Selekcjonerzy reprezentacji Polski w piłce nożnej mężczyzn

lista w projekcie Wikimedia

Selekcjoner reprezentacji Polski w piłce nożnej – wybrana przez odpowiednie gremium Polskiego Związku Piłki Nożnej osoba działająca w ramach struktur PZPN, odpowiedzialna za selekcję oraz powoływanie zawodników na zgrupowania kadry i mecze reprezentacji Polski, a także przygotowania do nich.

Trener reprezentacji Polski w piłce nożnej
Selekcjoner reprezentacji Polski w piłce nożnej
Ilustracja
Logo Polskiego Związku Piłki Nożnej
Obecny trener
Obecny Trener reprezentacji Polski w piłce nożnej
Stanowisko
Państwo

 Polska

Data utworzenia

lata 20. XX wieku

Pierwszy trener

Józef Szkolnikowski

Obecny trener

Michał Probierz

Obecny od

20 września 2023

Kazimierz Górski – najbardziej utytułowany selekcjoner w historii reprezentacji Polski.
Antoni Brzeżańczyk – jeden z pierwszych pełniących w reprezentacji Polski rolę równocześnie trenera i selekcjonera.
Leo Beenhakker – jeden z pięciu zagranicznych selekcjonerów reprezentacji Polski.
Fernando Manuel Fernandes da Costa Santos – jeden z najkrócej urzędujących selekcjonerów w historii, trenował reprezentację Polski od stycznia do września 2023

Funkcja oraz zakres obowiązków selekcjonera na przestrzeni lat ulegały zmianom. Polską drużynę państwową w spotkaniach międzynarodowych prowadzili również kapitanowie związkowi oraz zastępczo w stosunkowo rzadkich sytuacjach trenerzy niezajmujący się na co dzień w kadrze selekcją. Selekcjonerów często było kilku jednocześnie (w szczytowym okresie pięciu) – tworzyli oni wówczas tzw. kapitanat związkowy[1]. Od 1966 funkcję opiekuna kadry sprawuje wyłącznie jedna osoba[2] dokonująca selekcji i będąca jednocześnie szkoleniowcem. Posiada ona do pomocy sztab asystentów (zwanych również drugimi trenerami), odpowiedzialnych za poszczególne elementy treningu, m.in. szkolenie bramkarzy, analizę rywali, statystykę czy przygotowanie motoryczne[3].

Historia edytuj

Selekcjonerem piłkarskiej reprezentacji Polski w jej pierwszym oficjalnym spotkaniu międzynarodowym był Józef Szkolnikowski, pełniący tę funkcję zgodnie ze statutem PZPN jako Przewodniczący Wydziału Gier[4] (na samym meczu nie był obecny). W latach 1922−1923 zespół selekcjonerski składał się z trzech osób. Od 1924 aż do wybuchu II wojny światowej zespołem narodowym opiekował się jeden kapitan związkowy. Zdarzało się, że kapitanowie z różnych powodów nie byli obecni na niektórych spotkaniach (np. tego samego dnia rozgrywano dwa równorzędne mecze reprezentacji A w różnych miejscach) − wówczas w jego zastępstwie zespół prowadził jednorazowy selekcjoner, kierownik bądź trener. W tamtej epoce kapitanowie związkowi odpowiadali tylko za selekcję zawodników, stanowisko trenera (pomocnika selekcjonera) było wówczas oddzielnym etatem. Swoje stanowisko kapitan otrzymywał po nominacji podczas organizowanego corocznie zjazdu PZPN na okres roku[5]. W okresie międzywojennym najmocniejszą pozycję wśród selekcjonerów osiągnął Józef Kałuża, który prowadził reprezentację Polski w czasie jej największych do lat 70. sukcesów w turniejach międzynarodowych[6]. Kałuża pozostaje również najdłużej pracującym selekcjonerem polskiej drużyny narodowej w historii (ponad 7 lat na stanowisku).

