13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych

13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych dotyczy zniesienia niewolnictwa i robót przymusowych. Została uchwalona przez Kongres Stanów Zjednoczonych 31 stycznia 1865 i weszła w życie 18 grudnia 1865 roku.

Oryginał 13. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych

Prezydent Abraham Lincoln częściowo zniósł niewolnictwo wydając Proklamację Emancypacji, która weszła w życie 1 stycznia 1863 roku i obowiązywała wyłącznie na terenie Skonfederowanych Stanów Ameryki. Także wiele stanów, których Proklamacja Emancypacji nie dotyczyła, zniosły niewolnictwo na poziomie legislacji stanowej. W chwili wejścia w życie 13. poprawki jedynymi stanami, w których niewolnictwo było jeszcze zalegalizowane były Delaware, Kentucky, Missouri, Maryland i New Jersey. Istniało jednak przekonanie, że Proklamacja Emancypacji mogła być widziana tylko jako tymczasowy akt prawny wprowadzony na potrzeby wojny secesyjnej i 13. poprawka miała zapewnić zniesienie niewolnictwa na stałe.

Treść poprawki

edytuj

W oryginale poprawka stanowi, że:

Section 1. Neither slavery nor involuntary servitude, except as a punishment for crime where of the party shall have been duly convicted, shall exist within the United States, or any place subject to their jurisdiction. Section 2. Congress shall have the power to enforce this article by appropriate legislation.

co można przetłumaczyć jako:

§ 1. Nie będzie w Stanach Zjednoczonych lub jakimkolwiek miejscu podległym ich władzy ani niewolnictwa, ani przymusowych robót, chyba że jako kara za przestępstwo, którego sprawca został prawidłowo skazany. § 2. Kongres ma prawo zabezpieczyć wykonanie niniejszego artykułu przez odpowiednie ustawodawstwo.

Ratyfikacja[1]

edytuj

Kolejność ratyfikacji 13. poprawki przez stany

edytuj

Zgodnie z trybem ratyfikacji poprawek przewidzianym w piątym artykule Konstytucji Stanów Zjednoczonych 13. poprawka weszła w życie wraz z ratyfikacją jej przez trzy czwarte stanów. Ponieważ w dniu jej zaproponowania przez Kongres w skład Unii wchodziło 36 stanów, zatem poprawka weszła w życie wraz z ratyfikacją jej przez 27 stanów. Miało to miejsce 6 grudnia 1865 roku, gdy ratyfikowała ją Georgia. Już po wejściu w życie poprawka została jeszcze symbolicznie przyjęta przez pozostałe 9 stanów, w tym 130 lat później, w 1995 roku, przez stan Missisipi.

Lp. Stan Data ratyfikacji
1 Illinois 1 lutego 1865
2 Rhode Island 2 lutego 1865
3 Michigan 3 lutego 1865
4 Maryland 3 lutego 1865
5 Nowy Jork 3 lutego 1865
6 Pensylwania 3 lutego 1865
7 Wirginia Zachodnia 3 lutego 1865
8 Missouri 6 lutego 1865
9 Maine 7 lutego 1865
10 Kansas 7 lutego 1865
11 Massachusetts 7 lutego 1865
12 Wirginia 9 lutego 1865
13 Ohio 10 lutego 1865
14 Indiana 13 lutego 1865
15 Nevada 16 lutego 1865
16 Luizjana 17 lutego 1865
17 Minnesota 23 lutego 1865
18 Wisconsin 24 lutego 1865
19 Vermont 9 marca 1865
20 Tennessee 7 kwietnia 1865
21 Arkansas 14 kwietnia 1865
22 Connecticut 4 maja 1865
23 New Hampshire 1 lipca 1865
24 Karolina Południowa 13 listopada 1865
25 Alabama 2 grudnia 1865
26 Karolina Północna 4 grudnia 1865
27 Georgia 6 grudnia 1865
28 Oregon 8 grudnia 1865
29 Kalifornia 19 grudnia 1865
30 Floryda 28 grudnia 1865
31 Iowa 15 stycznia 1866
32 New Jersey 23 stycznia 1866
33 Teksas 18 lutego 1870
34 Delaware 12 lutego 1901
35 Kentucky 18 marca 1976
36 Missisipi 1995[2]

Kolejność odrzucenia 13. poprawki przez stany

edytuj

W procesie ratyfikacji, 13. poprawka została odrzucona przez 4 stany: New Jersey, Delaware, Kentucky i Missisipi, jednak po jej wejściu w życie, także i te stany przyjęły ją symbolicznie w ponownym głosowaniu.

Lp. Stan Data odrzucenia
1 Delaware 1865-02-08 8 lutego 1865(dts)
2 Kentucky 1865-02-24 24 lutego 1865(dts)
3 New Jersey 1865-03-16 16 marca 1865(dts)
4 Missisipi 1865-12-05 5 grudnia 1865(dts)

Przypisy

edytuj
  1. The Constitution of the United States as Amended, 2007, s. 16 (s. 22 dokumentu PDF), ISBN 978-0-16-079091-1 [dostęp 2023-01-17].
  2. Ben Waldron: Mississippi Officially Abolishes Slavery, Ratifies 13th Amendment. ABC News. [dostęp 2023-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-27)].

Linki zewnętrzne

edytuj