Jost Gippert
Jost Gippert (/ˈjoːst ˈgɪpʰɐt/; ur. 12 marca 1956 w Winz-Niederwenigern, obecnie Hattingen, Niemcy) – niemiecki lingwista, kaukazolog, autor oraz profesor lingwistyki porównawczej w Instytucie Lingwistyki Stosowanej na Uniwersytecie J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem[1].
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Gippert.jpg/220px-Gippert.jpg)
Życiorys
edytujW 1972 roku ukończył Leibniz-Gymnasium w Essen w Niemczech. W latach 1972–1977 studiował lingwistykę porównawczą, indologię, japonistykę i sinologię na Uniwersytecie w Marburgu oraz na Wolnym Uniwersytecie Berlińskim[2]. W 1977 roku otrzymał tytuł doktora za swoją pracę na temat składni bezokoliczników w językach indoeuropejskich. W latach 1977–1990 był pracownikiem naukowym i prowadził wykłady na Uniwersytetach w Berlinie, Wiedniu oraz Salzburgu. W 1991 roku otrzymał habilitację na Uniwersytecie Ottona i Fryderyka w Bambergu za swoją pracę na temat irańskich zapożyczeń w języku armeńskim i gruzińskim. Zajmował się wtedy orientalną lingwistyką matematyczną.
Od 1994 roku Gippert wykłada lingwistykę porównawczą na Uniwersytecie J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem. Od 1996 roku jest członkiem Akademii Nauk Gelati (Gruzja), a od 2007 roku również katedry „Język” na Berlińsko-Brandenburskiej Akademii Nauk.
W 1997 roku otrzymał tytuł Profesora Honorowego na Uniwersytecie Sulkhan Saba Orbeliani w Tbilisi. W 2009 roku został uhonorowany tytułem Doktora Honoris Causa na Uniwersytecie Ivane Javakhishvili również w Tbilisi, natomiast w 2013 roku ten sam tytuł przyznano mu na Uniwersytecie Shota Rustaveli w Batumi.
Odkąd został profesorem lingwistyki porównawczej, spora część jego badań skupiona jest na językach indoeuropejskich, ich historii, etymologii, jak również na ogólnej językowej typologii, a w szczególności na nauce o językach kaukaskich. Dzięki jego poświęceniu się nauce o językach kaukaskich, wiele międzynarodowych badań zostało wszczętych w tej dziedzinie pod jego nadzorem. Jego badania skupiają się na językoznawstwie diachronicznym, typologii językowej, elektronicznych korpusach tekstowych, multimedialnej dokumentacji języków oraz elektronicznej analizie manuskryptów.
Humanistyka cyfrowa
edytujTITUS, ARMAZI, GNC i LOEWE
edytujGippert jest założycielem i liderem projektu TITUS[3]. Od początku powstania (1987) jego celem była pełna cyfrowa dostępność pisemnie spisanych materiałów dotyczących różnych indoeuropejskich i przyległych do nich języków. W 1999 roku rozpoczął projekt ARMAZI (Kultura i języki kaukaskie: elektroniczna dokumentacja), którego celem było zebranie obszernej kolekcji materiałów dotyczących języków kaukaskich[4]. Dzięki temu projektowi powstał Gruziński Narodowy Korpus (GNC). Od 2010 roku Gippert jest przewodniczącym „Centrum Humanistyki Cyfrowej Hesji: Zintegrowane Przetwarzanie i Analiza Tekstowych Korpusów”. Centrum to jest współpracą pomiędzy Uniwersytetem J.W. Goethego we Frankfurcie a Politechniką w Darmstadzie z dodatkowym wsparciem ze strony Muzeum Goethego we Frankfurcie.
Elektroniczna analiza manuskryptów
edytujW latach 90. Gippert zajął się orientalnymi manuskryptami, pracując nad projektami, których zadaniem było utworzenie do nich cyfrowego dostępu, np. do manuskryptów tocharskich z berlińskiej kolekcji Turfan. Co więcej, zredagował prace, w których zawarł palimpsesty znalezione na górze Synaj. W 2009 roku był wizytatorem w grupie badawczej „Manuscript Cultures” na Uniwersytecie w Hamburgu. W lecie 2013 ponownie odwiedził Uniwersytet w Hamburgu, jako stypendysta Petra Kappert, uczestnicząc w tworzeniu „Encyclopedia of Manuscript Cultures” oraz podręcznika „Comparative Oriental Manuscript Studies”.
Aktywności
edytujWybrane projekty
edytuj- 1995-1998 (DFG): Avesta i Rigveda: Analiza Elektroniczna
- 1995-1999 (INTAS): Gruziński System Werbalny
- 1999-2002 (Fundacja Volkswagen, EUR 117,900): Języki i Kultura Kaukaska: Dokumentacja Elektroniczna
- od roku 2000 (DFG): Absolwent szkoły „Rodzaje Klauzul: Różnice i Interpretacja”
- 2002-2006 (Fundacja Volkswagen, EUR 167,800): Zagrożone Języki Kaukaskie w Gruzji
- 2003-2007 (Fundacja Volkswagen): Palimpsesty Pochodzenia Kaukaskiego
- 2005-2009 (INTAS): Gruzińskie Ewangelie
- 2005-2007 (Fundacja Volkswagen, EUR 189,000): Sytuacja Językowa we Współczesnej Gruzji
- 2008-2014 (DFG, EUR 240,000): Old German Reference Corpus
- od roku 2008 (BMBF): Infrastruktura Zasobów Języka Niemieckiego
- 2009 (Fundacja Volkswagen, EUR 400,000): Aché Documentation Project
- od roku 2009 (DFG/NEH, EUR 96,000): RELISH (Rendering Endangered Languages Lexicons Interoperable Through Standards Harmonization)
- od roku 2009 (Fundacja Volkswagen): Gruziński Palimpsest
- 2010 (Google Inc., US$49,600): Corpus Caucasicum
- od roku 2011 (HMWK, EUR 3,792,000): LOEWE Research Unit „Humanistyka Cyfrowa –Zintegrowane Przetwarzanie i Analiza Tekstowych Korpusów”
- od roku 2011 (Fundacja Volkswagen, EUR 299,600): Khinalug Documentation Project
- od roku 2011 (DFG): Relative Clauses in a Typological View
- od roku 2012 (Fundacja Volkswagen, EUR 390,400): Gruziński Narodowy Korpus
Wybrane publikacje
edytuj- 1977: The syntax of infinitival formations in the Indo-European languages. (Europäische Hochschulschriften, 21/3), 360 pp.; Frankfurt, Bern, Las Vegas: Lang 1978. Dissertation
- 1990: Iranica Armeno-Iberica. A study of Iranian loan words in Armenian and Georgian, 451 + 389 pp.; Vienna: Austrian Academy of Sciences 1993. Inaugural dissertation.
- 2007: Gippert, Jost / Sarjveladze, Zurab / Kajaia, Lamara: The Old Georgian Palimpsest Codex Vindobonensis georgicus 2, edited by Jost Gippert in co-operation with Zurab Sarjveladze and Lamara Kajaia, 368 pp.; Turnhout: Brepols 2007.
- 2008: Gippert, Jost / Schulze, Wolfgang / Aleksidze, Zaza / Mahé, Jean-Pierre: The Caucasian Albanian Palimpsests of Mount Sinai, 2 vols., XXIV + 530 pp.; Turnhout: Brepols 2009.
- 2010: Gippert, Jost / Schulze, Wolfgang / Aleksidze, Zaza / Mahé, Jean-Pierre: The Caucasian Albanian Palimpsests of Mount Sinai. Vol. III: The Armenian Layer, edited by Jost Gippert., 220 pp.; Turnhout: Brepols 2010.
Nagrody i odznaczenia
edytujW 2016 roku otrzymał Nagrodę im. św. Grzegorza Peradze.
Przypisy
edytuj- ↑ „Lectures held by Gippert at the University of Frankfurt” Retrieved 2 March 2016.
- ↑ „Jost Gippert’s curriculum vitae” Retrieved 2 March 2016.
- ↑ „The TITUS Project” Retrieved 2 March 2016.
- ↑ „The ARMAZI Project” Retrieved 2 March 2016.