Pierwszym powojennym kapitanem związkowym był Henryk Reyman, który z powodu niewydania dlań paszportu nie brał udziału w dwóch meczach swojej drużyny, której skład przedtem ustalał[7]. W kolejnych latach reprezentacja prowadzona była przemiennie przez trójki selekcjonerskie, kapitana związkowego oraz pięcio− lub czteroosobowy kapitanat z wyznaczonym przewodniczącym. W 1950 po raz pierwszy polską drużyną opiekował się trener-selekcjoner odpowiedzialny zarówno za skład, jak i za szkolenie − był nim Ryszard Koncewicz (sprawował tę funkcję w latach 1950−1952, 1953, 1955−1956, 1966 i 1968−1970 oraz jako członek kapitanatu w latach 1964−1966). W tym okresie jednoczesnym trenerem i selekcjonerem był ponadto Michał Matyas (1952). W niektórych przypadkach reprezentację w czasie meczu prowadził nie selekcjoner, a trener lub duet trenerów.

W 1966 ponownie zdecydowano się połączyć role szkoleniowca i selekcjonera − pełnił ją wtedy Antoni Brzeżańczyk[8]. Swoją kadencję kończył jednak jako członek kapitanatu Klemensa Nowaka (pozostając trenerem), ostatniego w historii kolegialnego organu dokonującego selekcji reprezentacji Polski. Od 7 listopada 1966[9] funkcję trenera i selekcjonera pełni tylko jedna osoba. W pojedynczych przypadkach nieobecności selekcjonera lub występu reprezentacji Polski do lat 21 pod oficjalnym szyldem reprezentacji A, zespół prowadził jako trener asystent selekcjonera (Bernard Blaut w 1985[10], Lesław Ćmikiewicz w 1991[11]) lub trener drużyny młodzieżowej (Andrzej Strejlau w 1974[12], Waldemar Obrębski w 1981[13]).

Największe w historii sukcesy osiągnęli ze swoimi podopiecznymi Kazimierz Górski (srebrny medal mistrzostw świata za zajęcie III miejsca oraz złoty i srebrny medal igrzysk olimpijskich) oraz Antoni Piechniczek (srebrny medal MŚ za zajęcie III miejsca). Ten drugi jako jedyny manager wprowadził polską drużynę do dwóch turniejów finałowych światowego czempionatu[14]. Z kolei jedynym, który awansował z Polską zarówno na MŚ, jak i na ME jest Adam Nawałka[15].

Pierwszym pełnoetatowym zagranicznym selekcjonerem w historii polskiej reprezentacji był Holender Leo Beenhakker (2006–2009). Wcześniej po razie narodowy zespół prowadzili niemiecki trener kadry Kurt Otto (1936, w zastępstwie Kałuży) oraz Węgier Andor Hájdu w duecie trenerskim z Edwardem Cebulą (1954). Czwartym obcokrajowcem na tym stanowisku był dowodzący zespołem w 2021 roku Portugalczyk Sousa. Piątym zagranicznym selekcjonerem został w roku 2023 również Portugalczyk Fernando Santos[16].

20 września 2023 selekcjonerem reprezentacji Polski został Michał Probierz[17].

Lista selekcjonerów edytuj

Lista obejmuje wszystkich kapitanów związkowych, selekcjonerów, członków kapitanatów związkowych (komisji selekcyjnych) oraz trenerów prowadzących na przestrzeni lat piłkarską reprezentację Polski i ustalających jej skład w oficjalnym meczu międzypaństwowym[18]. Liczba porządkowa w nawiasie oznacza wtórne pełnienie funkcji. Z powodu braku informacji źródłowych w wielu przypadkach zamiast dat oficjalnej nominacji oraz dymisji ze stanowiska zastosowano datę rozegrania pierwszego i ostatniego spotkania pod wodzą danego selekcjonera.

Kursywą oznaczono managera reprezentacji pełniącego tę rolę w zastępstwie nieobecnego właściwego organu selekcyjnego.

Stan na 21 listopada 2023.

