Wikipedia:Dobre Artykuły/archiwum/2023-02

2023-02-01

Brzostek – miasto w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Brzostek. Leży nad rzeką Wisłoką. Obszar Brzostku zajmuje 8,76 km², w 2021 roku zamieszkiwało go 2 716 osób. W mieście znajduje się przedszkole, szkoła podstawowa, jednostka OSP, a także kilka niewielkich zakładów przemysłowych – stanowi ono centrum usługowo-handlowe dla okolicznych wsi. Brzostek pierwotnie znajdował się w rękach benedyktynów z Tyńca. Prawa miejskie zostały mu nadane 18 czerwca 1367 roku przez opata Jana, co znacząco przyspieszyło jego rozwój. Miasto było kilkukrotnie najeżdżane i niszczone, jednak odbudowano je dzięki zwolnieniu mieszkańców z podatków. W latach 1854–1867 Brzostek był siedzibą powiatu. W 1934 roku miejscowości odebrano prawa miejskie, które przywrócono ostatecznie w 2009 roku. Czytaj więcej…

2023-02-02

Zarzecze – część oraz dzielnica Katowic, położona w południowo-zachodniej części miasta. Początki Zarzecza, będącej dawniej jedną z osad ziemi pszczyńskiej związane są z dawną wsią – Uniczowy, która w XV wieku rozpadła się na trzy osobne. Początki zaś Zarzecza jako samodzielnej wsi sięgają XVI wieku. 27 maja 1975 roku Zarzecze zostało włączone do Katowic stając się jej częścią, a od 1 stycznia 1992 roku jest jedną z administracyjnych dzielnic miasta. W Zarzeczu nie rozwinął się przemysł, zaś przez długi czas była ona osadą typowo rolniczą. Od czasów transformacji ustrojowej przekształciła się ona z dzielnicy rolniczo-mieszkaniowej na mieszkaniową z udziałem usług podstawowych. Następuje tutaj zjawisko suburbanizacji związane ze stałym wzrostem liczby mieszkańców Zarzecza oraz jego rozbudową o nowe budynki mieszkaniowe. Powierzchnia Zarzecza wynosi 5,08 km² (3,08% powierzchni miasta), a pod koniec 2020 roku była ona najmniejszą ludnościowo dzielnicą miasta – zamieszkiwało ją wówczas 2 851 mieszkańców (1,05% ludności Katowic). Czytaj więcej…

2023-02-03

Hey – polski rockowy zespół muzyczny, założony w 1992 roku w Szczecinie przez gitarzystę Piotra Banacha. W pierwszym składzie znaleźli się jego znajomi ze szczecińskiej sceny rockowej. Po zdobyciu nagrody dziennikarzy na festiwalu w Jarocinie Hey podpisał kontrakt z wytwórnią Izabelin Studio, a w 1993 roku wydał debiutancki album studyjny Fire. W pierwszych latach działalności zespół, wykonujący głównie muzykę inspirowaną stylistyką grunge, należał do czołówki najpopularniejszych polskich wykonawców, a publiczna fascynacja jego twórczością była nazywana w mediach Heyomanią. W 1995 roku wytwórnia dokonała nieudanej próby wypromowania grupy w Stanach Zjednoczonych. Jej brak powodzenia i wysokie koszty ponoszone w tym czasie doprowadziły do napięć z członkami i mniejszego wkładu w promocję, wskutek czego popularność zespołu zaczęła spadać. W 2017 roku, po 25 latach od debiutu, Hey zawiesił działalność. Czytaj więcej…

2023-02-04

Przejmowanie elementów infrastruktury kolejowej przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego – proces powolnego odpłatnego lub nieodpłatnego pozyskiwania linii kolejowych będących do tej pory w gestii spółki PKP Polskie Linie Kolejowe na własność województwa dolnośląskiego. Samorząd województwa dolnośląskiego jako jedyny w Polsce prowadzi zorganizowane przejmowanie infrastruktury kolejowej. Według planów samorządu województwa dolnośląskiego tylko 1% mieszkańców dolnośląskich miast ma być pozbawionych transportu kolejowego, będą oni korzystać z innych rodzajów transportu. Marszałek województwa planuje przejąć łącznie 400 km linii kolejowych; głównym planem jest dotarcie kolei do wszystkich miast powiatowych województwa. Zarządcą infrastruktury jest Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu. Odzyskane linie obsługują Koleje Dolnośląskie. Na koniec 2022 roku przejęto 23 linie o łącznej długości około 240 km, a ruch przywrócono na pięciu odcinkach. Czytaj więcej…

2023-02-05

Masakra na lotnisku Laha – zbrodnia wojenna popełniona w lutym 1942 roku, w trakcie wojny na Pacyfiku, na wyspie Ambon. Z rąk żołnierzy i marynarzy japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej zginęło wtedy ponad 300 australijskich i holenderskich jeńców wojennych. 31 stycznia 1942 roku, podczas kampanii w Holenderskich Indiach Wschodnich, japońskie siły inwazyjne przeprowadziły desant na Ambonie. Po czterodniowych walkach opór australijsko-holenderskiego garnizonu został złamany. Wkrótce po zakończeniu bitwy Japończycy zamordowali około 300 jeńców, których wzięli do niewoli w rejonie lotniska Laha. Ofiary zostały ścięte lub zakłute bagnetami w trzech masowych egzekucjach, które przeprowadzono między 5 a 20 lutego. Zbrodni najprawdopodobniej dokonano na rozkaz kontradmirała Kōichirō Hatakeyamy. Miała być odwetem za straty poniesione przez Japończyków podczas walk na Ambonie, w tym przede wszystkim za śmierć kilkudziesięciu marynarzy z trałowca W–9, który zatonął na holenderskiej minie. Czytaj więcej…

2023-02-06

Imagine – dramat filmowy z 2012 roku w reżyserii i według scenariusza Andrzeja Jakimowskiego. Akcja filmu koncentruje się na postaci niewidomego nauczyciela w lizbońskiej klinice dla ociemniałych, który niekonwencjonalnymi metodami próbuje przełamać strach wychowanków przed przekroczeniem murów kliniki. Światowa premiera filmu odbyła się 10 września 2012 roku podczas 37. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Toronto. Imagine podzielił krytyków. Choć wielokrotnie jako zaletę filmu wskazywano montaż, udźwiękowienie oraz muzykę, część krytyków uznała przesłanie filmu za nieprzekonujące. Film jednak wielokrotnie nagradzano; Imagine otrzymał między innymi nagrodę za reżyserię na Warszawskim Festiwalu Filmowym, Grand Prix Lubuskiego Lata Filmowego oraz nagrodę za dźwięk na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. Czytaj więcej…

2023-02-07

Pluviôse – francuski oceaniczny dwukadłubowy okręt podwodny z okresu I wojny światowej, prototypowa jednostka typu Pluviôse. Okręt wypierał 404 tony w położeniu nawodnym i 553 tony pod wodą, a jego główną bronią było osiem torped kalibru 450 mm wystrzeliwanych z jednej wewnętrznej i sześciu zewnętrznych wyrzutni. Napędzana maszynami parowymi jednostka rozwijała na powierzchni prędkość 12 węzłów, osiągając zasięg 1500 Mm przy prędkości 9 węzłów. „Pluviôse” został zwodowany w maju 1907 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg w Cherbourgu, a do służby w Marine nationale wcielono go w październiku 1908 roku. 26 maja 1910 roku nieopodal Calais okręt został przypadkowo staranowany i zatopiony wraz z całą załogą przez cywilny parowiec „Pas-de-Calais”. Podniesiony i wyremontowany powrócił do służby. Jednostka została skreślona z listy floty w listopadzie 1919 roku i sprzedana w celu złomowania we wrześniu 1925 roku. Czytaj więcej…

2023-02-08

Brzostek – miasto w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Brzostek. Leży nad rzeką Wisłoką. Obszar Brzostku zajmuje 8,76 km², w 2021 roku zamieszkiwało go 2 716 osób. W mieście znajduje się przedszkole, szkoła podstawowa, jednostka OSP, a także kilka niewielkich zakładów przemysłowych – stanowi ono centrum usługowo-handlowe dla okolicznych wsi. Brzostek pierwotnie znajdował się w rękach benedyktynów z Tyńca. Prawa miejskie zostały mu nadane 18 czerwca 1367 roku przez opata Jana, co znacząco przyspieszyło jego rozwój. Miasto było kilkukrotnie najeżdżane i niszczone, jednak odbudowano je dzięki zwolnieniu mieszkańców z podatków. W latach 1854–1867 Brzostek był siedzibą powiatu. W 1934 roku miejscowości odebrano prawa miejskie, które przywrócono ostatecznie w 2009 roku. Czytaj więcej…

