlicki prowadzi koncert Lubelskiego Kwartetu Klarnetów w XVIII-wiecznym Pałacu Bielińskich w Otwocku Wielkim, 27 sierpnia 2006 r., fot. Jacek Pawlicki

Urodził się i wczesne dzieciństwo spędził w Poznaniu, jego ojciec i stryj byli uczestnikami powstania wielkopolskiego. Okupację spędził w Warszawie, gdzie jako członek Szarych Szeregów (pseudonim Żbik) zrzeszony w organizacji „Zawisza” brał udział w powstaniu warszawskim jako posłaniec Harcerskiej Poczty Polowej[1]. Po powstaniu przeszedł przez Pruszków i trafił do niewielkiej miejscowości pod Częstochową w Generalnym Gubernatorstwie, gdzie odnalazła go szczęśliwie ocalała z zagłady Warszawy rodzina, wywieziona na roboty w Schulmöbel Fabrik i ściągnęła do niewielkiego miasteczka Öhringen w Szwabii.

Po wojnie powrócił do Poznania, gdzie studiował muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim u prof. Adolfa Chybińskiego i ks. prof. Hieronima Feichta oraz fortepian w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej u prof. Gertrudy Konatkowskiej. Dyplom poświęcony największym dziełom fortepianowym, m.in. koncertowi fortepianowemu i „Fantazji polskiej”, Ignacego Jana Paderewskiego, napisany pod kierunkiem prof. Hieronima Feichta, obronił w 1954 r. W latach 19551975 był kierownikiem Redakcji Muzycznej Polskiego Radia w Szczecinie. Inicjator życia muzycznego na Pomorzu Zachodnim. Był współzałożycielem szczecińskiego oddziału Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego z siedzibą w Poznaniu i organizatorem licznych festiwali w tym regionie, których część – jak Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim i Międzynarodowy Festiwal Pieśni Chóralnej w Międzyzdrojach – jest stale kontynuowana.

W 1975 r. został powołany przez ministra kultury i sztuki do zorganizowania Krajowego Biura Koncertowego w Warszawie i do 1992 r. był jego dyrektorem naczelnym i artystycznym. Instytucja ta była kontynuatorką najlepszych tradycji działającej w Polsce przed wojną Organizacji Ruchu Muzycznego Ormuz oraz powojennej Agencji Artystycznej Artos. W latach 19751992 Biuro pod jego kierownictwem zorganizowało i zrealizowało przeszło 17 000 koncertów z udziałem najwybitniejszych polskich solistów, znanych zespołów kameralnych oraz najzdolniejszych młodych muzyków kilku pokoleń. Od 1993 roku jest dyrektorem Biura Koncertowego Towarzystwa Śpiewaczego „Harfa” w Warszawie.

W latach 60. i pierwszej połowie lat 70. pełnił w Szczecinie funkcję prezesa Towarzystwa Ognisk Muzycznych oraz wiceprezesa Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego, a w drugiej połowie lat 70. – wiceprezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków. Jako publicysta był stałym recenzentem dzienników (m.in. „Głos Szczeciński”, „Głos Koszaliński”, „Ziemia i Morze”) i czasopism muzycznych („Ruch Muzyczny”).

 
Grób Zbigniewa Pawlickiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Był organizatorem około dwudziestu tysięcy koncertów, odbywających się często w ramach inicjowanych przez niego festiwali muzycznych. Jako współorganizator i prelegent uczestniczył również w wielu znaczących festiwalach, jak Festiwal Muzyczny w Łańcucie, Festiwal Wiolinistyczny im. Grażyny Bacewicz (obecnie im. Bronisława Hubermana) w Częstochowie, Festiwal Pianistyki Polskiej w Słupsku i innych. Wielokrotnie występował w roli recenzeta-sprawozdawcy na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu, a także na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. Był ekspertem tematów muzyki poważnej w teleturnieju Wielka gra od połowy lat 90. do 2006 r., kiedy zdjęto ten program z anteny. Laureat licznych odznaczeń zarówno jako organizator życia muzycznego, jak i członek AK. Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera Q-kolumb. 5-2-17)[2].

Odznaczenia

edytuj
Rok Odznaka
1965 Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego (przyznana przez Radę Wojewódzką m. Szczecina)
1967 Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (przyznana przez Min. Kultury i Sztuki)
1969 Srebrny Krzyż Zasługi (przyznana przez Radę Państwa)
1972 Honorowa Złota Odznaka „Zasłużony Pracownik Łączności” za udział w Harcerskiej Poczcie Polowej Powstania Warszawskiego (przyznana przez Min. Komunikacji)
1975 Honorowa Odznaka Komitetu do spraw Radia i TV (przyznana przez Komitet PRiTV)
1976 Medal „Za zasługi dla m. Słupska” (przyznana przez Prezydenta Miasta)
1981 Medal „Za zasługi dla m. Świnoujście” (przyznana przez Prezydenta Miasta)
Odznaka honorowa „Za zasługi dla województwa słupskiego” (przyznana przez Wojewodę Słupskiego)
Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” (przyznana przez Komendę ZHP)
1982 Odznaka „Za Zasługi dla Województwa Suwalskiego” (przyznana przez Wojewodę Suwalskiego)
1983 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany przez Radę Państwa)
1982 Warszawski Krzyż Powstańczy (przyznany przez Radę Państwa)
1984 Medal im. J. Prądzyńskiego „Za odwagę w myśleniu i działaniu” (przyznany przez Wojewodę Suwalskiegi)
1985 Medal zasługi dla m. Tarnowa (przyznany przez Prezydenta Miasta)
Odznaka Honorowa Złota Polskiego Związku Chórów i Orkiestr (przyznana przez Zarząd Główny PZChiO)
1987 Złota Odznaka Honorowa Tow. „Polonia” (przyznana przez Zarząd „Polonia”)
Rozeta z mieczami do Krzyża „Za Zasługi dla ZHP” (przyznana przez Główną Kwaterę ZHP)
1988 Odznaka „Za zasługi dla województwa tarnowskiego” (przyznana przez Wojewodę Tarnowskiego)
Złota Odznaka „Za zasługi w rozwoju województwa pilskiego” (przyznana przez Przew. Woj. Rady Narodowej)
1989 Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego (przyznana przez Urząd Woj. Szczecin)
1993 Krzyż Armii Krajowej (przyznany przez Prezydenta RP)
Krzyż Partyzancki (przyznany przez Prezydenta RP)
Medal za Warszawę 1939–1945 (przyznany przez Prezydenta m.st. Warszawy)
2002 Tytuł „Honorowy Obywatel Miasta i Gminy Głogówek” (przyznany przez Radę m. Głogówek)
2007 Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (przyznany przez Min. Kultury i Dziedzictwa Narodowego)
2008 Honorowa Złota Odznaka honorowa „Zasłużony dla Łączności” za działanie w Harcerskiej Poczcie Polowej (powtórnie) (przyznana przez Min. Łączności)
2010 Odznaka „Zasłużony dla województwa opolskiego” (przyznana przez Marszałka województwa opolskiego)

Działalność artystyczna

edytuj

Zbigniew Pawlicki jest twórcą, współtwórcą, inicjatorem i kierownikiem muzycznym wielu festiwali i imprez muzycznych, jakie w ostatnim półwieczu odbywały się w cyklu rocznym na terenie całego kraju. Z reguły był również ich prelegentem oraz autorem towarzyszących tym wydarzeniom programów.

Miejsce i nazwa festiwalu Czas trwania Charakter
Kamień Pomorski – Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej 1964–2010 organowy/kameralny
Międzyzdroje – Międzynarodowy Festiwal Pieśni Chóralnej 1965–2010 chóralny
Goleniów 1966–1969 kameralny
Szczawno – Festiwal im. H. Wieniawskiego 1968–1990 kameralny/symfoniczny
Słupsk – Festiwal Organowy 1976–2009 organowy/kameralny
Giżycko 1976–1992 organowy/kameralny
Zgorzelec 1976–1979 kameralny
Antonin 1977–1992 pianistyczny/kameralny
Krosno 1978–1980 kameralny
Suwałki 1979–1992 organowy/kameralny
Świdnica – Koncerty Pokoju w Kościołach Pokoju 1979–1995 kameralny
Pranie – Festiwal Muzyczny im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego 1980–1991 kameralny
Tarnów – Tydzień Talentów 1982–1992 kameralny
Moszna – Muzyczne Święto Kwitnących Azalii 1982–2010 kameralny
Piła 1982–1987 kameralny
Jawor – Koncerty Pokoju w Kościołach Pokoju 1983–1995 kameralny
Puławy 1983–1987 kameralny
Kazimierz nad Wisłą 1983–1987 organowy/kameralny
Opole – Festiwal Młodych Talentów w Filharmonii Opolskiej 1984–1987 solistyczny
Karpacz – Koncerty w Wangu 1987–1989 organowy
Kąśna – Festiwal im. I.J. Paderewskiego 1990–1992 pianistyczny/wokalny
województwo opolskie Śląskie Dni Poezji i Muzyki („Eichendorff i... polscy poeci”) 1993–1998 kameralny
Warszawa, Muzeum Narodowe – Galeria Muzyczna Jednego Obrazu 1993–2007 kameralny
województwo mazowieckie – Mazowiecki Festiwal Muzyczny 1993–1998 kameralny/chóralny
Głogówek – Śląski Festiwal im. Ludwiga van Beethovena 1991–2006 kameralny
Warszawa – Festiwal im. Romana Padlewskiego 1994–2006 kameralny
Kamienna Góra – Koncerty w Muzeum 1995–2002 kameralny
Krzeszów – Koncerty organowe 1995–2002 organowy/kameralny
Warszawa Łazienki Królewskie – Mistrzowskie Spotkania 1996–2000 kameralny
Warszawa, Kościół św. Anny – Koncerty organowe 1997–2007 organowy/kameralny
kilkanaście miejscowości województwa opolskiego – Pojednanie 1999–2001 organowy/kameralny
Warszawa, Kościół św. Barbary – Koncert organowe 2001–2003 organowy/kameralny
Kielcza i 24 inne miejscowości województwa opolskiego – Gaude Mater Polonia. Wincenty z Kielczy in memoriam 2004–2009 kameralny
Warszawa – Muzyczne ulice Warszawy 2004–2006 kameralny
Warszawa Ursynów – Festiwal Kwartetów 2005 kameralny
Warszawa Mokotów Kościół św. Kazimierza – Osiem wieków muzyki 2006–2009 kameralny
Otwock Wielki – Muzyczne Lato w Otwocku Wielkim 2006–2010 kameralny
Prudnik – Śląski Festiwal Ziemi Prudnickiej 2007–2010 kameralny
Grodków – Chopin i Elsner i ich uczniowie i przyjaciele 2007–2010 kameralny
Grodków – Tryptyk im. Sylviusa Weissa 2009–2010 kameralny
cała Polska – Krajowe Biuro Koncertowe 1975–1992 17 000 koncertów

Przypisy

edytuj
  1. Jerzy Kasprzak, Tropami powstańczej przesyłki, Czytelnik, Warszawa 1979.
  2. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze