Karol XVI Gustaw

	Karol XVI Gustaw Bernadotte
	Karol XVI Gustaw Bernadotte
	För Sverige – i tiden; Dla Szwecji – z duchem czasu
	Król Szwecji
Okres	od 15 września 1973
Poprzednik	Gustaw VI Adolf
	Dane biograficzne
Dynastia	Bernadotte
Data i miejsce urodzenia	30 kwietnia 1946 ; Gmina Solna
Ojciec	Gustaw Adolf Bernadotte
Matka	Sybilla Koburg
Żona	Sylwia Sommerlath
Dzieci	Wiktoria; Karol Filip; Magdalena
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Karol XVI Gustaw, Carl Gustaf Folke Hubertus (ur. 30 kwietnia 1946 w Solnie) – król Szwecji od 15 września 1973 roku. Jedyny syn i najmłodsze dziecko księcia Gustawa Adolfa (1906–1947) i księżniczki Sybilli Koburg (1908–1972). Zasiadł na tronie Szwecji po śmierci swego dziadka, króla Gustawa VI Adolfa (1882–1973).

Szwedzka rodzina królewska

George W. Bush z żoną Laurą i szwedzką parą królewską przed Białym Domem, 2006

Spis treści

ŻyciorysEdytuj

Dzieciństwo i młodośćEdytuj

Gdy się urodził, na tronie szwedzkim zasiadał jego pradziadek, król Gustaw V (1858–1950). Karol Gustaw był trzeci w linii do tronu (po dziadku i ojcu). Został ochrzczony 7 czerwca 1946. Jego rodzicami chrzestnymi zostali: przyszły król Danii Fryderyk IX, jego żona królowa Ingrid, przyszły król Norwegii Olaf V, przyszła królowa Holandii Juliana, król Gustaw V, książę Fryderyk Sachsen-Coburg Gotha, przyszły król Szwecji Gustaw VI Adolf, i jego żona królowa Luisa, hrabia Folke Bernadotte i Hrabina Maria Bernadotte.

Jego ojciec, Gustaw Adolf, zginął dziewięć miesięcy po narodzinach Karola Gustawa, 9 stycznia 1947 roku w katastrofie lotniczej w Kopenhadze. O śmierci ojca dowiedział się dopiero w wieku 7 lat.

Następcą tronu został 29 października 1950, po śmierci Gustawa V. Przez dwa i pół roku pobierał wojskową edukację, i w 1968 roku został oficerem.

Studiował historię, socjologię, politologię, prawo finansowe i ekonomię na Uniwersytecie w Uppsali.

Małżeństwo i dzieciEdytuj

W 1972 roku na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium, książę Karol Gustaw poznał Niemkę Sylwię Sommerlath (ur. 1943). Gustaw VI Adolf odradzał wnukowi małżeństwo ze względu na pochodzenie jego wybranki (której ojciec był członkiem NSDAP i robił interesy na mieniu odebranym Żydom^[1]. Karol Gustaw nie mógł liczyć na zgodę dziadka na ślub, więc postanowił poczekać do czasu aż sam zostanie królem. 19 czerwca 1976 w Sztokholmie para wzięła ślub, a Silvia została królową Szwecji.

Para doczekała się trójki dzieci, dwóch córek i syna, trzech wnuczek i czterech wnuków:

Wiktoria, następczyni tronu (ur. 1977)
- Stella (ur. 2012)
- Oskar (ur. 2016)
Karol Filip (ur. 1979)
- Aleksander (ur. 2016)
- Gabriel (ur. 2017)
Magdalena (ur. 1982)
- Eleonora (ur. 2014)
- Mikołaj (ur. 2015)
- Adriana (ur. 2018)

KrólEdytuj

Kompetencje króla od 1975 roku zostały ograniczone jedynie do funkcji reprezentacyjnej. Król nie ma prawa inicjatywy ustawodawczej, nie mianuje premiera, nie jest nawet naczelnym dowódcą sił zbrojnych. Karol XVI Gustaw, tak jak wielu Szwedów był przeciwny zmianie prawa sukcesyjnego. Chciał żeby jego syn, Karol Filip zasiadł po nim na tronie. Parlament przegłosował ustawę w 1979 roku i weszła ona w życie 1 stycznia 1980^[2]. Przez siedem miesięcy swego życia książę Karol Filip był następcą tronu, lecz z powodu zmiany prawa, pierwsza w linii sukcesji została najstarsza córka Karola XVI Gustawa – Wiktoria.