Lp. Zdjęcie Selekcjoner Lata NrS M W R P GZ GS Sk % Mistrzostwa
1.   Józef Szkolnikowski 18.12.1921 1 1 0 0 1 0 1 0,0
2.
3.
4.
  Józef Lustgarten
  Adam Obrubański
  Stanisław Ziemiański
14.05.1922–03.09.1922 2–4 3 1 1 1 3 5 50,0
5.
6.
(2.)
  Edward Cetnarowski
  Władysław Jentys
  Józef Lustgarten
01.10.1922 5 1 1 0 0 3 1 100,0
7.
8.
(3.)
  Kazimierz Glabisz
  Tadeusz Kuchar
  Adam Obrubański
03.06.1923–01.11.1923 6–10 5 1 2 2 11 11 40,0
(3.)   Adam Obrubański 18.05.1924–31.08.1924 11–12
15–16
4 1 0 3 2 14 25,0 IO 1924 – 1/16 finału
9.   Tadeusz Orzelski 10.06.1924 13 1 0 0 1 2 3 0,0
10.   Ignacy Rosenstock 29.06.1924 14 1 1 0 0 2 0 100,0
(8.)   Tadeusz Kuchar 23.05.1925–19.07.1925 17 1 0 0 1 0 2 0,00
11.   Tadeusz Synowiec 30.08.1925–19.06.1927 18–28 11 5 3 3 30 24 59,1
(8.)   Tadeusz Kuchar 10.06.1928–28.10.1928 29–31 3 1 1 1 7 7 50,0
12.   Stefan Loth 02.06.1929–25.10.1931 32–34
36
38
5 3 0 2 17 10 60,0
13.   Andrzej Przeworski 05.07.1931 35 1 1 0 0 5 0 100,0
14.   Józef Kałuża 11.10.1931 37 1 0 0 1 1 2 0,0
(14.)   Józef Kałuża 21.02.1932–01.09.1939 39–41
43–51
53–54
56–60
62–66
68–69
71–75
77–83
38 10 8 20 83 95 36,8 MŚ 1934 – brak kwalifikacji
IO 1936 – czwarte miejsce
MŚ 1938 – 1/8 finału
(12.)   Stefan Loth 02.10.1932
14.10.1934
42
52
2 2 0 0 8 3 100,0
(13.)   Andrzej Przeworski 15.09.1935
12.09.1937
55
67
2 1 1 0 6 4 75,0
15.   Kurt Otto 06.09.1936 61 1 0 1 0 3 3 50,0
16.   Karol Kossok 10.10.1937 70 1 1 0 0 2 1 100,0
17.   Marian Spoida 25.09.1938 76 1 0 0 1 1 2 0,0
18.   Henryk Reyman 29.06.1945–28.08.1947 84–86 3 0 0 3 5 11 0,0
19.
20.
(13.)
  Karol Bergtal
  Czesław Krug
  Andrzej Przeworski
04.09.1947–00.02.1948 87–90 4 1 1 2 9 13 37,5
21.   Zygmunt Alfus 15.02.1948–01.10.1948 91–95 5 1 1 3 6 17 30,0
(20.)   Czesław Krug 10.10.1948 96 1 0 1 0 0 0 50,0
(20.)
22.
(13.)
  Czesław Krug
  Jan Nowak
  Andrzej Przeworski
17.10.1948 97 1 1 0 0 1 0 100,0
23.
24.
25.
(20.)
26.
  Mieczysław Szymkowiak
  Ignacy Izdebski
  Stefan Kisieliński
  Czesław Krug
  Kazimierz Śmiglak
19.02.1949–00.00.1950 98–106 9 2 2 5 14 25 33,3
(23.)
27.
(25.)
(20.)
  Mieczysław Szymkowiak
  Mieczysław Kaczanowski
  Stefan Kisieliński
  Czesław Krug
00.00.1950–31.12.1950 107 1 0 0 1 1 4 0,0
28.   Ryszard Koncewicz 30.10.1950 108 1 1 0 0 1 0 100,0
(28.)
(27.)
(23.)
  Ryszard Koncewicz
  Mieczysław Kaczanowski
  Mieczysław Szymkowiak
00.02.1951–00.00.1951 0 0 0 0 0 0 0,0
(28.)   Ryszard Koncewicz 27.05.1951 109 1 0 0 1 0 6 0,0
(28.)   Ryszard Koncewicz 00.00.1951–00.06.1952 110
112
2 0 0 2 1 6 0,0
29.   Michał Matyas 25.05.1952 111 1 0 0 1 0 1 0,0
(29.)   Michał Matyas 15.07.1952–21.07.1952 113 1 0 0 1 0 2 0,0 IO 1952 – 1/8 finału
30.   Tadeusz Foryś 14.09.1952–21.09.1952 114–115 2 1 1 0 5 2 75,0