2023-02-09

Zarzecze – część oraz dzielnica Katowic, położona w południowo-zachodniej części miasta. Początki Zarzecza, będącej dawniej jedną z osad ziemi pszczyńskiej związane są z dawną wsią – Uniczowy, która w XV wieku rozpadła się na trzy osobne. Początki zaś Zarzecza jako samodzielnej wsi sięgają XVI wieku. 27 maja 1975 roku Zarzecze zostało włączone do Katowic stając się jej częścią, a od 1 stycznia 1992 roku jest jedną z administracyjnych dzielnic miasta. W Zarzeczu nie rozwinął się przemysł, zaś przez długi czas była ona osadą typowo rolniczą. Od czasów transformacji ustrojowej przekształciła się ona z dzielnicy rolniczo-mieszkaniowej na mieszkaniową z udziałem usług podstawowych. Następuje tutaj zjawisko suburbanizacji związane ze stałym wzrostem liczby mieszkańców Zarzecza oraz jego rozbudową o nowe budynki mieszkaniowe. Powierzchnia Zarzecza wynosi 5,08 km² (3,08% powierzchni miasta), a pod koniec 2020 roku była ona najmniejszą ludnościowo dzielnicą miasta – zamieszkiwało ją wówczas 2 851 mieszkańców (1,05% ludności Katowic). Czytaj więcej…

2023-02-10

Hey – polski rockowy zespół muzyczny, założony w 1992 roku w Szczecinie przez gitarzystę Piotra Banacha. W pierwszym składzie znaleźli się jego znajomi ze szczecińskiej sceny rockowej. Po zdobyciu nagrody dziennikarzy na festiwalu w Jarocinie Hey podpisał kontrakt z wytwórnią Izabelin Studio, a w 1993 roku wydał debiutancki album studyjny Fire. W pierwszych latach działalności zespół, wykonujący głównie muzykę inspirowaną stylistyką grunge, należał do czołówki najpopularniejszych polskich wykonawców, a publiczna fascynacja jego twórczością była nazywana w mediach Heyomanią. W 1995 roku wytwórnia dokonała nieudanej próby wypromowania grupy w Stanach Zjednoczonych. Jej brak powodzenia i wysokie koszty ponoszone w tym czasie doprowadziły do napięć z członkami i mniejszego wkładu w promocję, wskutek czego popularność zespołu zaczęła spadać. W 2017 roku, po 25 latach od debiutu, Hey zawiesił działalność. Czytaj więcej…

2023-02-11

Przejmowanie elementów infrastruktury kolejowej przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego – proces powolnego odpłatnego lub nieodpłatnego pozyskiwania linii kolejowych będących do tej pory w gestii spółki PKP Polskie Linie Kolejowe na własność województwa dolnośląskiego. Samorząd województwa dolnośląskiego jako jedyny w Polsce prowadzi zorganizowane przejmowanie infrastruktury kolejowej. Według planów samorządu województwa dolnośląskiego tylko 1% mieszkańców dolnośląskich miast ma być pozbawionych transportu kolejowego, będą oni korzystać z innych rodzajów transportu. Marszałek województwa planuje przejąć łącznie 400 km linii kolejowych; głównym planem jest dotarcie kolei do wszystkich miast powiatowych województwa. Zarządcą infrastruktury jest Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu. Odzyskane linie obsługują Koleje Dolnośląskie. Na koniec 2022 roku przejęto 23 linie o łącznej długości około 240 km, a ruch przywrócono na pięciu odcinkach. Czytaj więcej…