Król pełni bardzo ważną rolę w promowaniu swego kraju poza jego granicami. Karol XVI Gustaw wręcza Nagrodę Nobla we wszystkich dziedzinach (oprócz Pokojowej, którą wręcza król Norwegii).

OdznaczeniaEdytuj

Wielki Mistrz Orderu Serafinów – od 1973^[3]^[4]
Wielki Mistrz Orderu Gwiazdy Polarnej – od 1973^[3]^[4]
Wielki Mistrz Orderu Miecza – od 1973^[3]^[4]
Wielki Mistrz Orderu Wazów – od 1973^[3]^[4]
Wielki Mistrz Orderu Karola XIII – od 1973^[3]^[4]
Wielki Łańcuch Orderu Krzyża Południa – Brazylia
Wielki Komandor Orderu Danebroga – 1975, Dania^[5]
Order Słonia – 1965, Dania^[5]
Łańcuch Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej – 1995, Estonia^[6]
Łańcuch Orderu Białej Gwiazdy – 2011, Estonia^[7]
Krzyż Wielki Legii Honorowej – Francja^{[potrzebny przypis]}
Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela – 1964, Grecja
Order Złotego Runa – 1983, Hiszpania
Łańcuch Orderu Karola III – Hiszpania
Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego – Holandia^[8]
Najwyższy Order Chryzantemy – Japonia
Krzyż Wielki Orderu Witolda Wielkiego – 1995, Litwa^[9]
Order Korony Królestwa – 2005, Malezja
Łańcuch Orderu Orła Azteków – Meksyk
Stopień Specjalny Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi RFN – Niemcy
Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa – 1974, Norwegia
Order Orła Białego – 1993, Polska^[10]
Wielki Łańcuch Orderu Wojskowego Świętego Jakuba od Miecza – 2008, Portugalia^[11]
Wielki Łańcuch Orderu Infanta Henryka – 1987, Portugalia^[11]
Krzyż Wielki Orderu Dobrej Nadziei – 1997, RPA^[12]
Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Gwiazdy Rumunii – 2003, Rumunia
Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy – 2002, Słowacja^[13]
Order za Wybitne Zasługi (Słowenia) – 2004, Słowenia
Order Rajamitrabhorn – 2003, Tajlandia
Order Podwiązki – 1983, Wielka Brytania
Honorowy Rycerz Krzyża Wielkiego Królewskiego Orderu Wiktoriańskiego – Wielka Brytania
Królewski Łańcuch Wiktorii – 1975, Wielka Brytania
Cavaliere di Gran Croce Decorato di Gran Cordone Orderu Zasługi Republiki Włoskiej – 1991, Włochy^[14]
Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Sokoła Islandzkiego – 1975, Islandia

GenealogiaEdytuj


Prapradziadkowie	król Szwecji i Norwegii Oskar II Bernadotte (1829–1907) ∞ 1857 Zofia Wilhelmina Nassau (1836–1913)	Wielki Książę Badenii Fryderyk I Badeński (1826–1907) ∞ 1856 Ludwika Maria Hohenzollern (1838–1923)	Fryderyk Karol Hohenzollern (1828–1885) ∞ 1854 Maria Anna Anhalt-Dessau (1837–1906)	Albert Saxe-Coburg-Gotha (1819–1861) ∞ 1840 Królowa Wielkiej Brytanii Wiktoria Hanowerska (1819–1901)		Jerzy Wiktor Waldeck-Pyrmont (1831–1893) ∞1853 Helena Wilhelmina Nassau (1831–1888)	Fryderyk Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg (1814–1885) ∞ 1841 Adelajda Krystyna Schaumburg-Lippe (1821–1899)	Fryderyk VIII Schleswig-Holstein (1829–1880) ∞ 1856 Adelajda Wiktoria Hohenlohe-Langenburg (1835–1900)
Pradziadkowie	król Szwecji Gustaw V Bernadotte (1858–1950) ∞1881 Wiktoria Badeńska (1862–1930)		Luiza Małgorzata Hohenzollern (1860–1917) ∞ 1879 Artur Koburg (1850–1942)		Leopold Koburg (1853–1884) ∞1882 Helena Waldeck-Pyrmont (1861–1922)		Fryderyk Ferdynand Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg (1855–1934) ∞1885 Karolina Matylda Schleswig-Holstein-Sonderburg-Augustenburg (1860–1932)
Dziadkowie	Król Szwecji Gustaw VI Adolf Bernadotte (1882–1973) ∞ 1905 Małgorzata Koburg (1882–1920)				Karol Edward Koburg (1884–1954) ∞ 1905 Wiktoria Adelajda Schleswig-Holstein (1885–1970)
Rodzice	Gustaw Adolf Bernadotte (1906–1947) ∞ 1932 Sybilla Koburg (1908–1972)
Karol XVI Gustaw Bernadotte (ur. 30 kwietnia 1946), król Szwecji
Żona	∞19 czerwca 1976 Sylwia Sommerlath (ur. 23 grudnia 1943)
Dzieci	Wiktoria Bernadotte (14 lipca 1977)		Karol Filip Bernadotte (13 maja 1979)				Magdalena Bernadotte (10 czerwca 1982)

