Niecka Lwówecka

Niecka Lwówecka (332.269) – mikroregion w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Zachodnich, w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego. Według podziału fizycznogeograficznego Jerzego Kondrackiego mikroregion leżący w południowo-wschodniej części mezoregionu Pogórza Izerskiego.

Niecka Lwówecka

Widok na Nieckę Lwówecką z ruin Zamku Radłówka
Megaregion	Pozaalpejska Europa Środkowa
Prowincja	Masyw Czeski
Podprowincja	Sudety z Przedgórzem Sudeckim
Makroregion	Sudety Zachodnie
Mezoregion	Pogórze Izerskie
Zajmowane jednostki administracyjne	Województwo dolnośląskie

Niecka Lwówecka w okolicy Lwówka Śl

Opis

Niecka Lwówecka, tektoniczna zaklęsłość o płaskiej powierzchni, której średnie wysokości wynoszą od 200 do 300 m n.p.m., położona w dorzeczu Kwisy i Bobru w północno-wschodniej części Pogórza Izerskiegoj. Niecka podzielone jest na kilka części dolinami potoków. Od północy graniczy z Borami Dolnośląskimi, od wschodu z Doliną Bobru, która oddziela Nieckę od Pogórza Kaczawskiego, od zachodu z Wzniesieniami Gradowskimi a od południa nieckę zamyka Rów Wlenia. Nieckę Lwówecką tworzy ciąg łagodnych, falistych powierzchni o różnorodnej morfologii. Obszar Niecki jest atrakcyjny krajobrazowo, urozmaicony dolinami potoków, a jego walory estetyczne podnoszą kompleksy leśne.

Hydrologia

Obszar należy do zlewni rzeki Bóbr. Bezpośrednie sąsiedztwo z rzeką Srebrna i Słotwina zaszeregowuje go do zlewni niższych rzędów. Wszystkie wody płynące w obszarze Niecki mają charakter podgórski i charakteryzują się dużymi wahaniami stanów wody. Najwyższe stany i wezbrania powodziowe odnotowuje się w miesiącach letnich czerwcu i lipcu. W obrębie obszaru Niecki nie są zlokalizowane naturalne zbiorniki wodne. Główną rzeką odwadniającą Nieckę jest Bóbr, której dopływy zbierają wody z obszaru obniżenia. Ponadto sieć rzeczną tworzą potoki: Srebrna, Słotwina, Płóczka, Kwilica i Wilczyca.

Budowa geologiczna

Niecka Lwówecka płaskie obniżenie tektoniczne obniżone względem jej obramowań: południowo-zachodniego zbudowanego z łupków metamorficznych jednostki Pilchowic i północno-zachodniego, utworzonego ze skał osadowych siodła płakowickiego i niecki jerzmanickiej, natomiast jest wyniesiona względem rowu Wlenia. Niecka Lwówecka jest rowem tektonicznym ograniczonym od północnego wschodu uskokiem lwówecko-świerzawskim, od północnego zachodu północnym uskokiem plawniańskim i od południowego wschodu uskokiem Marczowa. Położona jest w zasięgu bloku sudeckiego, w jednostce tektonicznej Niecka północnosudecka, rozciągającej się w między Kwisą i Bobrem. Średnie wysokości Niecki Lwóweckiej wynoszą od 200 do 300 m n.p.m. Jej podłoże budują piaskowce triasowe i kredowe, przykryte utworami czwartorzędowymi. Od strony zachodniej obszar graniczy z Wzniesieniami Gradowskimi, zbudowanymi z łupków sylurskich i czerwonych zlepieńców permskich. Obszar obejmuje ciąg skał piaskowcowych pochodzących z turonu, wyniesionych ok. 50 m ponad dno doliny Bobru.

Gleby

Na obszarze Niecki dominują gleby płowe, wykształcone z piasków gliniastych i glin oraz typowe dla dolin rzecznych mady (wg opracowania ekofizjograficznego dla województwa dolnośląskiego).

Klimat

Obszar Niecki według rejonizacji pluwiotermicznej Polski położony jest w obrębie regionu klimatycznego podgórskiego, natomiast według podziału na dzielnice rolniczo-klimatyczne należy on do dzielnicy podsudeckiej. Klimat kształtowany jest przez masy powietrza polarno-morskiego napływające znad Atlantyku, oraz w mniejszym stopniu masy powietrza polarno-kontynentalnego napływające znad północno-wschodniej Europy charakteryzującego się zwiększoną ilością opadów atmosferycznych oraz stosunkowo niskimi średnimi rocznymi temperaturami. Obszar charakteryzują podgórskie warunki klimatyczne, znacznie łagodniejsze od panujących w Sudetach, a surowsze od warunków Niziny Śląskiej. Miesiącem najcieplejszym jest lipiec o średniej temperaturze około 17 °C, a najchłodniejszym styczeń o średniej temperaturze od –2 do –3 °C. Średnia roczna temperatura powietrza waha się w granicach od 6 do 8 °C. Średnie roczne sumy opadów atmosferycznych utrzymują się w granicach 600–900 mm. Największe opady notowane są w lipcu i sierpniu a najmniejsze w lutym, marcu i listopadzie. Lato i zima trwają po około 12 tygodni. Pierwszy opad śniegu występuje zazwyczaj w okolicach pierwszej dekady listopada, natomiast ostatni opad ma miejsce w kwietniu. Okres wegetacyjny trwa od 180 do 200 dni w roku.

Krajobraz

Krajobraz wyżynny silnie rozciętych przez potoki i ich dopływy. Obszar Niecki Lwóweckiej obniża się w kierunku północno-wschodnim. Na przeważającym obszarze dominują grunty orne, łąki i pastwiska, jedynie południową część Niecki porastają lasy. W przeważającej części krajobraz kształtują działania z zakresu gospodarki rolnej. Obszar w zdecydowanej większości zajmują tereny rolnicze i zabudowania. Krajobraz w większości przeobrażony, pierwotny charakter krajobrazu w znikomym stopniu został zachowany.

Zwierzęta i rośliny

Roślinność obszaru należy do piętra pogórza. Ze względu na położenie geograficzne,warunki klimatyczne, dużo małych cieków wodnych, średni stopień zalesienia, znaczna ilość pól uprawnych, pastwisk i łąk o znacznym zróżnicowaniu gatunkowym, flora i fauna jest stosunkowo bogata. Na obszarze niecki występują: lisy, jastrzębie, sarny, zające, gronostaje, dziki, piżmaki, przejściowo jelenie, jeże, kaczki krzyżówki, łabędzie, kuropatwy, wróble, jaskółki, sroki, bażanty, czaple, sikorki, gile, gołębie, grzywacze, borsuki, jenoty, kuny, tchórze. Rozmieszczenie terenów leśnych jest nierównomierne, przeszłości obszar został w większości wylesiony i zagospodarowany na użytki rolne (grunty orne, łąki, pastwiska). W strukturze gatunkowej dominują: świerk, sosna, dąb i brzoza. W regionie można spotkać takie rośliny jak: czarny bez, czerwona jarzębina, szakłak pospolity, barwinek pospolity, macierzanka piaskowa, brzoza ojcowska, buk zwyczajny, cis pospolity, dąb, jodła, kasztanowiec zwyczajny, lipa, topola, sosna, leszczyna.

Ochrona

Na obszarze Niecki wyznaczona została strefa dla ochrony krajobrazu kulturowego miejscowości: Kotliska, Niwnice, Płóczki Dolne. Obejmuje ona obszar krajobrazu związanego integralnie z zespołami zabytkowymi oraz obszary o charakterystycznym wyglądzie, ukształtowane w wyniku działalności człowieka. Działania konserwatorskie w strefie obejmują restauracje zabytkowych elementów krajobrazu urządzonego, ochronę krajobrazu naturalnego przestrzennie związanego z historycznym założeniem, ochronę form i sposobu użytkowania terenów takich jak: rozłogi pól, układ dróg, miedz, zadrzewień śródpolnych, alei, szpalerów, grobli, stawów, przebiegu cieków wodnych z zaleceniem utrzymania wykształconego sposobu parcelacji gruntów i formy użytkowania.

Miejscowości

Dębowy Gaj, Kotliska, Mojesz, Niwnice, Płóczki Dolne, Radłówka, Rakowice Małe, Rakowice Wielkie

Turystyka

Walory środowiska przyrodniczego i kulturowego urozmaicona rzeźba terenu z licznie występującymi kompleksami leśnymi, miejscami widokowymi ukazującymi panoramę oraz różnorodność budowy geologicznej sprawia, że obszar odznacza się wysokimi walorami krajobrazowymi. Na obszarze niecki m.in. znajdują się: Panieńskie Skały, Szwajcaria Lwówecka, pola agatowe, zespół jaskiń krasowych: Czerwona, Lisia i Górna koło miejscowości Płóczki Dolne.

Przez obszar niecki prowadzą szlaki turystyczne:

• – niebieski – prowadzący z Grodźca przez Lwówek Śląski, wzniesienie Kołodziej, Lubomierz do Mirska i dalej.
• – zielony – prowadzący z Bolesławca przez Lwówek Śląskie, wzniesienie Kołodziej, Lubomierz do Gryfowa Śląskiego i dalej.
• – czarny – z Lwówka Śląskiego do Rzęsin.

Bibliografia

• Pogórze Izerskie. Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. Marka Staffy, tom 2 (M–Ż), Wrocław 2003, ISBN 83-85773-60-6, ss. 423–431
• Góry i Pogórze Kaczawskie, mapa, skala 1:40.000, wyd. Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra, 2004, wyd. II, ISBN 83-88049-02-X
• Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2013