Wikipedia

2 Pułk Strzelców Konnych (II RP)

2 Pułk Strzelców Konnych (2 psk) – oddział kawalerii Wojska Polskiego II RP.

2 Pułk Strzelców Konnych
Ilustracja
Odznaka pamiątkowa 2 psk
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

14 lipca[a] (wcześniej 28 czerwca)

Nadanie sztandaru

1918 i 1925

Dowódcy
Pierwszy

płk Bohdan Aleksander Rudolpf

Ostatni

ppłk Józef Mularczyk

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Hrubieszów

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

kawaleria

Podległość

XVII Brygada Kawalerii
Wołyńska Brygada Kawalerii

Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Wołyńska BK w 1938

Historia pułku do 1939 edytuj

Za przodka 2 pułku strzelców konnych można uznać I dywizjon 1 pułku szwoleżerów wchodzącego w skład Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera. Dywizjon ten został sformowany w 1918 we Francji i 26 kwietnia 1919 przetransportowany do Chełma. W maju tego roku został wysłany na front polsko-rosyjski i następnie wziął udział w wielu walkach z Armią Czerwoną – głównie z konnicą gen. Siemiona Budionnego. W październiku 1920 dywizjon otrzymał nazwę 2 pułk strzelców konnych i został mu przydzielony garnizon w Hrubieszowie.

Początkowo w skład pułku wchodziła drużyna dowódcy, 2 szwadrony liniowe i pluton ciężkich karabinów maszynowych, z czasem ilość szwadronów zwiększyła się do trzech.

W 1923 pułk spełniał rolę jazdy dywizyjnej, a jego dowódca podlegał bezpośredni dowódcy Okręgu Korpusu Nr II. W zakresie szkolenia pułk w tym czasie podlegał inspektorowi jazdy nr I[2]. W tym okresie w jego skład wchodziły trzy szwadrony strzelców konnych, oddział szkolny karabinów maszynowych, pułkowa szkoła podoficerska i kadra szwadronu zapasowego[3].

W 1924 została wprowadzona nowa organizacja pokojowa kawalerii. Pułk przestał spełniać funkcję jazdy dywizyjnej. Został włączony w skład XVII Brygady Kawalerii. W jego skład wchodziły cztery szwadrony liniowe, szwadron karabinów maszynowych, szwadron zapasowy i pluton łączności.

W kwietniu 1937 pułk został włączony w skład Wołyńskiej Brygady Kawalerii.

Pułk w planie mobilizacyjnym „S” [4]
Nazwa pododdziału Termin Miejsce mobilizacji
dowódca pułku z drużyną alarm Hrubieszów
pluton łączności
1÷4 szwadrony
szwadron karabinów maszynowych
dowódca brygady kawalerii nr 17[b]
Kwatera Główna nr 117 (I eszelon)
szwadron kawalerii nr 57 8
pluton ckm nr 57
szwadron kawalerii nr 87 10
pluton ckm nr 87
kolumna taborowa nr 263 9
kolumna taborowa nr 281 11
kolumna taborowa nr 282 12
kolumna taborowa nr 283 15
Kwatera Główna nr 117 (II eszelon) 4
poczta polowa nr 40
sąd polowy nr 117
uzupełnienie do czasu „W”[c] 6
PKU Hrubieszów 2
szwadron marszowy 1/2 psk 18
pluton marszowy nr 1/57 30
pluton marszowy nr 1/87
szwadron zapasowy do 15
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[5][d][e]
dowódca pułku płk Romuald Niementowski
I zastępca dowódcy ppłk Władysław Feliks Bereza
adiutant rtm. Roman Adam Sulimir
lekarz medycyny kpt. dr Marian Lisowski
lekarz weterynarii por. Bolesław Kędzierski
komendant rejonu PW Konnego rtm. Tomasz Wdziękoński (*)
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) mjr Władysław II Walczyński
oficer mobilizacyjny rtm. adm. (kaw) Michał Radzimiński
zastępca oficera mobilizacyjnego rtm. adm. (kaw.) Żelisław Zawadzki
oficer administracyjno-materiałowy rtm. adm. (kaw.) Piotr Wielgosz
dowódca szwadronu gospodarczego p.o. ppor. Józef Kotwica (*)
oficer gospodarczy kpt. int. Jan Antoni Łyzoń
oficer żywnościowy vacat
dowódca plutonu łączności por. Kazimierz Józef Manikowski
dowódca plutonu kolarzy ppor. Józef Kotwica (*)
dowódca plutonu ppanc. por. Józef Gajewski
dowódca 1 szwadronu rtm. Stanisław Glasser
dowódca plutonu ppor. Wiktor Lorenz
dowódca 2 szwadronu rtm. Bohdan Dobrzański
dowódca plutonu ppor. Mieczysław Ciesiul
dowódca 3 szwadronu rtm. Tomasz Wdziękoński (*)
dowódca plutonu ppor. Ryszard Szydłowski
dowódca 4 szwadronu p.o. ppor. Ludwik Bronisław Szafarski
dowódca plutonu ppor. Stefan Konstanty Suchodolski
dowódca szwadronu km por. Tadeusz Izydor Gierasieński
dowódca plutonu ppor. Tadeusz Kostarski
dowódca szwadronu zapasowego mjr Janusz Kapuściński
zastępca dowódcy vacat
dowódca plutonu por. adm. (kaw.) Teodor Karwowski
odkomenderowany rtm. Tadeusz Czesław Kohaut
na kursie rtm. Leon Jurkowski
na kursie por Alfons Józef Braun
na kursie por. Ryszard Ignacy Kwiatkowski

2 psk w kampanii wrześniowej edytuj

 
Pułk walczył w składzie Wołyńskiej BK
 

Mobilizacja edytuj

2 pułk strzelców konnych został zmobilizowany w ramach mobilizacji alarmowej w grupie czerwonej w czasie od A+24 do A+42. Mobilizację pułku rozpoczęto 14 sierpnia o godz. 0.01 w garnizonie Hrubieszów. Dodatkowo zmobilizowano w 2 psk jako jednostki brygadowe:

  • szwadron kolarzy nr 4
  • samodzielny pluton km nr 4,
  • kolumnę taborową kawaleryjską typ II nr 244,
  • warsztat taborowy nr 241.

W I rzucie mobilizacji powszechnej na bazie 2 psk zmobilizowano:

17 sierpnia strzelcy konni zostali załadowani do transportów kolejowych i odjechali w kierunku granicy zachodniej. Pułk był transportowany przez Włodzimierz, Kowel, Lwów, Kraków, Katowice, Radomsko. Po wyładowaniu pułk dotarł do miejsca koncentracji Wołyńskiej BK w dniu 20 sierpnia, na północ od Częstochowy do miejscowości Strzelce Wielkie[9]. 28 sierpnia nastąpiła zmiana dowódcy pułku, płk Romuald Niementowski został odwołany ze stanowiska, a jego funkcję objął ppłk Józef Mularczyk. Zastępcą dowódcy pułku został mjr Włodzimierz Łączyński. W ramach planu „Z” Wołyńska Brygada Kawalerii weszła w skład Armii „Łódź” i znajdowała się na jej lewym skrzydle, na styku z Armią „Kraków”, w rejonie Kłobucka. Nocą 30/31 sierpnia 2 psk zatrzymał się w lesie pod Kołaczkowicami[10].

Działania bojowe edytuj

Przed wybuchem wojny Wołyńska BK podlegała bezpośrednio dowódcy Grupy Operacyjnej „Piotrków“ gen. bryg. Wiktorowi Thommée. Zadaniem brygady było odpieranie ataków silnie skoncentrowanych tutaj niemieckich wojsk pancernych i opóźnianie ich marszu w głąb kraju. 2 pułk strzelców konnych znalazł się w odwodzie brygady.

Bój pod Mokrą edytuj

1 września 1939 Wołyńska BK wzięła udział w bitwie pod Mokrą. 2 pułk strzelców konnych, stanowił jej odwód. W godzinach porannych I linię obrony Wołyńskiej BK stanowiły 19 pułk ułanów, 21 pułk ułanów oraz 2 dywizjon artylerii konnej. Z uwagi na pilną potrzebę utworzenia II linii obrony w oparciu o linię kolejową Kłobuck-Działoszyn obsadzono ją siłami 12 pułku ułanów. Celem wzmocnienia obrony 12 puł wzmocniono go o godz. 9.30 dwoma armatami przeciwpancernymi z 2 pułku, pod dowództwem wachmistrza Jana Bonieckiego. W trakcie dwugodzinnej walki oba działony zniszczyły 12 czołgów niemieckich, 6 strzelców odniosło rany, a 1 zaginął, uszkodzeniu uległa jedna armata. Ze względu na przełamanie obrony 21 i 12 pułków ułanów w rejonie toru kolejowego, do walki wszedł spieszony 2 psk ok. godz. 16:00, biorąc udział w kontrataku przeciwko atakującej polskie pozycje niemieckiej 4 Dywizji Pancernej. Strzelcy konni wsparci zostali przez 21 dywizjon pancerny. W trakcie walki 2 psk obsadził linię toru kolejowego na południe od 12 puł[11]. Po zakończeniu bitwy pod Mokrą, Brygada wycofała się z rejonu nadgranicznego.

Walki o lasy Łobodno i wypad na Kamieńsk edytuj

2 września 2 psk wraz z baterią 2 dak zajął odcinek obrony od wsi Ostrowy do wsi Kocin Stary, jako I rzut obrony wraz z 19 puł. i 11 batalionem strzelców. Ze stanowisk pułku widoczne były przemieszczające się niemieckie kolumny pancerne i zmotoryzowane. Ok. godz. 11.00 pułk utracił łączność z pozostałą częścią brygady. Z uwagi na co, ppłk Józef Mularczyk wycofał 2 psk na wschód od wsi Ostrowy. W rejonie tym natknięto się na czołgi niemieckiej 4 DPanc. okrążające lasy Łobodno. Odwodowy 12 puł. wraz z 21 dpanc. związał walką niemieckie oddziały. 2 psk przebił się przez okrążenie niemieckie, czołowy 1 szwadron poniósł duże straty, w walce leśnej poległ por. Antoni Czernyszewicz, a rtm. Tadeusz Kohaut został ranny[12]. Po walce pułk podjął marsz z Kocimia Zasmole w kierunku rzeki Warty do Brzeźnicy. Następnie na rozkaz dowódcy Wołyńskiej BK, pomaszerował do Koźniewic na północny wschód od Kamieńska. Od rana 3 września pułk wypoczywał. Na rozkaz płk. dypl. Juliana Filipowicza przygotowano w pułku oddział do wypadu na Kamieńsk. Oddział wypadowy w sile 56 strzelców ochotników z 1, 2 i 3 szwadronów pod dowództwem mjr. Włodzimierza Łączyńskiego, był ubezpieczany przez 4 szwadron. Wypad wykonano nocą 3/4 września na będące w Kamieńsku zgrupowanie taktyczne 1 Brygady Strzelców niemieckiej 1 DPanc. Straty niemieckie nie są znane, z relacji wynika, że przy pomocy butelek z naftą i benzyną spalono pojazdy cysterny, granatami zadano straty w pojazdach pancernych i sile żywej. Własne straty to, 4 żołnierzy zaginionych i 1 ranny. Po wypadzie niemieccy żołnierze zamordowali ok. 30 osób cywilnych w Kamieńsku i okolicach[13].

