11 Eskadra Wywiadowcza

11 eskadra wywiadowczapododdział lotnictwa Wojska Polskiego początków II Rzeczypospolitej.

11 Eskadra Wywiadowcza
11 eskadra lotnicza
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

9 stycznia 1919

Rozformowanie

18 stycznia 1921

Dowódcy
Pierwszy

rtm. pil. Piotr Niżewski

Ostatni

por. pil. Antoni Sielicki

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
Organizacja
Dyslokacja

Warszawa, Dojlidy, Słonim, Baranowicze, Toruń, Zahacie

Rodzaj wojsk

Wojska lotnicze

Podległość

I Grupa Lotnicza
IV dywizjon lotniczy

11 eskadra w Toruniu przed wyruszeniem na front; kwiecień 1919
Załoga kpt. pilot Wacław Iwaszkiewicz i por. obs. Tytus Karpiński po locie bojowym

Eskadra sformowana została w 1919 w Warszawie jako 11 eskadra lotnicza. Wzięła udział w wojnie polsko bolszewickiej i w zajmowaniu Pomorza przez Wojsko Polskie. Rozwiązana na froncie i ponownie reaktywowana w Toruniu. W 1921 weszła w skład nowej 8 eskadry wywiadowczej.

Formowanie i walki

edytuj

Eskadra powstała 9 stycznia 1919 w Warszawie[1][2]. W okresie organizacyjnym personel latający stanowili: rtm. Niżewski, a rtm. Buckiewicz, por. Tytus Karpiński, ppor. Stefan Sznuk i sierżant Karol Biel[3]. Rozkazem Sztabu Generalnego nr 487/I z 9 stycznia 1919, eskadra weszła w skład I Grupy Lotniczej dowodzonej przez kpt. pil Romana Florera[4]. Od początku procesu formowania występowały poważne trudności z naborem personelu latającego oraz ukompletowaniem sprzętu, gdyż sprawne samoloty otrzymywały eskadry wcześniej odchodzące na front[1].

Na froncie litewsko-białoruskim

7 kwietnia 1919 eskadra odjechała z Warszawy na lotnisko Dojlidy[5]. Posiadała 6 lotników[6], lecz w tym czasie nie dysponowała żadnym samolotem[7]. Przydzielony w Białymstoku samolot typu DFW C.V był niesprawny i wymagał gruntownego remontu[1]. Natychmiast po przybyciu do Dojlid, oficer techniczny eskadry por. obs. Karpiński w fabryce Hasbachów organizuje nieetatowy park remontowy[8]. Kolejne otrzymane dwa samoloty eskadra musiała przekazać odchodzącym na front 1. i 4 eskadrze[9].

W lipcu eskadra wyszła ze składu I Grupy Lotniczej i przeniosła się na lotniska Słonim i Baranowicze. Tu działała na korzyść 1 Dywizji Litewsko-Bialoruskiej gen. Stefana Mokrzeckiego[10]. Dysponując tylko jednym sprawnym samolotem typu DFW C.V[11], załogi eskadry wykonywały loty rozpoznawcze, łącznikowe i bombardierskie[1]. 1 sierpnia eskadra wykonała swój pierwszy lot bojowy startując z lotniska Baranowicze. Przeprowadziła go załoga kpt. Iwaszkiewicz i por. Karpiński rozpoznając na kierunkach: Baranowicze – Stołpce i Baranowicze – Łuniniec. 2 sierpnia w rejon Stołpiec poleciała załoga sierż. Karol Biel i ppor. Stefan Sznuk. Nad Mirem zostali ostrzelani przez bolszewików, za co Polacy zrewanżowali się bombardowaniem 3-kilogramowymi pociskami do miotaczy min. W drodze powrotnej wykryli sowiecką baterię artylerii. W tym czasie eskadra otrzymała do swojej dyspozycji drugi samolot. 5 sierpnia miała miejsce nieudana próba współpracy z własną kawalerią. Oczekujący na ułanów w rejonie spotkania samolot został ostrzelany przez nieprzyjaciela i z uszkodzonym silnikiem zmuszony był do awaryjnego lądowania. Samolot został rozbity, a obaj lotnicy ranni. 8 sierpnia załoga rtm. Antoni Buckiewicz i ppor. Stefan Sznuk wykonała lot zwiadowczy w kierunku na Kojdanów. Zaatakowano i rozproszono grupę saperów sowieckich przygotowujących się do wysadzenia mostu na Niemnie w Stołpcach. Po zajęciu Mińska 11 eskadra urządziła wysunięte lotnisko w Słucku. W tym okresie eskadra dysponowała 3 samolotami: 2 DFW C.V i AEG C.IV[12].