(28.)   Ryszard Koncewicz 10.05.1953–29.11.1953 116–118 3 0 2 1 3 5 33,3
31.
32.
  Andor Hájdu
  Edward Cebula
08.08.1954 119 1 0 1 0 2 2 50,0
33.
(29.)
  Zygmunt Jesionka
  Michał Matyas
26.09.1954 120 1 1 0 0 1 0 100,0
(28.)   Ryszard Koncewicz 29.05.1955–22.07.1956 121–126 6 1 3 2 7 10 41,7
34.
35.
36.
  Alfred Nowakowski
  Alojzy Sitko
  Artur Woźniak
26.08.1956 127 1 0 0 1 1 2 0,0
(20.)
37.
(18.)
  Czesław Krug
  Feliks Dyrda
  Henryk Reyman
22.09.1956–17.02.1957 128–130 3 2 1 0 11 4 83,3
(18.)
(37.)
38.
  Henryk Reyman
  Feliks Dyrda
  Józef Ziemian
17.02.1957–05.07.1957 131–133 3 1 0 2 3 5 33,3 MŚ 1958 – brak kwalifikacji
(18.)
(37.)
  Henryk Reyman
  Feliks Dyrda
29.09.1957–24.11.1957 134–137 4 2 1 1 7 4 62,5 MŚ 1958 – brak kwalifikacji
(18.)
(37.)
39.
  Henryk Reyman
  Feliks Dyrda
  Stanisław Szymaniak
11.05.1958–00.02.1959 138–143 6 0 3 3 9 13 25,0
(20.)   Czesław Krug 20.05.1959–28.11.1962 144–173 30 12 5 13 60 54 45,0 ME 1960 – brak kwalifikacji
IO 1960 – faza grupowa
MŚ 1962 – brak kwalifikacji
ME 1964 – brak kwalifikacji
40.
(30.)
41.
  Wiesław Motoczyński
  Tadeusz Foryś
  Wacław Pegza
01.01.1963–00.08.1964 174–180 7 4 2 1 23 7 71,4 IO 1964 – brak kwalifikacji (no)
40.
(28.)
42.
  Wiesław Motoczyński
  Ryszard Koncewicz
  Karol Krawczyk
00.08.1964–00.02.1966 181–192 12 4 5 3 22 19 54,2 MŚ 1966 – brak kwalifikacji
(28.)   Ryszard Koncewicz 05.01.1966 193 1 0 1 0 1 1 50,0
43.   Antoni Brzeżańczyk 12.02.1966–13.08.1966 194–199 6 0 3 3 5 10 25,0 MŚ 1966 – brak kwalifikacji
44.
(43.)
45.
  Klemens Nowak
  Antoni Brzeżańczyk
  Kazimierz Górski
11.09.1966–22.10.1966 200–202 3 1 0 2 5 4 33,3 ME 1968 – brak kwalifikacji
(29.)   Michał Matyas 07.11.1966–31.12.1967 203–211 9 2 3 4 12 14 38,9 ME 1968 – brak kwalifikacji
IO 1968 – brak kwalifikacji
(28.)     Ryszard Koncewicz 00.02.1968–30.11.1970 212–237 26 15 5 6 68 28 67,3 MŚ 1970 – brak kwalifikacji
ME 1972 – brak kwalifikacji
(45.)     Kazimierz Górski 01.12.1970–31.07.1976 238–269
272–284
286–305
65 36 12 17 133 62 64,6 ME 1972 – brak kwalifikacji
  IO 1972 – mistrzostwo
  MŚ 1974 – trzecie miejsce
ME 1976 – brak kwalifikacji
  IO 1976 – finał
46.     Andrzej Strejlau 13.04.1974–15.04.1974
31.10.1974
270–271
285
3 2 0 1 6 3 66,7
47.     Jacek Gmoch 00.08.1976–00.00.1978 306–332 27 17 3 7 50 30 64,9 MŚ 1978 – druga runda
ME 1980 – brak kwalifikacji
48.     Ryszard Kulesza 00.10.1978–00.12.1980 333–363 31 15 7 9 51 27 59,7 ME 1980 – brak kwalifikacji
MŚ 1982 – kwalifikacja
50.     Antoni Piechniczek 05.01.1981–06.1986 368–415
417–427
59 23 17 19 75 67 53,4   MŚ 1982 – trzecie miejsce
ME 1984 – brak kwalifikacji
MŚ 1986 – 1/8 finału
49.     Waldemar Obrębski 25.01.1981–01.02.1981 364–367 4 4 0 0 13 3 100,0
51.     Bernard Blaut 04.09.1985 416 1 0 0 1 1 3 0,0
