Oscar dla najlepszego filmu międzynarodowego

Nagrody Akademii (Oscary) dla najlepszego filmu międzynarodowego (w latach 1948–2018: dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego) – jedna z kategorii Nagród Akademii, w które przyznawane są one począwszy od 20. ceremonii rozdania.

Zasady edytuj

W każdym kraju zainteresowanym udziałem w wyścigu o tę nagrodę tworzona jest komisja, która wybiera jeden film i przesyła tę kandydaturę Akademii (tak powstaje tzw. długa lista). Zgodnie z regulaminem, wskazany może być jedynie film mający premierę w kraju pochodzenia między październikiem roku poprzedzającego rozdanie o dwa lata, a wrześniem roku poprzedzającego rozdanie bezpośrednio. I tak np. do Oscarów za rok 2007, które zostały rozdane w lutym 2008, mogły być zgłaszane filmy zaprezentowane po raz pierwszy krajowej publiczności między 1 października 2006 a 30 września 2007. W latach 1947–1955 nie przyznawano nominacji, a jedynie wskazywano zwycięzcę. Od 1956 ogłaszanych jest 5 filmów nominowanych, z których Akademia wyłania zwycięzcę. Ponieważ duża część filmów zgłoszonych na długą listę lub nawet nominowanych jest bardzo słabo znana w USA, dla członków Akademii organizowane są specjalne pokazy, gdzie mogą je obejrzeć. Nagrodę odbiera reżyser filmu, choć w praktyce uważa się ją za wyróżnienie dla całej kinematografii danego państwa.

Nazwa i kryteria dopuszczenia edytuj

Niekiedy kategoria ta bywa mylnie nazywana Oscarem dla najlepszego filmu zagranicznego, tymczasem jedynym kryterium dopuszczenia do udziału w rywalizacji o nagrodę jest główny język filmu, nie zaś kraj pochodzenia. Możliwy jest więc udział filmu z USA, o ile zostałby jednak nakręcony w języku innym niż angielski – w 1989 nominowany został nakręcony po hiszpańsku film ze stowarzyszonego z USA terytorium Portoryko. Na tej samej zasadzie z udziału w kategorii wykluczone są filmy zagraniczne (pochodzące z innych państw niż USA), o ile ich głównym językiem jest angielski. 23 kwietnia 2019 r, Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej zmieniła nazwę kategorii „Najlepszy film nieanglojęzyczny” (w oryginale: The Foreign Language Film) na „Najlepszy film międzynarodowy” (w oryginale: Best international feature film). Zmiana obowiązuje od 92 ceremonii[1].

Filmy nieanglojęzyczne mogą być nominowane również we wszystkich pozostałych kategoriach, w tym dla najlepszego filmu, muszą tam jednak konkurować z obrazami w języku angielskim. Najwięcej nagród w tej kategorii zdobyły filmy z Włoch, które 14 razy zdobyły główną nagrodę. Natomiast najwięcej nominacji (39) otrzymały produkcje francuskie.

Polskie filmy były nominowane do nagrody trzynastokrotnie (do 95 ceremonii). W 2015 nagrodę zdobył film „Ida”.

Laureaci i nominowani edytuj

Lata 1940–1949 edytuj

1947
Oscar:   WłochyDzieci ulicy, reż. Vittorio De Sica

1948
Oscar:   FrancjaMonsieur Vincent, reż. Maurice Cloche

1949
Oscar:   WłochyZłodzieje rowerów, reż. Vittorio De Sica

Lata 1950–1959 edytuj

1950
Oscar:   Włochy/  FrancjaMury Malapagi, reż. René Clément

1951
Oscar:   JaponiaRashōmon, reż. Akira Kurosawa

1952
Oscar:   FrancjaZakazane zabawy, reż. René Clément

1953
nagrody nie przyznano

1954
Oscar:   JaponiaWrota piekieł, reż. Teinosuke Kinugasa

1955
Oscar:   JaponiaSamuraj, reż. Hiroshi Inagaki

1956
Oscar:   WłochyLa strada, reż. Federico Fellini
Nominacje:

1957
Oscar:   WłochyNoce Cabirii, reż. Federico Fellini
Nominacje:

1958
Oscar:   FrancjaMój wujaszek, reż. Jacques Tati
Nominacje:

1959
Oscar:   FrancjaCzarny Orfeusz, reż. Marcel Camus
Nominacje:

Lata 1960–1969 edytuj

1960
Oscar:   SzwecjaŹródło, reż. Ingmar Bergman
Nominacje:

1961
Oscar:   SzwecjaJak w zwierciadle, reż. Ingmar Bergman
Nominacje:

1962
Oscar:   FrancjaNiedziele w Avray, reż. Serge Bourguignon
Nominacje:

1963
Oscar:   WłochyOsiem i pół, reż. Federico Fellini
Nominacje:

1964
Oscar:   WłochyWczoraj, dziś, jutro, reż. Vittorio De Sica
Nominacje:

1965
Oscar:   CzechosłowacjaSklep przy głównej ulicy, reż. Ján Kadár i Elmar Klos
Nominacje:

1966
Oscar:   FrancjaKobieta i mężczyzna, reż. Claude Lelouch
Nominacje:

1967
Oscar:   CzechosłowacjaPociągi pod specjalnym nadzorem, reż. Jiří Menzel
Nominacje:

1968
Oscar:   ZSRRWojna i pokój, reż. Siergiej Bondarczuk
Nominacje:

1969
Oscar:   AlgieriaZ, reż. Costa-Gavras
Nominacje:

Lata 1970–1979 edytuj

1970
Oscar:   WłochyŚledztwo w sprawie obywatela poza wszelkim podejrzeniem, reż. Elio Petri
Nominacje:

1971
Oscar:   WłochyOgród rodziny Finzi-Continich, reż. Vittorio De Sica
Nominacje:

1972
Oscar:   FrancjaDyskretny urok burżuazji, reż. Luis Buñuel
Nominacje:

1973
Oscar:   FrancjaNoc amerykańska, reż. François Truffaut
Nominacje:

1974
Oscar:   WłochyAmarcord, reż. Federico Fellini
Nominacje:

1975
Oscar:   ZSRRDersu Uzała, reż. Akira Kurosawa
Nominacje:

1976
Oscar:   Wybrzeże Kości SłoniowejCzarne i białe w kolorze, reż. Jean-Jacques Annaud
Nominacje:

1977
Oscar:   FrancjaŻycie przed sobą, reż. Mosze Mizrachi
Nominacje:

1978
Oscar:   FrancjaPrzygotujcie chusteczki, reż. Bertrand Tavernier
Nominacje:

1979
Oscar:   RFNBlaszany bębenek, reż. Volker Schlöndorff
Nominacje:

Lata 1980–1989 edytuj

1980
Oscar:   ZSRRMoskwa nie wierzy łzom, reż. Władimir Mieńszow
Nominacje:

1981
Oscar:   WęgryMefisto, reż. István Szabó
Nominacje:

1982
Oscar:   HiszpaniaPonownie zaczynać, reż. José Luis Garci
Nominacje:

1983
Oscar:   SzwecjaFanny i Aleksander, reż. Ingmar Bergman
Nominacje:

1984
Oscar:   SzwajcariaPrzekątna gońca, reż. Richard Dembo(inne języki)
Nominacje:

1985
Oscar:   ArgentynaWersja oficjalna, reż. Luis Puenzo
Nominacje:

1986
Oscar:   HolandiaAtak, reż. Fons Rademakers
Nominacje:

1987
Oscar:   DaniaUczta Babette, reż. Gabriel Axel
Nominacje:

1988
Oscar:   DaniaPelle zwycięzca, reż. Bille August
Nominacje:

1989
Oscar:   WłochyCinema Paradiso, reż. Giuseppe Tornatore
Nominacje:

Lata 1990–1999 edytuj

1990
Oscar:   SzwajcariaPodróż nadziei, reż. Xavier Koller(inne języki)
Nominacje:

1991
Oscar:   WłochyŚródziemnomorska sielanka, reż. Gabriele Salvatores
Nominacje:

1992
Oscar:   FrancjaIndochiny, reż. Régis Wargnier
Nominacje:

1993
Oscar:   HiszpaniaBelle époque, reż. Fernando Trueba
