Bosley Crowther

amerykański autor, dziennikarz i krytyk filmowy

Bosley Crowther (wym. [ˈbɑzli ˈkraʊðər], właśc. Francis Bosley Crowther Jr.; ur. 13 lipca 1905 w Lutherville, zm. 7 marca 1981 w Mount Kisco) – amerykański autor, dziennikarz oraz krytyk filmowy[1]. Przez 40 lat pracujący w redakcji „The New York Timesa”, z czego 27 lat jako krytyk. Był trzykrotnie wybierany na stanowisko prezesa organizacji Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych (NYFCC). W 1954 został laureatem nagrody w dziedzinie krytyki filmowej przyznawanej przez Amerykańską Gildię Reżyserów Filmowych (DGA)[2].

Bosley Crowther
Francis Bosley Crowther Jr.
Ilustracja
Bosley Crowther (1949)
Data i miejsce urodzenia

13 lipca 1905
Lutherville

Data i miejsce śmierci

7 marca 1981
Mount Kisco

Zawód, zajęcie

autor, dziennikarz, krytyk filmowy

Narodowość

amerykańska

Alma Mater

Uniwersytet Princeton

Małżeństwo

Florence Marks
(1933–1981; jego śmierć)

Jego praca pomogła w ukształtowaniu kariery wielu aktorów, reżyserów oraz scenarzystów, choć autorskie recenzje były postrzegane niekiedy jako niepotrzebnie surowe. W latach 50. i 60. XX wieku deklarował się jako zwolennik filmów obcojęzycznych; szczególnym uznaniem darzył produkcje takich twórców, jak m.in. Federico Fellini, Ingmar Bergman, Roberto Rossellini i Vittorio De Sica. Uchodził za najbardziej wpływowego amerykańskiego komentatora w dziedzinie przemysłu filmowego i sztuki[2].

Życiorys

edytuj
 
Newsroom „The New York Timesa”, gdzie Crowther pracował przez 40 lat

Francis Bosley Crowther Jr. urodził się 13 lipca 1905 w Lutherville w stanie Maryland, jako syn Elizy Hay (z domu Leisenring; 1877–1960) i Francisa Bosleya Crowthera (1874–1950). Miał siostrę Nancy. Uczęszczał do miejscowej szkoły podstawowej, a następnie do liceum w Winston-Salem w Karolinie Północnej, po czym zapisał się do Woodberry Forest School w hrabstwie Madison w stanie Wirginia. Studiował na Uniwersytecie Princeton w stanie New Jersey[2].

Przez 40 lat pracował w redakcji „The New York Timesa” – początkowo jako publicysta i reporter, a następnie jako redaktor[2]. Poznał tam swoją żonę Florence Marks, z którą zawarł związek małżeński 20 stycznia 1933[3]. Od 1940 do 1967 zajmował się krytyką filmową[2]. Jego artykuły i recenzje obejmowały rewolucyjny okres w sztuce filmowej; przejście z czarni i bieli do koloru, umiędzynarodowienie i powstanie niezależnego kina oraz narodziny telewizji[2]. Choć skupiał się głównie na rodzimych hollywoodzkich produkcjach, był też entuzjastą kina zagranicznego lat 50. i 60., w tym twórczości Felliniego, Bergmana, Rosselliniego i De Sica. Napisał również pięć książek i był autorem dwóch sztuk teatralnych[2].

W latach 50. zwrócił uwagę na senatora Josepha McCarthy’ego, republikanina ze stanu Wisconsin, którego antykomunistyczna krucjata wywołała wiele zamieszania w kręgach Hollywood. Crowther działał jako przeciwnik tzw. czarnej listy, często wyśmiewając w swoich recenzjach ówczesne filmy patriotyczne[2]. Opowiadał się także za zwalczaniem ustawowej cenzury obecnej w filmach w owych czasach, niejednokrotnie apelując o większą odpowiedzialność społeczną. Pozostawał krytyczny wobec produkcji propagujących przemoc. Był zwolennikiem przedstawiania w filmach treści społecznych, jak np. w Przeminęło z wiatrem (1939), Gronach gniewu (1940) czy Obywatelu Kanie (1941). Stawał w obronie kosztownych produkcji, w tym Gigi (1958), Ben-Hura (1959) i Kleopatry (1963), potępiając jednocześnie „mieszanie farsy z brutalnymi zabójstwami” przedstawionymi w biograficznym kryminale Bonnie i Clyde (1967), mimo że większość recenzentów chwaliła film Arthura Penna za próbę ukazania rozkładu wartości moralnych i społecznych w dobie kryzysu[2].

Śmierć

edytuj

Zmarł 7 marca 1981 w Northern Westchester Hospital w Mount Kisco w stanie Nowy Jork z powodu niewydolności serca. Miał 75 lat. Pozostawił żonę Florence, trzech synów i czworo wnucząt[2].

Przypisy

edytuj
  1. Stephen L. Vaughn: Encyclopedia of American Journalism. Taylor & Francis, 2007, s. 127. ISBN 978-0-203-94216-1. (ang.).
  2. a b c d e f g h i j Robert D. McFadden. Bosley Crowther, 27 Years a Critic of Films for Times, is Dead at 75. „The New York Times”, s. 36, 8 marca 1981. ISSN 0362-4331. [dostęp 2018-07-02]. [zarchiwizowane z adresu 2013-12-14]. (ang.). 
  3. Marjorie Dent Candee: Current Biography Yearbook: 1957. H.W. Wilson Company, 1957, s. 121. ISBN 978-9997376831. (ang.).