Wurcyt
Wurcyt (wurtzyt) – minerał z gromady siarczków. Należy do grupy minerałów rzadkich – występuje znacznie rzadziej niż sfaleryt.
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Inne nazwy |
wurtzyt |
---|---|
Skład chemiczny |
ZnS – siarczek cynku |
Twardość w skali Mohsa |
3,5 –4 |
Przełam |
nierówny |
Łupliwość |
dobra |
Układ krystalograficzny |
heksagonalny |
Gęstość minerału |
4,09 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
brązowoczerwona, brązowoczarna, pomarańczowobrązowa, czarna |
Rysa |
jasnobrązowa |
Połysk |
tłusty |
Nazwany na cześć francuskiego chemika Karola A. Wurtza (1817-1884).
Charakterystyka
edytujWłaściwości
edytujZazwyczaj tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym o sześciokątnych zarysach lub tworzy pojedyncze piramidy heksagonalne. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, naciekowych, nerkowych. Obok sfalerytu stanowi odmianę poliformiczną siarczku cynku. Jest kruchy przeświecający. Często tworzy odmiany kolomorficzne. Zawiera domieszki żelaza, kadmu, manganu (erytrocynkit).
Występowanie
edytujJest produktem procesów hydrotermalnych, krystalizuje z gorących roztworów przepływających przez różne skały. Występuje w żyłach kruszcowych, w szczelinach tworzy szczotki krystaliczne. Współwystępuje z galeną, pirytem, markasytem.
Miejsca występowania:
- Boliwia,
- Stany Zjednoczone – (Arizona, Arkansas, Kolorado, Connecticut, Idaho, Iowa, Massachusetts, Michigan, Missouri, Montana, Nevada, New Jersey, Nowy Meksyk, Nowy Jork, Ohio, Pensylwania, Utah, Wirginia, Wisconsin),
- Czechy,
- Grecja,
- Niemcy – (Badenia-Wirtembergia, Bawaria, Hesja, Nadrenia Północna-Westfalia, Saksonia-Anhalt, Saksonia),
- także w: Argentynie, Australii, Austrii (Karyntia, Tyrol), w Chinach, Kanadzie, Irlandii, Japonii, Kirgistanie, Meksyku, Namibii, Maroku, Peru, Rumunii, Rosji, RPA, Wielkiej Brytanii, Zambii, na Słowacji, Słowenii, Węgrzech, we Francji i we Włoszech.
- W Polsce: wurcyt występuje na Dolnym Śląsku w Górach Kaczawskich (obok miejscowości Radzimowice), w Małopolsce (kopalnia Olkusz, Pomorzany) i na Górnym Śląsku (kopalnia Biały Szarlej).
Zastosowanie
edytuj- ważna ruda cynku,
- poszukiwany przez kolekcjonerów,
- do wyrobu drobnej galanterii, rzeźb, biżuterii.
Linki zewnętrzne
edytuj- wurcyt na stronie Webmineral.com (ang.)
- wurcyt na stronie Mindat.org (ang.)