Nominacje:

1994
Oscar:   RosjaSpaleni słońcem, reż. Nikita Michałkow
Nominacje:

1995
Oscar:   HolandiaRód Antonii, reż. Marleen Gorris
Nominacje:

1996
Oscar:   CzechyKola, reż. Jan Sverák
Nominacje:

1997
Oscar:   HolandiaCharakter, reż. Mike van Diem
Nominacje:

1998
Oscar:   WłochyŻycie jest piękne, reż. Roberto Benigni
Nominacje:

1999
Oscar:   HiszpaniaWszystko o mojej matce, reż. Pedro Almodóvar
Nominacje:

Lata 2000–2009 edytuj

2000
Oscar:   TajwanPrzyczajony tygrys, ukryty smok, reż. Ang Lee
Nominacje:

2001
Oscar:   Bośnia i HercegowinaZiemia niczyja, reż. Danis Tanović
Nominacje:

2002
Oscar:   NiemcyNigdzie w Afryce, reż. Caroline Link
Nominacje:

2003
Oscar:   KanadaInwazja barbarzyńców, reż. Denys Arcand[2]
Nominacje:

2004
Oscar:   HiszpaniaW stronę morza, reż. Alejandro Amenábar
Nominacje:

2005
Oscar:   Południowa AfrykaTsotsi, reż. Gavin Hood
Nominacje:

2006
Oscar:   NiemcyŻycie na podsłuchu, reż. Florian Henckel von Donnersmarck
Nominacje:

2007
Oscar:   AustriaFałszerze, reż. Stefan Ruzowitzky
Nominacje:

2008
Oscar:   JaponiaPożegnania, reż. Yôjirô Takita(inne języki)
Nominacje:

2009
Oscar:   ArgentynaSekret jej oczu, reż. Juan José Campanella
Nominacje:

Lata 2010–2019 edytuj

2010
Oscar:   DaniaW lepszym świecie, reż. Susanne Bier
Nominacje:

2011
Oscar:   IranRozstanie, reż. Asghar Farhadi
Nominacje:

2012[6]
Oscar:   AustriaMiłość, reż. Michael Haneke[2]
Nominacje:

2013
Oscar:   WłochyWielkie piękno, reż. Paolo Sorrentino
Nominacje:

2014
Oscar:   PolskaIda, reż. Paweł Pawlikowski
Nominacje:

2015
Oscar:   WęgrySyn Szawła, reż. László Nemes
Nominacje:

2016
Oscar:   IranKlient, reż. Asghar Farhadi
Nominacje:

2017
Oscar:   ChileFantastyczna kobieta, reż. Sebastián Lelio
Nominacje:

2018
Oscar:   MeksykRoma, reż. Alfonso Cuarón
Nominacje:

2019
Oscar:   Korea PołudniowaParasite, reż. Bong Joon-ho[9]

Nominacje:

Lata 2020–2029 edytuj

2020
Oscar:   DaniaNa rauszu, reż. Thomas Vinterberg

Nominacje:

2021
Oscar:   JaponiaDrive My Car, reż. Ryūsuke Hamaguchi

Nominacje:

2022
Oscar:   NiemcyNa Zachodzie bez zmian, reż. Edward Berger

Nominacje:

2023
Oscar:   Wielka BrytaniaStrefa interesów, reż. Jonathan Glazer

Nominacje:

Statystyki edytuj

Kraj Liczba Oscarów
  Włochy 14
  Francja 12
  Japonia 5
  ZSRR /   Rosja

  RFN /   Niemcy

  Hiszpania

  Dania

4
  Szwecja

  Czechosłowacja /   Czechy

  Holandia

3
  Iran

  Austria

  Węgry

  Szwajcaria

  Argentyna

2
  Algieria

  Wybrzeże Kości Słoniowej

  Południowa Afryka

  Polska

  Tajwan

  Bośnia i Hercegowina

  Kanada

  Chile

  Meksyk

  Korea Południowa

1

Uwagi edytuj

  1. Film został zdyskwalifikowany w okresie między ogłoszeniem nominacji a przyznaniem nagród, ponieważ wyszło na jaw, iż pomimo zgłoszenia go jako obrazu urugwajskiego, powstał w całości w Argentynie.

Przypisy edytuj

  1. Marcin Cichoński: Zmiany w regulaminie. [dostęp 2023-02-06]. (pol.).
  2. a b c d e Film zrealizowany w języku francuskim
  3. Film zrealizowany w języku walijskim
  4. Film zrealizowany w językach walijskim oraz jidysz
  5. Film zrealizowany w języku hindi
  6. Znamy nominacje do Oscarów 2013!. film.onet.pl, 10 stycznia 2013. [dostęp 2013-01-12]. (pol.).
  7. Huffingtonpost:Oscar Nominations 2015 Led By 'Birdman,' 'The Grand Budapest Hotel' & 'The Imitation Game'
  8. Zniewaga w bazie Filmweb
  9. Oscary 2020: "Boże Ciało" bez statuetki. "Parasite" zwycięzcą – Film, kultura.onet.pl [dostęp 2020-02-11] (pol.).