2023-02-12

Masakra na lotnisku Laha – zbrodnia wojenna popełniona w lutym 1942 roku, w trakcie wojny na Pacyfiku, na wyspie Ambon. Z rąk żołnierzy i marynarzy japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej zginęło wtedy ponad 300 australijskich i holenderskich jeńców wojennych. 31 stycznia 1942 roku, podczas kampanii w Holenderskich Indiach Wschodnich, japońskie siły inwazyjne przeprowadziły desant na Ambonie. Po czterodniowych walkach opór australijsko-holenderskiego garnizonu został złamany. Wkrótce po zakończeniu bitwy Japończycy zamordowali około 300 jeńców, których wzięli do niewoli w rejonie lotniska Laha. Ofiary zostały ścięte lub zakłute bagnetami w trzech masowych egzekucjach, które przeprowadzono między 5 a 20 lutego. Zbrodni najprawdopodobniej dokonano na rozkaz kontradmirała Kōichirō Hatakeyamy. Miała być odwetem za straty poniesione przez Japończyków podczas walk na Ambonie, w tym przede wszystkim za śmierć kilkudziesięciu marynarzy z trałowca W–9, który zatonął na holenderskiej minie. Czytaj więcej…

2023-02-13

Imagine – dramat filmowy z 2012 roku w reżyserii i według scenariusza Andrzeja Jakimowskiego. Akcja filmu koncentruje się na postaci niewidomego nauczyciela w lizbońskiej klinice dla ociemniałych, który niekonwencjonalnymi metodami próbuje przełamać strach wychowanków przed przekroczeniem murów kliniki. Światowa premiera filmu odbyła się 10 września 2012 roku podczas 37. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Toronto. Imagine podzielił krytyków. Choć wielokrotnie jako zaletę filmu wskazywano montaż, udźwiękowienie oraz muzykę, część krytyków uznała przesłanie filmu za nieprzekonujące. Film jednak wielokrotnie nagradzano; Imagine otrzymał między innymi nagrodę za reżyserię na Warszawskim Festiwalu Filmowym, Grand Prix Lubuskiego Lata Filmowego oraz nagrodę za dźwięk na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. Czytaj więcej…

2023-02-14

Pluviôse – francuski oceaniczny dwukadłubowy okręt podwodny z okresu I wojny światowej, prototypowa jednostka typu Pluviôse. Okręt wypierał 404 tony w położeniu nawodnym i 553 tony pod wodą, a jego główną bronią było osiem torped kalibru 450 mm wystrzeliwanych z jednej wewnętrznej i sześciu zewnętrznych wyrzutni. Napędzana maszynami parowymi jednostka rozwijała na powierzchni prędkość 12 węzłów, osiągając zasięg 1500 Mm przy prędkości 9 węzłów. „Pluviôse” został zwodowany w maju 1907 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg w Cherbourgu, a do służby w Marine nationale wcielono go w październiku 1908 roku. 26 maja 1910 roku nieopodal Calais okręt został przypadkowo staranowany i zatopiony wraz z całą załogą przez cywilny parowiec „Pas-de-Calais”. Podniesiony i wyremontowany powrócił do służby. Jednostka została skreślona z listy floty w listopadzie 1919 roku i sprzedana w celu złomowania we wrześniu 1925 roku. Czytaj więcej…

2023-02-15

Brzostek – miasto w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Brzostek. Leży nad rzeką Wisłoką. Obszar Brzostku zajmuje 8,76 km², w 2021 roku zamieszkiwało go 2 716 osób. W mieście znajduje się przedszkole, szkoła podstawowa, jednostka OSP, a także kilka niewielkich zakładów przemysłowych – stanowi ono centrum usługowo-handlowe dla okolicznych wsi. Brzostek pierwotnie znajdował się w rękach benedyktynów z Tyńca. Prawa miejskie zostały mu nadane 18 czerwca 1367 roku przez opata Jana, co znacząco przyspieszyło jego rozwój. Miasto było kilkukrotnie najeżdżane i niszczone, jednak odbudowano je dzięki zwolnieniu mieszkańców z podatków. W latach 1854–1867 Brzostek był siedzibą powiatu. W 1934 roku miejscowości odebrano prawa miejskie, które przywrócono ostatecznie w 2009 roku. Czytaj więcej…

