PAL (od ang. Phase Alternating Line) – standard nadawania koloru w sygnale telewizyjnym, używany w telewizji kolorowej. Został opracowany w Niemczech przez Waltera Brucha z zakładów Telefunken i po raz pierwszy zastosowany w 1967 roku.

Standardowe rozdzielczości ekranowe

Szczegóły edytuj

System PAL jest udoskonaloną modyfikacją systemu NTSC. Podobnie jak w systemie NTSC, fala podnośna przenosi jednocześnie informacje o dwóch składowych barwy (w przypadku PAL – czerwonej i niebieskiej). Nazwa Phase Alternating Line odzwierciedla sposób przesyłania sygnału telewizyjnego polegający na odwróceniu (o 180 stopni), co drugą linię obrazu, fazy jednej z tych składowych. Zapewnia to automatyczną korekcję błędów różnicowych występujących w przesyłanym sygnale – nie pozwala to jednak skorygować najpoważniejszych błędów. Dlatego też później odbiorniki otrzymały dodatkowo linię opóźniającą zapożyczoną z systemu SECAM, gdzie przechowana jest informacja o kolorze z poprzedniej linii, która po odwróceniu fazy służy do dodatkowej korekcji sygnału koloru w bieżącej linii.

System PAL jest zazwyczaj stosowany dla obrazów w formacie złożonym z 625 linii na klatkę, przy częstotliwości odświeżania 50 Hz i 25 klatkach na sekundę (podobnie jak w klasycznych systemach telewizji monochromatycznej B, G, H, I oraz N).

Niektóre kraje stosują PAL z systemami D i K co jest konsekwencją różnic historycznych i przejścia z systemu SECAM. W Brazylii system PAL występuje w połączeniu z systemem M, co oznacza 525 linii na klatkę i 29.97 klatek na sekundę. W Wielkiej Brytanii prowadzono eksperymenty z adaptacją systemu PAL do użycia z przedwojennym systemem 405 linii.

W Polsce system PAL D/K obowiązuje od roku 1995 (od 1994 w TVP2). System PAL D/K w Polsce w sposób naziemny został zastąpiony w 2013 przez cyfrową telewizję naziemną DVB-T. Obecnie system PAL w Polsce obowiązuje jeszcze w analogowej telewizji kablowej.

W popularnym użyciu PAL oznacza również system telewizji, w zależności od kontekstu może to być albo dowolny system telewizyjny o definicji 625 linii i 50 półobrazów na sekundę (również wtedy, gdy kolor w źródle w ogóle nie jest w żaden sposób kodowany, np. na dyskach DVD i w grach na konsole), albo „zachodni” standard telewizji B/G/H. Określenie to jest jednak nieprawidłowe technicznie. Standard systemu PAL nie określa liczby linii, częstotliwości odświeżania, szerokości pasma wizji, odstępu fonii ani żadnych innych parametrów nie związanych bezpośrednio z transmisją informacji o kolorze.

Systemy transmisji PAL edytuj

Poniższa tabela ilustruje różnice:

Liczba ramek Liczba linii Pasmo Szerokość kanału Wizja Odstęp wizja/fonia Wstęga boczna Modulacja wizji Modulacja fonii
A 25 405 VHF 5 MHz 3 MHz -3,5 MHz 0,75 MHz pozytywna AM
B 25 625 VHF 7 MHz 5 MHz +5,5 MHz 0,75 MHz negatywna FM
C 25 625 VHF 7 MHz 5 MHz +5,5 MHz 0,75 MHz poz. AM
D 25 625 VHF 8 MHz 6 MHz +6,5 MHz 0,75 MHz neg. FM
E 25 819 VHF 14 MHz 10 MHz +11,5 MHz 2 MHz poz. AM
F 25 819 VHF 7 MHz 5 MHz +5,5 MHz 0,75 MHz poz. AM
G 25 625 UHF 8 MHz 5 MHz +5,5 MHz 0,75 MHz neg. FM
H 25 625 UHF 8 MHz 5 MHz +5,5 MHz 1,25 MHz neg. FM
I 25 625 UHF 8 MHz 5,5 MHz +6 MHz 1,25 MHz neg. FM
K 25 625 UHF 8 MHz 6 MHz +6,5 MHz 0,75 MHz neg. FM
KI 25 625 UHF 8 MHz 6 MHZ +6,5 MHz 1,25 MHz neg. FM
L 25 625 UHF 8 MHz 6 MHz +6,5 MHz 1,25 MHz poz. AM
M 30 525 VHF/UHF 6 MHz 4,2 MHz +4,5 MHz 0,75 MHz neg. FM
N 25 625 VHF/UHF 6 MHz 4,2 MHz +4,5 MHz 0,75 MHz neg. AM

Kraje i terytoria używające systemu PAL B/G lub PAL D/K edytuj

 

Europa edytuj

Albania, Wyspa Wniebowstąpienia, Austria, Azory, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Wyspy Kanaryjskie, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Wyspy Owcze, Finlandia, Niemcy, Gibraltar, Grecja, Grenlandia, Holandia, Islandia, Włochy, Litwa, Liechtenstein, Luksemburg, Łotwa, Macedonia Północna, Madera, Malta, Norwegia, Polska, Portugalia, Sardynia, Serbia, Czarnogóra, Słowenia, Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Tristan da Cunha, Turcja, Watykan, Wielka Brytania

Azja edytuj

Afganistan, Arabia Saudyjska, Bahrajn, Bangladesz, Brunei, Chińska Republika Ludowa, Cypr, Strefa Gazy i Zachodni Brzeg, Gruzja, Indie, Indonezja, Irak, Iran, Izrael, Jemen, Jordania, Kambodża, Katar, Korea Północna, Kuwejt, Liban, Malezja, Malediwy, Nepal, Oman, Pakistan, Singapur, Sri Lanka, Syria, Tajlandia, Timor Wschodni, Turcja, Wietnam, Zjednoczone Emiraty Arabskie

Ameryka Południowa edytuj

Falklandy

Afryka edytuj

Algieria, Angola, Botswana, Eswatini, Kamerun, Republika Zielonego Przylądka, Egipt, Erytrea, Etiopia, Gambia, Ghana, Gwinea, Gwinea Bissau, Kamerun, Kenia, Lesotho, Liberia, Libia, Malawi, Mozambik, Namibia, Nigeria, Seszele, Somalia, Południowa Afryka, Sudan, Sudan Południowy, Tanzania, Uganda, Zambia, Zanzibar, Zimbabwe

Australia i Oceania edytuj

Australia, Wyspa Bożego Narodzenia, Wyspy Cooka, Wyspa Wielkanocna, Nowa Zelandia, Norfolk, Papua-Nowa Gwinea, Wyspy Salomona, Tonga, Vanuatu

Kraje i terytoria używające systemu PAL-I edytuj

Hongkong, Irlandia, Makau, Wielka Brytania

Kraje i terytoria używające systemu PAL-M edytuj

Brazylia (NTSC & PAL-M), Laos (SECAM & PAL-M)

Kraje i terytoria używające systemu PAL-N lub PAL-CN edytuj

Argentyna, Paragwaj i Urugwaj.

Publikacje edytuj

Opis standardu systemu PAL został opublikowany przez agendę ONZ International Telecommunications Union w 1998, w dokumencie pod tytułem Recommendation ITU-R BT.470-6, Conventional Television Systems.

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj