Otwórz menu główne
Wikipedia

Kościół Wolnych Chrześcijan w RP

Kościół protestancki w Polsce

Kościół Wolnych Chrześcijan w Rzeczypospolitej Polskiej – ewangelikalny Kościół protestancki w Polsce, należący do nurtu braci plymuckich. W 2017 roku Kościół liczył 3098 wiernych (w tym 101 duchownych) w 41 zborach[1]. Podczas Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 przynależność do Kościoła zadeklarowało 1643 osoby[2]. Przewodniczącym Rady Kościoła jest Jerzy Karzełek.

Kościół Wolnych Chrześcijan w RP
Klasyfikacja systematyczna wyznania
Chrześcijaństwo
 └ Protestantyzm
   └ Bracia plymuccy
Zasięg geograficzny Polska
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Zbór w Lublinie

Spis treści

HistoriaEdytuj

Za prekursorów ruchu braci plymuckich w Polsce Centralnej należy uznać trzech byłych księży rzymskokatolickich: Wacława Żebrowskiego, Antoniego Przeorskiego i Stanisława Bortkiewicza, którzy w 1912 roku w Warszawie zarejestrowali Zrzeszenie Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan (tzw. pierwochrześcijanie). Równocześnie na Śląsku Cieszyńskim od 1909 roku za sprawą Józefa Mrózka seniora odbywały się w Trzanowicach regularne nabożeństwa o charakterze zbliżonym do praktyki braci plymuckich. Niedługo potem utworzono zbór w Boguminie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości grupa wiernych skupionych wokół Józefa Mrózka seniora staje się częścią Zrzeszenia Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan. Po 1921 roku dzięki akcji misyjnej powstają nowe zbory pierwochrześcijan: w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Lublinie, Piotrkowie Trybunalskim, Kozakowicach-Nierodzimiu i Chorzowie.

W czasie II wojny światowej część zborów zaprzestała swej działalności, a część związała się z wyznaniami, które w Generalnym Gubernatorstwie utworzyły Związek Nieniemieckich Ewangelicko-Wolnokościelnych Zborów (baptyści). 3 maja 1947 roku w Pszczynie pierwochrześcijanie powołali Związek Wolnych Chrześcijan, który 24 maja 1947 roku wszedł w skład Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego (ZKE). Na czele ugrupowania stał wtedy Stanisław Krakiewicz, a innymi czołowymi przedstawicielami ruchu braci plymuckich we władzach ZKE byli Józef Mrózek senior i Józef Mrózek junior.

Do roku 1975 wolni chrześcijanie byli dominującym ugrupowaniem w ZKE i kontrolowali większość kościelnych agentur. W roku 1975 pozbawiono ich tej uprzywilejowanej pozycji. „Niechrześcijańska postawa” Krakiewicza owocowała niechęcią innych ugrupowań względem wolnych chrześcijan. 8 marca 1980 na posiedzeniu Rady Kościoła omawiano „sprawę Krakiewicza” i I Zboru warszawskiego. Krakiewicza obwiniano o wszelkie zło w Kościele. Wolni chrześcijanie nie chcieli przyjąć do wiadomości, że Krakiewicz ponosi główną winę[3]. Wyeliminowanie Krakiewicza, ich przedstawiciela, oraz nierozwiązana sprawa w I zborze warszawskim były powodem rosnącego niezadowolenia wśród wolnych chrześcijan. Najpierw przeprowadzili sondażowe rozmowy z PKChB o ewentualnej możliwości akcesu. Uczestnikom tego spotkania Prezydium ZKE udzieliło nagany. W tej sytuacji wolni chrześcijanie w oświadczeniu skierowanym do Prezydium Kościoła zarzucili, że trwa „akcja przechwytywania zborów przez ruch zielonoświątkowy” i wskazywali na przykłady „przejętych” lub majoryzowanych zborów. Domagali się większej swobody dla poszczególnych ugrupowań, nie podobał im się dyktat ze strony Prezydium i żądali reorganizacji Kościoła[4]. Ponieważ stawiane warunki nie zostały spełnione, 30 grudnia 1980 przesłano pismo do Urzędu ds. Wyznań z wnioskiem o rejestrację[5].

W roku 1981 wolni chrześcijanie po opuszczeniu ZKE utworzyli Kościół Wolnych Chrześcijan, który został zarejestrowany jako związek wyznaniowy[2]. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w październiku 1982 roku podczas spotkania z min. Adamem Łopatką, kierownikiem Urzędu do Spraw Wyznań przewodniczący Rady Kościoła Józef Folwarczny z uznaniem odniósł się do idei Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego oraz pozytywnie ocenił działania rządu[6]. Po opuszczeniu struktur ZKE Kościół nie uczestniczy w żadnych ekumenicznych inicjatywach, nawet stricte ewangelikalnych. Ugrupowanie to cechuje izolacjonizm i antyekumenizm[7].

W czasach PRL-u wielu ważnych działaczy tego Kościoła współpracowało ze Służbą Bezpieczeństwa (Krakiewicz[8], Folwarczny[9]).

NaukaEdytuj

Wolni chrześcijanie wierzą w trójjedynego Boga, a za podstawę swojej wiary uznają 39 kanonicznych ksiąg Starego Testamentu i 27 kanonicznych ksiąg Nowego Testamentu. Praktykowana jest wiara w zmartwychwstanie ciała, pochwycenie wierzących i powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na ziemię oraz ustanowienie przez Niego Tysiącletniego Królestwa. Nie praktykuje się chrztu niemowląt, tylko człowiek w wieku świadomym może zostać ochrzczony przez zanurzenie w wodzie. Komunię bracia wolni przyjmują pod dwiema postaciami: Chleba i Wina. Członkowie Zborów zgodnie z nauką Nowego Testamentu są lojalnymi obywatelami i starają się o pomyślność swej ojczyzny.

DuchowniEdytuj

W Kościele Wolnych Chrześcijan nie ma podziału na duchownych i laików. Według doktryny wierzący powinni być „duchowi”, czyli pełni Ducha Świętego, by reprezentować Boga w świecie i zwiastować Jego zbawienie. Nie ma też hierarchii władzy, bo wszyscy są równi przed Bogiem. Jest natomiast podział ze względu na pełnioną służbę i odpowiedzialność (starsi, diakoni).

Administracja KościołaEdytuj

Władze kościelneEdytuj

Główną władze w Kościele sprawuje Rada Kościoła, w skład której wchodzą:

  • przewodniczący: Jerzy Karzełek
  • zastępca przewodniczącego: Mirosław Marczak
  • zastępca przewodniczącego: Tomasz Olejniczak
  • sekretarz: Jerzy Kowalczuk
  • skarbnik: Włodzimierz Filipski
  • członek Rady: Andrzej Kapuściński
  • członek Rady: Arkadiusz Łowicki

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d Dominik Rozkrut i inni, Mały Rocznik Statystyczny Polski 2018, Warszawa: GUS, 16 lipca 2018, s. 114, ISSN 1640-3630.
  2. ↑ a b Ciecieląg i in. 2016 ↓, s. 70.
  3. ↑ Tomaszewski 2009 ↓, s. 340.
  4. ↑ Tomaszewski 2009 ↓, s. 329.
  5. ↑ Tomaszewski 2009 ↓, s. 330.
  6. ↑ Spotkanie min. A. Łopatki ze zwierzchnikami chrześcijańskich związków wyznaniowych. „Słowo Powszechne”, 26 października 1982. 
  7. ↑ Jańczuk 2016 ↓, s. 180.
  8. ↑ Michalak 2014 ↓, s. 253.
  9. ↑ Ciućka 2017 ↓.

BibliografiaEdytuj

  • Paweł Ciecieląg, Grzegorz Gudaszewski, Mikołaj Haponiuk, Wojciech Sadłoń, Karol Sobestiański, Wioletta Zwalińska: Wyznania religijne w Polsce 2012-2014. Warszawa: GUS, 2016, s. 70-71. ISBN 978-83-7027-612-6. OCLC 958219364.
  • Adam Ciućka: Kościół pod nadzorem bezpieki. Ekumenizm.pl, 08 marzec 2017.
  • L. Jańczuk. Ekumenizm polskiego środowiska ewangelikalnego. „Roczniki Teologiczne”. T. LXIII, z. 7, s. 171-189, 2016. KUL. 
  • Jerzy Karzełek. Kościół Wolnych Chrześcijan. „Łaska i Pokój”, s. 8-12, 2009. 
  • Józef Mrózek jun., Rys historyczny ruchu braci wolnych, „Łaska i Pokój” wydanie specjalne 2009, s. 4-7.
  • Ryszard Michalak: Polityka wyznaniowa państwa polskiego wobec mniejszości religijnych w latach 1945–1989. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, 2014. ISBN 978-83-7842-124-5.
  • Henryk Ryszard Tomaszewski: Wspólnoty chrześcijańskie typu ewangeliczno-baptystycznego na terenie Polski w latach 1858-1939. Warszawa: 2006, s. 103-112.
  • Henryk Ryszard Tomaszewski: Zjednoczony Kościół Ewangeliczny 1947-1987. Warszawa: KOMPAS II, 2009. ISBN 978-83-925744-5-3.
  • Tadeusz Jacek Zieliński: Protestantyzm ewangelikalny. Studium specyfiki religijnej. Warszawa: 2013, s. 248-249.

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_Wolnych_Chrześcijan_w_RP&oldid=54951981”