W odwrocie i pod Cyrusową Wolą edytuj

2 psk przemieścił się do rejonu ześrodkowania Wołyńskiej BK w lesie na północny wschód od Drużbic, gdzie pozostał przez resztę 4 września i 5 września jako odwód Grupy Operacyjnej „Piotrków“. Następnie nocą 5/6 września pomaszerował do Wadlewa, w tym rejonie doszło do potyczek z niemieckimi patrolami pancerno-motorowymi. Następną nocą również wykonano odwrót osiągając rano rejon Andrespola. Celem osłony wojsk Grupy Operacyjnej „Piotrków“ od zachodu i północy 2 psk wraz z brygadą pomaszerował nocą 7/8 września do lasów w rejonie Skoszewy, Cyrusowa Wola. Tam po zajęciu obrony prowadziły pułki Wołyńskiej BK bój z podchodzącymi elementami niemieckiej 10 DP. Pułk obsadził las w widłach szos Stryków-Głowno i Stryków-Brzeziny, w I rzucie Brygady wraz z 21 p uł. Od godz. 9.00 8 września na pozycje 2 psk i 21 puł. oraz 2 dak wyszło natarcie niemieckiej piechoty z 10 DP, wspartej silnym ostrzałem artyleryjskim[14]. Pozycje obronne Wołyńskiej BK były atakowane przez bombowce nurkujące. Natarcie niemieckie zostało odparte ze stratą kilku pojazdów pancernych. Ponowne niemieckie natarcie o godz. 12.00 również nie przyniosło powodzenia. Podczas kolejnego natarcia niemieckiego po godz. 13.00 niemiecka piechota uzyskała przełamanie w obronie 21 pułku ułanów, okrążając częściowo ułanów. Pomimo kontrataków 12 i 19 pułków ułanów, piechoty niemieckiej nie udało się wyprzeć z lasu. Ze względu na zagrożenie skrzydeł obrony strzelców konnych, 2 pułk został zmuszony do wycofania się w kierunku północnym. Podejmowano kontrataki, w trakcie jednego z nich, ranny został dowódca szwadronu ckm ppor. Kostarski. Na rozkaz dowódcy Wołyńskiej BK 2 psk prowadził odwrót za rzekę Mrogę. W trakcie odwrotu w ciemnościach nocy, od pułku odłączył się 1 szwadron i mjr Włodzimierz Łączyński. Miejsce koncentracji w lasach w pobliżu Chlebowa 2 psk osiągnął rano 9 września[15]. Po odpoczynku, na rozkaz płk. dypl. Juliana Filipowicza 2 psk w składzie pozostałości Wołyńskiej BK, pomaszerował do Puszczy Kampinoskiej. Rejon wsi Kampinos osiągnął 10 września rano. 10 września pułk odpoczywał i porządkował pododdziały. Następnie w nocy 10/11 września poprzez Puszczę Kampinoską, wyruszył w kierunku Modlina. Po przeprawie przez mosty na Wiśle w Modlinie, 2 psk dotarł do lasów w rejonie Chotomów-Jabłonna rano o godz. 9.00 11 września.

W Grupie Kawalerii gen. Andersa edytuj

Rano 12 września pułk wraz z niepełną Wołyńską BK pomaszerował poprzez Jabłonnę, Pragę, Kawęczyn, Anin do Miłosnej, gdzie wszedł w skład Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. bryg. Władysława Andersa[16]. 13 września 2 psk wraz z resztą Wołyńskiej BK, podjął natarcie poprzez Miłosną Starą na Mińsk Mazowiecki. 2 psk znalazł się w II rzucie natarcia brygady za jej siłami głównymi wspartymi dwoma batalionami piechoty. Natarcie początkowo odniosło sukces z uwagi na zaskoczenie będących częściowo w marszu oddziałów niemieckiej 11 DP. Zdobyto wsie Choszczówka i Rysie oraz Cyganka. Po godz. 12.00 na południowe skrzydło Wołyńskiej BK w rejonie Dębe Wielkie uderzyła kolumna z niemieckiej 11 DP. Do kontrataku wyznaczony został 2 psk wraz z podporządkowaną kompanią asystencyjną z Armii „Prusy”. Kontratak wzmocnionego 2 psk doprowadził do zatrzymania batalionu ze składu niemieckiej 11 DP na nasypie toru kolejowego do Mińska Mazowieckiego[17]. Po godz. 18.00 na rozkaz gen. Władysława Andersa, Wołyńska BK, a w jej składzie 2 psk oderwała się od wojsk niemieckich i podjęła marsz w kierunku Garwolina. Nocnym marszem 13/14 września poprzez zatory drogowe, Wołyńska BK dotarła do rzeki Świder w miejscowości Rudka. Część brygady wraz z 19 puł. i 2 psk i elementami 2 dak przeprawiła się przez rzekę, reszta brygady została odcięta i w większości nie dołączyła do macierzystej brygady. Strzelcy konni tocząc drobne potyczki z patrolami niemieckimi poprzez Garwolin dotarli do lasów na północ od Łaskarzewa w godzinach popołudniowych 14 września. Podjęto nocą 14/15 września marsz poprzez Łaskarzew, przeprawę na rzece Wieprz w Łysobokach, aż do Michowa. Z napotkanych magazynów lotniczych w Sobieszynie uzupełniono wyposażenie, amunicję i paliwo. W trakcie kolejnego nocnego marszu pułk dotarł w okolice Lublina 16 września rano. Następnej nocy 16/17 września pułk dojechał w okolice Lubartowa. 17 i 18 września strzelcy konni wraz z Wołyńską BK ubezpieczali całą GOKaw. od strony wschodniej, prowadzono rozpoznanie wschodniego brzegu rzeki Wieprz. 18 września 2 psk podjął marsz na południe i przekroczył w szykach Wołyńskiej BK szosę Lublin-Chełm Lubelski. Nocą 18/19 września hrubieszowscy strzelcy konni dojechali w lasy w okolicach Rejowca. 19 września 2 puk toczył potyczki z niemieckimi patrolami w rejonie postoju, a także zaopatrzył się w żywność z transportu kolejowego na stacji w Rejowcu[18]. Podczas nocnego marszu 19/20 września brygada wraz z 2 pułkiem osiągnęła rejon lasów w pobliżu Komarowa.

Następnie poprzez Krasnystaw zajęto rejon Wojsławice, Grabowiec. Pułk wraz z brygadą odpoczywał, patrolując jednocześnie okolicę. Nocą 21/22 września brygada wraz z 2 psk wyszła na pozycje do ataku w kierunku południowym. 2 pułk miał prowadzić natarcie 22 września jako straż przednia Wołyńskiej BK, po trasie Józefów, Majdan Krynicki. Czołowy 3 szwadron został spieszony i zajął niebroniony odcinek szosy Tomaszów Lubelski-Zamość w rejonie Majdanu Krynickiego. Pozostałe szwadrony 2 psk obsadziły obie strony szosy umożliwiając dalszy przemarsz Wołyńskiej BK. W zabudowaniach Majdanu Krynickiego o świcie 23 września natknięto się na piechotę z samochodami z 4 Dywizji Lekkiej. Majdan Krynicki opanował 2 psk i 19 puł. ze wsparciem pozostałości 2 dak. Wzięto licznych jeńców, zdobyto ciężarówki. 2 pułk strzelców konnych wraz z pozostałą częścią brygady zebrał się po walce w Suchowoli. Z pułku pozostały tylko 2 i 3 szwadron i pół szwadronu ckm. Następnie 3 szwadron wykonał wypad w pobliżu przepraw na rzece Wieprz, w pobliżu miejscowości Jacnia-Kaczórki. Zniszczył tam kilka niemieckich samochodów. Następnie 2 psk brał udział w natarciu na przeprawy w Jacni i Kaczórkach. Natarcie odniosło początkowo sukces, dzięki wsparciu 15 baterii artylerii konnej i reszty 2 dak. Niemiecka artyleria ostrzelała zgrupowanie koniowodów, walczących spieszonych szwadronów Wołyńskiej BK i resztek Kresowej BK oraz dużą grupę taborów. Ostrzał spowodował wybuch paniki wśród taborów i spłoszenie koni walczących szwadronów. W wyniku dezorganizacji dowodzący natarciem płk. Adam Bogoria-Zakrzewski, nakazał odwrót pododdziałów do wsi Niemirówek i Dominikanówki. Ok. godz. 15.00 w rejonie Dominikanówki nastąpiła koncentracja pozostałości 2 psk. W trakcie karmienia koni pułk został zaskoczony i rozproszony przez pododdział niemieckich czołgów i piechoty zmotoryzowanej.

Większość rozproszonych strzelców konnych z 2 pułku, dołączyła we wsi Dembówka na wschód od Krasnobrodu, do resztek Wołyńskiej BK i resztek Brygady Kawalerii płk. Zakrzewskiego. Kawalerzyści podzieleni na grupy liczące 20-30 jeźdźców usiłowały przedrzeć się, w ślad za Nowogródzką BK w kierunku granicy węgierskiej. Po zmianie decyzji z uwagi na napływających kawalerzystów na bazie kadr i szeregowych 2 psk, 25 września płk dypl. Julian Filipowicz sformował zbiorczy pułk Wołyńskiej Brygady Kawalerii. W nocy 25/26 września zbiorczy pułk Wołyńskiej BK przeprawił się przez Wieprz w Kaczórkach i uderzył pod osłoną mgły na wieś Majdan Wielki, którą zdobył. Wspomógł tym samym natarcie piechoty z Grupy gen. bryg. Przedrzymirskiego. 26 września zbiorczy pułk uderzył na niemiecką kolumnę na szosie zwierzynieckiej. Następnie nie podporządkował się decyzji o kapitulacji gen. Przedrzymirskiego i pomaszerował w kierunku granicy węgierskiej. Jednak z uwagi na otoczenie przez wojska niemieckie i sowieckie, 27 września płk Filipowicz rozwiązał zbiorczy pułk Wołyńskiej BK, którego ponad 50% stanu osobowego stanowili strzelcy konni 2 psk. Strzelcy konno i w oporządzaniu mieli po wypłaceniu żołdu, pojedynczo i grupkami przedostać się do swoich domów w pobliżu Hrubieszowa, gdzie w większości mieszkali[19]. W czasie działań wojennych poległo 85 żołnierzy i 4 oficerów jednostki.

Szwadron marszowy i Oddział Zbierania Nadwyżek 2 psk edytuj

Nadwyżki osobowe zebrane w szwadronie zapasowym po zmobilizowaniu pułku pod dowództwem mjr. Janusza Kapuścińskiego oraz inne zbierane pododdziały z kadr pułku, w tym szwadron krakusów i kolumny taborowe pod dowództwem mjr. Władysława Walczyńskiego pozwoliły sformować szwadron marszowy 2 psk. Został on sformowany w Hrubieszowie w ramach mobilizacji powszechnej. Wszystkie uzupełnienia marszowe, szwadron zapasowy i nadwyżki liczyły 1 września ok. 70 oficerów, 70 podchorążych i 600 szeregowych i 750 koni. W dalszym ciągu napływali do koszar 2 psk rezerwiści i zmobilizowane konie. Zasoby te wraz z napływającymi nadwyżkami 19 i 21 pułków ułanów utworzyły Ośrodek Zapasowy Wołyńskiej Brygady Kawalerii [20].

Za kampanię wrześniową 1939 pułk został odznaczony orderem Virtuti Militari[21].

Obsada personalna we wrześniu 1939 roku[22][23][24][25]
Dowództwo
  • dowódca – ppłk kaw. Józef Jerzy Mularczyk
  • zastępca dowódcy – mjr kaw. Włodzimierz Łączyński † 27 IX 1944 Oflag VI B Dössel
  • adiutant – rtm. Roman Adam Sulimir †1940 Charków[26]
  • oficer ordynansowy – ppor. rez. Jerzy Bańkowski
  • kwatermistrz – rtm. Bohdan Bogumił Dobrzański †1940 Charków[27]
  • oficer żywnościowy – ppor. rez. kaw. Stanisław Piotrowski[f]
  • oficer broni i gazowy – ppor. Władysław Jankowski
  • oficer oświatowy – ppor. rez. Jan Dobraczyński
  • lekarz medycyny – kpt. lek. dr Marian Lisowski
  • lekarz weterynarii – por. lek. wet. dr Bolesław Ignacy Kędzierski
  • płatnik – ppor. Feliks Pietruczyniak
  • kapelan – ks. kpl. Józef Śliwa †2 X 1942 Dachau
  • dowódca szwadronu gospodarczego – ppor. rez. Stefan Grabski †1940 Charków[29]
  • szef szwadronu – st. wachm. Antoni Radzik
  • dowódca 1 szwadronu – rtm. Stanisław Glasser
    • dowódca I plutonu - por. Alfons Józef Braun
    • dowódca II plutonu - ppor. rez. Józef Tuszowski
    • dowódca III plutonu - ppor. rez. Józef Tomaszewski
  • dowódca 2 szwadronu – por. Kazimierz Rogatko
    • dowódca I plutonu - ppor. Mieczysław Cieśluk
    • dowódca II plutonu - ppor. rez. Bohdan Czerniawski
    • dowódca III plutonu - ppor. rez. Józef Wielowiejski
  • dowódca 3 szwadronu – por. Tadeusz Gierasieński
    • dowódca I plutonu – por. Wiktor Lorenz †1940 Charków[30]
    • dowódca II plutonu - ppor. rez. Henryk Dembinski
    • dowódca III plutonu - ppor. Zygmunt Piórkowski
  • dowódca 4 szwadronu – por. Antoni Czernysiewicz (od 25 sierpnia, † 3 IX 1939), ppor. Ludwik Bronisław Szafarski
    • dowódca I plutonu – ppor. Ludwik Bronisław Szafarski †1940 Charków[31]
    • dowódca II plutonu - ppor. rez. Stefan Lachman
    • dowódca III plutonu - ppor. rez. Stefan Anusik
  • dowódca szwadronu ckm – rtm. Tadeusz Kohaut (do 2 IX 1939, niewola niemiecka), ppor. Tadeusz Kostarski
    • dowódca I plutonu – ppor. Tadeusz Kostarski (od 2 IX 1939 dowódca szwadronu ckm[g])
    • dowódca II plutonu - ppor. rez. Tomasz Zamoyski
    • dowódca III plutonu - ppor. rez. Stanisław Nowca
pododdziały specjalne
  • dowódca plutonu łączności – por. Józef Kazimierz Manikowski
  • dowódca plutonu przeciwpancernego – por. Józef Ostoja–Gajewski
  • zastępca dowódcy plutonu – st. wachm. Jan Boniecki
  • dowódca plutonu kolarzy – ppor. Józef Kotwica † 30 VIII 1944


Symbole pułkowe edytuj

Sztandar edytuj

Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

Do 1925 roku pułk używał starego sztandaru, pochodzącego jeszcze z armii gen. Hallera. Wręczył go pułkowi Prezydent Republiki Francuskiej Raymond Poincaré w czerwcu 1918 roku.

24 grudnia 1924 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził wzór lewej strony płachty sztandaru 2 psk[33]. Sztandar ufundowało społeczeństwo ziemi hrubieszowskiej, a wręczono go pułkowi 14 lipca 1925 roku[34].

Odznaka pamiątkowa edytuj

Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.

Odznaka zatwierdzona Dz. Rozk. MSWojsk. nr 9, poz. 135 z 28 lutego 1922 roku. Posiada kształt proporczyka w barwach pułku – oliwkowo-amarantowy z chabrowym paskiem, na który nałożona jest odznaka Armii Polskiej we Francji. Dwuczęściowa – oficerska wykonana w tombaku srebrzonym. Wymiary: 51x24 mm. Projekt: Waldemar Tarnowski. Wykonanie: Stanisław Reising – Warszawa[35][36]

Barwy edytuj

Osobny artykuł: Barwy jednostek kawalerii Wojska Polskiego.
Proporczyk Opis[37][38]
  Proporczyk szmaragdowo-amarantowy z chabrowym paskiem
  proporczyk dowództwa w 1939
  proporczyk 1 szwadronu w 1939
  proporczyk 2 szwadronu w 1939
  proporczyk 3 szwadronu w 1939
  proporczyk 4 szwadronu w 1939
  proporczyk 5 szwadronu ckm w 1939
  proporczyk plutonu łączności w 1939
Inne Opis
  Czapka rogatywka – otok amarantowy[39]
  Szasery ciemnogranatowe, lampasy amarantowe, wypustka amarantowa[40]

Żurawiejka edytuj

Osobny artykuł: Żurawiejka.

Na podstawie słów bezstronnych
górą nasz Pułk Strzelców Konnych

Dumna mina, pusta głowa –
to są strzelcy z Hrubieszowa

Lance do boju, szable w dłoń...

Hrubieszowscy strzelcy konni edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Żołnierze 2 Pułku Strzelców Konnych (II RP).
Dowódcy pułku
  • płk Bohdan Aleksander Rudolpf
  • ppłk kaw. Antoni Długoborski (II 1921 – I 1928 → rejonowy inspektor koni w Płocku[41])
  • ppłk / płk kaw. Romuald Niementowski (I 1928[41] – 29 VIII 1939 → II zastępca komendanta głównego SG)
  • ppłk kaw. Józef Jerzy Mularczyk (29 VIII – IX 1939)
Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 roku – I zastępca dowódcy)

Żołnierze 2 pułku strzelców konnych - ofiary zbrodni katyńskiej edytuj

Osobny artykuł: Zbrodnia katyńska.

Biogramy zamordowanych oficerów znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[45]

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Dobrzański Bohdan Bogumił rotmistrz żołnierz zawodowy Charków
Grabski Stefan podporucznik rezerwy agronom Charków
Holtzer Stefan porucznik rezerwy inżynier rolnik wł. majątku Siemienice Charków
Lorenz Wiktor[46] podporucznik żołnierz zawodowy Charków
Sadrzak-Sakrzak Tadeusz porucznik rezerwy nauczyciel szkoła powszechna w Lublinie Charków
Sulimir Roman Adam[47] rotmistrz żołnierz zawodowy Charków
Szafarski Ludwik Bronisław[48] podporucznik żołnierz zawodowy Charków

Uwagi edytuj

  1. ↑ W rocznicę utworzenia we Francji pierwszego oddział polskiej kawalerii[1].
  2. ↑ Skreślono rozkazem L. 1213/Og.Mob. Szt. Gł. z dnia 3 VIII 1930.
  3. ↑ Skreślono rozkazem L. 2144/29.Og.Mob. Szt. Gł. z 19 VII 1929.
  4. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[6].
  5. ↑ Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednocześnie więcej niż jedną funkcję[7].
  6. ↑ Stanisław Piotrowski, autor wspomnień „W żołnierskim siodle” był absolwentem X promocji Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu (1935–1936). W 1938 roku został mianowany podporucznikiem rezerwy kawalerii[28].
  7. ↑ Członek ruchu oporu, po wojnie major LWP, zmarł w Warszawie[32].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Filipow i Wróblewski 1992 ↓, s. 48.
  2. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 57–58.
  3. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 57.
  4. ↑ Wojciechowski 2010 ↓, s. 34.
  5. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 710–711.
  6. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  7. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
  8. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 217.
  9. ↑ Gnat-Wieteska i Tym 2013 ↓, s. 50-51.
  10. ↑ Wojciechowski 1998 ↓, s. 22.
  11. ↑ Wojciechowski 1998 ↓, s. 21-23.
  12. ↑ Bujan 2000 ↓, s. 111-112.
  13. ↑ Gnat-Wieteska i Tym 2013 ↓, s. 65-75.
  14. ↑ Wojciechowski 1998 ↓, s. 25.
  15. ↑ Skrzesiński 2012 ↓, s. 213-216.
  16. ↑ Skrzesiński 2012 ↓, s. 217-232.
  17. ↑ Mitkiewicz 2013 ↓, s. 273-274.
  18. ↑ Skrzesiński 2012 ↓, s. 233-245.
  19. ↑ Skrzesiński 2012 ↓, s. 246-268.
  20. ↑ Bujan 2000 ↓, s. 117-118.
  21. ↑ Zarządzenie gen. W Andersa z 11 listopada 1966 r. Instytut Polski i Muzeum im. gen Sikorskiego w Londynie, sygn. A XII 77.
  22. ↑ Piotrowski 1979 ↓, s. 449–451.
  23. ↑ Bielski 1991 ↓, s. 350–351.
  24. ↑ Wojciechowski 1998 ↓, s. 29–30.
  25. ↑ Gnat-Wieteska i Tym 2013 ↓, s. 52-53.
  26. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 524.
  27. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 93.
  28. ↑ Radomyski 1992 ↓, s. 73, 107.
  29. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 147.
  30. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 305.
  31. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 527.
  32. ↑ Piotrowski 1979 ↓, s. 445, 447.
  33. ↑ Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 2 z 22.01.1925, poz. 17.
  34. ↑ Satora 1990 ↓, s. 249.
  35. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 212.
  36. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych nr 9 z 18.03.1929 poz 81.
  37. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr 22 z 4 sierpnia 1927 roku, poz.268
  38. ↑ Smaczny 1989 ↓, s. 382.
  39. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr nr 6 z 24 lutego 1928 roku, poz.66
  40. ↑ Smaczny 1989 ↓, s. 378.
  41. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 25.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 366.
  43. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 341.
  44. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 24.
  45. ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
  46. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 6216.
  47. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 7510.
  48. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 7530.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=2_Pułk_Strzelców_Konnych_(II_RP)&oldid=71834047”