52.     Wojciech Łazarek 25.08.1986–15.06.1989 428–459 32 18 5 9 55 42 64,0 ME 1988 – brak kwalifikacji
MŚ 1990 – brak kwalifikacji
(46.)     Andrzej Strejlau 26.06.1989–22.09.1993 460–492
496–516
54 18 22 14 62 62 53,7 MŚ 1990 – brak kwalifikacji
ME 1992 – brak kwalifikacji
MŚ 1994 – brak kwalifikacji
53.     Lesław Ćmikiewicz 03.12.1991–09.12.1991 493–495 3 1 1 1 2 4 50,0
(53.)   Lesław Ćmikiewicz 13.10.1993–17.11.1993 517–519 3 0 0 3 2 8 0,0 MŚ 1994 – brak kwalifikacji
54.     Henryk Apostel 20.12.1993–15.11.1995 520–538 19 7 7 5 30 24 55,3 ME 1996 – brak kwalifikacji
55.     Władysław Stachurski 06.11.1995–01.05.1996 539–542 4 0 2 2 2 8 25,0
(50.)     Antoni Piechniczek 00.05.1996–07.06.1997 543–556 14 3 4 7 15 27 35,7 MŚ 1998 – brak kwalifikacji
56.     Krzysztof Pawlak 14.06.1997 557 1 1 0 0 4 1 100,0 MŚ 1998 – brak kwalifikacji
57.     Janusz Wójcik 23.07.1997–22.11.1999 558–583 26 15 3 8 37 28 63,5 MŚ 1998 – brak kwalifikacji
ME 2000 – brak kwalifikacji
58.     Jerzy Engel 01.01.2000–21.06.2002 584–612 29 12 9 8 41 34 56,9 MŚ 2002 – faza grupowa
59.     Zbigniew Boniek 07.07.2002–03.12.2002 613–617 5 2 1 2 5 4 50,0 ME 2004 – brak kwalifikacji
60.     Paweł Janas 20.12.2002–10.07.2006 618–668 51 31 6 14 99 54 66,7 ME 2004 – brak kwalifikacji
MŚ 2006 – faza grupowa
61.     Leo Beenhakker 11.07.2006–17.09.2009 669–715 47 22 13 12 75 47 60,6 ME 2008 – faza grupowa
MŚ 2010 – brak kwalifikacji
62.     Stefan Majewski 17.09.2009–29.10.2009 716–717 2 0 0 2 0 3 0,0 MŚ 2010 – brak kwalifikacji
63.     Franciszek Smuda 29.10.2009–01.07.2012 718–754 37 15 13 9 47 40 58,1 ME 2012 – faza grupowa
64.     Waldemar Fornalik 10.07.2012–16.10.2013 755–772 18 8 4 6 33 22 55,6 MŚ 2014 – brak kwalifikacji
65.     Adam Nawałka 01.11.2013–31.07.2018 773–822 50 26 15 9 99 49 67,0 ME 2016 – ćwierćfinał
MŚ 2018 – faza grupowa
66.     Jerzy Brzęczek 01.08.2018–18.01.2021 823–846 24 12 5 7 36 20 60,4 ME 2020 – kwalifikacja
67.     Paulo Sousa 21.01.2021–29.12.2021 847–861 15 6 5 4 37 20 56,7 ME 2020 – faza grupowa
MŚ 2022 – kwalifikacja do baraży o awans[19]
68.     Czesław Michniewicz 31.01.2022–31.12.2022 862–874 13 5 3 5 13 18 50,0 MŚ 2022 – 1/8 finału
69.     Fernando Santos 24.01.2023–13.09.2023 875–880 6 3 0 3 7 8 50,0 ME 2024 – kwalifikacja do baraży o awans[20]
70.     Michał Probierz 20.09.2023[17] 881– 4 2 2 0 6 2 75,0 ME 2024 – kwalifikacja do baraży o awans[20]
NrS – numery porządkowe oficjalnych spotkań reprezentacji    M – liczba meczów    W – liczba wygranych meczów    R – liczba zremisowanych meczów    P – liczba przegranych meczów
GZ – liczba zdobytych goli     GS – liczba straconych goli    Sk % – wskaźnik skuteczności (dwa punkty za wygraną, punkt za remis)    no – w ramach meczów nieoficjalnych