2023-02-16

Zarzecze – część oraz dzielnica Katowic, położona w południowo-zachodniej części miasta. Początki Zarzecza, będącej dawniej jedną z osad ziemi pszczyńskiej związane są z dawną wsią – Uniczowy, która w XV wieku rozpadła się na trzy osobne. Początki zaś Zarzecza jako samodzielnej wsi sięgają XVI wieku. 27 maja 1975 roku Zarzecze zostało włączone do Katowic stając się jej częścią, a od 1 stycznia 1992 roku jest jedną z administracyjnych dzielnic miasta. W Zarzeczu nie rozwinął się przemysł, zaś przez długi czas była ona osadą typowo rolniczą. Od czasów transformacji ustrojowej przekształciła się ona z dzielnicy rolniczo-mieszkaniowej na mieszkaniową z udziałem usług podstawowych. Następuje tutaj zjawisko suburbanizacji związane ze stałym wzrostem liczby mieszkańców Zarzecza oraz jego rozbudową o nowe budynki mieszkaniowe. Powierzchnia Zarzecza wynosi 5,08 km² (3,08% powierzchni miasta), a pod koniec 2020 roku była ona najmniejszą ludnościowo dzielnicą miasta – zamieszkiwało ją wówczas 2 851 mieszkańców (1,05% ludności Katowic). Czytaj więcej…

2023-02-17

Hey – polski rockowy zespół muzyczny, założony w 1992 roku w Szczecinie przez gitarzystę Piotra Banacha. W pierwszym składzie znaleźli się jego znajomi ze szczecińskiej sceny rockowej. Po zdobyciu nagrody dziennikarzy na festiwalu w Jarocinie Hey podpisał kontrakt z wytwórnią Izabelin Studio, a w 1993 roku wydał debiutancki album studyjny Fire. W pierwszych latach działalności zespół, wykonujący głównie muzykę inspirowaną stylistyką grunge, należał do czołówki najpopularniejszych polskich wykonawców, a publiczna fascynacja jego twórczością była nazywana w mediach Heyomanią. W 1995 roku wytwórnia dokonała nieudanej próby wypromowania grupy w Stanach Zjednoczonych. Jej brak powodzenia i wysokie koszty ponoszone w tym czasie doprowadziły do napięć z członkami i mniejszego wkładu w promocję, wskutek czego popularność zespołu zaczęła spadać. W 2017 roku, po 25 latach od debiutu, Hey zawiesił działalność. Czytaj więcej…

2023-02-18

Przejmowanie elementów infrastruktury kolejowej przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego – proces powolnego odpłatnego lub nieodpłatnego pozyskiwania linii kolejowych będących do tej pory w gestii spółki PKP Polskie Linie Kolejowe na własność województwa dolnośląskiego. Samorząd województwa dolnośląskiego jako jedyny w Polsce prowadzi zorganizowane przejmowanie infrastruktury kolejowej. Według planów samorządu województwa dolnośląskiego tylko 1% mieszkańców dolnośląskich miast ma być pozbawionych transportu kolejowego, będą oni korzystać z innych rodzajów transportu. Marszałek województwa planuje przejąć łącznie 400 km linii kolejowych; głównym planem jest dotarcie kolei do wszystkich miast powiatowych województwa. Zarządcą infrastruktury jest Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu. Odzyskane linie obsługują Koleje Dolnośląskie. Na koniec 2022 roku przejęto 23 linie o łącznej długości około 240 km, a ruch przywrócono na pięciu odcinkach. Czytaj więcej…

2023-02-19

Masakra na lotnisku Laha – zbrodnia wojenna popełniona w lutym 1942 roku, w trakcie wojny na Pacyfiku, na wyspie Ambon. Z rąk żołnierzy i marynarzy japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej zginęło wtedy ponad 300 australijskich i holenderskich jeńców wojennych. 31 stycznia 1942 roku, podczas kampanii w Holenderskich Indiach Wschodnich, japońskie siły inwazyjne przeprowadziły desant na Ambonie. Po czterodniowych walkach opór australijsko-holenderskiego garnizonu został złamany. Wkrótce po zakończeniu bitwy Japończycy zamordowali około 300 jeńców, których wzięli do niewoli w rejonie lotniska Laha. Ofiary zostały ścięte lub zakłute bagnetami w trzech masowych egzekucjach, które przeprowadzono między 5 a 20 lutego. Zbrodni najprawdopodobniej dokonano na rozkaz kontradmirała Kōichirō Hatakeyamy. Miała być odwetem za straty poniesione przez Japończyków podczas walk na Ambonie, w tym przede wszystkim za śmierć kilkudziesięciu marynarzy z trałowca W–9, który zatonął na holenderskiej minie. Czytaj więcej…

