Joanna Wizmur

Joanna Maria Wizmur-Klimczuk primo voto Dziuba (ur. 17 czerwca 1957 w Sopocie, zm. 22 lutego 2008 w Warszawie) – polska reżyser dubbingu, aktorka teatralna i dubbingowa, sporadycznie filmowa.

Joanna Wizmur-Klimczuk
Joanna Wizmur podczas II Międzynarodowego Festiwalu Zawodów Filmowych CINEMAGIC w Płocku (2007)
Data i miejsce urodzenia	17 czerwca 1957 Sopot
Data i miejsce śmierci	22 lutego 2008 Warszawa

Kariera

Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie.

Aktorstwo

Debiutowała w 1981 roku na scenie Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku. Od 1987 do 1990 aktorka Teatru Dramatycznego w Warszawie. Autorka kreacji m.in. w Kubusiu Fataliście (reż. Zbigniew Zapasiewicz), Naszym mieście (reż. Maciej Prus) i wielu innych.

W 1990 wraz z grupą aktorów odeszła z Teatru Dramatycznego na znak solidarności z odwołanym dyrektorem Zbigniewem Zapasiewiczem. Zaangażowana do Teatru Syrena rozpoczęła karierę aktorki-monologistki.

Przyjmowała propozycje ról telewizyjnych i filmowych. Telewidzom znana głównie jako Balbina w serialu Pensjonat pod Różą.

Dubbing

Dubbingiem zaczęła się zajmować na początku lat 90. Zbiegło się to z chwilą, w której koncern Disneya postanowił wydawać swoje filmy na wideo z polskim opracowaniem. Od sezonu 1996/1997 całkowicie zrezygnowała z pracy w teatrze, by oddać się wyłącznie działalności dubbingowej. Jej głos to m.in. Terk z Tarzana, siostrzeniec Hyzio z Kaczora Donalda, świnka Babe, Dexter z Laboratorium Dextera, Bart Simpson w kinowej wersji Simpsonów, Elroy z Jetsonów oraz Phoebe w polskiej wersji Przyjaciół.

Jako reżyser dubbingu dokonała tzw. „przewietrzenia szkoły Zofii Dybowskiej-Aleksandrowicz”, odchodząc od dogmatycznego traktowania tekstu oryginalnego.

Dewizą Joanny Wizmur był „dubbing bez dodatkowej kreski”. Uważała, że film animowany ze swojej natury wprowadza pewną sztuczność – umowną kreskę rysownika. W tej sytuacji polski głos postaci nie może wprowadzać dodatkowej sztuczności, łamiąc podręcznikowe kanony nakłaniała aktorów do celowego zapominania o poprawnej dykcji, żeby ich wypowiedzi brzmiały możliwie jak najbardziej naturalnie. Do tego samego namawiała też dialogistów, z którymi współpracowała. Najchętniej z Bartoszem Wierzbiętą. Wraz z nim stworzyła polskie wersje najpopularniejszych filmów animowanych (Shrek) i aktorskich (Asterix i Obelix: Misja Kleopatra). Przygotowana przez nią, a zrealizowana dźwiękowo przez Janusza Tokarzewskiego, wersja Shreka zrewolucjonizowała polski dubbing.

Pierwszym filmem pełnometrażowym wyreżyserowanym przez Joannę Wizmur z polskim dubbingiem był disnejowski Piękna i Bestia, ostatnim – Na fali.

Śmierć i upamiętnienie

Grób Joanny Wizmur-Klimczuk na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Zmarła 22 lutego 2008 w stołecznym Szpitalu na Solcu na skutek późno wykrytego raka. Została pochowana 28 lutego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

W 2008 roku podczas VII Ogólnopolskiego Festiwalu im. Bogusława Klimczuka w Kozienicach po raz pierwszy została przyznana nagroda im. Joanny Wizmur za najlepszą interpretację aktorską.

Pamięci Joanny Wizmur poświęcona została polska wersja językowa filmu Kung Fu Panda, który miała wyreżyserować. Przed śmiercią zdążyła jedynie wybrać obsadę, zaś film ostatecznie wyreżyserowany został przez Elżbietę Kopocińską-Bednarek.

Życie prywatne

Od 1992 związana była z Markiem Klimczukiem, z którym później wzięła ślub cywilny. Miała córkę z poprzedniego związku. Miłośniczka kultury i tradycji Zakopanego – miasta, z którego pochodzi jej rodzina i w którym spędziła nastoletnie lata swojego życia. Absolwentka I LO w Sopocie.

Filmografia

Aktorka

• 1984: Dzień czwarty – siostra Barbary
• 1985: Temida – panna Gąsiorowska, służąca hrabiny Błockiej
• 1987: Wielkie oczy
• 1987: Kocham kino – Maria w młodości
• 1988: Męskie sprawy – Pelagia, prababka Gundzi
• 1989: Światło odbite – uczestniczka seansu psychoterapeutycznego
• 1989: Ostatni dzwonek – Kobyła
• 1989: Odbicia – Teresa, koleżanka Małgosi
• 1990: Armelle − jako Barbara (głos)
• 1992: Białe małżeństwo – kucharka
• 1995: Powrót do Wiklinowej Zatoki – Melania (głos)
• 1998-2003: Miodowe lata – Marzena
• 1999: Wszystkie pieniądze świata – żona Hrehorowicza
• 2000-2001: Miasteczko – Wiesiołowska, nauczycielka plastyki
• 2000-2001: Adam i Ewa – Agata Sobczak, pielęgniarka opiekująca się chorym Kazimierzem
• 2002-2005: Baśnie i bajki polskie –
  • macocha (głos, odc. 4),
  • kostucha (głos, odc. 9)
• 2004-2006: Pensjonat pod Różą – Balbina
• 2005: Boża podszewka II
• 2006-2007: Miś Fantazy – Żaba Kapa Kapa (głos, odc. 1-7, 11)
• 2007: Hela w opałach – Stanisława Złota
• 2007: Jutro idziemy do kina – właścicielka cukierni
• 2008: Glina – notariusz Gazicka
• 2008: Niania – asystentka akwizytora wyłudzacza

Reżyser dubbingu

• 1942: Bambi (wersja z 2001)
• 1980: Pierwsze święta misia Yogi
• 1987: Miś Yogi i czarodziejski lot Świerkową Gęsią
• 1987: Kocia ferajna w Beverly Hills
• 1991: Piękna i Bestia
• 1992: Dolina paproci
• 1993: Opowiastki z krypty
• 1994: Córka d’Artagnana
• 1994: Aladyn: Powrót Dżafara
• 1995-1998: Timon i Pumba
• 1995: Głupi i głupszy
• 1995: Kosmiczne wojny
• 1996: Aladyn i król złodziei
• 1997: George prosto z drzewa
• 1997: Flubber
• 1997: Herkules
• 1997: Piękna i Bestia. Zaczarowane święta
• 1997-2004: Johnny Bravo
• 1998: Dawno temu w trawie
• 1998: Piękna i Bestia. Zaczarowany świat Belli
• 1998: Wielki Joe
• 1998: Mulan
• 1998: Król Lew II: Czas Simby
• 1998: Babe: Świnka w mieście
• 1999: Toy Story 2
• 1999: Księżniczka Nilu
• 1999: Inspektor Gadżet
• 1999: Tarzan
• 2000: Król sokołów
• 2000: Nowe szaty króla
• 2000: 102 dalmatyńczyki
• 2000: Droga do El Dorado
• 2000: Tygrys i przyjaciele
• 2000: Uciekające kurczaki
• 2000: Dinozaur
• 2001: Atlantyda. Zaginiony ląd
• 2001: But Manitou
• 2001: Przygody Timmy’ego
• 2001: Mali agenci
• 2001: Kubusiowe opowieści
• 2001: Shrek
• 2001: Potwory i spółka
• 2001: Zakochany kundel II: Przygody Chapsa
• 2001-2003: Legenda Tarzana
• 2001: Spirited Away: W krainie bogów
• 2002: Asterix i Obelix: Misja Kleopatra
• 2002: Planeta skarbów
• 2002: Kubuś Puchatek: Puchatkowego Nowego Roku
• 2002: 8. Mila
• 2002: Smocze wzgórze
• 2002: Lilo i Stich
• 2002: Pinokio
• 2002: Mali agenci 2: Wyspa marzeń
• 2003-2005: Młodzi Tytani (odc. 27-52)
• 2003: Gdzie jest Nemo?
• 2003: Prosiaczek i przyjaciele
• 2003: 101 dalmatyńczyków II. Londyńska przygoda
• 2003: Atlantyda: Powrót Milo
• 2003: Małolaty u taty
• 2003: Nawiedzony dwór
• 2003: Stich: Misja
• 2003: Mój brat niedźwiedź
• 2003: Zapłata
• 2003: Mali agenci 3D: Trójwymiarowy odjazd
• 2003: Baśniowy świat 4
• 2003: Baśniowy świat 2
• 2004: Baśniowy świat 1
• 2004: Rybki z ferajny
• 2004: Iniemamocni
• 2004: Mickey: Bardziej bajkowe święta
• 2004: Przygody Lisa Urwisa
• 2004: Mickey, Donald, Goofy: Trzej muszkieterowie
• 2004: Mulan II
• 2004: Ruchomy zamek Hauru
• 2004: Barbie jako księżniczka i żebraczka
• 2004: Baśniowy Świat 6
• 2004: Wymiar Delta
• 2004: Shrek 2
• 2004: Thunderbirds
• 2004: Rogate ranczo
• 2004: RRRrrrr!!!
• 2004: Król Lew III: Hakuna matata
• 2005: Barbie z Wróżkolandii
• 2005: Kubuś i Hefalumpy
• 2005: Madagaskar
• 2005: Barbie i magia pegaza
• 2005: Mokra bajeczka
• 2005: Nowe szaty króla 2
• 2005: Lilo i Stich 2: Mały feler Sticha
• 2005: Pingwiny z Madagaskaru: Misja świąteczna
• 2005: Czerwony Kapturek – prawdziwa historia
• 2005: Tarzan 2: Początek legendy
• 2005: Niania
• 2005: Obcy z głębin
• 2005: Kurczak Mały
• 2005: Wallace i Gromit: Klątwa królika
• 2005: Charlie i fabryka czekolady
• 2005-2008: Ufolągi (odc. 40, 43-44, 48-52)
• 2006: Straszny dom
• 2006: Bambi II
• 2006: Barbie i 12 tańczących księżniczek
• 2006: Pamiętniki Barbie
• 2006: Po rozum do mrówek
• 2006: Mój brat niedźwiedź 2
• 2006: Artur i Minimki
• 2006: Sezon na misia
• 2006: Asterix i wikingowie
• 2006: Magiczna kostka
• 2007: Shrek Trzeci
• 2007: Rodzinka Robinsonów
• 2007: Na fali
• 2007: Moi przyjaciele – Tygrys i Kubuś
• 2007: Kod Lyoko (odc. Sabotaż i Ostatnia runda)
• 2007: Pada Shrek
• 2008: Kung Fu Panda (obsada; in memoriam)