Trenerzy niebędący selekcjonerami edytuj

 
Ryszard Koncewicz – wielokrotny selekcjoner, trener i członek sztabu polskiej kadry w latach 1948–1970.
 
Jean Prouff – francuski trener polskiej reprezentacji podczas eliminacji oraz finałów IO 1960.

Poniższa tabela przedstawia osoby, które do ostatecznego połączenia przez PZPN w 1966 stanowisk selekcjonera i trenera zajmowały się wyłącznie kwestiami szkoleniowymi w polskiej reprezentacji. Znaleźli się w niej trenerzy pełniący tę funkcję i na zgrupowaniach kadry i podczas spotkań międzypaństwowych, jak również prowadzący zajęcia tylko podczas samych zgrupowań (Burford[21], James[22]). Kuchar w 1930 i Koncewicz w 1964 byli trenerami podczas meczów reprezentacji A z zespołami kategorii amatorskiej[23].

Trenerzy, którzy do 1966 zajmowali się jednocześnie szkoleniem i selekcją zostali już uwzględnieni we wcześniejszej tabeli.

Trener Lata NrS M
  George Burford 1920 0
  Imre Pozsonyi 18.11.1921–18.12.1921 1 1
  Gyula Bíró 15.03.1924–26.05.1924 11–12 2
  Wacław Kuchar 26.10.1930 0
  Kurt Otto 00.03.1935–31.12.1936 53–54
56–60
63–64
9
  Marian Spoida 15.09.1935
23.06.1937–27.08.1939
55
65–66
68–69
71–75
78–83
16
  Alex James 30.06.1939–11.08.1939 0
  Wacław Kuchar 11.06.1947–06.11.1949 84–103 20
  Ryszard Koncewicz 01.05.1950–04.06.1950 104–106 3
  István Szeder-Seidl 22.10.1950 107 1
  Tivadar Király 11.05.1952–21.07.1952 110
112–113
4
  Tadeusz Foryś 26.08.1956 127 1
  Ryszard Koncewicz 28.10.1956–05.07.1957 128–133 6
  Tadeusz Foryś 29.09.1957–24.11.1957 134–137 4
  Adam Niemiec 11.05.1958–01.06.1958 138–140 3
  Tadeusz Foryś 28.06.1958–28.06.1959
14.10.1959
141–146
148
7
  Jean Prouff 30.06.1959–28.09.1960 147
149–155
157
9
  Ryszard Koncewicz 26.06.1960–28.11.1962 154–170
172–173
19
  Tadeusz Foryś 11.10.1962 171 1
  Ryszard Koncewicz 00.05.1964–25.06.1964 0
NrS – numery porządkowe oficjalnych spotkań reprezentacji     M – liczba meczów

Statystyki selekcjonerów edytuj

 
Antoni Piechniczek – rekordzista pod względem liczby spotkań, w których prowadził reprezentację Polski.