Na Pomorzu

W związku z zagrożeniem od strony Niemiec, jesienią eskadra została ściągnięta do Białegostoku[13]. W zimie 1919/1920 eskadra operowała na korzyść dowództwa Frontu Mazowieckiego wykonując loty rozpoznawcze w rejon granicy z Prusami Wschodnimi. Wchodziła wtedy w skład IV Grupy Lotniczej por. Borejszy[12]. Z początkiem 1920 eskadra została przesunięta do Torunia. W Toruniu instaluje się na dawnym niemieckim lotnisku i stamtąd wykonuje loty grupowe w kierunku granicy z Prusami[14]. Miało to związek z zajmowaniem Pomorza przez oddziały Wojska Polskiego[13]. Na dzień 1 lutego 1920 eskadra posiadała 3 pilotów, 3 obserwatorów i 3 samoloty[15].

Powtórnie na froncie północnym

Z końcem marca, na Froncie Litewsko-Białoruskim stacjonował 1 dywizjon lotniczy w składzie 1., 4. i 8 eskadra wywiadowcza oraz wielkopolski dywizjon składający się z 12. i 14 eskadry wywiadowczej oraz 13 eskadry myśliwskiej. Jeszcze w kwietniu lotnictwo Frontu zostało wzmocnione przez 4 dywizjon lotniczy w składzie 11. i 18 eskadry wywiadowczej. W maju w rejon frontu przybyły 10 eskadra wywiadowcza i 19 eskadra myśliwska. Naczelne dowództwo przydzieliło 4 Armii pięć eskadr, 1 Armii – trzy eskadry, a do 7 Armii włączono tylko jedną eskadrę[16]. 11 eskadra wywiadowcza stacjonowała na lotnisku Zahaccie. Po 2 miesiącach przeniesiono ją na lotnisko Zahacie. Tam operowała w składzie Frontu Północnego gen. Stanisława Szeptyckiego[13]. W maju, dysponując tylko 2 załogami i szczupłym sprzętem, eskadra została rozdzielona między inne eskadry IV dywizjonu lotniczego i przestała istnieć jako samodzielna jednostka[2][1][17][18]. Większość personelu weszła w skład 1 eskadry, a reszta uzupełniła 4 i 18 eskadrę wywiadowczą[1][19].

Odtworzona eskadra

11 eskadrę odtworzono ponownie we wrześniu 1920 w Toruniu, wyodrębniając ją z 4 eskadry wywiadowczej. Po otrzymaniu samolotów, pododdział odjechał do Lidy. Tam wszedł w skład IV dywizjonu lotniczego. Eskadra nie wzięła już udziału w walkach. Wcześniej podpisano rozejm[a][13].

W okresie działań wojennych załogi 11 eskadry wywiadowczej wykonały 16 lotów bojowych w czasie 41 godzin[1][21].

Eskadra w okresie pokoju

edytuj

Na mocy rozkazu z 18 stycznia 1921 eskadry 8. i 11. połączono tworząc nową 8 eskadrę wywiadowczą[22][1].

Osobny artykuł: 8 eskadra wywiadowcza.

Żołnierze eskadry

edytuj
Dowódcy eskadry[23]
Stopień Imię i nazwisko Okres pełnienia służby
rtm. pil. Piotr Niżewski 11 I 1919 –
rtm. pil. Antoni Buckiewicz wiosna 1919 –
por. obs. Tytus Karpiński 1919 – IV 1920
ppor. pil. Wacław Makowski IV 1920 – V 1920
por. pil. Antoni Sielicki VIII 1920 – 18 I 1921
Personel latający okresu wojny polsko – bolszewickiej[13]
Obserwatorzy Piloci
por. obs. Tytus Karpiński rmt. pil. Antoni Buckiewicz
por. obs. Antoni Święcicki rmt. pil. Piotr Niżewski
ppor. obs. Tadeusz Sztybel kpt. pil. Wacław Iwaszkiewicz
ppor. obs. Stefan Sznuk ppor. pil. Wacław Makowski
ppor. obs. Witold Jussewicz por. pil. Antoni Sielicki
pchor. obs. Bohdan Budkiewicz sierż. pil. Stanisław Śledziejowski
sierż. pil. Karol Stencel
sierż. pil. Jan Śliwa
sierż. pil. Karol Biel

Samoloty eskadry

edytuj
  1. Zawieszenie broni zostało podpisane w Rydze 12 października 1920, a wchodziło w życie 18 października o 24.00[20].

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj