Magnoliowe (Magnoliidae Novák ex Takht.) – grupa roślin wyróżniana zwykle w randze podklasy lub definiowana bez odniesienia do rang systematycznych jako jeden z kladów roślin okrytonasiennych. Magnoliowe jako podklasę w obrębie klasy okrytonasiennych (Magnoliopsida) wymienia system Reveala (1999) i popularny w ostatnich dekadach XX wieku system Cronquista (1981) (jednak w obu tych systemach takson różni się pozycją i składem). Od końca lat 90. XX wieku grupa określana jako klad magnoliowych stanowiący jedną z najstarszych linii rozwojowych okrytonasiennych, oddzieloną od wspólnego pnia jeszcze przed zróżnicowaniem jednoliściennych i dwuliściennych właściwych. U przedstawicieli zachowało się wiele cech określanych jako prymitywne – spiralne rozmieszczenie elementów kwiatu, wydłużona oś kwiatowa, okrywa niezróżnicowana na kielich i koronę, w drewnie dominują cewki. Częste są komórki wydzielnicze z substancjami aromatycznymi[2].

Magnoliowe
Ilustracja
Magnolia sieboldii
Systematyka[1]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Klad

rośliny naczyniowe

Klad

Euphyllophyta

Klad

rośliny nasienne

Klasa

okrytonasienne

Klad

magnoliowe

Nazwa systematyczna
Magnoliidae Novák ex Takht.
Sist. Filog. Cvetk. Rast.: 51, 1967

Morfologia

edytuj
Pokrój
Krzewy lub niewielkie drzewa, rzadko duże drzewa lub rośliny zielne.
Liście
U większości mają całe blaszki, rzadko liście są złożone.
Kwiaty
Duże, często mają wszystkie części (listki okwiatu, pręciki i słupki) umieszczone skrętolegle na wydłużonej osi. Są też kwiaty o okółkowym rozmieszczeniu elementów, wówczas zwykle trójkrotne. Słupki wolne, niezrośnięte, każdy z jednego owocolistka.
Nasiona
W nasionach zarodek jest bardzo mały i otoczony jest bielmem.

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[1]

Magnoliowe stanowią grupę monofiletyczną, siostrzaną dla zieleńcowców Chloranthales:


amborellowce Amborellales




grzybieniowce Nymphaeales




Austrobaileyales





zieleńcowce Chloranthales


magnoliowe


kanellowce Canellales



pieprzowce Piperales





wawrzynowce Laurales



magnoliowce Magnoliales







klad jednoliściennych




rogatkowce Ceratophyllales



klad dwuliściennych właściwych eudicots








Podział według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[1]
Podział systematyczny według systemu Cronquista (1981)

Magnoliowe w systemie Cronquista stanowiły jedną z 6 podklas w obrębie klasy dwuliścienne (Magnoliopsida):

Przypisy

edytuj
  1. a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
  2. Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 28-29. ISBN 83-7079-778-4.