PrzypisyEdytuj

↑ Ingrid Raagaard: Das Geheimnis der Königin Schwedens. Hamburger Abendblatt. 17 X 2013 [1]
↑ Ustawa sukcesyjna SFS nr: 1810:0926 wraz ze wszystkimi poprawkami (szw.). [dostęp 17 stycznia 2010].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Orders (ang.). kungahuset.se. [dostęp 7 marca 2012].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e The Orders in Sweden (ang.). kungahuset.se. [dostęp 7 marca 2012].
↑ ^a ^b Ordensdetaljer (duń.). borger.dk. [dostęp 2015-05-27].
↑ Bearers of decorations – Carl XVI Gustaf – Maarjamaa Risti ketiklassi teenetemärk (ang. • est.). president.ee. [dostęp 8 marca 2012].
↑ Bearers of decorations – Carl XVI Gustaf – Valgetähe ketiklassi teenetemärk (ang. • est.). president.ee. [dostęp 8 marca 2012].
↑ Zdjęcie – Karol XVI Gustaw (z wielką wstęgą orderu) w towarzystwie królowej Holandii, Beartix. purepeople.com. [dostęp 8 marca 2012].
↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė (lit.). prezidente.lt. [dostęp 7 marca 2012]. – jako „KAROLIS XVI GUSTAVAS (Karalius)”
↑ M.P. z 1993 r. nr 56, poz. 512
↑ ^a ^b Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas (port.). presidencia.pt. [dostęp 7 marca 2012]. – jako „REI Carlos XVI Gustavo”
↑ National Orders and Awards (ang.). South African History Online. [dostęp 2012-05-15].
↑ Rad bieleho dvojkríža, I. trieda (słow.). schuster.prezident.sk. [dostęp 7 marca 2012].
↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana Decorato di Gran Cordone (wł.). quirinale.it. [dostęp 7 marca 2012].

Linki zewnętrzneEdytuj

Szwedzki Dom Królewski (szw. • ang.) [dostęp 12 stycznia 2009]

[1] Ingrid Raagaard: Das Geheimnis der Königin Schwedens. Hamburger Abendblatt. 17 X 2013 [1]

[2] Ustawa sukcesyjna SFS nr: 1810:0926 wraz ze wszystkimi poprawkami (szw.). [dostęp 17 stycznia 2010].

[sve1-3] Orders (ang.). kungahuset.se. [dostęp 7 marca 2012].

[sve2-4] The Orders in Sweden (ang.). kungahuset.se. [dostęp 7 marca 2012].

[borger-5] Ordensdetaljer (duń.). borger.dk. [dostęp 2015-05-27].

[6] Bearers of decorations – Carl XVI Gustaf – Maarjamaa Risti ketiklassi teenetemärk (ang. • est.). president.ee. [dostęp 8 marca 2012].

[7] Bearers of decorations – Carl XVI Gustaf – Valgetähe ketiklassi teenetemärk (ang. • est.). president.ee. [dostęp 8 marca 2012].

[8] Zdjęcie – Karol XVI Gustaw (z wielką wstęgą orderu) w towarzystwie królowej Holandii, Beartix. purepeople.com. [dostęp 8 marca 2012].

[9] Apdovanotų asmenų duomenų bazė (lit.). prezidente.lt. [dostęp 7 marca 2012]. – jako „KAROLIS XVI GUSTAVAS (Karalius)”

[10] M.P. z 1993 r. nr 56, poz. 512

[port-11] Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas (port.). presidencia.pt. [dostęp 7 marca 2012]. – jako „REI Carlos XVI Gustavo”

[SAHO-12] National Orders and Awards (ang.). South African History Online. [dostęp 2012-05-15].

[13] Rad bieleho dvojkríža, I. trieda (słow.). schuster.prezident.sk. [dostęp 7 marca 2012].

[14] Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana Decorato di Gran Cordone (wł.). quirinale.it. [dostęp 7 marca 2012].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]