Oksymetazolina

Oksymetazolina
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	6-tert-butylo-3-(4,5-dihydro-1H-imidazol-2-ilometylo)- 2,4-dimetylofenol
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Oxymetazolini hydrochloridum
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C16H24N2O
Masa molowa	260,37 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	1491-59-4; 2315-02-8 (chlorowodorek)
PubChem	4636
DrugBank	DB00935
SMILES
	CC1=CC(=C(C(=C1CC2=NCCN2)C)O)C(C)(C)C
InChI
	InChI=1S/C16H24N2O/c1-10-8-13(16(3,4)5)15(19)11(2)12(10)9-14-17-6-7-18-14/h8,19H,6-7,9H2,1-5H3,(H,17,18)
	InChIKey
	WYWIFABBXFUGLM-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	słabo
	w innych rozpuszczalnikach
	nierozpuszczalna w eterze i chloroformie
Temperatura topnienia	182 °C
Zasadowość (pKb)	3,47
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Niebezpieczeństwo
Zwroty H	H300
Zwroty P	P264, P301+P310
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
	Silnie; toksyczny; (T+)
Zwroty R	R28
Zwroty S	S22, S28, S36/37/39, S45
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	1 4 0
Numer RTECS	SK1050000
Dawka śmiertelna	LD50 0,8 mg/kg (doustnie, szczur)
	Podobne związki
Podobne związki	ksylometazolina, tymazolina, metyzolina, fenoksazolina
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	D11AX27 R01AA05 R01AB07 S01GA04
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka
Działanie	miejscowo zwężające naczynia krwionośne
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	donosowo
	Multimedia w Wikimedia Commons

Oksymetazolina – organiczny związek chemiczny, hydroksylowa pochodna ksylometazoliny. Stosowana jako lek bezpośrednio aktywujący receptory α-adrenergiczne naczyń krwionośnych nosa i zatok przynosowych, przez co zmniejsza obrzęk i przekrwienie. Działanie pojawia się po kilku minutach i utrzymuje się kilka godzin.

Działanie edytuj

Stosowana miejscowo jest lekiem obkurczającym naczynia krwionośne nosa, przez co zmniejsza obrzęk i przekrwienie błony śluzowej. Po kilku minutach od aplikacji następuje udrożnienie nosa, znaczne ułatwienie choremu oddychania i zmniejsza się ilość wydzieliny.

Wskazania do stosowania edytuj

Leczenie pomocnicze:

ostrego nieżytu nosa pochodzenia wirusowego lub alergicznego
zapalenia zatok
obrzęku błony śluzowej nosa w przebiegu przeziębienia, grypy, zapalenia trąbki słuchowej i ucha środkowego
w diagnostyce w celu zmniejszenia obrzęku błon śluzowych.

Przeciwwskazania edytuj

nadwrażliwość na oksymetazolinę
przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa
jaskra z zamkniętym kątem przesączania
pacjenci po zabiegach chirurgicznych prowadzonych przeznosowo (np. przezklinowe usunięcie przysadki) lub po innych zabiegach przebiegających z odsłonięciem opony twardej
jednoczesne stosowanie inhibitorów MAO.

Środki ostrożności edytuj

U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, nadczynnością gruczołu tarczowego, chorobami serca, cukrzycą, rozrostem gruczołu krokowego stosować wyłącznie po konsultacji lekarza.
Nie jest zalecane stosowanie u dzieci do ukończenia 6 roku życia.
Niektóre preparaty dostępne w Polsce^[4] zawierają chlorek benzalkoniowy jako środek konserwujący, co może powodować podrażnienie błony śluzowej nosa.

Interakcje edytuj

Jednoczesne stosowanie z inhibitorami MAO lub trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi może prowadzić do zwiększenia ciśnienia tętniczego.

Działania niepożądane edytuj

Miejscowe:

podrażnienie i suchość błony śluzowej nosa
uczucie pieczenia w nosie i gardle
kichanie.

Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak:

nudności
ból głowy
osłabienie, zmęczenie, senność
zaburzenia widzenia
reakcje alergiczne
kołatanie serca, przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego.

Dawkowanie edytuj

Leków zawierających oksymetazolinę nie należy stosować dłużej niż 3–5 dni.

Preparaty o stężeniu 0,01% przeznaczone są do stosowania u niemowląt od 2 do 12 miesiąca życia: zwykle stosuje się 1-2 krople do każdego otworu nosowego 1-3 razy na dobę za pomocą nasączonego preparatem wacika.

Preparaty o stężeniu 0,025% przeznaczone są głównie dla dzieci od 2 do 7 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 2 razy w ciągu doby.

Preparaty o stężeniu 0,05% przeznaczone są głównie dla dorosłych i dzieci od 7 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 3 razy w ciągu doby.

Preparaty edytuj

Dostępne w Polsce preparaty proste^[4]:

Acatar – US Pharmacia Sp. z o.o. – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 15ml
Afrin – Schering-Plough Europe – krople do oczu, roztwór 0,25mg/ml; 1 butelka 10ml
Afrin – Schering-Plough Europe – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 20ml
Nasivin 0,01% – Merck Selbstmedikation GmbH – krople do nosa, roztwór 0,1mg/g; 1 butelka 5ml
Nasivin 0,025% – Merck Selbstmedikation GmbH – krople do nosa, roztwór 0,25mg/g; 1 butelka 10ml
Nasivin 0,05% – Merck Selbstmedikation GmbH – aerozol lub krople do nosa, roztwór 0,5mg/g; 1 butelka 10ml
Nasivin soft 0,01% – Merck Selbstmedikation GmbH – krople do nosa, roztwór 0,1mg/g; 1 butelka 5ml
Nasivin soft 0,025% – Merck Selbstmedikation GmbH – aerozol do nosa, roztwór 0,25mg/g; 1 butelka 10 lub 15ml
Nasivin soft 0,05% – Merck Selbstmedikation GmbH – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/g; 1 butelka 10 lub 15ml
Nosox – Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. – krople do nosa, roztwór 0,01%; 1 butelka 5 lub 10ml
Nosox – Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. – krople do nosa, roztwór 0,025%; 1 butelka 5, 10 lub 20ml
Nosox – Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. – krople do nosa, roztwór 0,05%; 1 butelka 10, 20 lub 30ml
Oxalin 0,025% – Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A. – krople lub żel do nosa 0,25mg/ml; 1 butelka 10ml
Oxalin 0,05% – Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A. – krople lub żel do nosa 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml
Resoxym – ICN Polfa Rzeszów S.A. – krople do nosa 0,1, 0,25 lub 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml
Resoxym Plus – ICN Polfa Rzeszów S.A. – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 15ml
Vicks Sinex Aloes i Eukaliptus – WICK Pharma Zweigniederlassung der Procter & Gamble GmbH – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 10 lub 15ml

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ ^a ^b Oxymetazoline, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00935 (ang.).
↑ ^a ^b Oxymetazoline, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2011-12-27] (ang.).
↑ ^a ^b Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2011-12-26]. (pol.).

Bibliografia edytuj

Pharmindex: kompendium leków. Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280. ISBN 978-83-62078-02-8.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[Lide-1] David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).

[DB-2] Oxymetazoline, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00935 (ang.).

[ChemIDplus-3] Oxymetazoline, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2011-12-27] (ang.).

[Wykaz-4] Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2011-12-26]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]