2023-02-20

Abukuma − japoński krążownik lekki z okresu II wojny światowej, piąta jednostka typu Nagara. Zwodowany w marcu 1923 roku, wszedł do służby w Dai-Nippon Teikoku Kaigun w maju 1925 roku. Nazwa jednostki wywodzi się od rzeki Abukuma w regionie Tōhoku. Uzbrojenie główne stanowiło początkowo siedem pojedynczych dział kalibru 140 mm. Wyporność standardowa krążownika wynosiła 5170 ts, a długość 162,15 m. Napęd stanowiły cztery zespoły turbin, do których parę dostarczało dwanaście kotłów. „Abukuma” była w stanie osiągnąć maksymalną prędkość wynoszącą 36 węzłów, jednak po modernizacji z przełomu lat 1937–1938 prędkość spadła do 32 węzłów. Okręt brał udział w m.in. w wojnie japońsko-chińskiej, walkach na Pacyfiku, operował w rejonie Alaski oraz uczestniczył w bitwie w zatoce Leyte, podczas to której 26 października 1944 roku został zatopiony. Zginęło 250 marynarzy, zaś 283 zostało uratowanych przez niszczyciel „Ushio”. Czytaj więcej…

2023-02-21

Szopik dżunglowy – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny szopowatych. Mały ssak drapieżny o długość ciała wraz z ogonem do 105 cm występujący w Ameryce Środkowej. Zamieszkuje tropikalne wilgotne lasy nizinne prowadząc samotny tryb życia. Są aktywne w nocy, przebywając środkowych i górnych warstwach korony lasu; na ziemię schodzą tylko w razie potrzeby. Szopiki dżunglowe są zwierzętami wszystkożernymi, jedzą mniej więcej równe ilości owoców oraz owadów. Jako gatunek oportunistyczny zabijają i zjadają bardzo małe kręgowce, a zwierzęta obserwowane w niewoli chwytają i zjadają żyjące na wolności ptaki latające na ich wybiegach. Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1860 roku szwajcarski entomolog i mineralog Henri de Saussure, nadając mu nazwę Bassaris sumichrasti. Według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem. Czytaj więcej…

2023-02-22

ORP Zwrotny – polski ścigacz okrętów podwodnych z okresu zimnej wojny, a wcześniej radziecki BO-418, jeden z ośmiu pozyskanych przez Polskę okrętów projektu 122bis. Okręt został zwodowany w czerwcu 1953 roku w stoczni numer 340 w Zielonodolsku, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR przyjęto go w listopadzie tego roku. W 1955 roku jednostka została wydzierżawiona przez Polskę i 27 maja tego roku weszła w skład Marynarki Wojennej. Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiło umieszczone na dziobie osłonięte tarczą pancerną pojedyncze działo kalibru 85 mm L/52 90-K, z zapasem amunicji wynoszącym 230 sztuk. Okręt, oznaczony podczas służby znakami burtowymi DS-44 i następnie 364, został skreślony z listy floty w listopadzie 1971 roku. Czytaj więcej…

2023-02-23

Abinadom – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich neficki historyk i skryba. Potomek Jakuba, syn Chemisza. Odpowiedzialny za sporządzanie przekazywanych pośród Nefitów zapisów, pozostawił po sobie jedynie bardzo lakoniczny materiał. Fragment nie zawiera ani nowego materiału doktrynalnego, ani nowych objawień czy proroctw. Nie ma w nim też jednocześnie wyznania grzechów czy występków. Komentatorzy wskazywali, że mogło to wskazywać na upadek moralny współczesnych Abinadomowi Nefitów, jak również na szerzące się wówczas odstępstwo. Ponadto, Abinadom uczestniczył w szeregu walk z Lamanitami. Jego życie oraz prawość są obiektem spekulacji mormońskich teologów. Przewija się w publikacjach krytycznych wobec mormonizmu, wykorzystywany jest też przez apologetów tej tradycji religijnej. Czytaj więcej…

2023-02-24

Kodeks Moskiewski – grecki uncjalny rękopis Nowego Testamentu na pergaminie. Przekazuje tekst Listów powszechnych oraz Listów Pawła wraz z komentarzem. Paleograficznie datowany jest na IX wiek. Kodeks pochodzi z Athos, skąd sprowadzony został do Moskwy, niektóre jego partie zostały utracone. Tekst został podzielony na paragrafy krótkimi komentarzami. Komentarze pisane są minuskułą. Na dole strony znajdują się scholia, których autorstwo przypisano dla Jana Chryzostoma, pisane minuskułą. Rękopis jest rzadko cytowany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Część kart zaginęła. Wśród zaginionych fragmentów kodeksu jest księga Dziejów Apostolskich. Jest jednym z najstarszych rękopisów, który w 1 Tymoteusza 3,16 przekazuje wariant θεός ἐφανερώθη (Bóg objawiony), charakterystyczny dla rękopisów późnej tradycji bizantyńskiej. Od 1920 roku rękopis przechowywany jest w Państwowym Muzeum Historycznym w Moskwie. Czytaj więcej…

2023-02-25

SM UC-34 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany w maju 1916 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine we wrześniu 1916 roku. Przebazowany w 1917 roku na Morze Śródziemne został nominalnie wcielony w skład Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine pod nazwą U-74, pływając w składzie Flotylli Pola. W czasie służby operacyjnej okręt odbył dziewięć misji bojowych, w wyniku których zatonęło 20 statków o łącznej pojemności 65 335 BRT oraz okręt o wyporności 785 ton standardowych, zaś trzy statki o łącznej pojemności 14 001 BRT zostały uszkodzone. SM UC-34 został samozatopiony 30 października 1918 roku nieopodal Poli. Czytaj więcej…

2023-02-26

Jeneum – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich neficki wojskowy żyjący w IV wieku n.e. Jeden z dowódców w bitwie na wzgórzu Kumorah z 385 roku, poległ w niej wraz ze wszystkimi swymi podkomendnymi. Przez komentatorów uznawany za generała, we wspomnianym starciu dowodził dziesięcioma tysiącami ludźmi. Jest obiektem spekulacji mormońskich teologów, którzy wzmiankę o nim umieszczają w partii materiału źródłowego Księgi Mormona określanej mianem większych płyt Nefiego. Imię Jeneum występuje też wśród wyznających mormonizm Maorysów. Niejasny zapis tego imienia spotkał się z zainteresowaniem badaczy tekstu mormońskiej świętej księgi. Czytaj więcej…

2023-02-27

Jak być kochaną – polski melodramat psychologiczny z 1962 roku w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa, oparty na opowiadaniu Kazimierza Brandysa pod tym samym tytułem. Główne role w filmie zagrali: Barbara Krafftówna oraz Zbigniew Cybulski. Tematem filmu są losy aktorki Felicji, która wspomina czasy okupacji niemieckiej ziem polskich, kiedy musiała chronić przed schwytaniem aktora Wiktora Rawicza. Jak być kochaną został dobrze przyjęty przez krytyków, a poświęcone filmowi analizy upatrywały w nim polemikę z mitem bohaterskim postaci Maćka Chełmickiego z Popiołu i diamentu Andrzeja Wajdy. Jak być kochaną zwyciężył na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Francisco, a na MFF w Bejrucie reżyser otrzymał nagrodę FIPRESCI. W 2011 roku portal Esensja.pl umieścił Jak być kochaną na 25. miejscu na liście najlepszych polskich filmów wszech czasów. Czytaj więcej…

2023-02-28

Ludmiła Hraznowa (ur. 8 czerwca 1953 w Dzierżyńsku) – białoruska ekonomistka, polityczka opozycyjna oraz obrończyni praw człowieka; kandydatka nauk ekonomicznych, deputowana do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji, od 2003 roku przewodnicząca Sojuszu Obrony Praw Człowieka Białorusi, w latach 1992–1995 zastępczyni przewodniczącego Zjednoczonej Partii Demokratycznej Białorusi, w latach 2004–2008 zastępczyni przewodniczącego Zjednoczonej Partii Obywatelskiej. Była jedną z deputowanych Rady Najwyższej, którzy złożyli swoje podpisy pod wnioskiem o impeachment Alaksandra Łukaszenki. Od 1997 roku uczestniczy w rozprawach sądowych i udziela wsparcia osobom prześladowanym politycznie. Kilkakrotnie aresztowana za udział w demonstracjach, uznana przez Amnesty International za więźnia sumienia. Czytaj więcej…