Stan na 21 listopada 2023

Lp. Selekcjoner Lata M W R P GZ GS Pkt.
1.   Antoni Piechniczek 1981–1986
1996–1997
73 26 21 26 90 94 73
2.   Kazimierz Górski 1966
1970–1976
68 37 12 19 138 66 86
3.   Andrzej Strejlau 1974
1989–1993
57 20 22 15 68 65 62
4.   Ryszard Koncewicz 1950–1952
1953
1955–1956
1964–1966
1968–1970
52 21 16 15 103 75 57
5.   Paweł Janas 2002–2006 51 31 6 14 100 55 68
6.   Adam Nawałka 2013–2018 50 26 15 9 99 49 67
7.   Czesław Krug 1947–1948
1948
1949–1950
1956–1957
1959–1962
49 18 10 21 96 100 46
8.   Leo Beenhakker 2006–2009 47 22 13 12 75 47 57
9.   Józef Kałuża 1931
1932–1939
39 10 8 21 84 97 28
10.   Franciszek Smuda 2009–2012 37 15 13 9 47 40 43
M – liczba meczów    W – liczba wygranych meczów    R – liczba zremisowanych meczów    P – liczba przegranych meczów
GZ – liczba zdobytych goli     GS – liczba straconych goli     Pkt. – liczba zdobytych punktów (dwa punkty za wygraną, punkt za remis)

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Lista trenerów i selekcjonerów reprezentacji Polski. hppn.pl. [dostęp 2017-12-19]. (pol.).
  2. Bilans trenerów reprezentacji Polski. rfbl.pl, 2016-12-04. [dostęp 2017-12-19]. (pol.).
  3. SZTAB SZKOLENIOWY. pzpn.pl. [dostęp 2017-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-13)]. (pol.).
  4. Biało-czerwoni 2017 ↓, s. 5.
  5. Biało-czerwoni 2017 ↓, s. 23.
  6. Cracovia. Odsłonięto pomnik Józefa Kałuży. sport.interia.pl, 2017-10-11. [dostęp 2017-12-19]. (pol.).
  7. Biało-czerwoni 2017 ↓, s. 50.
  8. Andrzej Gowarzewski: GÓRNIK ZABRZE. 60 LAT prawdziwej historii (1948-2008). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2009, s. 230. ISBN 978-83-88232-61-9.
  9. Andrzej Gowarzewski: MISTRZOSTWA POLSKI. LUDZIE (1918-1939). 100 lat prawdziwej historii (1). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2017, s. 126. ISBN 978-83-88232-61-9.
  10. Biało-czerwoni 2017 ↓, s. 205.
  11. Biało-czerwoni 2017 ↓, s. 238-239.
  12. Biało-czerwoni 2017 ↓, s. 139 i 146.
  13. Biało-czerwoni 2017 ↓, s. 182-183.
  14. JAK POLACY AWANSOWALI DO DUŻYCH IMPREZ. katowickisport.pl, 2015-10-12. [dostęp 2017-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-22)]. (pol.).
  15. MŚ 2018. Zbigniew Boniek: Adam Nawałka, trener nienasycony. wyborcza.pl, 2017-10-27. [dostęp 2017-12-19]. (pol.).
  16. Fernando Santos zwolniony po kadencji pełnej rozczarowań [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-09-20] (pol.).
  17. a b Dominik Pasternak, Oficjalnie: Michał Probierz selekcjonerem reprezentacji Polski [online], TVP Sport, 20 września 2023 [dostęp 2023-09-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-09-20] (pol.).
  18. Biało-czerwoni 2017 ↓, s. 420.
  19. Losowanie baraży el. MŚ 2022: na kogo trafi Polska? Paulo Sousa marzy o dwóch rywalach [online], polskieradio24.pl [dostęp 2023-09-20] (pol.).
  20. a b Po meczu Polska - Czechy: zostają baraże o Euro 2024. Z kim możemy zagrać? [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-11-18] (pol.).
  21. David Wangerin: Soccer in a Football World. WSC Books Limited, 2006, s. 87. ISBN 0-9540134-7-6.
  22. Szerokie plany piłkarzy. Przegląd Sportowy, 1939-06-15. [dostęp 2017-12-19]. (pol.).
  23. Biało-czerwoni 2017 ↓, s. 18 i 95.

Bibliografia edytuj

  • Andrzej Gowarzewski: Biało-Czerwoni. Dzieje piłkarskiej reprezentacji Polski 1921-2018. Katowice: Wydawnictwo GiA, 2017. ISBN 978-83-88232-54-1.