Karol XVI Gustaw
Karol XVI Gustaw, Carl Gustaf Folke Hubertus (ur. 30 kwietnia 1946 w Solnie) – król Szwecji od 15 września 1973 roku. Jedyny syn i najmłodsze dziecko księcia Gustawa Adolfa (1906–1947) i księżniczki Sybilli Koburg (1908–1972). Zasiadł na tronie Szwecji po śmierci swego dziadka, króla Gustawa VI Adolfa (1882–1973).
| ||||
| ||||
![]() Karol XVI Gustaw (2019) | ||||
![]() | ||||
![]() | ||||
För Sverige – i tiden Dla Szwecji – z duchem czasu | ||||
Król Szwecji | ||||
Okres | od 15 września 1973 | |||
Poprzednik | Gustaw VI Adolf | |||
Dane biograficzne | ||||
Dynastia | Bernadotte | |||
Data i miejsce urodzenia | 30 kwietnia 1946 Gmina Solna | |||
Ojciec | Gustaw Adolf Bernadotte | |||
Matka | Sybilla Koburg | |||
Żona | Sylwia Sommerlath | |||
Dzieci | Wiktoria Karol Filip Magdalena | |||
Odznaczenia | ||||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Szwedzka rodzina królewska |
![]() |
ŻyciorysEdytuj
Dzieciństwo i młodośćEdytuj
Gdy się urodził, na tronie szwedzkim zasiadał jego pradziadek, król Gustaw V (1858–1950). Karol Gustaw był trzeci w linii do tronu (po dziadku i ojcu). Został ochrzczony 7 czerwca 1946. Jego rodzicami chrzestnymi zostali: przyszły król Danii Fryderyk IX, jego żona królowa Ingrid, przyszły król Norwegii Olaf V, przyszła królowa Holandii Juliana, król Gustaw V, książę Fryderyk Sachsen-Coburg Gotha, przyszły król Szwecji Gustaw VI Adolf, i jego żona królowa Luisa, hrabia Folke Bernadotte i Hrabina Maria Bernadotte.
Jego ojciec, Gustaw Adolf, zginął dziewięć miesięcy po narodzinach Karola Gustawa, 9 stycznia 1947 roku w katastrofie lotniczej w Kopenhadze. O śmierci ojca dowiedział się dopiero w wieku 7 lat.
Następcą tronu został 29 października 1950, po śmierci Gustawa V. Przez dwa i pół roku pobierał wojskową edukację, i w 1968 roku został oficerem.
Studiował historię, socjologię, politologię, prawo finansowe i ekonomię na Uniwersytecie w Uppsali.
Małżeństwo i dzieciEdytuj
W 1972 roku na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium, książę Karol Gustaw poznał Niemkę Sylwię Sommerlath (ur. 1943). Gustaw VI Adolf odradzał wnukowi małżeństwo ze względu na pochodzenie jego wybranki (której ojciec był członkiem NSDAP i robił interesy na mieniu odebranym Żydom)[1]. Karol Gustaw nie mógł liczyć na zgodę dziadka na ślub, więc postanowił poczekać do czasu aż sam zostanie królem. 19 czerwca 1976 w Sztokholmie para wzięła ślub, a Silvia została królową Szwecji.
Para doczekała się trójki dzieci, dwóch córek i syna, trzech wnuczek i czterech wnuków:
- Wiktoria, następczyni tronu (ur. 1977)
- Karol Filip (ur. 1979)
- Aleksander (ur. 2016)
- Gabriel (ur. 2017)
- Magdalena (ur. 1982)
KrólEdytuj
Kompetencje króla od 1975 roku zostały ograniczone jedynie do funkcji reprezentacyjnej. Król nie ma prawa inicjatywy ustawodawczej, nie mianuje premiera, nie jest nawet naczelnym dowódcą sił zbrojnych. Karol XVI Gustaw, tak jak wielu Szwedów był przeciwny zmianie prawa sukcesyjnego. Chciał żeby jego syn, Karol Filip zasiadł po nim na tronie. Parlament przegłosował ustawę w 1979 roku i weszła ona w życie 1 stycznia 1980[2]. Przez siedem miesięcy swego życia książę Karol Filip był następcą tronu, lecz z powodu zmiany prawa, pierwsza w linii sukcesji została najstarsza córka Karola XVI Gustawa – Wiktoria.
Król pełni bardzo ważną rolę w promowaniu swego kraju poza jego granicami. Karol XVI Gustaw wręcza Nagrodę Nobla we wszystkich dziedzinach (oprócz Pokojowej, którą wręcza król Norwegii).
OdznaczeniaEdytuj
- Wielki Mistrz Orderu Serafinów – od 1973[3][4]
- Wielki Mistrz Orderu Gwiazdy Polarnej – od 1973[3][4]
- Wielki Mistrz Orderu Miecza – od 1973[3][4]
- Wielki Mistrz Orderu Wazów – od 1973[3][4]
- Wielki Mistrz Orderu Karola XIII – od 1973[3][4]
- Wielki Łańcuch Orderu Krzyża Południa – Brazylia
- Wielki Komandor Orderu Danebroga – 1975, Dania[5]
- Order Słonia – 1965, Dania[5]
- Łańcuch Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej – 1995, Estonia[6]
- Łańcuch Orderu Białej Gwiazdy – 2011, Estonia[7]
- Krzyż Wielki Legii Honorowej – Francja[potrzebny przypis]
- Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela – 1964, Grecja
- Order Złotego Runa – 1983, Hiszpania
- Łańcuch Orderu Karola III – Hiszpania
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego – Holandia[8]
- Najwyższy Order Chryzantemy – Japonia
- Krzyż Wielki Orderu Witolda Wielkiego – 1995, Litwa[9]
- Order Korony Królestwa – 2005, Malezja
- Łańcuch Orderu Orła Azteków – Meksyk
- Stopień Specjalny Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi RFN – Niemcy
- Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa – 1974, Norwegia
- Order Orła Białego – 1993, Polska[10]
- Wielki Łańcuch Orderu Wojskowego Świętego Jakuba od Miecza – 2008, Portugalia[11]
- Wielki Łańcuch Orderu Infanta Henryka – 1987, Portugalia[11]
- Krzyż Wielki Orderu Dobrej Nadziei – 1997, RPA[12]
- Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Gwiazdy Rumunii – 2003, Rumunia
- Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy – 2002, Słowacja[13]
- Order za Wybitne Zasługi – 2004, Słowenia
- Order Rajamitrabhorn – 2003, Tajlandia
- Order Podwiązki – 1983, Wielka Brytania
- Honorowy Rycerz Krzyża Wielkiego Królewskiego Orderu Wiktoriańskiego – Wielka Brytania
- Królewski Łańcuch Wiktorii – 1975, Wielka Brytania
- Cavaliere di Gran Croce Decorato di Gran Cordone Orderu Zasługi Republiki Włoskiej – 1991, Włochy[14]
- Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Sokoła Islandzkiego – 1975, Islandia
GenealogiaEdytuj
Prapradziadkowie |
król Szwecji i Norwegii |
Wielki Książę Badenii |
Fryderyk Karol Hohenzollern |
Albert Saxe-Coburg-Gotha |
Jerzy Wiktor Waldeck-Pyrmont |
Fryderyk Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg |
Fryderyk VIII Schleswig-Holstein | |
Pradziadkowie |
król Szwecji |
Luiza Małgorzata Hohenzollern |
Leopold Koburg |
Fryderyk Ferdynand Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg | ||||
Dziadkowie |
Król Szwecji |
Karol Edward Koburg | ||||||
Rodzice |
Gustaw Adolf Bernadotte (1906–1947) | |||||||
Karol XVI Gustaw Bernadotte (ur. 30 kwietnia 1946), król Szwecji | ||||||||
Żona |
∞19 czerwca 1976 | |||||||
Dzieci |
Wiktoria Bernadotte |
Karol Filip Bernadotte |
Magdalena Bernadotte |
PrzypisyEdytuj
- ↑ Ingrid Raagaard: Das Geheimnis der Königin Schwedens. Hamburger Abendblatt. 17 X 2013 [1]
- ↑ Ustawa sukcesyjna SFS nr: 1810:0926 wraz ze wszystkimi poprawkami (szw.). [dostęp 17 stycznia 2010].
- ↑ a b c d e Orders (ang.). kungahuset.se. [dostęp 7 marca 2012].
- ↑ a b c d e The Orders in Sweden (ang.). kungahuset.se. [dostęp 7 marca 2012].
- ↑ a b Ordensdetaljer (duń.). borger.dk. [dostęp 2015-05-27].
- ↑ Bearers of decorations – Carl XVI Gustaf – Maarjamaa Risti ketiklassi teenetemärk (ang. • est.). president.ee. [dostęp 8 marca 2012].
- ↑ Bearers of decorations – Carl XVI Gustaf – Valgetähe ketiklassi teenetemärk (ang. • est.). president.ee. [dostęp 8 marca 2012].
- ↑ Zdjęcie – Karol XVI Gustaw (z wielką wstęgą orderu) w towarzystwie królowej Holandii, Beartix. purepeople.com. [dostęp 8 marca 2012].
- ↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė (lit.). prezidente.lt. [dostęp 7 marca 2012]. – jako „KAROLIS XVI GUSTAVAS (Karalius)”
- ↑ M.P. z 1993 r. nr 56, poz. 512
- ↑ a b Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas (port.). presidencia.pt. [dostęp 7 marca 2012]. – jako „REI Carlos XVI Gustavo”
- ↑ National Orders and Awards (ang.). South African History Online. [dostęp 2012-05-15].
- ↑ Rad bieleho dvojkríža, I. trieda (słow.). schuster.prezident.sk. [dostęp 7 marca 2012].
- ↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana Decorato di Gran Cordone (wł.). quirinale.it. [dostęp 7 marca 2012].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Szwedzki Dom Królewski (szw. • ang.) [dostęp 12 stycznia 2009]