Polski dubbing

• 1955: Zakochany kundel (wersja z '96 roku) – Peg
• 1960-1966: Flintstonowie – Bamm-Bamm Rubble
• 1962-1987: Jetsonowie (dubbing telewizyjny) – Elroy Jetson
• 1972-1973: Nowy Scooby Doo
• 1981-1990: Smerfy – Złośnik (sezony 5, 6 i 8, częściowo w 7)
• 1984-1987: Łebski Harry – Iggy
• 1984-1986: Wesoła siódemka – kot Tobby
• 1986-1987: Kucyki i przyjaciele
• 1986-1988: Troskliwe Misie – Dusia
• 1987: Leśna rodzina –
  • Scarlet Lisiasta,
  • Rozalia Szarymiś,
  • pani Szopowa,
  • Babcia Miś (odc. 2b),
  • Charlie (odc. 3a),
  • Buddy Brązowy Miś (odc. 3b),
  • Lester Mysz (odc. 4b)
• 1987: Miś Yogi i czarodziejski lot Świerkową Gęsią – Bernice
• 1987: Jetsonowie spotykają Flintstonów –
  • Elroy Jetson,
  • robot-budzik
• 1987-1990: Kacze opowieści (stara wersja dubbingu) –
  • Hyzio,
  • owieczka (odc. 52)
• 1988: Judy Jetson i Rockersi – Elroy Jetson
• 1990-1998: Świat Bobbiego – Bobby Generic
• 1990: Stanley i Iris – Iris
• 1990: Widget (wersja z 1995) – Widget
• 1990: Kacze opowieści. Poszukiwacze zaginionej lampy – Hyzio
• 1991: Powrót króla rock and rolla
• 1991-1992: Dzielny Agent Kaczor (pierwsza wersja dubbingowa) –
  • Kwacia Tapmajer-Mallard,
  • Kluch Poplątaniec
• 1992-1993: Rodzina Addamsów
• 1992-1997: Kot Ik! –
  • Wendy Elizabeth,
  • Dolores
• 1993-1995: Dwa głupie psy –
  • uczestniczka teleturnieju (odc. 12c),
  • Buzz (odc. 13c)
• 1994: Patrol Jin Jina
• 1994: Opowieść wigilijna Flintstonów – Bamm-Bamm Rubble
• 1994-1996: Iron Man: Obrońca dobra – Wanda Frank / Scarlet Witch (odc. 1-13)
• 1994-1998: Świat według Ludwiczka –
  • Henrietta Sherman,
  • dyrektorka Halloran,
  • pracownica na obozie (odc. 15)
• 1994-2000: Przyjaciele – Phoebe
• 1995: Goofy na wakacjach –
  • kelnerka,
  • panna Maples
• 1995: Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy
• 1995: Babe – świnka z klasą – Świnka Babe
• 1995-1996: Maska – Wilhelmina
• 1995-1998: Timon i Pumba
• 1996-2003: Laboratorium Dextera – Dexter
• 1996: Kacza paczka – Hyzio
• 1996-1998: Mała księga dżungli – Louie
• 1996-1999: Kosmiczne wojny – Pajęczyca
• 1997: Piękna i Bestia. Zaczarowane święta – wróżka
• 1997-1999: Jam Łasica – Konczita, żona Łasicy (odc. 34)
• 1997-2004: Johnny Bravo –
  • blondwłosy uczeń (odc. 1a),
  • staruszka oznajmująca o napadzie na bank (odc. 1a),
  • Komputer (odc. 2a),
  • ciocia Jebedisa (odc. 2b),
  • staruszka (odc. 5c),
  • fanka Klopsów (odc. 6b),
  • gruby dzieciak (odc. 8a),
  • kierowca #1 (odc. 9b),
  • klientka sklepiku (odc. 9b),
  • studentka (odc. 9c),
  • Lola (odc. 10b),
  • Tim (odc. 11b),
  • mama Suzy (odc. 11c),
  • Cory Brooks (odc. 12a),
  • kobieta z paralizatorem (odc. 13a),
  • przechodzień (odc. 13a),
  • staruszka (odc. 13a),
  • mama-prosię (odc. 13b),
  • Helga (odc. 17c),
  • pracowniczka więzienia (odc. 18b),
  • jedno z dzieci (odc. 26a),
  • Mona Herschbaum (odc. 26b),
  • czytelniczka (odc. 28c),
  • sprzedawczyni (odc. 64a)
• 1998-2004: Atomówki –
  • babcia,
  • Marianna Smith (odc. 15b, 23b),
  • Mary (odc. 25b)
• 1998: Babe: Świnka w mieście – świnka Babe
• 1998: Żona przychodzi nocą
• 1998: Wojna z rzeczami
• 1999: Tarzan – Terk
• 1999: Mickey: Bajkowe święta –
  • Hyzio,
  • Dyzio
• 1999: Król sokołów – Katarzyna
• 1999-2000: Mike, Lu i Og – Og
• 2000-2003: X-Men: Ewolucja – Destiny
• 2001: Wakacje. Żegnaj szkoło
• 2001-2002: Café Myszka –
  • Pani żółwiowa (odc. 21, 29, 43, 45),
  • jedna z postaci „Mody na luksus” (odc. 25),
  • Atropos (odc. 25),
  • mama Von Drake’a (odc. 26),
  • Śwnika Skrzypek (odc. 42)
• 2001-2003: Legenda Tarzana – Terk
• 2002: Smocze wzgórze – kucharz #3
• 2002: Złap mnie, jeśli potrafisz
• 2002: Kryptonim: Klan na drzewie – Kalina Krowiasta
• 2003: Old School: Niezaliczona
• 2003: Atlantyda. Powrót Milo
• 2003: Zapłata
• 2003: Kot
• 2003-2005: Młodzi Tytani –
  • Gizmo (serie III-IV),
  • Jedwabek,
  • Wiedźma (odc. 41),
  • Chu-hui (odc. 43),
  • Arella (odc. 46),
  • mamcia Oczko (odc. 49),
  • mała dziewczynka (odc. 44)
• 2004: Król Lew III: Hakuna matata –
  • zwierzęta,
  • żyrafa
• 2004: Przygody Lisa Urwisa –
  • madame Coulee,
  • gwary
• 2004: Mickey: Bardziej bajkowe święta
• 2004: Opowieści z Kręciołkowa
• 2004: Wygraj randkę
• 2004: Mulan II
• 2005: Kurczak Mały
• 2005: Czerwony Kapturek – prawdziwa historia
• 2005: Barbie i magia pegaza – troll
• 2005: Tarzan 2: Początek legendy – Terk
• 2005: Niania – pani Kuropatwa
• 2005: Mali Einsteini – Łukasz
• 2005: Kubuś i Hefalumpy – mama Hefalumpa
• 2005-2008: Ufolągi – Lamperia (odc. 4a)
• 2006: Sezon na misia – skunksica Róża
• 2006: Skok przez płot – Stella
• 2006: Pajęczyna Charlotty – krowa Bitsy
• 2007: Na fali – Edna Maverick
• 2007: Moi przyjaciele – Tygrys i Kubuś – pani Jeżowa
• 2007: Simpsonowie: Wersja kinowa – Bart Simpson
• 2007: High School Musical 2
• 2007: Don Chichot
• 2007: Koń wodny: Legenda głębin – Gracie
• 2007: Wiedźmin –
  • Vaska,
  • postacie poboczne

Teatr

• Teatr im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku: 1981-1982
• Teatr Studio w Warszawie: 1983-1984
• Teatr Dramatyczny w Warszawie: 1986-1990
• Teatr Syrena w Warszawie: 1990-1996

Linki zewnętrzne

• Joanna Wizmur w bazie IMDb (ang.)
• Joanna Wizmur w bazie Filmweb
• Joanna Wizmur w bazie filmpolski.pl
• Wywiad
• Joanna Wizmur na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”