Bitwa pod Widzami

Walki w ramach bitwy nad Autą w dn. 8 lipca 1920 r.

Bitwa pod Widzami – część wielkiej bitwy nad Autą. Walki polskiego słuckiego pułku strzelców i 33 pułku piechoty z sowieckimi oddziałami III Korpusu Kawalerii Gaja w czasie lipcowej ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Bitwa pod Widzami
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

8 lipca 1920

Miejsce

pod Widzami

Terytorium

Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich

Przyczyna

ofensywa Frontu Zachodniego

Wynik

zwycięstwo Sowietów

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Siły
słucki ps
33 pułk piechoty
oddziały 3 KK Gaja
brak współrzędnych
Adam Przybylski
Wojna Polska 1918–1921[1]

Położenie wojsk przed bitwą

edytuj
Polskie ugrupowanie obronne

1 Armia gen. Gustawa Zygadłowicza dysponowała 34 000 żołnierzy i 186 działami. Ugrupowana była w sposób następujący[2]:

Armia Czerwona

Front Zachodni Michaiła Tuchaczewskiego liczył ok. 150–160 tys. żołnierzy i dysponował 772 działami[4][a].

Plan natarcia wojsk sowieckich

Plan Michaiła Tuchaczewskiego zakładał dwustronne oskrzydlenie polskiej 1 Armii gen. Zygadłowicza, okrążenie jej i zniszczenie w rejonie ŁużkiGłębokie[7][8].

W tym celu:

Całością sił uderzeniowych dowodził dowódca Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski[11].

Przebieg bitwy

edytuj

4 lipca 1920 wojska Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego rozpoczęły natarcie[2]. Trzy armie sowieckie uderzyły na polską 1 Armię i przełamały jej obronę. 5 lipca, na rozkaz dowódcy frontu gen. Szeptyckiego, 1 Armia przystąpiła do odwrotu na linię Milcza – BudsławPostawyKoziany. Front polski nad Autą został przełamany, a sowieckie dywizje parły na zachód[12].

Po załamaniu się frontu nad Autą postanowiono włączyć do walki stojącą na polsko-litewskiej linii demarkacyjnej 2 Dywizję Litewsko-Białoruską. 7 lipca na stację Ignalino przybyły kompanie II batalionu słuckiego pułku strzelców. Wspólnie z 1 baterią 8 pułku artylerii polowej batalion obsadził pod Widzami stare okopy niemieckie. 8 lipca na batalion uderzyły, działające wzdłuż traktu WidzeIgnalino, oddziały sowieckiego III Korpusu Kawalerii Gaja[13]. Pierwsze natarcie zostało odparte, ale przewaga kawalerii była zbyt duża, aby utrzymać przez dłuższy czas zajmowaną rubież obronną. Co prawda obronę wzmocnił, liczący ok. 250 żołnierzy, batalion 33 pułku piechoty, ale zaczęło brakować amunicji. Po odparciu kolejnych ataków przeciwnika, naboje zabierano poległym czerwonoarmistom. Około południa załamała się obrona 5 i 8 kompanii. Pod osłoną ognia 1/8 pułku artylerii polowej, pozostałe kompanie pułku rozpoczęły odwrót i zajęły stanowiska w okolicach wsi Wilancy po obu stronach traktu Widze – Nowe Święciany. Dowódca batalionu wysłał patrol w celu nawiązania łączności z I batalionem białostockiego pułku strzelców. W okolicach Daugieliszek został on otoczony przez kawalerię i niemal w całości wybity. W tej sytuacji batalion cofał się dalej i odszedł na drugą linię obrony koło Nowej Derewni. Tym samym wzmacnił obronę 33 pułku piechoty. Na nowych pozycjach zatrzymano oddziały sowieckiej kawalerii. Jednak z uwagi na niepomyślny rozwój wydarzeń na innych odcinkach frontu i groźby otoczenia, wieczorem Polacy rozpoczęli odwrót wzdłuż torów kolejowych Święciany – Wilno[13].

  1. Michaił Tuchaczewski podaje stan walczących Frontu Zachodniego: 160 118 żołnierzy w tym „bagnetów” 80 942 i 10 521 „szabel”[5]. Całość wojsk polskich przed jego Frontem ocenia na 86 400 „bagnetów” i 8600 „szabel”[6].

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj