Portal:Łódź/Historia

Pierwsza wzmianka w dokumencie z 1332 roku (wieś Łodzia); prawa miejskie w 1423 roku. Do końca XVIII wieku Łódź rozwija się jako małe miasteczko rolnicze, będące lokalnym ośrodkiem handlowym oraz rzemieślniczym. W szczytowym okresie rozwoju „Łodzi rolniczej” na początku XVII wieku, miasteczko liczy ok. 800 mieszkańców. Po II rozbiorze Polski w 1793  trafia do zaboru pruskiego. W 1798, wskutek sekularyzacji dóbr kościelnych, staje się miastem rządowym. Od 1807 należy do Księstwa Warszawskiego, od 1815 do Królestwa Polskiego. W 1820 – decyzją władz rządowych – włączenie Łodzi do grona osad przemysłowych i przeznaczenie jej roli ośrodka tkackiego i sukienniczego. Decyzja ta jest początkiem okresu rozwoju „Łodzi przemysłowej”. W krótkim czasie powstaje jeden z największych ośrodków przemysłowych w Europie. Tę niecodzienną i niepowtarzalną przemianę zawarto w krótkim stwierdzeniu: „Ex navicula navis".

Zobacz

• Archiwum Państwowe w Łodzi
• Pochodzenie nazwy miasta, Zmiany nazw ulic i placów w Łodzi
• Historia Łodzi pod okupacją niemiecką
• Instrukcja w sprawie regulacji Osady Sukienniczej z 1823 w Wikiźródłach.

Kalendarium historii Łodzi
Łódź rolnicza (do roku 1820)  •  Łódź przemysłowa (1821–1918)  •  Łódź w II Rzeczypospolitej (1918–1939)  •  Łódź pod okupacją niemiecką (1939–1945)  •  Łódź w Polsce Ludowej (1945–1989)  •  Łódź w III Rzeczypospolitej (od roku 1989)

»Prezydenci łodzi

Aleksy Rżewski, pierwszy prezydent Łodzi w II RP

• Królestwo Polskie (kongresowe) (1841-1914)

Karol Tangermann • Franciszek Traeger • Andrzej Rosicki • Edmund Pohlens • Maurycy Taubwurcel • Walerian Michał Makowiecki • Władysław Pieńkowski

• II Rzeczpospolita (1919-1939)

Aleksy Rżewski • Marian Cynarski • Wacław Wojewódzki (p.o. prezydenta) • Bronisław Ziemięcki • Wacław Głazek • Mikołaj Godlewski • Jan Kwapiński

• Polska Rzeczpospolita Ludowa (1945-1989)

Kazimierz Witaszewski (p.o. prezydenta) • Kazimierz Mijal • Eugeniusz Stawiński • Marian Minor • Jerzy Lorens • Józef Niewiadomski • Jarosław Pietrzyk

• III Rzeczpospolita (od 1989)

Waldemar Bohdanowicz • Grzegorz Palka • Marek Czekalski • Tadeusz Matusiak • Krzysztof Panas • Krzysztof Jagiełło • Jerzy Kropiwnicki • Tomasz Sadzyński (p.o. prezydenta) • Paweł Paczkowski (p.o. prezydenta) • Hanna Zdanowska

Zobacz też

• Administratorzy Łodzi
  

»Status łodzi

Przynależność polityczno-administracyjna miasta Łodzi

Okres	Państwo	Zwierzchność	Jednostka administracyjna	Status miasta
do 1414	Królestwo Polskie		ziemia łęczycka	Wieś Łodzia
1414–1423	Królestwo Polskie		ziemia łęczycka	Wieś Łodzia/Miasto Ostroga1
1423–1569	Królestwo Polskie		ziemia łęczycka	Miasto Łódź
1569–1793	Rzeczpospolita Obojga Narodów		województwo łęczyckie, powiat brzeziński	Miasto Łódź
1793–1795	Królestwo Prus		departament łęczycki/piotrkowski2, powiat zgierski	Miasto Łódź
1795–1807	Królestwo Prus		departament warszawski, powiat zgierski	Miasto Łódź
1807–1815	Księstwo Warszawskie	Cesarstwo Francuskie	departament warszawski, powiat zgierski	Miasto Łódź
1815–1816	Królestwo Polskie	Imperium Rosyjskie	departament warszawski, powiat zgierski	Miasto Łódź
1816–1837	Królestwo Polskie	Imperium Rosyjskie	województwo mazowieckie, powiat zgierski	Miasto Łódź
1837–1844	Królestwo Polskie	Imperium Rosyjskie	gubernia mazowiecka, powiat zgierski	Miasto Łódź
1845–1867	Królestwo Polskie	Imperium Rosyjskie	gubernia warszawska, powiat łęczycki	Miasto Łódź
1867–1914	Królestwo Polskie	Imperium Rosyjskie	gubernia piotrkowska, powiat łódzki	Miasto Łódź
1915–1918	Królestwo Polskie	II Rzesza Niemiecka, Austro-Węgry	gubernia warszawska, powiat łódzki	Miasto Łódź
1918–1939	II Rzeczpospolita Polska		województwo łódzkie	Łódź (powiat grodzki)
1939–1940	III Rzesza Niemiecka		okręg poznański/Kraj Warty3, rejencja kaliska	Łódź (miasto wydzielone)
1940–1945	III Rzesza Niemiecka		okręg Kraj Warty, rejencja łódzka	Litzmannstadt (miasto wydzielone)
1945–1952	Rzeczpospolita Polska		województwo łódzkie	Łódź (miasto wydzielone)
1952–1975	Polska Rzeczpospolita Ludowa		województwo łódzkie	Łódź (miasto wydzielone)
1975–1989	Polska Rzeczpospolita Ludowa		województwo łódzkie4	Łódź (gmina miejska)
1989–1998	III Rzeczpospolita Polska
od 1999	III Rzeczpospolita Polska		województwo łódzkie	Łódź (miasto na prawach powiatu)

1 Prawa miejskie nadane w 1414 r. przez kapitułę włocławską, miały moc jedynie w zakresie spraw gospodarczych i prawno-społecznych, pod względem prawno-ustrojowym Łodzia/Ostroga była nadal wsią.

2 25 maja 1793 r. departament łęczycki przemianowano na departament piotrkowski.

3 W styczniu 1940 r. okręg poznański przemianowano na okręg Kraj Warty.

4 Od 1 czerwca 1975 r. do 30 czerwca 1984 r. pod nazwą województwo miejskie łódzkie.